Morgunblaðið - 12.06.1953, Qupperneq 2

MO ItirlJ /V ULAÐIÐ
Föstudagur 12. júní 1953 1
Blekkiitpshrlf Þjóð-
dljans nm fiskverðið
■
Oskadraumurmn um aflabrest
A SJÓMANNADAGINN þóttist
>’jóðviljinn heldur en ekki hafa
;:ett í feitan bita. Að venju voru
;:tóru orðin ekki spöruð, svo sem
rjá má á fyrirsögnum yfir þvera
forsíðu blaðsins, en blaðið virðist
hafa þá reglu að birta þeim mun
r.tævri fyrirsagnir, sem blekk-
kngarnar eru stórkostlegri, sem
ppitt er. Og hvert er svo tilefnið
lu stóryiðavaðalsins?
' Á sl. vetri, það mun hafa verið
> marz, birti Þjóðviljínn hverja
ftreinina á fætur annarri um fisk-
Verð í Noregi og hér á landi. Var
jgerður samanburður á verðinu í
Ííáðum löndunum, sem átti að
jr.ýna. að norska verðið væri mu.n
liærra en hið íslenzka. Sá galli
(v4»r þó á þessum samanburði, að
jiorska verðið var allt miðað við
fáægðan fisk og hausaðan en hið
Íslenzka við slægðan fisk með
haus. Þetta lét blaðið samt ekki
»i sig fá en hélt áfram dag eftir
pag að misnota tölurnar.
IHinn 19. marz birti svo atvinnu
nálaráðuneytið tilkynningu sem
|t)yggð var á upplýsingum, sem
íengnar höfðu verið fyrir milli-
j'óngu sendiráðs Islands í Osló,
íum fiskverð í Noregi og ýmislegt
lannað, sem máli skifti í því sam-
iSandi, Var í tilkynningu þessari,
j/em hyggðist á opinberum norsk-
jum heimildum, sýnt fram á, að
jvíð upphaf vertíðar í I.ófót liefði
j\’erið auglýst fiskiverð, sem var
•lokkru lægra en verð það, sem
I gildi var hér samkvæmt aug-
jíýsingu Landssambands ísl. út-
ívegsmanna. Þessar upplýsingar
i.ý.ndu Ijóslega, að fullyrðingar
Þjóðviljans voru bvggðar á mis-
Jiotkun talna.
LEn þeir Þjóðviljamenn eru
kki vanir því, að gefast upp við
jijiekkingaiðju sína þó stundum
ía.<nni að bjáta nokkuð á fyrir
fceim. Svo fór einnig að þessu
pínni,
í Á sjómannadaginn tóku þeir
jupp þráðinn, þar sem frá var
íhorfið í vetur og telja sig nú hafa
hrynjað sig svo rækilega, að ó-
jhætt sé að halda áfram blekkinga
jslcrifunum um fiskverðið.
\ Var nú nær öll forsíða blaðsins
Ihelguð þessari iðju og stærsta
Jfyrirsagnaletur notað ef ske
ikynni, að það hefði einhver áhrif.
jVitnað var í ýms norsk blöð, þar
|j:em m. a. kemur fram, að nokkr-
íur óánægju hefir gætt meðal
íbiorskra sjómanna og útgerðar-
jraanna yfir fiskverðinu, sem á-
jjkveðið var í vetur, og þykja það
jsennilega engin tiðindi þó menn
jvilji fá sem hæst verð fyrir fram-
Jleiðslu sína.
j Þá var ennfremur birtur í blað-
jínu verðlisti „Norges Háfisklag",
'sem er hið auglýsta opinbera
jverð. Ekki hefir blaðið fyrir því
aff geta þess, að það verð er mið-
að við slægðan og hausaðan fisk
og er því haldið áfram sömu
jhlekkingunum og áður.
Nú kom það hínsvegar fyrir i
'hófót í vetur, að afli brást herfi-
jJðga. Veiddist ekki nema um tveir
jþriðju þess, sem verið hafði árið
jáður, og var aflir.n þá talinn
theldur rýr.
j Við Lófót hagarsvo til að fjöídi
.fiskkaupmanna kemur þangað á
vatrarvertíð í því skyni að kaupa
fisk til verkunar. Flytja þeir fisk-
jinn til vinnslustöðvanna, sem eru
' dreifðar víðsvegar um ströndina.
1V erða fiskkaupmennirnir að
Jeggja í töluverðan kostnað við
{ur.dirbúning vertíðarinnar auk
hess sem atvinnurekstur þeirra
heímafyrir byggist á því, að þeim
; takist að fá*það fiskmagn. sem
fceir ætla sér hverju sinni. Þegar
i $ upphafi vertíðarinnar gætti
laflatregðú ogí fór versnandi eftir;
I i sem á íeið. Fii'kkaúpendú r
f.áu brátt, að þeir mundu ekki fá
það fiskmagn, sem þeir þyrftu og
að hætta væri því á, að þeir sætu
uppi með dýrar verkunarstöðvar,
sem aðeins yrðu nýttar að litlu
leyti og auk þess fastráðið fólk
auk ýmislegs annars kostnaðar,
sem legjfja varð í fyrir vertíðina,
án þess að fá nægjanlegt fisk-
magn til vinnslu. Þetta leiddi til
harðrar samkeppni um þann litla
afla, sem á land kom. Undir slík-
um kringumstæðum er gripið til
þess ráðs að bjóða hærra vet'ð en
keppinautarnir fyrir fiskinn og
hærra en auglýst hefir verið. Er
slíkt að sjálfsögðu kærkomið fvr-
ir sjómennina og útgerðarmenn-
ina, sem orðið hafa hart leiknir
vegna aflabrestsins. Geta þeir á
þann hátt bætt sér að nokkru það
mikla tjón, sem aflábresturirm
hefir bakað þeim.
Nú vill svo til, að við þekkj-
um vel hliðstæð dæmi úr okkar
eigin sjávarútvegi, svo sem sýnt
var fram á í tilkynningu atvinnu-
málaráðuneytisins, sem birtist
hér i blaðinu sl. miðvikudag.
Sl. átta ár hefir síldaraflinn
brugðizt mjög tilfinnanlega fyrir
Norðurlandi. Hefir aldrei á því
timabili aflazt það magn til sölt-
unar, sem menn hafa búið sig
'undir að taka á móti og búið var
að selja fyrirfram. Síldarsaltend-
ur verða hinsvegar að búa sig
undir vertíðina ýmist á eigin
stöðvum eða leigustöðvum með
ærnum kostnaði, án tillits til
þess hvórt aflinn er mikill eða
lítill. Verða þeir að ráða verka-
fólk á kauptryggingu, kaupa salt
og tunnur o. s. frv. Það er því
höfuðnauðsyn fyrir þá að fá sem
mest síldarmagn til vinnslu. En
þegar aflinn hefir brugðizt hafa
menn aftur og aftur gripið til
þess ráðs að bjóða hærra verði
fyrir síldina en Síldarútvegs-
nefnd hefir auglýst á hverjum
tíma. Hefir siíkt kapphlaup um
að ná í þann litla sildarafla, sem
á land hefir komið, oft leitt til
stórfelldx-a yfirboða, svo sem öll-
um er kunnugt, sem við þennan
atvinnuveg hafa fengizt.
Af þessu er augljóst, að það
sem orsakar yfirboðin, er einmitt
aflabresturinn. Sannar Þjóðvilj-
inn þetta sjálfur í gær með því
að birta úidrátt úr norsku blaði
en þar segir berum orðum, að
afiabresturinn og hin mikla eft-1
irspurn eftir fiskinum hafi leitt
til síhækkandi verðlags á fiskin-
um. En yfirbpðin hrökkva því
miður skammt til að bæta útgerð
’ræðimadyrinfi Gflfi hirfir
I ALÞYÐUBLAÐINU 10. þ.m.
birtist grein eftir próf. Gylfa
Þ. Gíslason undir fyrirsögn-
inni; „Sjálfstæðisflokkurinn
átti mestan þátt í að koma á
haftakerfinu“. Eins og fyrir-
sögnin ber með sér á aðal-
efni greinarinnar að vera það,
að sýna frani á, að Sjálfstæð-
isftokkurinn beri höfuðábyrgð
ina á haftafargani því, sem
þjóðin hefir meira og minna
átt við að búa síðastliðin 20
ár, en hvitþvo Aiþýðuflokk-
inn af aliri ábyrgð á slikn!
Lagt er aðallega út af grein-
um, sem birtust hér í blaðinu
fyrir nokkru eftir próf. Ólaf
Björnsson. en í þeim var hafta
póiitik Alþýðuflokksins m. a.
gagnrýnd mjög. Verða því
atriði sennilega gerð skil síð-
ar af réttum aðila.
En í tilefni af grein þessari
skal gefið hér eitt sýnishorn
af hundavaðshætti þeim og
blekkingum, sem einkennir nú
allan máiflutning liinnar nýju
forystu Alþýðuflokksins.
Fyrirsögn greinar prófessors
Gylfa er eins cg áður var sagt
fullyrðing hans um að Sjálf-
stæðisflokkurinn hafi átt
mestan þátt í þvi, að koma
haítakerfinu á.
í miðri greininni upplýsir
hann hinsvegar það sem al-
kunna er, að „innflutningi og
útflutningi var komið undir
opinbert eftirlit á miðjíim
f jórða áratugnum. Þá var sam-
Vfi
stjórn Framsóknarflokksins
og Alþýðuilokksms“. Síðan er
þess getið, sem auðvitað er
einnig öllum kunnugt, að það
var fyrst árið 1939, sem Sjálf-
stæðisílokkurinn tók sæti í
ríkisstjórn, eftir það að hafa
verið í nær 5 ár í harðskeyttri
andstöðu \ið haítastjórn Fram
sóknar og Alþýöuilokksins.
Hinar órökstuddu fúliyrð-
ingar stjórnmálamannsins
Gylfa um það að Sjálfstæðis-
flokkurinn’ hafi „átt mestan
þátt í að koma haftakerf’inn
á“ ern þarna á eftirminnileg-
an hátt reknar ofan í hann af
fræðimanninum Gyifa. Því að
hvernig gat Sjálfstæðisflokk-
urinn átt mestan þátt í að
koma haftakerfinu á, úr því
að nær 5 ár liðu frá því að það
komst í algleyming þaT til
Sjálfstæðisflokkurinn var
nokkuð riðinn við stjórn Iands
ins, en allan þennan tíma
hafði itann barizt eftir getu
gegn stjórn Framsóknar og
Alþýðuflokksins og hafta-
pólitik hennar?
Hvað sem öðru líður, þá er
það vissulega ekki „fræði-
mennska“ af því tagi, sem
kemur fram í þessum augljósu
mótsögnum prófessorsins við
sjálfan sig, sem kjósendur
þurfa á að halda til þess að
glöggva sig á þeim vandamál-
um, sem lögð eru fyrir þá til
úrlausnar í kosningum þeim,
sem nú fara i hönd.
Simdhöll Haínarijarð-
ar opnuð ó morgun
HAFNARFIRÐI, 11. júní. — Á morgun kl. 2 e. h. verður Sund-
höll Hafnarfjarðar opnuð með hátíðlegri viðhöfn. Stefán Gunn-
laugsson, formaður íþróttanefndar, flytur ræðu, en ávörp flytja
Helgi Hannesson, bæjarstjóri, Jón Egilsson, form. íþróttabandalags
Hafnarfjarðar og Þorsteinn Einarsson, íþróttafulltrúi ríkisins. —
Einnig leikur Lúðrasveit Hafnarfjarðar nokkur lög, en að því
búnu gefst fólki kostur á að skoða húsið.
BYGGINGARFRAM-
KVÆMDIR HAFNAR
Árið 1935 var fyrst rætt um
byggingu sundlaugar í Hafnar-
firði, og var í þvi skyni skipuð
nefnd, sem nokkur félagasam-
tök í bænum stóðu að. Það drógst
þó í nokkur ár að framkvæmdir
yrðu hafnar, sökum ágreinings
um staðarval hennar. Loks var
ákveðið, að laugin skyldi reist
armönnum og sjómönnum tjónið vestan til við bæinn. Voru þá
af aflabi’estinum. framkvæmdir hafnar, en félaga-
En Þjóðviljinn telur þetta ' samtökin, sem stóðu fyrir bygg-
sýnilega æskilegasta ástandið. ingu laugarinnar hófu fjársöfnun
Hann telur útgerðarmönnum og
sjómönnum hentugast, að afla-
bresturinn verði sem stórkostleg-
astur ef það gæti leitt til ein-
hvei’ra yfirboða á auglýstu fisk-
verði, jafnvel þó aðeins tiltölu-
lega fáir geti orðið aðnjótandi
yfirverðsins, en þetta hefir ein-
mitt átt sér stað í Lófót. I einni
af hinum möi’gu tilvitnunum í
norsku blöðin, sem Þjóðviljinn
birtir, segir sem sé, að þúsundir
sjómanna séu þannig í sveit sett-
ir, að þeir eigi erfitt með að ná
yfirverði.
Um það skeytir Þjóðviljinn
ekki hið minnsta þó yfirverðið
gæti aldrei komizt í námunda við
það, að bæta sjómönnum og út-
gerðarmönnum tjónið af afla-
bi’estinum, svo ekki sé talað um
það tjón, sem framleiðslan í heild
bíður við afiabrestinn og ekki
verður bætt.
Munu útgerðarmenn og sjó-
menn láta þeim spekingum sem
í Þjóðviljann skrifa, eftir óska-
drauminn um aflabrest.
í tilkynningu ráðuneytisins var
Hrainh. á bls. 12
meðal bæjarbúa til hennar. Bæj-
arsjóður hljóp einnig undir bagga
og lagði fram fé til laugarinnar,
auk þess fékkst ríkisstyrkur.
— Landheigisbrotin
“'ramiia.o •< oL«
„TIL HELVÍTIS MEÐ ÍSLAND“
Órökstuddur opinber söguburð-
ur um slík brot, er hinsvegar
allt i senn: Tii þess lagaður að
svívirða íslenzkja sjómenn, gera
lítið úr islenzkri löggæzlu og
veikja máistað þjóðarinnar út á
við. Það er þess vegna engin
furða, þó að maðurinn, sem sagði
„Til helvítis með ísland11, skuli
iýsa sérstakri gleði sinni yfir sögu
burði Hannibais. Hann verður
áreiðanlega vopn í höndum óvina
íslendinga um langan aldur.
Hannibal Valdimarsson getur
seint bætt það tjón, sem hann er
búinn að baka íslenzku þjóðinni
með frumhlaupi sínu.
SUNDLAUGIN VIGÐ
H. 29. ágúst 1943 var laugin svo
vígð. Var það opin sjólaug, sem
hituð var með kolum fyrstu árin,
en síðar með olíu. Sundlaugin j ÞEIR SEM VITA UM BROTIN,
var steypt með skjólveggjum, en SEGI FRÁ TAFARLAUST
gufubaðstofu, búningsklefum og
böðum var komið
laugarhúsihu.
fyrir í sund-
RÆTT UM YFIRBYGGINGU
LAUGARINNAR
Ekki hafði sundlaugin verið
rekin í mörg ár, er raddir fóru
að heyrast um, að nauðsynlegt
væri. að byggja yfir laugina. —
Skiptar skoðanir voru þó um það.
Sömuleiðis var rætt um að fá
hreyfanlegt þak á laugina, þ'ann-
ig að hægt yrði að hafa hana
opna á sumrum, en yfirbyggða
á vetrum.
Að athuguðu máli, þótti þcj
Framh. á bls. 12
Þeir, sem þykjast hafa fregnir
af slíkum brotum, eiga auðvitað
þegar í stað að gera réttum stjórn
arvöldum aðvart, svo að rann-
sókn geti hafizt og gengið verði
úr skugga um, hvað til er í ásök-
ununum. Því aðeins ,ef stjórnar-
völdin taka slíkar ábendingar eða
kærur ekki nægilega föstum tök-
um, er verjanlegt að gera málið
að opinberu ádeiluefni.
Hér brá dómsmálaráðherra
strax við og fyrirskipaði rann-
sókn. Með því var bætt úr skað-
anum af frumhlaupi Hannibals
eftir föngum, enda er öruggt, að
dómsmálaráðhcrra mun sjá um,
@ ® -------- (3
MOLAR
® ® ®
ÚTIFUNDUR A-LISTANS
MIKILL LISTAVIÐBURÐUR
Alþýðuflokksfélögin boðuðu
öll í sameiningu til útifundar í
Tivoli á miðvikudag og komu
þar yfir 400 áheyrendur. Var
þetta einn hinn hlýjasti dagur
sumarsins, svo veðráttan lék við'
þá Alþýðuflokksmenn, enda
kom.st Alþýðublaðið svo að orðj
að fundurinn hafi orðið „mikil.1
listaviðburður“. Þar sungu óperu-
söngvararnir Einar Kristjánsson
og Guðmundur Jónsson og var
frábærlega vel fagnað segir blað-
ið, enda er það ekki að efa, svo
og leikkonurnar Áróra Halldórs-
dóttir og Emilía Jónasdóttir
fluttu bráðskemmtilegan gaman-
þátt.
s
SIGURVISSAN?
AlþýðUblaðið segir að fundur-
inn hafi borið vott um „sóknar-
vilja“ og „sigurvissu“. Má það
vafalaust til sanns vegar færa,,
að þeir Alþýðuflokksmenn, er
þar voru staddir hafi fullan vilja
til sóknar í kosningunum, en þar
eða flokksfylgið var við síðustu
Alþingiskosningar 4420 atkvæði
og líklegt er að innan við 10%.
hafi látið þar sjá sig, er með'
ólíkinduni að sigurvissa Alþýðu-
flokksmanna sé óbilandi eftir
fundinn, einkum þegar þess er
gætt, að við siðustu Alþingiskosn*
ingar var fráhvarfið frá flokkn-
um byrjað, þar eð hann við kosn-
ingarnar 1946 fékk nokkru fleiri
atkvæði en 3 árum síðar.
f ,
SKYLT ER SKEGGIÐ
HÖKUNNI
í blaðinu í fyrradag var stutt-
lega skýrt frá tildrögum hins
svonefnda Lýðveldisflokks, og
greint frá því, hvernig þessii
flokkur er andlegt afsprengl
Framsóknar og Alþýðuflokksins,
Sýnilegt er að Alþýðublaðsmenn
hafa bundizt meiri tryggðum við>
þetta afkvæmi sitt en Tímafólkið.
Því í gær birtir Alþýðublaðið
skáldlegan frásagnarþátt um það,
að Bjarni Benediktsson dóms-
málaráðherra og flokksmenn
hans hafi „ógnað“ meðmælend-
um Lýðveldisflókksins með dul-
arfullum símaliringingum.
Símahringingasaga Alþýðubl,
sýnir ljóslega hve næmir Alþýðu
flokksmenn eru fyrir öllu þvl,
sem gerist eða þeir telja sér trú
um að gerist í herbúðum Lýð-
veldisflokksins.
,.TRAKTERINGAIJ“ TÍMANS
Að undanförnu hefur Tíminn
státað af fylgi Framsóknarflokks-
ins við Sogsvirkjunina og telux'
það gjörsamlega óviðeigandi mál-
flutning fvrir kosningar, að
rifja upp þátt Framsóknarflokks
ins í því máli, enda væri það
Tímanum hentugast að hann sé
gersamlega glevmdur. En svo á-
berandi var andstaða Framsókn-
ar við Sogsvirkjunina að hún
geymist í sögunni hvort sem Tír.i-
anum Iíkar betur eða verr. For-
sætisráðherra flokksins, Tryggvi
heitinn Þórhallsson rauf þing
fyrirvaralaust út af þessu ír.áli,
og bar fram þá ástæðu fyrir þing-
rofinu að þetta þvrfti hann að
gera til þess að koma í veg fyrir
að Sjálfstæðisflokkurinn leitaði
eftir erlendu láni, til að hrintía,
þessu mikla þjóðarmáli í fram-
kvæmd.
Það er gagnlegt bæði fyrir þess
ar kosningar og aðrar að kjós-
endur leggi á minnið hvernig
Framsóknarflokkurinn æ ofan i
æ hefur brugðist við, þegar um
hefir verið að ræða, að koma
merkum framfaramálum þjóðar-
innar í framkvæmd.
ekkrrétt að'fá hreyfanlega-yfir-- -að ranKaóknin verði svo ítfrleg,
sem nokkur kostur or á.
LUNDÚNUM, 11, júní. — Ný-
lega hefur hertoginn af Edin-
borg, maður Bx’etadrottningar.
verið - sæmdur • -titlinum - -Field
marshall. j