Morgunblaðið - 05.01.1952, Síða 2

MORGUHBLAÐIÐ
Laugardagur 5. janúar 1952
Rdðstaíanir gerðar til
Bjargar bdtaútveginum
^átagjaideyrisákvæðiai fra.miengd
Á SÍÐDEGISFUNDI í gær i sam. þingi skýrði Ólafur Thors at-
vinnumálaráðherra fyr.ir hönd rikisstjórnarinnar frá .samkomulagi,
ácm orðið hefur milli hennar og L. í. Ú. um að hin svonefndu báta-
gjaldeyrisákvæði skuli gilda áfram þetta ár í breyttu formi. Urðu
talsverðar umræður um þessa tilkynningu ríkisstjórnarinnar, en
hún verður birt í Lögbirtingarblaðinu. — Áberandi var að þótt
.gijórnarandstæðingar mæltu gegn þessu samkomulagi, gátu þeir á
engan hátt bent á nein önnur úrræði til aðstpðar hinum aðþrengda
'bátaútvegi.
AUOLVSING
JÍÍKISSTJÓRNARINNAR
Ólafur . Thors las upp sam-
Iromulag fíkisstjórnarinnar við
Landssamband ísl. útvegsmanna
og auglýsingu hennar um inn-
iflutningsréttindi bátaútvegs-
manna og fara hér á eftir aðal-
atriðin úr henni.
„Samkvæmt ósk ríkisstjórnar-
innar. og með tilvísun til sam-
komulags, sem hún hefur gert
við Landssambapd ísl. útvegs-
•nanna 31. des. s.l. heíur verið
-ákveðið, ,að ákvæði i auglýsingu
Fjárhagsráðs, dags. 7. marz s.l.,
oum innflutmngsréttindi bátaút-
vegsrháóma, sbr. viðaukaauglýs-
ángar, dggs. 17. april og 21. sept.
s.l., skuli giida um útfluttar báta-
afurðir, firamleiddar árið 1952.
Ákvfcðnar hafa verið eftirtald-
ar breytingar á ákvæðum fyrr-
Vjreindig auglýsinga:
Innflutningsskírteini, sem gef-
in eru út vegna útflutnings, sem
.greiddur er í dollurum eða EPU-
gjaldeyri .(gjaldeyri aðildarríkja
^greiðslubcindalags Evrópu) má
nota til innflutnings á vörum á
Irinum skilorðsbundna frílista frá
tivaoav„Íandr sem er. Sami inn-
ítutningslisti gildir því jöfnum
tiöndum á dollarasvæðið og EPU-
-svæðið. Hins vegar eru tilteknar
vörur á skilorðsbundna frílistan-
tnr, bundnar við innflutning frá
ákveðnum löndum og um þann
innflutning gilda óbreyttar regl-
ur, sbr. auglýsingu, dags. 17.
apríi 1951.
Barikarnir skulu afhenda
JLandssambandi ísl. útvegsmanna
-öll A^skírteini fyrir útfluttar
tiátaafurðir, framleiddar árið
1952, 'þó svo Sambandi isl. sam-
vinnufélaga skulu afhent A-skír-
teini fyrir bátaafurðir útfluttar á
vegum þess.“
Af þessum vörum verða aðeins
taldar fáar þær helztu hér í blað-
inu.
Aðalbreytingin er sú, að hér
eftir verða ullardúkar, kex og
útvarpstæki (þó ekki varahlutir
-til þeirfa) á listanum. Af öðrum
vöruni .L má. nefna kvikmynda-
Jliimur, óframkallaðar, ferðakist-
tir, hljóðfærakassar, kventöskur,
^eðlaveski og skólatöskur. Vefn-
aðarvara úr silki, prjónavöirur úr
^silki, vegg- og gólfflögur úr gipsi
og gleri. Kvikmyndatökuvélar,
jplastikþynnur í dúka, laxveiði-
iæki ýmiss konar, sjálfblekungar
og skrúfblýantar. Nærfatnaður
prjónaður úr gerfisilki og öðrum
gerfiþráðum. Eldspýtur.
Innllutnings- og gjaldeyrisleyfi
íyrir.yösum þeím, sem bætt er
á skiíöfðsbundna frílistarin, sem
Jéilu úr gildi 31. des. s.l., verða
•ekki framlengd.
Vörur þær, sem bafa verið áj
-fríUsta, en eru nú tilgreindar á
.skilorðsbundnum frílista, þ. e.
mærfatnaður, prjónaður úr gerfi-
.silki og öðrum gerviþráðum, má
tollafgreiða án afhendingar B-
-skírteinis, hafi gjaldeyrir verið
tryggður af banka til greiðslu
þíftrra fyrir 31. des. 1951, og skuiu
þær háðar verðlagsákvæðum.
Aðrar vörur á skilorðsbundn-
um frílista eru óháðar verðlags-
ákvæðum. Þó skulu verðákvarð-
anir Fjárhagsráðs á vöru, sem
þegar hefur verið tollafgreidd,
halda gildi sínu.
Heimilað er, án innflutnings-
og gjaldeyrisley.fa, að flytja inn
fcifneiðar frá Tékkóslóvakíu gegn
sérstökum B-skírteinum fyrir ailt
að 1 milljón króna. Bifreiðar þær,
sem innfluttar verða samkvæmt
þessu, eru undanþegnar verð-
lagsákvæðum.
MJÖG AÐÞRENGDUR
HAGL’R BÁTAÚTVEGSINS
í ræðu sinni benti Ólafur Thors
á, að hagur bátaútvegsins hafi
orðið svo lélegur, eins og öllum
sé kunnugt, að ekki hafi verið
unnt að svipta hann þeim fríð-
indum, sem honum hafi verið
veitt hingað til.
Það, sem hafi valdið því hve
hagur bátaútvegsins sé slæmur
sé hinn stöðugi aflabrestur, sem
orðið hafi undanfarin ár og ein-
göngu aflabresturinn.
T.d. hafi meðalþorskafli á bát
i róðri á vetrarvertíðinni hér við
Faxaflóa verið 1949 7,1 tonn, 1950
6,1 tonn, en aðeins 5,3 tonn 1951.
Síldarvertíð hafi brugðizt al-
gerlega ár eftir ár og haustsíldar-
vertíð nær alveg brugðizt, svo að
varla mun nægjanleg beitusíld
til í landinu fyrir vertíðina.
Ríkisstjórnin hafi því skipað
fimm manna nefnd til athugunar
á þessum vandamálum. í nefnd-
inni eru Gunnlaugur Briem og
Þórhallur Ásgeirsson, skrifstofu-
stj. í atvinnu- og viðskiptamála-
ráðuneytinu. Einnig þeir Benja-
mín Eiriksson, ráðunautur ríkis-
stjórnarinnar í efnahagsmálum,
Davið Ólafsson, fiskimálastjóri,
og Sigtryggur Klemenson úr
fjárhagsráði.
Hefir þessi nefnd stgrfað i
marga mánuði og kynnt sér hag
bátaútvegsins og hverjar þarfir
hans séu og hvaða leiðir hægt sé
að fara til úrbótar án þess að al-
menningi sé íþyngt um of. — Er
því niðurstaða sú, sem hér hefir
verið lýst byggð á mjög ítarlegri
rannsókn þessara manna, sem af
öllum eru taldir hinir hæfustu og
hlutlausir um þetta mál.
ADALATRIÐIÐ AÐ BJARGA
BÁTAÚTVEGINÚIM
Benti ráðherrann á, að það
væri aðalatriðið að hagur báta-
útvegsmanna væri svo aðþrengd-
ur, þar sem nær flestir þeir.ra
hafi orðið að fara í skuldaskil,
að ekki væri unnt að taka þau
fríðindi af þeim, sem þeir hafa
haft, nema til þess að veita þeim
önnur i staðinn.
Það væri þvi gert af brýnni
nauðsyn og knýjandi, að farið er
inn á þessa braut og að dómi
stjórnarinnar skárra úrræði held
ur en að leggja nýja skatta á
þjóðina, eins og stjórnarandstæð-
ingar hafa bent á að gera æt-ti.
Enda myndu slíkir akattar mun
þungbærari fyrir þjóðina en sú
leið, sem hér er farin.
ALÞJÓÐAGJALDEYRIS-
SJÓÐURINN SAMÞYKKUR
Gat Ólafur Thors þess að rík-
isstjórnin hafi s.l. haust kvatt
hingað til iands fuRtrúa frá Al-
þjóðagjaldeyrissjóðnum svo að
hann gæti kynnt sér þessi mál.
En eins og kunnugt er þá eru ís-
lendingar aðilar að þeim sjóði og
verða að fara eftir þeim lögum,
sem um hann gilda. En samkv.
þeim lögum mega meðlimaþjóð-
irnar ekki breyta gjaldeyri sín-
um án samþykkis sjóðsstjórnar-
innar, nema innan mjög þröngra
vébanda. Féllst sjóðsstjórnin á
að gripið yrði til þeirra úrræða,
sem hér hafa verið tekin, og er
því alls ekki um neina gengis-
breytingu að ræða. — Islendingar
þurfa því ekki að bera kvíðboga
fyrir því, að lög gjaldeyrissjóðs-
ins hafi verið brotin með pessum
aðgerðum.
Þá skýrði Ólafur Thors :"rá
því að ríkisstjórnin hafi haft
samráð við þingmenn stjórnar-
flokkana um þetta mál og tryggt
sér öruggt þingfylgi fyrir því. —
Annars væri mál þetta þess eðlis
að ekki væri unnt að skvra frá
því fyrr en um leið og ákvæðin
eru set.t, því að ef menn fengju
vitneskju fyrirfram um þær
breytingar, sem gerðar yrðu væri
hætta á að af því skapaðist ýmis-
konar misferli og menn gætu
hagnast á því óeðlilega.
FULL LAGAHEIMILD
FYRIR HENÐI
í tveimur ræðum, sem Ólafur
Thors hélt síðar á fundinum svar
aði hann þeim staðlausu ásökun-
um stjórnarandstæðinga, að ekki
væri lagaheimild fyrir gerðum
stjór.narinnar í þessu efni.
Benti hann á að fullkomin laga
heimild væri fyrir þessu, sbr. lög-
in um fjárhagsráð, sem heimil-
uðu þetta skýrt og ákveðið. Þar
sé tekið fram:
1) Að Fjárhagsráð hafi leyfi
til að gefa innflutning á v.issum
vörum frjálsan með skilyrðum
eins og á bátalistanum, enda hafi
Fjárhagsráð gert það.
2) Að Fjárhagsráð hafi leyfi
til að ráðstafa gjaldeyri til
greiðslu á bátalistavörum og það'
hafi Fjárhagsráð gert líka.
3) Að Fjárhagsráð hafi fullt
leyfi til að undanþyggja vörur
frá hámarksverði og það hafi
Fjárhagsráð einnig gert.
Með þessu þrennu er þvi al-
gjörlega fullnægt lagaheimild fyr
ir aðgerðum ríkisstjórnarinnar.
Gylfi Þ. Gíslason sem talaði á eft-
ir ráðherranum sagði líka að það
væri tvisýnt um hvort næg heimild
væri fyrir hendi en tók ekki dýpra
í árina. Það er því ærin játning
fyrir að ekki skorti lagaheimild.
Allur málflutningur stjórnar-
andstæðinga einkenndist af fjand-
skap í garð bátaútvegsins og var
það áberandi að þeir bentu á enga
aðra leið til úrbótar. Það virtist
þvi sem þeim væri það sérstakt
keppikefli að svipta hann þessum
fríðindum og með því koma öll-
um bátaútveg á kaldan klaka og
svipta þannig mikinn fjölda fólks
atvinnu sinni, enda er það í sam-
ræmi við allt það ábyrgðarleysi
sem einkennt hefir núverandi
stjór.narandstöðu.
Mmningarorð um
Magnús Þórðarson
j
IIÉftÍftKÍ
' >l’ v v J
S. . 1
.......
Á 72 ára aímæli Staiins
ÞEGAR Stalin átti 72 ára afmæli
í fyrra mánuði komst prófessor
einn í heimspeki, Victor Stern, að
orði á þessa leið:
Stalin marskálkur, sem á 72
ára afmæli í dag, er staðgengill
Guðs á jörðinni. Heimspeki hans
og stjórnvizka hefur gert það að
verkum að Guð almáttugur er
óþarfur. Stalin hefur gert öll
vandamál stéttabaráttunnar skilj-
anleg. Er það eútt hið mesta afrek
hans.
Formaður í austurþýzka þing-
inu Johannes Ðiekman komst svo
að orði á afmælisdeginum:
Fyrir okkur Þjóðverja er Stalin
tákn hins örugga friðarvilja, sem
á ekkert sameiginlegt við falsk-
an friðarvilja hinna vestrænu
landvinningastefnu.
Hin austur-þýzka fréttastofa
birti mörg heillaóskaskeyti, þar
sem Stalin m. a. var lofaður í
háum tónum sem hinn mikli leið-
togi friðarins.
í Rússlandi og lýðrikjum Rússa
í Austur-Evrópu fengu verka-
menn ekki frí þennan dag, en
aftur á móti voru verkamenn og
iðnaðarfólk látið skrifa undir
ávarp, þar sem það lofaði því
hátíðiega að gera sér dpgamun á
afmælinu með því að leggja
meira að sér við virinuna en
venjulega.
ÞAU eru alvarleg og sorgleg
slysin, er orðið hafa á togurunum
undanfarið, þegar afburðasjó-
menn og dugnaðarmenn hafa
hver á eftir öðrum, tapazt af
skipunum og farið í sjóinn.
Einn þessara manna var
Magnús Þórðarson, reyndur og
vanur sjómaður, til heimilis á
X íðimel 39.
M^gnús Þórðarson var fæddur
í Ólafsvík 10. marz 1900. Foreldr-
ar hans voru Þórður Jóhann
Þórðarson og Guðriður Bjarna-
dóttir, og ólst Magnús upp hjá
þeim.
í Ólafsvík, 10 ára gamall, fór
hann fyrst á sjó, því hugur hans
stefndi allur í þá átt, og varð
hann strax í æsku heillaður af
sjótnennskunni.
Árið 1920 fluttist hann til
Reykjavíkur og foreldrar hans,
og hóf hann nám í Sjómanna-
skólanum og útskrifaðist þaðan.
1922, og bjó með foreldrum sín-
um hér, þar til hann kvæntist
eftirlifandi konu sinni Helgu
Gísladóttur 28. júní 1925, og eign-
uðust þau 5 börn, sem öll lifa-
Lengst starfaði Magnús hjá
útgerðarfélagi Geirs Thorsteins-
sonar, og minntist þess ávallt
með þakklæti. Hann var þar yfir
20 ár. Síðast var hann hjá Bæj-
arútgerð Reykjavíkur.
Með Magnúsi er horfinn einn
af hinum traustu, reyndu og vík-
ingsduglegu sjómönnum okkar.
Sjómennskan var lífsstarf hans,
hann þekkti allar hliðar hennar,
bæði það dimma og bjarta, kröf-
urnar um karlmennsku og þrek,
árveknina, aðgæzluna, sterk
handtök, verklagni, afköst og
vinnusnilld. Þetta er háskóli lífs-
ins, og óhætt er að hækka fjár-
lögin árlega til skólanna án þess
að nokkur hætta sé, að þessi
æðsti og almennasti skóli lífsins
tapi þar forustunni og heiðurs-
sætinu.
Með Magnúsi er farinn sá mað-
ur ,sem var dýrmætur fyrir þjóð-
arbúið jafnt og fyrir ástvini sína.
Hann var farsæll heimilisfaðir,
minningarnar bjartar, sem ást-
vinirnir eiga um hann, og meðal
samherja sinna fékk hann þann
vitnisburð, að vera vandaður
maður, dagfarsprúður og sam-
fara dugnaðinum, að vera vel að
öllum verkum farinn og vel hugs-
andi gagnvart öðrum.
Fararbeininn er því góður fyr-
ir síðustu siglinguna, og landtak-
an vissari fyrir handan, þar sem
nýtt líf og starf bíður.
Blessuð sé minning góðs
manns, Magnúsar Þórðarsonar.
Jón Thorarensen.
Siðierðislegi rétfur-
ínn er ótríræður í.
í AÐALMÁLGAGNI danskra
jafnaðarmanna, Socialdemokrat-
en, birtist forystugrein um hand-
ritamálið. Þar segir m.a. að
aldrei hafi neinn vafi leikið 4
lagalegum eignarrétti Dana til
handritanna. Ennfremur segir
blaðið: Það er heldur engum vafa
undirorpið að íslendingar eiga
siðferðislegan rétt til þeirra.
Fyrir okkur Dani er hér um að
ræða verðmæta safngripi og
skjöl, en fyrir íslerizku þjóðina
er hér um að ræða ómetanlegt
þjóðarverðmæti, áþreifaniegar
minjar um glæsileg bókmennta-
leg afrek. Það er því ekkert und-
arlegt að íslendingum sé það
hjprtgns áhugamál, hvað um
handritin verður.
Ennfremur segir blaðið m.a. að
vonandi komi engin smámuna-
semi til greina þegar málið verðí
endanlega afgreitt. Hér bjóðist
Dönum einstakt tækifæri til að
sýna sannan bróðurhug gagnvart
íslendingum. Að vísu skiptir
ekki máli hvort afgreiðslan tek-
ur lengri eða skemmri tíma, en
aðalatriðið er, að sú niðurstaða
sem fæst, verði lokaþáttur þessa
máls.
Bæff og aukin iðnaðar-
framleiðsla
Á NÆSTU sex mánuðum verða
10 kvikmyndir, sérstaklega gerðar,
sýndar starfsfólki í verksmiðjum,
meðlimurn stéttafélaga verksmiðju
■fdlks og félagsmönnum í samtök-
um iðnrekenda. Eru mypdir þess-
ar teknar og sýndar í þeim til-
gangi að auka og bæta iðnaðar-
framleiðsluna með nánari. sam-
virinu milli þeirra sem að fram-
leiðslunni sjálfri vinna og þeirra,
sem fyrirtækjunum stjórna,
(UNESCO)
Hið nýja fiskverð '
MEÐ því að samkomulag hefir
náðst við ríkisstjórnina um að
framlengja bátagjaldeyrisfyrir-
komulaginu fyrir árið 1952, mæl-
ir stjórn og verðlagsráð Lands-
sambands íslenzkra útvegsmanna
með því við útvegsmenn, að þeir
láti skip sín hefja veiðar og
kaupi aflann á eftirtöldu verði
miðað við vel meðfarinn og ó-
gallaðan fisk og skrái skipverja
samkvæmt þvi:
I
Þorskur:
Slægður m/haus kr. 1.05 pr. kg.
Slægður og
hausaður — 1.37 — —•
Óslægður —- 0.88 — —•
Flatur — 1,55----
Ýsa, enda sé henni haldið sér-
skildri í bátunum:
Slægð m/haus kr. 1.15 pr. kg.
Slægð og
hausuð — 1.48 — —•
Óslægð •— 0.95 — —-
Langa:
Slægð m/haus
Slægð og
hausuð
Óslægð
Flött
Keila:
Slægð m/haus
Slægð og
hausuð
Ufsi:
Slægður m/haus
Slægður og
hausaður
— 0.93---------
— 1.20 —
— 0.74 —
— 1.37 —
0.38
0.55
0.55
0.71
I
Steinbttur í nothæfu ástandi:
Slægður m/haus kr. 0.77 pr. kg,
Skötubörð:
Stór — 0.82 —
Smá — 0.57 —
Skarkoli:
I. 1 ‘A lbs. og yfir — 3.17 —
II. % lbs. til V4
lbs. — 2.65 —
III. 250 g. til
% lbs. ■ 1.80 —
Meðalverð — 2.73 —
Þyltkvalúra:
I. 1 V-i lbs. og yfir — 2.52 —
II. % lbs. til
114 lbs. — 2.08 —
III. 250 g. til
% lbs. — 1.53 —
Meðalverð — 2.19 —
Lúða:
2 — 20 lbs. 3.50 —
Hrogn til 1. apríl 1952:
1. flokkur kr. 2.00 pr.
2. flokkur ,— 1.00 —
Meðalverð
(éflókkað) • 1.50 —