Morgunblaðið - 08.12.1951, Qupperneq 2

2
M ORGVN BLAÐIÐ
Laugardagur 8. des. 1951. ^
' ' ^ *]
Tillöpr Jósis Pálmasonar, forsafa sameinaðs þings /j
ALLMIKLAR umræðúr hafa orðið um frv. það, sem fjárhagsnefnd
neðri deildar flytur skv. beiðni fjármálaráðherra um endursköðun
fasteignamatsins. Jón Pálmason, forseti Sam. þings, hefir lagst
gegn frv. og flutt við að margar breytingatillögur. ,
SERSTAKAR NEFNDIR
ÁKVEÖÍ HÆKKUN FAST-
EIGNAMATSÍNS
Eins og skýrt var frá á sínUm
tíma hér í blaðinu, er aðalefni
þeasa frumvarþs frá fjármála-
ráðherra það, að á árinu 1952
fari fram endurskoðun á fast- mjög margir menn geti alls ekki
á mjög mörgum öðrum sköttum.
Það myndi einnig hafa í för með
sér hækkun á húsaleigu og jarðá-
afgjaldi. Ef matið væri t. d. 10
eða 15 faldað, eins og framsókn-
armenn teija jafnvel eðlilega i
hækkun, géti ekki farið hjá, að j
’eignamatinu frá 1942 í því skyni
að samræma það þeim verðlags-
fcreytingum og framkvæmdum, er
<orðið hafa síðan 1940. Til að
framkvæma þetta séu skipaðar
þriggja manna nefndir í hverju
■sýslu- og bæjarfélagi og þriggja
manna yfirmalsnefnd.
Skal samkvæmt frumvarpinu
leggja það á vald þessara nefnda,
að ákveða fasteignamat á ræktun-
arumbótum og öðrum framkvæmd
«m, sem ekki hafa verið metnar
aukafasteignamati frá 1940. ■—
Einnig eiga nefndirnar að ráða
fcvað matsverð fasteigna skuli
fcækka mikið, vegna verðlags-
fcreytinga síðan 1940 og taka þá
ti! greir.a félagslegar umbætur, er
■orðið Jiafa svo sem í samgöngu-
málum og rafmagnsmálum.
HÆKKLN FASTEIGNA-
MATSINS VERÐI ÁKVEÐIN
AF ALÞINGI
Jón Pálmason er andvígur
þessu. Hann vill ekki að mats-
tiefndir geti hækkað matsverð fast
«igna heldur ákveði Alþingi hækk
■unina með lögum. Núverandi á-
■stand í fjárhagsmálum þjóðarinn-
ar geti breytzt skyndilega og allt
veiðlag lækkað, og ekkert vit sé
að flana að því að hækka fast-
«ignamat tífalt eða jafnvel fimm-
tánfalt, eins og bæði Eysteinn
Jónsson fjármálaráðh. og Skúli
Guðmundsson töldu að óhætt væri
að gera. Enginn gæti vitað með
•neinni vissu, hvernig háttað yrði
verðlagsmálum okkar eftir t. d.
10 ár.
Það væri því mjög óvarlega
farið að efna til gífurlegs kostn-
aðar til að meta allar fasteignir
í landinu á ný miðað við núver-
andi verðlag.
AÐALREGLA, AÐ FAST-
EIGNAMAT TVÖFALDIST
Leggur Jón Pájmason til í til-
lögum sínum, að fasteignamat
hækki yfirleitt um 100% frá því,
*em nú er.
Þó bíekki mat ekki á jöiðum, sem
■eru í eyði, afróttarlöndum og hús,
sem bætt pr nð nota og lóðum, sem
þeim fylgja.
Eírtnig geta yfirskattanefndir
að fengnum tillögum undirskatta-
nefnda ákveðið, að jarðir, sem
ílla eru settár með samgöngur
■eftir þær samgöngubætur, sem
ojðið hafa siðan 1942, séu undán-
þegnar 100% fasteignamatshækk-
uninni að hálfu eða öllu leyti. —
Sama gildir um hús og Ióðir á af-
«kekktum stöðum.
Fjármálaráðuneyfcið annist tim
ötreikninga og skýrslur varðandi
hækkun fasteignamatsins með að-
«toð yfirskattanefnda í sýslu- og
bæjarfélögum landsins.
OF MIKIL IIÆKKUN
PUNGBÆR FYRIR
SKATTGREIÐENDUR
Jón Pálmason taldi, að það geti
verið álitamál, hvað hækka eigi
fasteignamatið mikið, og þó að
bann leggi til, að aðalreglan sje
að það tvöfaldist, verði að fara
um bað eftir vilja meiri hluta
á Alþingi.
Aftur á móti benti hann á,
hvuð hækkun fasteignamatsins
myncii hafa í för xneð sér mikla
bækkun ' á sköttum, ekki aðain$
ȇ" f aste ignaskatt i, heldur
greitt svo háa skatta og iendi
þú með facteignir sínar á nauð-
ungai-uppboðum og verði gjald-
þrota og það myndi einmitt verða
fátækasta fólkið, sem þaniiig fteri
út úr því.
HEFÖI í FÖR MEÐ SÉR MUN
MINNI KOSTNAD FYRIR
RÍKISSJÓÐ
Þá ságði Jón Pálmason, að sú
aðferð við hækkun fasteignamats-
ins, sem hann vil ji að farin verði,
muni hafa í för með sér miklum
mun minni kostnað fyrir ríkis-
sjóð, en ef nýtt fasteignamat verði
látið fara fram, eins og gert er
ráð fyrir samkvæmt frumvarpi
fjármálaráðherra.
Kostnaður Við matið 1942 hafi
orðið gífurlegur og myndi verða
enn meiri nú.
Geysilegt skrifstofubákn byvfti
að setja á stofn við slíkt mát, sem
kostaði of fjár.
Ekkert slíkt þyrfti að gera skv.
tiliögum hans. FjáritlálaráSuneyt-
,ið ætti að annast hækkun matsins
iOg þótt þyrfti að fjölga eitthvað
i starfsliði þar af þeim sökum, yrði
kostnaðurinn af því miklum mun
minni.
1 tillögu sinni leggur Jón
Pálmason til að fasteignaskattur-
inn skuli ganga til bæjar- og
sveitarfélaga, en ekki til ríkisins
eins og verið hefur.
Frv. atvinnumáia-
ráðherra kcmið!!!
þriðju nmræSu
FIíV. þau, sém 'Ólafur Thors at-
vinnumálaráðherra, beitti sér fyr-
ir að flutt yi’ðu, um tekjuaukn-
ingu fyrir fiskveiðasjóð og heimild
fyrir Stofnlánadeild sjávarútvegs
ins til að gefa eftir 1. veðrétt
fyrir stofnlánum, voru bæði sam-
þykkt eftir aðra umræðu í gær
og vísað til þirðju umræðu.
Miða bæði þessi frv. að því að
auðvelda útvegsmönnum að taka
ián til kaupa á nýjum aflvélum i
báta sína, en margir bátar eru
nú óstavfhæfir vegna vélaleysis.
Prestakallaskipunin
hið mesta hitamál
LOKSINS í gær lauk annarri
umræðu í efri deild um skipun
prestakalla, þó var atkvæða-
greiðslunni frestað. Munu vart
hafa staðið lengri né harðari um-
ræður um nokkurt annað mál á
þessu þingi. Hefur Gísli Jónsson
gagnrýnt mjög þá skoðun að
fækka prestum, sem Púll Zóp-
honíasson hefur barizt ákaflega
fyrir.
Verður ekki sagt með neinni
vissu, hvor skoðunin hefur meira
fylgi í deildinni, þótt líklegt sé,
að litlar breytingar verði gerðar
á frv. eins og það var lagt fram
af þeirri nefnd, sem undirbjó það
og samdi.
Hér á myndinni sjást jöklabílar Victors-leiðangursins á bryggju i
Reykjavík, en sem knnnngt fóru menn úr Grænlandsleiðangri
Victors á þeim upp á Vatnajökul til mælinga ásamt Jóni Eyþórs-
syni. —
Skriðbílar Irá Victorsleiiangr-
iíium þurfa aií komast hingai
PARAGÚAY: — Styrjaldar*
ástandi er nú lokið milli Para-
gúay og Þýzkaíands. Sendiherra-
skipti munu eiga sér stað í ná-
eínnig r inrri franrtíð-..........■ ■
FYRIR nokkru var lesendum
Morgunblaðsins bent á að hið ný-
stofnaða Jöklarannsóknarfélag
vanhagar tilfinnanlega um fé til
að geta keypt skriðbíla.
Félagið hefur fengið mjög hag-
stætt tilboð um kaup á tveim
jöklabílum er notaðir voru í hin-
um mikla og fræga leiðangri
Paul Emile Victors, hins franska,
er vann að könnun meginjökuls
Gi'íénlands. En til þess að géta
tekið þössU tilboði um hin hag-
kvæmu kaup, þarf félagið að
snara út 40—50 þúsund Icrónum.
Foráeti íslands, herra Sveinn
Björnsson, varð fyrstur til þess
að leggja fram skerf í fjársöfnun
þessa til Jöklarannsóknarfélags-
ins.
En sj'ðan hafá nokkur félög og
einstaklingar afhent Morgunblað
inu framlög til félagsins.
Jöklarannsóknir eru nauðsyn-
legur þáttur í skipulagðri rann-
sókn á náttúru landsins. Enda
njóta slíkar rannsóknir rífiegra
styrkja frá ríki og Vísindafélög-
um í öðrum jöklalöndum. En hér
eru þvi miður engin vísindafélög
til, sem eru svo efnum búin, að
þau geti kostað svo umfangs-
miklar rannsóknir.
A siðustu árum hefur áhugi
manna á að kynnast landinu orð-
ið mjög almennur. Hefur þessi
áhUgi m.a. komið fram í því, að
fjöldi fólks hefur lagt mikið á
sig, í fjallaferðum og kynr.is-
ferðum um öræfi landsins.
Nokkrir menn hafa lagt í ferða
lög um jöklana. Með aukinni
ferðatækni er búizt við að meira
verið um jöklaferðir, en hingað
til hefur verið. En við slík ferða-
lög eru skriðbílarnir hin tilvöld-
ustu fárartæki. Auk þess geta
þeir komið að ómetanlegum not-
um, þegar nauðsvn ber til, að
menn komist fijótt ferða sinna
um fannbreiður hálehdisins, t.d.
þegar slys ber þar að höndum.
Tiikoma hinna reyndu og á-
gætu skriðbíia er því hin æski-
legasta. Þeir geta komið að gagni
í kynnisferðum um jökla lands-
ins. Þeir verða nauðsynlegt far-
artæki fyrir þá vísindamenn, setn
taka sér fyrir hendur að útvega
mönnum fullkomna þekkingu, á
bví, sem gerist, á jöklaslóðum
landsins. Og þeir geta hvenæt-
sem er, komið að gagni, sem
björgunartæki.
Allt þetta ætti að verða til
þess, að örlátir menn láti svo
mikla fjárfúlgu samanlagt, af
hendi rakna, að hinu unga félagi
gæti tekist að ná eignarhaldi á
þessum tveim skriðbílum, sem
boðnir eru vægu vérði.
Auk forseta íslands, herra
Sveins Björnssohar, hafa eftir-
greindir menn og félög lagt fram
fé í söfnun þesga:
Sigurggir Sigurðsson, biskuþ,
O. Johnfeón & Kaiabcr h.f.
H:f. Eihiskipafélag íslands.
H. Behediktsson & Co. h.f.
• Nathan & Olsen h.-f; ■ - —
Svanbjörn Frímannsson, aðal-
bókari.
Tryggvi Ófeigsson, útgerðar-
maður.
Helgi Tómasson, dr. med.
Vilhjálmur Þór, forstjóri.
Björn Pétursson, bóksali.
Framlögum er veitt viðtaka í
skrifstofu Morgunblaðsins.
Mæ0rastyrksnefnd
hehir sfarfsemi sína
MÆÐRASTYRKSNEFND hefir
nú tekið til starfa hér í Reykja-
vík. Hefir nðfndinni þegar borizt
nokkrar peningagjafir. Takmark
nefndai-innar nú, sem og undan-
farin ár, er, að henni berist það
mikið af pcningum og fatnaði, að
hún verði þess megnug að gleðja
sem flest þtnfandi heimili fyrir
hátiðina.
Það skal tekið fram, að fatnað-
ur kemur ekki síður að tilætiuð-
urh notum, en peningar.
Reykvíkingar hafa undafifarin
ár kunnað að meta starf Mæðrá-
styrksnefndar, og Vtentir hún þess,
að þeir óg aðrir st.yrki þetta líkn-
arsfarf að þessu sinni svo sem
kostur er.
1 fýrra söfnuðust um 80 þÚF.
krónur í peningum, sem úthlutað
var til 400—500 heimila hér í
j Keykjavík.
Ski-ifstofa nefndarinnar er í
; Þinghöltsstræti 18, og er opin alla
virka daga frá ki. 8—5. Síminn
er
•?7
FIMMTANDA heftið af „Is-
lenzkri fyndni“ er nú komið út.
Flytur það sem fýrr skopsögur
og kvæði, sem Gunnar Sigurðs-
son frá Selalæk hefir tekið sam-
an.
Kennir þar margra grasa og
mikið er þar um smellin tilsvör
og skemmtilegar sögur.
Hcr eru tvær stuttar:
Útlendur tannlæknir settist að
í kauptúni hér á landi.
Hann var talinn sæmilegur
tannlæknir, en þótti ekki góður
í tannsmíði.
Héraðslæknirinn fékk tennur
hjá honum.
Skömmu síðar hittir tannlækn-
irinn héraðslækni og spyr hann,
hvernig honum líki teiinurnar.
„Það er víst ekkert að athuga
við tennurnar“, svaraði læknir-
inn, „en það vantar alveg rúm
fyrir tunguna".
Hin er á þessa leið:
Kaupmaður einn á Akureyr*
var mesta ljúfmenni og þótti
gott í staupinu.
Einu sinni var hann á heim-
leið vel slompaður, og heyrðist
hann þá tauta fyrir munni sér,
þegar hann gekk upp tröppurn-
ar:
„Aldrei finnu.r maður það eins
vel ófullur eiris og fullur, hvað
það er gott að koma ófullur heim
til Valgerðar".
Meiinfaskótafrtiin-
varpið saæts. vlS
UISC
í GÆR fór fram í neðri deild at-
kvæðagreiðsla eftir aðra umræðu
um menntaskólafrv. — Tiliaga
meirihluta menntamálanefndar
um að heimildin til að hnfa mið-
skóladeild til vors 1954 nái að-
eins til Menntaskólans á Akur-
eyri var samþykkt með 16 at-
kvæðúm gegn 13 og frv. þannig
bfeytt samþykkt með 17 atkv.
gegn 14 og vísað til þriðju um-
ræðu með 17 gegn 11 atkvæðum.
Komfnúnistar greiddu allir at-
kvæði gegn frv. og jafnvel Áki
Jakobsson þingmaður Siglfirð-
inga. Þingmenn lýðræðisflokk-
anna voiu hinsvegar sumir með
frv. en nokkrir á móti.
Fiskijiiiígí lokiS
21 FISKIÞINGI íslands var slit-
ið kl. 18,30 í gærkvöldi.
Á þessum lokafundi var sam-
þykkt að senda þeim Geir Sig-
urðssyni skipstjóra og Benedikt
Sveinssyni fyrrv. alþingisíorseta
svohljóðandi skeyti:
21. Fiskiþing þakkar áratuga
ágætt starf fyrir Fiskifélag ís-
lands og fyrir sívakandi áhuga
fyrir málefnum félagsins og sjó-
manna.
Þeir Geir og Benedikt voru
báðir í hópi stofnenda Fiskifé-
lagsins og áttu lerigi sæti á Fiski-
þingi, en hafa nú síðustu áriis
verið yfirskoðunarmenn reikn-
inga Fiskifélagsins.
Samkvæmt tilmælum frá stjói n
L.Í.Ú. kaus Fiskiþingið þrjá aðál-
menn og 3 varamenn til sam-
staffs við L. í. Ú. og Fiskimála-
sjóð um fiskveiðiaðstöðu íslehd-
inga við Grænland.
Aðalmenn: Margeir Jónsson,
Valtýr Þorsteinsson, Hafsteinr*
Bergþórsson.
Var'hmenn: Arngr. Fr. Bjarna-
son, Árni Friðriksson, Ól. B,
Björnsson.
Aðalyfirskoðunarmaður Fiski-
félagsins var kosinn Guttorníur
Erlendsson, hrl. Til vara: Baidur
Guðmundsson útgm.
Fiskimáiastjóri þakkaði fund-
arstjóra, nefndum og fulltrúum
ágæt störf á þingihu, og taldi að
fulltrúar hefðu Sýnt svo mikinn
áhuga tim mál þau, sem þingið
hefði haft til meðferðar, að lofs-
vert væri.
Á morgun hefur fiskimálastjóri
boðið fulltrúum til hádegisverð-
ar í Oddfellowhúsinu, en fulltrú-
ar munu hálda heimleiðis næsta
daga eftir því sem ferðir falla.
kndmeistsrsmét
Eiturlyfjasmygl
Égypzkir stráridvérðir kornust
nýiega á snoðir úfh Stórkostlégt
eiturlyfjasmygl. Sló í bardága
iriilli þeirrá ög smýglaranng í
eyðimörkinlni \ skammt frá Aléx-
andríu. Náðu, þelr 100.C00 dála
virðr af eiturlyfjnren. -■■■■--
OSLÓ, 7. dos. — Sundmeistara-
mót borgarinner fór fram í kvöld.
Afrek í einstökum greinum urðu,
sem hér segir: 100 m. flugsund
kvenna, Lillian Nyggatd, 1,35,4
mln., 100 m. frjáls aðfei-ð kárla,
Geivind Gunnerud, 1,05,1 mín.,
400 m. frjáls aðferð kvenna, Berit
Hedin, 6,08,7 mín., 200 m. bringu-
sund karla, Svein Sögard, 2,52,1,
100 m. baksund kvenna, Ben
Stenersen, 1,21.4. í 4x100 in.
frjálsri aðferð karia varð „Oslo
Idrettslag" hlutskarpast á 4,20,3,
mínr —N-TB,- -..........» .