Morgunblaðið - 29.01.1954, Blaðsíða 11

Föstudagur 29. jan. 1954
MORGVTSBL ÁÐIÐ
11
' \ ■ . ; r; r*irf ■f ipf If 4 f 1 | f m IJ
■ - ‘i 1 1 ! I!í i ■*$ ’; J' i /1 í ’
*t'i'■ ' liI íf ■ t ft
11
Utanríkisráðuerra og íormaður póisku viðskipíanemaarinnar undir-
rita samninginn. — Ljósm. P. Thomsen.
DR. KRISTINN Guðmundsson
utanríkisráðherra og hr. Andrzej
Kruozkowzki, formaður pólsku
viðskiptanefndarinnar, undirrit-
uðu í Reykjavík í fyrradag sam-
komulag urn viðskspti milli ís-
Iands og Póliands á árinu 1954. !
Utanríkisi áóuneytið tilkynnti
þetta árdeeis í gæ:\
Með samkomulagi þessu er
heimiluð saia ti ‘ Póllands á 3000
smáJestum freðsíldar, 1000 smá-
lestum saltsíldar, 2000 smálest-
um fiskimjcls, þorskalýsi, gær-
um o. fl.
Frá Póllandi er gert ráð fyrir
að kaupa kol, vefnaðarvörur,
járnvörur, glervörur, sykur o. fl.
Samningar milli Isiands og
Póllands hafa jafnan áður farið
fram í Varsjá.
(Frá utanríkisráðuneytinu)
í DAG verður moldu orpin suð-
ur í Fossvogi öldruð kona, —
Ólöf Eggeitsdóttir, sem lengi
hefur átt heima hér í bænum.
Hún andaðist 21. þ m. liðlega 81
árs að aldri, en fædd var hún 7.
desember 1872 að Litla-Virki á
Sandi.
Ólöf flutíist til Reykjavíkur
skömmu eftir aldamótin og átti
hér heima ætíð síðan. Hún gift-
ist aldrei, en vann á ýmsum
stöðum og var bústýra á nokkr-
um heimilum hér í bænum, en
lengst af — um 30 ára skeið —
hjá Guðmundi Benediktssyni,
sem lengi bjó að Njálsgötu 5, en
er nú látinn íyrir nokkrum árum.
Þar áður haíði hún á hendi hús-
stjórn hjá Guðrpunöi ökumanni
Eyjóifssyni. — Eftir að Guð-
mundur Benediktsson andaðist
íluttist Ólöf til íóstursonar hans,
Sigurjóns Jörimdssonar járn-
smiðs og konu hans Bjargar
Hinriksdóttur, er önnuðust hana
síðustu árin og andaðist hún á
heimili þeirra.
Fáir eru ofan moldar af ná-
komnum ærtingjum Olafar, og
því ekki margir til frásagnar um
bernsku- og uppvaxtarár hennar
fyrir vestan, en sjálf var hún jafn
an fátöluð um eigin hagi. Þó vita
þeir, sem gerst þekkja til, að hún
baðaoi aidrer í rósurn, en ólst upp
í sárj i fátækt og umkomuleysi.
Barn að aldri missti hún föður
sinn, en var fyrstu árin í fylgd
rneð móður sinni. E.r snemma
komst hún á hrakning og varð að
vinna fyrir sér hörðum nöndum
löngu áður en aldur og þ oski
stóðu til. Var hún á ýmsum st ð-
um við Breiðafjörð ög vestur á
Barðustrcnd og A-rna.firði, á ,ur
en hún vistaðist hér syðra, en sí3-
ar dvaldist hún á Akra tes. o~
víðar hér í ágrenninu.
Hún kynntist því s.remma kal-
Viðrum líísins, og kyJjusöm varð
aevi hennar. pó áiti hún ei‘'m? é
^iissum skeiðum ævinr.ar sólbjart-
ar stundir, er IjómnJh í min-
sngum hennar, og yljuðu og
græddu kalsár ter.j.skuáran.ia .
Nútíma fólk á örðugt með sð
setja síg í spor þeirra ei stæð-
íngs unglinga, ssm uxu úr grasi
á síðari hlúta aldarinnar sem
leið, og urðu að hrökklast milli
vandaíausra og liíðu við misjafnt
atlæti, mikla vinnu, en hlutu að
launum vanþakklæti og lítilsvirð
ingu. Og það er varla undrunar-
efni þótt þeSsir einstaklingar líti
lífið og tilveruna nokkuð öðrum
auguin, en vér sern yngil e uin.
Og ýmsar dyggðir heiur þetta
foiK e.it íiá e,u.,i tio, ...& öoli.st
í reynsiuskóla lifsins. Þaó ier t. d.
ekki hjá því, &ð ió.k, sem áJur
fyrr þekkti svengd, klæð:eysi og
vosbúð, og átti kannski ekki ann-
að rekkjulín, en skorpnar skinn-
pjötlur, kunni betur að meta og
virða ýms þau verðmæti, sem
aðrir ganga fram hjá og þykir
lítið til koma. — Þannig var því
farið um Ólöfu heitina; nýtni og
ráðdeild var ríkur þáttur í eðli
hennar. Og þó var hún hvergi
svinn, en hafði gaman af að
gleðja aðra.
Þótt kalviðri áranna hafi mark-
að hana rúnum og mætt í dags-
ins önn, varðveitti hún jafnan
glaðlynai sitt og hlýju hjartans.
Hún var þó lítið fyrir það að
ílýka tilfinningum sínum, en þeir
sem eignuðust vir.áttu hennar,
vissu, að það var traust og sönn
vinátta. Þótt hún væri ekki frænd
mörg hér syðra, þá eignaðist hún
marga góða vini, og þakklát var
hún hverjum þeim, sem vék
henni gcðu og bar tii hennar
hlýtt hugarþel.
Og í dag er vinir hennar fylgja
henni til grafar, ininnast þeir
hennar þakklátum huga; þeir
þakka tryggð hennar, vináttu og
hógværð hjartans, v.m leið og
þeir biðja henni blessunar hinum
megin móðunnar miklu, sem skil
ur lönd lifenda og dauðra.
BELGRAD 28. jan. — Þjóðþing 1
Júgóslava Jcaus sér i dag nýjan
þingfc’ seta í stað J'ilovan Djilas, J
• ssm féll í ónáð. Kosinn var með
öllum atkvæðum Moshe Pijade,
gamall samhérji Titosr Djilas varj
einnig vikið úr utanríkismála-;
neínd þingsins og t:kur sæti hans;
þar Veljko Vlakovic ritstjóri
Borba. Reuter. .
Nótur fyrir Þjóð-
leikhúsið
Hr. ritstjórL
í BLAÐI yðar í gær er eftirfar-
andi klausa — raunar líka í öðr-
um dagblöðæic 'bæjarins:
„Eins og áðanr hefir verið getið
í dagblöðuiiíi baejarins, var svo
ráð fyrir gfat, að leikin yrði
Holbergs r.víia <?.’riegs á undan
hátiðarsýnái^aa 3%&ðleikhússins á
Æðikonimissni tíBSr Holberg í
kvöld.
Með þvi, a® .uíörur hljómsveit-
arinnar fysár þ'tífta verk, er voru
í vörzlu. T&rúisi arfél agsins, er
síðast var vfröaS, vlrðast glataðar,
getur ekki asrjSið af þessu. Hins-
vegar mm ÞjóBleikhússhljóm-
sveitin undfer sfg&m dr. Urbancic
Elytja þátt ikr sinfóníu í es-dúr
aftir MozÆít, áRux en sýningin
hefst'L
Hér er öálítlS villandi sagt frá,
þótt vafalaust sé það ekki með i
vilja gert, og Mýtur að valda
misskilningi á þann veg að Tón-
listarfélagið eigi einhverja sök
á þeim mistökum, sem hér hafa
orðið. Holbergs-svítan var leikin
hér 14. marz 1943 á aldarafmæli
Griegs, og mun Tónlistarfélagið
þá hafa átt nóturnar, en þær
aldrei verið notaðar síðan, svo
ég viti til, og mér er ekki kunn-
ugt um að nokkurntíma hafi ver-
ið um þær spurt fyr en núna
fyrir fáum dögum að dr. Urbancic
sagðist ekki finna þær. Olav
Kielland, sem stjórnaði verkinu
hér 1952 mun hafa haft þessar
nótur eins og margar aðrar með
sér að heiman.
Það hefir þótt svo sjálfsagt að
Þjóðleikhúsið og dr. Urbancic
hefði eftir þörfum afnot af þeim
nótum, sem félagið á, að doktor-
inn hefir yfirleitt ekki séð ástæðu
til þess að hafa orð á því við
mig, er hann hefir þurft á þeim
að halda.
F. h. Tónlistarfélagsins
Björn Jónsson.
Kommúnistar halda
föngum i Kóreu
★ VASHINGTON 28. jan.
Bandaríska hermála-
ráðuneytið tilkynnti í dag að
það hefði fullkomnar sannanir
fyrir því, að að minnsta kosti
80 bandarískir hermenn dveld
ust enn í fangabúðum í Norð-
ur-Kóreu. En slíkt er algert
brot á vopnahléssamningun-
um í Kóreu.
★ Auk þessara Banda-
ríkjamanna er mikill
fjöldi Suður Kóreumanna enn
í fangabúðum hjá kommún-
istum, þvert ofan í loforð og
samninga um að veita þeim
frelsi. — Reuter._
Var það
skemmdar-
verk!
LONDON 28. jan. — Brezka flug-
málaráðuneytið hefur birt reglu-
gerð þar sem lagt er blátt bann
við því að flugvélar í starfsemi
flugfélaganna flytji sprengiefni j
eða önnur eldfim efni. Athyglis- |
vert þykir að regJugerð þessi
kemur nú skömmu eftir slysið,
þegar Kometrflugvélin hrapaði í |
hsfið skammt undan Elbu. Hefur
orðrómur veriið. á sveimi um ,að
vart hafi orðið leifa ,.af. sprengi-
efni í flUgvé 1 arflakinu, þótt ekki
sé víst hvort úm skemmdarverk
hefur vei'ið' áð ræða. — Reuter. >
Guðmunda Elíasdéttir vekur hrifningu í
Hefropolilan-óperunni í New York
HINN 16. þ. m. kom frú Guðmunda Elíasdóttir fram í hlutverlú
Santu^za í óperunni Cavallería Rusticana á vegum ópsrufélagsins,
Broadway Grand Opera Association í Metropolitan ópsruhöllinni
í New York.
LOFSAMLEGIR DÓMAR
Meðal áheyrenda var margt
þekktra manna og tóku þeir söng
frú Guðmundu með áköfum
fagnaðarlátum.
Gagnrýnendur blaðanna fóru og
mjög lofsamlegum orðum um
frammistöðu frúarinnar, glæsi-
legan söng og lifandí og ástríðu-
fulla túlkun hennar á hlutverki
Santuzza.
Sardagar í Indó-Kína
SAIGON 28. jan. — Hersveitir
uppreisnarmanna í Indó-Kína
hafa tekið þrjár framvarðsstöðv-
ar Frakka um 40 km frá Hue. —
Bæir þessir voru allþýðingar-
miklir til að halda samgönguleið-
inni til Laos opinni. — Reuter.
Gísii Sigurbjörnssðn:
Á AÐFANGADAG kom hann á
sþrifstofu mína og sagði:
„Hér eru nokkur umslög með
fáeinum krónum handa einhverj-
um einstæðingum. — Mér þætti
vænt um, ef þér afhendið þau
fyrir mig — en látið mín ekki
getið“. — Umslögin voru 25 og
í hverju þeirra 200 krónur.
Það eru slík atvik og þetta, sem
verða til að varpa birtu í mesta
skammdegismyrkrinu.
Einstæðingarnir, sem gjafirnar
fengu, þótti vænt um þær — og
þeir hafa beðið mig að færa ó-
þekkta gefandanum beztu þakk-
ir sínar og er það mér bæði ljúft
og skylt.
Um jólin kom hingað á þetta
stóra heimili, mikið af pósti,
margar gjafir og margir gestir til
vistfólksins. Ýms átthagafélög
sendu hingað jólagjafir til vist-
manna, sem ættaðir eru úr hin-
um ýmsu sýslum landsins. —
Blinda fólkið fær ávalt jólagjafir
frá Rebekkusystrum. Þá fékk og
vistfólk úr Reykjavík og Kefla-
vík jólaglaðning frá borgarstjór-
anum i Reykjavík og bæjarstjór-
anum í Keflavík. Eplakassi barst
frá sendiherra Bandaríkjanna og
jólatré frá einum velunnara
stofnunarinnar. — Fyrir allt
þetta er þakkað af alhug.
Einnig þakka ég manninum,
sem kom og keypti eitt 1000 kr.
skuldabréf. Hann hefir ekki mikil
peningaráð. Heimili hans er
stórt og veikindi steðja að. —
En hann er einn af þeim, sem
hefir skilning á því starfi. sem
hér er verið að leitast við að
vinna fyrir eldra fólkið og vildi
leggja sinn stein í viðbygging-
una, sem nú stendur yfir.
Að vísu er ekki hægt að byggja
mikið fyrir þúsund krónur, en
samt sem áður var þetta mikils-
vert fyrir mig. — Ég var sannast
að segja hálfleiður yfir því skiln-
ingsleysi, sem flestir bæjarbúar
sýna þessari viðbyggingu, sem nú
stendur yfir. — Verið er að reisa
hús fyrir 50 sjúka og lasburða —
ellilúið fólk, sem unnið hefir vel
og dyggilega r þágu lands og
þjóðar. — Daglega er leitað hing-
að í sárri neyð — og daglega
verður að neita þurfandi fólki
um húsaskjól og hjúkrun. — Ef
bæjarbúar almennt hefðu hug-
mynd um, hvernig þessum mál-
um er komið, þá er ég viss um,
að þeir myndu hjálpa til. — Ég
er ekki að biðja um neinar gjaf-
ir —■ en um lán frá ykkur, bæjar-
búar, hefi ég leita’ð árangurslaust
nú í tvo mánúðil — Að vísú Seld-
ust tvö skuldabréf í nóvember,
en ef einn bankinn hefði ekki
hlaupið undir bagga, þá væri
ekki haldið áfram byggingafram-
kvæmdum í dag.
Það er náttúrlegá fyrirhafnar-
minnst að afgreiða svona leiðjn-
legt mál með því að ypta öxlum
og segja: „Þetta geta þeir einir
gert — hver var að biðja þámð
flana út í rándýra byggingu i
þessum tíma. — Elliheimilið er
orðið nógu stórt.“ Já þetta er
hægt — og er gert. — En samt
sem áður höldum við áfram aðj
byggja. — Ef til vill verður ekki
hægt að taka þessa nýju við-
byggingu eins fljótt í notkun og
ég ætlaði. Vonirnar bregðast og
traustið, sem ég bar til Alþing.is
í þessu efni einnig. — Við fórum
fram á kr. 300.000,00 fjárstyrk til
byggingar frá Alþingi. — ElJi-
heimilið hafði áður farið fram á
sömu fjárhæð til byggingar, þeg-
ar starfsmannahúsið var reist og
vistplássin aukin um 50, en þeirri
beiðni var synjað.
Ríkisstyrkjurinn er kr. 10 þús.
á ári eða um 9 aurar á dag fyrir
hvern vistmann — en úr bæjar-
sjóði kr. 8 þús. eða 7 aurar á dag.
-— En það skal tekið fram, til að
fyrirbyggja misskilning, að bæj-
arsjóður Reykjavíkur hefir lagt
fram verulegar fjárhæðir til
bygginga og nú síðast heitið kr.
1.000.000,00 til viðbyggingarinn-
ar. — Alþingi sinnti nú ekki-
heldur beiðninni um bygginga-
styrk, en hækkaði styrk til alJra
elliheimila í landinu um kr. 10
þús. á hvert en þessa stofnun um
kr. 20 þús. eða í kr. 30 þús. — en'
það verða um 27 aurar á hvern
vistmann á dag, — og er sjálf- i
sagt að þakka slíkt.
En þrátt fyrir öll v inbrigfei,
erfiðleika og tálmanir alls kon-
ar, þá er ég viss um, að þetta
gengur allt vel. — Það verður
að ganga og það fljótt. — í bragg- ’
anum bjuggu þaú fimm. Gamli
maðurinn er kominn til okkar
— læknirinn sagði, að slíkan
„mannabústað“ hefði hann aldrei
augum litið. — Þetta er heldur
ekki neinn mannabústaður,
hvorki með eða án gæsslappa.
— Þetta er útihús, tæpast hæít
fyrir stóðhesta, h'vað þá fyrir
gömlu hjónin, dóttur þeirra með
barnið 18 mánaða eða veika son
hjónanna. — Það er úr svona
húsnæði, sem sumt fólkið kem-
ur — og lái svo þeir mér sem
vilja, þó að ég sé stundum óþolir\-
móður um að koma upp víð-
byggingunni,
Ég veit að margt er þarft, eo,
eitt er nauðsynlegt —i betra hús-
næði fyrir gamlá fólkið, sern i.
slikum híbýlum býr.