Morgunblaðið - 21.05.1954, Síða 8

8
MURfrii» KLAÐlÐ
Föstudagur 21. maí 1954
Útg.: H.í. Árvakur, Reykjavík.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.)
Stjórnmálaritstjóri: Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Lesbók: Árni Óla, sími 3045.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla:
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Áskriftargjald kr. 20.00 á mánuði innanlands.
1 lausasölu 1 krónu eintakið.

'ÚR DAGLEGA LÍFINU
Þepr koiíMiinistar átir ofan
í sf „
Ia. m. k. tvö ár var það eitt
megin atriði í áróðri komm-
únista í sambandi við Kóreu-
styrjöldina, að Bandaríkjamenn
hefðu beitt þar „sýklahernaði'1
gegn andstæðingum sínum. Á
þessu hömruðu blöð kommún-
ista um allan heim sínkt og heil-
agt. Töldu þeir „sýklahernað-
inn“ vera talandi tákn þeirrar
grimmdar og siðleysis, sem mót-
aði hernaðaraðgerðir Bandaríkja-
manna og Sameinuðu þjóðanna
yfirleitt. Svo langt gekk þessi
áróður að kommúnistablöð víðs-
vegar um heim birtu myndir af
fólki, serp orðið hafði fyrir barði
„sýklahernaðarins.“
★
Bandaríkjamenn harðneituðu
því að nokkuð væri til í þessum
ásökunum. Buðust þeir til þess
að láta fram fara rannsókn af
hálfu hlutlausra aðila á því, hvað
hæft væri í hinum margendur-
teknu ásökunum kommúnista um
„sýklahernað“ í Kóreu. En þessu
tilboði neituðu kommúnistar
jafnan. Þeir vildu ómögulega að
nein rannsókn færi fram, þar sem
reynt væri að grafast fyrir um
sannleiksgildi staðhæfinga þeirra.
Þeir létu við það sitja að herða
áróður sinn og brígslyrði í garð
Bandaríkjamanna, vegna þess
siðleysis þeirra að nota sýkla til
þess að eyðileggja viðnámsþrek
andstæðinga sinna.
★
Á síðasta Alþingi bar örygg-
. ismál og kjarnorkusprengju
eitt sinn á góma. í þeim um-
ræðum lýsti Einar Olgeirsson
því skýrt og skorinort yfir að
sýklar hefðu ennþá aldrei
verið notaðir í hemaði. Þar
með hafði kommúnistaflokk-
urinn á íslandi etið ofan í sig
í einu vetfangi allan áróður
blaðs síns um „sýklahernað“
Bandaríkjamanna í Kóreu.
Formaður kommúnista-
flokksins hafði með öðrum
orðum látið „Þjóðviljann“
stritast við að halda því fram
í marga mánuði að Banda-
ríkjamenn hefðu beitt ,sýkl-
um“ í Kóreustríðinu, enda
þótt það væri skoðun hans
sjálfs, að slíkt væri f jarstæða,
sem enga stoð ætti í raun-
veruleikanum.
★
Þetta lýsir ákaflega vel vinnu-
brögðum kommúnista. Þeir hika
ekki við að ljúga hreinlega upp
svívirðilegum glæpum á andstæð-
inga sína. Síðan halda þeir áfram
að staglast á blekkingunni í von
um að einhver glepjist til þess
að trúa henni. Þegar hún svo er
orðin gatslitin er ný ósanninda-
herferð hafin.
Þannig eru þá baráttuaðferðir
kommúnista. Því fer víðs fjarri
að þeir séu alltaf jafn hreinskiln-
ir og Einar Olgeirsson var þegar
hann lýsti því yfir á Alþingi, að
þrátt fyrir allt, hefðu Banda-
ríkjamenn engum „sýklahernaði"
beitt. Þvert á móti viðurkenna
þeir aldrei að hafa gripið til rót-
lausrar lýgi í málflutningi sín-
um.
Allt bendir þess vegna til þess,
,að yfirlýsipg formanns kommún-
istaflokksins, þar sem hann sýkn-
aði Bandaríkjamenn af öllum
„sýklahernaði", hafi aðeins glopr
azt út úr honum óvart. Hann hafi
aldrei ætlað sér að viðurkenna
j afglöp „Þjóðviljans“ í málinu.
Það er rétt að menn hafi þetta
bak við eyrað, þegar blað komm-
| únista þessa dagana flytur hverja
slefsöguna á fætur annarri um
1 utanríkis- og öryggismál þjóðar-
^innar. Umræður „Þjóðviljans“
| um slík mál byggjast nær undan-
tekningarlaust á rakalausum upp-
j spuna og tilhneigingunni til þess
I að torvelda þann varnarundir-
búning, sem hér hefur verið unn-
' ið að. Það vakir aldrei fyrir
| kommúnistum að neitt verði fært
til betri vegar. Þeir vilja skapa
öngþveiti og upplausn, hvar sem
þeir fá því viðkomið. Þeir hika
ekki frekar við að ljúga upp
staðlausum gróusögum um varn-
armál íslendinga, en að halda
því fram, að Bandaríkjamenn
hafi reynt að drepa þúsundir
manna með „sýklahernaði" í
Kóreu.
Kommúnistar hafa haslað
sér völl utangarðs í íslenzku
þjóðlífi. Þar munu þeir verða
um aldur og ævi. Þeim getur
enginn treyst og þeim má
heldur enginn treysta. Ástæða
þess er einfaldlega sú, að hags
munir íslands eru þeim einsk-
is virði, en hagsmunir Rússa
og alheimskommúnismans eru
þeim allt. Það er kjarni máls-
ins.
Alþjóðleg hælta
FRANSKI HERINN í Indó-Kína
j beið verulegan hnekki við fall
virkisbæjarins Dien Bien Phu.
I Að vísu var sá staður ekki mjög
þýðingarmikiH hvað landslegu
snerti. En aðaltjón Frakka ligg-
ur í því að þar misstu þeir mikið
herlið, áætlað milli 12 og 14
þúsund rnanns, og mest af því var
úrvalslið, sem og kom í Ijós í
hetjulegri vörn þess gegn marg-
földu ofurefli.
Maðan þessi herstyrkur er tap-
aður Frökkum er því gagnstætt
farið með lið kommúnista. Um-
sáturslið þeirra við borgina Dien
er nú til ráðstöfunar, hvar sem
þeim þóknast að beita því. Þetta
er bardagaæft og sigurreift her-
lið og þegar það kemur niður á
Rauðársléttuna er vörnum
Frakka þar hætta búin.
Það er ljóst af öllum fregnum
að borgin Dien Bien Phu féll
fyrst og fremst vegna þess, að
siðustu vikurnar fengu umsáturs
menn í hendur þungt stórskota-
lið. Líkur eru fyrir því að kín-
verskir hermenn hafi verið í
stórskotaliðinu en hvort sem svo
er eða ekki er það engum vafa
undirorpið að hin þungu vopn
koma beint frá Rússlandi gegn-
um Kína. Það er fyrst og fremst
þetta sem gerir málíð alvarlegt.
Þetta sýnir að styrjöldin í Indó-
Kína er ekki einvörðungu upp-
reisn þjóðernissinna, heldur er
hún útþensla kommúnistastór-
veldanna, sem virða engin landa-
mæri, en fara með eldi og brandi
yfir öll þjóðlönd. Gegn slíkri
árás geta fáliðaðar franskr sveit-
ir ekki snúizt, héldur er nauð-
synlegt að stófna til alþjóðasam-
taka til að tryggja þessum heims-
hluta frið og öryggi.
★ UNDANFARIN ár hafa verzl-
unarmenn i Kalkútta og
bændur víðs vegar um Indland
haft drjúgar tekjur af útflutn-
ingi apa, en nú hafa þessi við-
skipti stöðvazt í bili vegna af-
skipta stjórnvalda landsins.
Frá engri borg eru fluttir út
jafnmargir apar og Kalkútta eða
j um 20 þúsundir á ári. Flestir
j þessir apar eru fluttir til Banda-
j ríkjanna, þar sem þeir þjóna
læknavísindunum með því að á
þeim eru gerðar tilraunir. Sala
Kalkútta nemur um 300 þús. döl-
um árlega. En á þessu ári hefur
ríkisstjórnin bannað útflutning 5
mánuði ársins til ágústloka.
★ EKKI þarf mönnum að koma
á óvart, að þessi stjórnarráð-
stöfun hefur sætt mikilli and-
spyrnu ekki aðeins af hálfu ein-
staklinga, sem hagsmuna hafa að
gæta, heldur hafa líka einstakar
fylkisstjórnir rekið upp rama-
kvein.
Ríkisstjórnin segir nauðsyn
bera tíl að vernda dýralíf lands-
ins. Það hljóti að teljast mann-
úðarmál að vernda apafjölskyld-
urnar, meðan ungviðið sé að
komast á legg. Með því að veiða
fyrirvinnu heimilisins og selja úr
landi, sé því stofnað í bráðan
voða.
★ HUNDRUÐ apategunda lifa
í Asíu, Afríku og hitabeltis-
löndum Ameríku. Sú var tíð, að
apar voru líka til í Norðurálfu,
Á
rpar
eptiróótt
tilralinadýr
en þeir lifa þar nú ekki framar
villtir nema í Gíbraltar. Þjóðtrú-
in segir, að völdum Breta í Gí-
braltar ljúki um leið og seinasti
apinn verði á burt þaðan. Engan
skyldi undra, þó að Bretinn
reyndi að halda líftórunni í þess-
um kvikindum.
♦—★—♦
★ FRÁ Indlandi allt austur til
Japans lifa svo kallaðir apa-
kettir, ákaflega frjósöm dýr. — í
Kalkútta hefur almenningur mik
ið yndi af þeim. Fólk fer í Casu-
arina-garðinn, þar sem úir og
grúir af þeim, til að gefa þeim
líkt og Lundúnabúar gefa dúfun-
um við Trafalgar-torg og Rómar-
búar gefa dúfunum í grennd við
St. Péturs-kirkjuna.
Ekki verður því neitað að
þessi apasægur í Kalkútta er til
talsverðra óþæginda. Sú var tíð,
að Bretum þótti sér varla við
vært í borginni fyrir öpum; skáru
þeir upp herör gegn þeim og
veiddu fjölda þeirra, en aðrir
nú komið í skarðið.
★ í NÝJUM skýrslum frá Ind-
landi er talið, að 20 milljónir
VJU andi áhripar:
Með bursta í hönd.
ÞEGAR vorar taka hendurnar
kipp og knýja menn til að
leita að málningarburstanum,
sem hefir legið í bleyti síðan í
fyrra. Vorinu fylgir undarleg
sköpunargleði og framtakssemi,
sem birtist í ótal myndum. Ein
er þessi — að mála.
Allir eru listamenn undir eins
og þeir hafa náð sér i bursta og
málningu. Það er ótrúlega heill-
andi að sjá hluti gerbreyta um
svip í einu vetfangi undir hönd-
um sínum. Fyrst að velja litinn
— fá sjálfur að ráða blæ lista-
verksins og svo að gera gamla
muni nýja útlits — og það með
svo skjótum hætti.
Gaman.
ÞAÐ er rétt sama, hvort málað
er hús eða bifreið, grindverk
eða bátur — alls staðar laðar
þessi sköpunargeta fram gleði og
ánægju. Og menn kinka kolli til
samsinnis sínum eigin hugrenn-
ingum.
En svo eru líka aðrir listamenn,
eins og sá sem stóð með trönu
sína og léreffc uppi á Laugarás um
síðustu helgi og horfði hvössum
sjónum út á sundin blá. Vor og
sumar rumskar líka við þeim,
listamönnunum. Þeir mála á sína
vísu það, sem hinir eru búnir að
mála eða það, sem ekki verður
málað. En það er önnur saga.
Góður söngur.
KÆRI Velvakandi. Eins og
marga aðra langar mig að
senda þér línu og fyrirspurn.
Mánudaginn annan en var söng
hr. Einar Sturluson í útvarpið,
og gerði það með ágætum svo
sem hans er venja. Röddin er
falleg, þýð og ágætlega þjálfuð,
og er beitt af hinni mestu kunn-
áttu og smekkvísi. Þar við bæt-
ist, að framburður málsins er
miklu betri en almennt gerist, og
mega margir söngvarar mikið
læra hér af.
Undirleikurinn var mjög vel
fágaður og benti á æskuþrótt,
háttvísi og næmleik.
15 ára tónsmiður.
OG nú kemur spurningin: Hver
er höfundur að þessum fallegu
lögum, sem sungin voru? Atli
Heimir Sveinsson 15 ára — ég er
alveg jafnnær. Er þetta dulnefni,
listamannsnáfn? Er þess dreng-
ur héðan úr bænum eða búsettur
utan Reykjavikur? (Mig rámar
í að hafa heyrt nafnið áður). Er
kannski von á meiru af svo góðu?
Og væri hægt að fá eitthvað af
þessum lögum aftur í útvarpinu
á næstunni? — Að endingu: Hafi
báðir þökk fyrir skemmtunina.
Forvitinn söngvinur."
Byrjaði níu ára.
EFTIR því sem ég hefi frétt er
þetta unga tónskáld Reykvík-
ingur í húð og hár og heitir Atli
Heimir Sveinsson í kirkjubók-
um.
Níu ára gamall lærði hann
fyrst að leika á hljóðfæri, en sett-
ist seinna í Tónlistarskólann.
Hann kvað eiga allmörg fullsmið-
uð lög í fórum sínum, sem hann
hefir samið frá 12 ára aldri, en
hann er nú 15 ára og les undir
landspróf í vor. ,
Einu sinni áður hafa verið«flutt
lög eftir hann í útvarpið. Var það
þegar barnaleikurinn Þyrnirósa
var leikinn þar, en hann samdi
lögin við þetta barnaleikrit.
Mörður týndi tönnum.
MÖRÐUR týndi tönnum,
til það kom af því,
hann beit í bak á mönnum,
svo beini festi í;
þó er gemlan eftir ein,
það er sú hola höggormstönn,
helzt er vinnur mein.
(Bjarni Thorarensen)
<L^S®CT^_?
Ekki er nema
hálfsögð sagan,
þegar einn seg-
ir frá.
apa séu að minnsta kosti í Uttar
Pradesh-héraði og þeir ónýti þar
matvæli fyrir 27 milljónir punda
árlega.
Önnur héruð, sem verða fyrir
barðinu á öpunum, eru Bihar,
Orissa og Madhya Pradesh. — í
Orissa eru greiddar 2—3 kr. fyrir
hverja aparófu.
♦-★-♦
★ SELJENDUR apanna segja,
að ríkisstjórnin sé ekki ein
um að torvelda útflutning þeirra.
Köldustu mánuði ársins er mikl-
um erfiðleikum bundið að fást
við apa-útflutning. Skipsstjórn-
armenn kváðu alls ekki vilja taka
að sér flutning þeirra í desember
og janúar.
★ MENN kunna að spyrja,
hvers vegna bandarískir lækn
ar seilist svo langt eftir tilrauna-
dýrum. í Suður-Ameríku er þó
urmull apa af öllum tegundum.
Þar er m.a. hinrr stóreygði nætur-
api, sem liggur fyrir daglangt, en
fer á kreik, þegar kvöldar. Eng-
inn annar api hefur þvílíka lifn-
aðarháttu, svo að menn viti. Þar
er líka öskurapinn, sem er svo
hávær, að í honum heyrist um
margra mílna veg. Þar er enn
einn api, sem enginn annar stend
ur á sporði um gáfnafar nema
mannaparnir, górilla, simpansi
og órangútan.
Sagt er, að Indlandsaparnir
séu miklu auðveiddari en apar
Ameríku. Bandaríkjamenn munu
nú kaupa nokkrar þúsundir apa
frá Manilla á Filipseyjum, þann
tíma, sem apar fást ekki frá Ind-
landi.
Álftirnar byggja
sér hreiður
^ ^ ALLT bendir til að álft-
irnar, sem Akureyringar
gáfu Reýkvíkingum, ætli að auka
kyn sitt strax í sumar. Máske er
álftamamma þegar búin að
verpa einu eða fleiri eggjum í
hreiðrið sitt. Ýmislegt bendir til
þess, m. a„ að álftapabbi hefur
nú nákvæma gát á framferði veg-
farenda í Hljómskálagarðinum,
meðan álftamamma liggur hin
rólegasta og reytir af sér fiðrið,
til skjóls fyrir afkvæmi sín.
Reykvíkingar eru hjarta
góðir, þegar á reynir, og
víst þykir þeim vænt um fuglana
á tjörninni. Fuglarnir treysta líka
Reykvíkingum. Meira að segja
þessir langt að komnu fuglar,
hafa fengið þær viðtökur, að þeir
byggja hreiður sitt strax, undir
verndarvæng bæjarbúa. BregÓ-
umst þeim ekki. — Tökum öll
höndum saman sem einn maður,
og verjum álftahjónin. Það ger-
um við bezt með því, að láta þaii
hafa sem mest næði og umfrara
allt, ekki að stríða álftapabba,
sem nú heldur vörð um sina
elskulegu konu og væntanleg af-
kvæmi. — Verum nú samtaka
eins og alltaf í góðverkum.
Minnumst traustsins,
sem blessaðir fuglarnir
sýna okkur og bregðust þeim
ekki.
Friður í kringum álftahjónin.
Friður og aftur friður.
20. maí ’54.
Kristján Karlsson.
Sóð aðsókn að
■ ■
sýnlngu Ortygs
AÐSÓKN hefur verið prýðisgóð
áð málverkásýningu Örlygs Sig-
urðssonar í Listvinasalnum við
FreýjúgÖtú, 'þar sem sýning har.s
hefuf staðið undanfarið. — Hafa
riú úm 900 manns skoðað sýn-
inguna og Örlygur er búinn að
selja 25 myndir. — Á sunnudag-
inn lýkur sýningunni.