Morgunblaðið - 26.07.1951, Qupperneq 6

Fimtudagur 26. júlí 1951.
t
*l1fKlrUISBLAÐIÐ

(Jtg.: H.f. Árvakur, Reykjavík.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.)
Lesbók: Árni Óla, sími 3045.
A.uglýsingar: Árni Garðar Kristinsson
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla
•Vusturstræti 8. — Sími 1600
Askriftargjald kr. 16.00 á mánuði, innanjanfls
I lausasölu 75 aura eintakið. 1 krónu með Lesbók
Austrænt hugarfar
fvrir íslenskum rjetti
NÝLEGA var kveðinn upp dóm-
ur yfir Einari Olgeirssyni fyrir
undirrjetti, þar sem Einar var
daemdur til að greiða 900 krónu
sekt, fyrir meiðandi og móðgandi
ummæli um sakadómarann,
Valdimar Stefánsson. Þar sem
málið snerti Valdimar sjálfan,
vjek hann dómarasæti og var
setudómari í málinu Baldur
Möller.
Hin móðgandi ummæli, sem
Einar Olgeirsson var dæmdur
fyrir, viðhafði hann í rjetti, þar
sem hann var til yfirheyrslu hjá
snkadómara, 8. apríl 1949, út af
atburðunum er gerðust hjer í
bæ 30. mars sama ár.
t stað þess að svara þeim fyrir-
spurnum, er fyrir Einar voru
lagðar í rjettinum, neitaði hann
því gjörsamlega og gerði ekki
annað en að lesa upp yfirlýsingu,
þar sem hann lýsti því yfir, sem
sinni skoðun, að dómstóllinn væri
ekki óháður og hlutlaus. Talaði
um „sekt“ lögreglustjóra, ráð-
herra og formanna stjórnmála-
flokkannaf!) Meðan að tilteknir
menn væru ekki yfirheyrðir,
kvaðst Einar Olgeirsson ekki
svara þeim spurningum, sem
fyrir hann voru lagðar(!)
Fyrir þessa yfirlýsingu og fyr-
ir þetta framferði hans, var hann
dæmdur í sekt, samkv. 12. kafla
hegningarlaganna, er fjallar um
afbrot gegn valdstjórninni. Segir
í umræddri grein, að hver, sem
hefur í frammi skammaryrði, eða
aðrar móðganir í orðum eða at-
höfnum, eða ærumeiðandi að-
dróttanir við opinberan starfs-
mann, þegar hann er að gegna
skyldustörfum sínum, skuli sæta
rtfsingu, sektum, varðhaldi eða
íangelsi.
Eins og gefur að skilja, fellur
Einari Olgeirssyni miður að
landslög skuli ganga yfir hann
í þessu máli, því hann. lítur svo
á, að enginn íslenskur dómstóll
eigi að ná til hans. Hann, eins
og aðrir kommúnistar, eigi að fá
að traðka á landslögum eins og
þeim sýnist. Dómarar, sem dæma
þtssa herra eftir landsins lögum,
eru í augum kommúnista hinir
seku, því þeir, sem vinna fyrir
„Kominform“ og Stalin, eiga að
áliti kommúnista, að vera hafn-
i. yfir íslensk lög.
í Þjóðviljanum segir m. a. að
tilefni dómsins sje að sjálfsögðu
„hábandarískt." Með öðrum orð-
um, Þjóðviljamenn líta svo á, að
það sje sjerstaklega bandarískt
einkenni ,að lög landsins sjeu
virt og eftir þeim sje dæmt.
Þetta meiðyrðamál gegn Einari
Olgeirssyni og dómurinn, er hann
fjekk, er á engan hátt merkileg-
ur eða sjerstaklega umtalsverður
atburður í sjálfu sjer. Hann er
tðlilegur og sjálfsagður, á meðan
s.á háttur er í landinu, að lögin
eru látin ganga fram, án tillits til
hverjir sakborningarnir eru.
En viðbragð Einars er ein af
mörgum sönnunum þess, að hin
íslenska 5. herdeild lifir i allt
oðrum heimi en megin þorri þjóð-
arinnar.
5. herdeildarmenn eins og Ein-
cr Olgeirsson, líta á sig sem sjer-
rjettindastjett þjóðarinnar, er eigi
að fá leyfi til að brjóta lög, eins
og þeim sýnist. Og þeim mun
lengra, sem þeir komast á lög-
bi otaleiðinni, þeim mun hreykn-
ari eru þeir af frammistöðu
sinni.
Þeir hafa skuldbundið sig til
þess að leitast við að brjóta nið-
ur hið íslenska þjóðfjelag, rjettar-
far í landinu og öll einkenni og
hætti rjettarríkis. Þeir eru full-
trúar fyrir þá stefnu, sem ríkir
fvrir austan járntjald, sem sje að
allir, er dirfast að vera í and-
stöðu við kommúnismann eru
rjettlausir með öllu, dómarar,
sem aðrir.
Ef nokkur vitglóra leynist
ennþá með Einari Olgeirssyni, þá
ætti það ekki að ver* ofætlun,
uo hann, kommúnistaforsprakk-
inn sjálfur, gerði sjer grein fyrir
því, hvernig farið væri með hann,
er hann yrði svo óhamingjusam-
ur að standa fyrir austrænum
dómstóli og hjeldi því fram, að
sakborningur ætti að ráða yfir
dómaranum og valdsm. Sovjet-
ríkjanna. Getur hann hugleitt
það og skýrt frá því opinberlega,
hvernig hann væri staddur, ef
rússneskt rjettarfar ríkti, þar
sem hann ber fram yfirlýsingu
ámóta við þá, sem hann skjálf-
raddaður las upp 8. apríl 1949,
fyrir sakadómaranum hjer i
Reykjavík.
Og er þó munurinn sá, að þar
mundu ásakanir Einars vera
sannar. Þar er dómarinn ófrjáls
og þorir ekki annað en hlýða
yfirvöldunum. Hjer ráða þau
engu um gerðir dómara. Á ísí-
landi eru dómarar frjálsir í orði
cg verki.
Það er einkenni kommúnist-
anna, bæði hjer á landi og ann-
ars staðar, að þeir gera sjer
aldrei grein fyrir þvi, hvernig
þeir væru staddir ef þeir fengju
sömu meðferð eins og flokks-
menn þeirra sjálfra búa andstæð-
ir.gum sínum. Hvað yrði úr
Einari ef hann hegðaði sjer með
sama dólgshætti gagnvart komm-
unistiskum yfirvöldum, eins og
hann leyfir sjer að hafa í frammi
gagnvart hinu íslenska þjóðfje-
lagi?
Ræktun
Rangársanda
í FYRRA vakti frásögn Runólfs
Sveinssonar sandgræðslustjóra
mikla athygli, er hann skýrði frá
þyí, að hann hefði breytt gróður-
snauðum söndum í samfelt gras-
lendi, með því að sá í sandana
svonefndu sandfaxi. Kostnaður-
inn við ræktun þessa er hverf-
andi lítill, þar sem hvorki er um
að ræða framræslu eða plæging.
Frásögn Skúla Thorarensen á
öðrum stað hjer í blaðinu í dag,
undirstrikar reynslu þeirra Gunn
arsholtsbræðra, um það, hversu
auðvelt og tiltölulega ódýrt það
er, að koma Rangársöndum í
rækt.
Fyrir nokkrum dögum ljet
Klemens Kristjánsson þess getið
hjer í blaðinu, að mun auðveld-
ara er að rækta korn úti á sönd-
unum, heldur en í hinni frjósömu
Fljótshlíð, vegna þess hversu
hitasælli sandarnir eru en vot-
lendið í Hliðinni.
En hvernig væri að einbeita
kröftunum við kornrækt á hin-
um auðræktuðu söndum og
stefna að því, að rækta þar meg-
inhluta þess, sem þörf er á fyrir
búpening landsmanna?
Tugþrautarmeistarinn
Heinrich er frábær i irehsmuiur
ÞEIR hafa ekki verið valdir af
verra tæginu íþróttagestirnir,
-sem gist hafa ísland það sem af
er árinu. Reykvíkingum hefur
gefist kostur á að sjá í keppni
við íþróttasyni íslands nokkra
þeirra kappa sem allra augu
mæna til og fylgst er með hvert
sem þeir fara. Og í fyrrinótt kom
hingað sá íþróttamaður, sem í
Bandaríkj unum var kjörinn
„besti íþróttamaður Evrópu
1950“, fianski tugþrautarmaður-
inn Ignace Heinrich, Evrópu-
meistari í þeirri grein.
FRÆGT HANDTAK
Öllum er kunnugt hvert er-
indi hans er hingað. Tugþúsund-
ir íslendihga og milijónir Frakka
muna líka eftir siðustu tugþraut-
arkeppni Heinrichs og Arnar á
Briisselmótinu í fyrra, eins og
hún hefði farið fram í siðast-
liðinni viku. Úrslitagreina beirr-
ar keppni mun lengi verða mínnst
og ef til vill mun engin saga um
eitt handtak lifa eins lengi og
sagan um það er Örn tók í hönd
Heinrichs í 1500 m. hlaupinu í
Brussel í fyrra.
Vinátta þeirra fjelaga síðati r r
mikil og einlæg. Heinrich lilur
á Örn sem bróður sinn og gladd-
ist mjög yfir að fá tækifæri til
að koma hingað til lands og
keppa hjer við „sinn bróður“.
Það urðu því fagnaðarfundir á
flugvellinum er „bræðurnir“
mættust. Og eftir það var þýsk-
an allsráðandi, en næst þegar
þeir hittast hafa þeir í hyggju
að ræða saman á franskri tungu.
I STÖÐUGRI FRAMFÖR
Ignace Heinrich er frá Stras-
bourg í Elsass og keppir fyrir
fjelagið Racing Strasbourg. ■—
Hann verður 26 ára gamall n.k.
þriðjudag, en þann dag flýgur
hann hjeðan til London. Heinrich
er íþróttakennari að atvinnu og
mun næsta ár taka við íþrótta-
kennslu við háskólann í Stras-
bourg.
íþróttaferil sinn hóf Heinrich
fyrir 5—6 árum. Fyrst keppti
hann í tugþraut 22 ára gamall
í París. Það var árið fyrir Olym-
píuleikana og þá náði hann 6362
stigum. Á Olympíuleikunum í
London varð hann annar á eftir
Mathias og setti nýtt franskt met,
6974 stig. Árið eftir varð hann
franskur meistari í tugþraut, en
1950 keppti hann ekki á meist-
aramótinu vegna þess að hann
lenti í bifreiðaslysi og óttuðust
Frakkar að það myndi hafa al-
varleg áhrif á árangur hans í
Brússel. Það fór þó á annan veg
og þar bætti hann ennþá franska
metið sem enn stendur — 7364
stig.
UNDRAVERÐUR
ÁRANGUR
En sagan er ekki öll sögð enn-
þá. Heinrich er óvenjulega fjöl-
hæfur íþróttamaður og sjerstak-
ur afreksmaður. Bestu árangrar
sem hann hefur náð vekja í senn
undrun manns og aðdáun á þess-
um hávaxna, viðkunnanléga
unga manni. 10,9 sek. í 100 m,
7,28 m í langstökki, 14,90 m í
kúluvarpi, 1,95 m í hóstökki, 50,3
sek. í 400 m, 14,6 sek. í 110 m
grindahlaupi, 49,95 m i kringlu-
kasti, 3,80 m í stangarstökki,
54,98 m í spjótkasti og 4:30,4 mín.
í 1500 m hlaupi — allar þessar
tölur tala sínu máli. En þetta
eru hans persónulegu met, þó
honum hafi ekki tekist að ná
þeim í tugþrautarkeppni.
í GÓÐRI ÞJÁLFUN
Heinrich hefur ekki keppt í
tugþraut á þessu ári og keppnin
hjer verður sú eina sem hann
tekur þát.t í á þessu ári. Það bcr
þó ,ekki að skilja sVo að hann
sitji aðgerðalaus, því hann kepp-
ir oft, þó hann láti tugþrautina
í friði nema við stór og mikiJ
tækifæri. Á móti sem hann tók
þátt í um s.l. helgi, hljóp nunn
Er mætíur hjer tii „einvígisins" við Grn CSinsen
W?'r
IIJER höfum við hina „tvo stóru“. Á sunnudag og mánudag heyja
þeir „einvígið", sem allur heimurinn fvlgist með. Myndin er
íekin af þeim fjelögum á æfingu á íþrótíavellinum í gærdag —
Heinrieh til hægri og Örn til vinstri. — (Ljósm. Ragnar Vignir).
110 m. grindahlaup á 14,3 rek.
(15,3 í Brússel í fyrra) í undan-
rás (15_,0 í úrslitum) og varð
annar Á sama móti stökk hann
l, 85 m (1,80 m í Brússel) í há-
stökki og varð þriðji. Aðrir ór-
angrar hans í sumar eru 6,86 í
iangstökki (6,84 í Bi ússel). 14,47
í kúluvarpi (13,14 m) 44,87 í
kringlu (41,44 m í Brússel), 3,60
m. í stangarstökki (3,80), 49,75
m í spjótkastí (53,31 m). í öðrum
tugþrautargreinum hefur hann
ckki reynt getu sína á þessu ári.
Heinrich telur sig vera í góðri
þjálfun og vonast eftir, ef veðrið
verður gott, að geta bætt franska
metið og náð 7400—7600 stigum.
Honum brá heldur í brún er
hann kom hingað í svala loftið,
því í Frakklandi var um 40 stiga
hiti í forsælu er hann fór, en
Heinrich kann best við sig í mikl
um hita.
ALPAHUFULAUS
OG NEATÍR EKKÍ ÁFENGIS
Heinrich er heldur ekki mjög
franskur í sjer. Hann notar t. d.
ekki alpahúfu og drekkur aldrei
borðvín með matnuin. Hann tal-
ar jöfnum höndum frör.sku og
þýsku eins og flestir aðrir Elsass-
búar, og skilur einnig vel ensku.
Hann hóf nám í lögfræði en.
hvarf frá því og sneri sjer áð
íþróttakennslunni.
MIKIÐ UMRÆDD
KEPPNI
Tugþrautarkeppnin fer fram á
sunnudags- og mánudagskvöld' og
þó keppnin sje ,,einvígi“ miíli
Beinrichs og Arnar, verða íleiri
með, því keppnin er jafnframt
liður í meistaramóti Islands og
því opin öllum til þátttöku.
Um þessa væntanlegu tug-
Frh. á bls. 8.
ÚR DAGLEGA LÉFINU
Pappírinn fer í
sorptunnuna
NÝLEGA var minnst hjer á
pappírsbruðlið, og var þá
einkum vikið að því, hve óspar-
lega væri farið með brjefapapp-
írinn. En það er víðar pottur
brotinn, en hjá þeim stofnunum
og fyrirtækjum, sem iðka :krif-
finnskuna.
Hvernig er með allan úrgangs-
pappírinn, sem fellur íil á heim-
ilunum, hann er hreint ekki svo
lítill? Mikið má vera, ef hann
lendir ekki í sorptunnunni. Til
þess að hafa dálítið samræmi í
hlutunum, þá ættu menn að leita
uppi tómar flöskur og glös heima
hjá sjer og demba þeim öllum í
sorptunnuna, því að pappírinn er
ekki síður verðmæti en þær um-
búðir.
Má koma honum
í verð
ASTRÍÐSÁRUNUM munu
Bretar hafa hirt hjer ó-
hemju af pappírsúrgangi, sem
þeir fluttu út. íslendingar :nunu
ekkert hafa fengið fyrir hann,
höfðu efni á að henda honum,
þótt breska heimsveldið hefði
ekki efni á að láta hann fara í
súginn.
Nú er hægt um vik að koma
pappírnum í verð. Hjer hefur nú
tekið til starfa fyrirtæki, sem
vinnur pappa úr pappírsafgöng-
um. Ættu menn að taka rögg á
sig, halda saman þeim pappir,
sem til fellur og selja því, þótt
ekki sje nema íyrir lítih’æði.
Áfangastaður —
stoppistöð
IKJÖLFAR strætisvagnanna
sigldi orðið stoppistöð, eí
orð skyldi kalla. Þetta er ljótt
orð og óíslenskt og því hvimleið-
ara sem tungan á ljómandi fal-
legt heiti á „stöð“ þessari. Áfanga
staður er orð, sem Islendingar
gátu lengi vel notast við. Áfangi
getur og merkt sama, en það
táknar líka spölinn milli áfanga-
staða.
Hjer eftir köllum við bá
„stoppistöðina“ áfangastað. Sam-
taka nú!
Það mundu víst fáir gráta, þó.tt
ein „stöðin“ væri lögð fyrir óðal,
nóg eigum við eftir af „stöðvun-
um“ samt ekki síður en „stjór-
unum.“
/
I •
Bússnar gulrófur
RÓFNAGÆGIR segir svo í
brjefi sínu: „Jeg hef alltaf
verið óskapleg rófuæta, bykir
eiginlega lítið til þessara suð-
rænu aldina koma, þegar bless-
aðar rófurnar eru annars vegar.
Nærri má því geta, að það var
engin smóræðisgleði, sem gagn-
tók mig, þegar rófurnar komu á
markaðinn stórar og bússnar.
Mikil vonbrigði
JEG snaraðist inn í fyrstu búð-
ina, sem jeg sá að hafði rófur
á boðstólum og keypti mjer
nokkur stykki til að gæða mjer
á, þegar jeg kæmi heim. En jeg
varð heldur en ekki fyrir von-
brigðum, því að jeg gat ekki
íundið þetta rjetta rófubragð
hvernig sem jeg reyndi. Seinna
hef jeg frjett, að róíurnar væri
svona víða, ef ekki alls staðar og
þetta stafaði af því að þær væri
vaxnar í heitum jarðvegi. Jeg
ætla ekki. að rengja það, en best
gæti jeg trúað að þetta væri
fóðurrófur, sem verið er að selja
manni. Þær eru þó ekki svo
gefnar.... Rófnagægir“,