Morgunblaðið - 19.01.1956, Qupperneq 8

8
MORGUNBLAÐIÐ
Fimmtudagur 19. janúar 1956
orpmlb JaMfc
TJtg.: H.í. Árvakur, Reykjavflc,
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgttarm.)
Stjórnmálaritstjóri: Sigurður Bjarnason frá Vign*.
Lesbók: Árni Óla, sími 3045.
Auglýsingar: Árni Garðar ELristinsson.
Ritstjóm, auglýsingar og afgreiðsla:
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Áskriftargjald kr. 20.00 á mánuði innanlande.
í lausasölu 1 króna eintakið.
Ötrýmiiiy heilsuspillandi húsnæðis

ÚR DACLEGA LÍFINU
VARNARMALARAÐHERRA
Bandaríkjanna, Charles Wilson,
skýrði frá því fyrir skömmu, að
mestum hluta útgjalda Banda-
ríkjanna til hernaðarþarfa yrði
varið til smíði nýrra vopna. —•
Hann sagði, að mikil framför
hefði orðið á smíði fjarstýrðra
eldflaugg — og væri það eitt af
ÞEGAR ný heildarlöggjqf var
sett árið 1946 um stuðning
hins opinbera við husnæðisum-
baetur í landinu, fjallaði einn
kafli þeirra laga um útrýmingu
heilsuspillandi húsnæðis. Aðeins
tvtö bæjarfélög, sem bæði nutu
baejarmálaforystu Sjálfstæðis-
manna, hagnýttu sér þessi á-
kVæði. Þau lögðu sjálf fram ail-
verulegar fjárupphæðir til þess
að byggja nýjar og v andaðar
íbúðir handa fólki, sem bjó í
heilsuspillandi húsnæði, eða var
algerlega húsnæðislaust.
Þessi bæjarfélög, sem svo rösk-
legu brugðu við, voru Reykjavík
og ísafjörður.
En því miður reyndist ríkinu
ekki kleift að standa undir þeim
fjárhagslegu skuldbindingum,
sem lögin frá 1948 lögðu því á
herðar. Gildi ákvæðanna um
heilsuspillandi húsnæði var þess-
vegna frestað, og aðeins tvö fyn-
greind bæjarfélög nutu þeirra.
Síðan hafa Sjálfstæðismenn oft
bent á nauðsyn þess, að sérstak-
ur stuðningur yrði veittur af
hálfu ríkisins til útrýmingar
heilsuspillandi húsnæðis. Mikið
er af slikum íbúðum hér á landi,
bseði braggaíbúðum og kjallara-
íbúðum hér í Reykjavík, ng
götnlu og úreltu húsnæði í kaup-
Stöðum, sjávarþorpum og sveit-
um víðsvegar um land.
I hinni nýju húsnæðismáia-
löggjöf, sem sett var á síðasta
þingi í samræmi við málefna-
samning ríkisstjórnarinnar, er
gert ráð fyrir því, að sérstak-
ar ráðstafanir verði gerðar til
útrýmingar heiisuspillandi
húsnæðis. Er þar ákveðið að
3 milljónir kr. á ári skuli
veittar í þessu skyni næstu
fimm ár.
Framkvæmd laganna
Húsnæðismálastjórn er nú að
hefja framkvæmd þessa kafla
hinnar nýju húsnæðismálalög-
gjafar. Hefir hún birt tilkynn-
ingu um. hvaða ráðstafanir þau
sveitarfélög þurfi að gera, sem
hyggjast hefjast handa um út-
rýmingu heilsuspillandi húsnæð-
is og óska eftir aðstoð ríkisvalds-
ins til þess.
Samkvæmt reglugerð, sem sett
hefir verið um framkvæmd á-
kvæðanna um útrýmingu heilsu-
spillandi húsnæðis, er gert ráð
fyrir að sveitarfélögum skuli
veitt lán í þessu skvni. Geta
þau varið þeim annað hvort +il
byggingar ibúða, sem síðar verða
seldar einstaklingum, eða til
byggingar leiguhúsnæðis.
tbúðir þessar má aðeins selja
eða leigia þeim. sem þúa í heilsu-
spiilandi húsnæði.
Það er von Sjálfstæðismanna
og ríkisstiórnarinnar í heild, að
unnt verði að vinna verulegar
umbætur í húsnæðismálum þjóð-
arinnar á grundvelli hinnar nýju
húsnæðismálalöggiafar.
Það barf að útrýma hragga-
íhúðnnnm, 'em margar eru
hinar hrak'eg’tstu vistarver-
ur Og það þarf að hjálpa
fjniaa. fóiks, sem rú hýr í
heilsuspílltn'U óú<'nm víðs-
vegar um land, ; þess að
komast í ný'gr, ójartar og
▼istlcgar íbúðir. Margar
gömln verhúðirnrr f sjávai’-
orðnar
með ö! t óíb’iðarhiafar. Þær
eru vi • dega s’*t betri en
margar braggaíbúðiruar.
Byggingarsj óður
sveitanna
Það kemur svo í hlut bygg-
ingarsjóðs Búnaðarbankans að
aðstoða við húsnæðisumbætumar
í sveitum landsins.
Fyrir forgöngu Péturs heitins
Magnússonar voru bæði Bygg-
ingarsjóðurinn og Ræktunarsjóð-
urinn efldir mjög verulega á
dögum Nýsköpunarstjórnarinnar
í byggingarmálum þjóðarinnar
er mikið verk að vinna. Hraði
framkvæmdanna þar hlýtur að
vísu að takmarkast af fjárhags-
getunni á hverjum tíma. En gotl
og heilsusamlegt húsnæði er eitt
af frumskilyrðum mannlegrar
vellíðanar og hamingju.
Þess vegna hefir Sjálfstæð-
isflokkurinn lagt á það mikið
kapp, að styðja einstaklingana
í viðleitni þeirra til þess að
eignast þak yfir höfuðið, um
leið og hann hefir haft for-
göngu um að ríkið og bæjar-
félögin iegðu fram fjármagn
til húsnæðisumbóta. Það er ósk
og von Sjálfstæðismanna að á
næstu árum takist að útrýma
öllu heilsuspillandi húsnæði
og fá hinum vaxandi fólks-
fjölda góð og varanleg hús-
næði. J
Reykjavík - Hastfngs
UM þessar mundir er mikið hugs
að og talað um skák á íslandi.
Hinn glæsilegi sigur Friðriks Ól- i
afssonar í Hastings vakti fögnuð
alþjóðar. Og nú um þessar mund-
ir fagna fslendingar einum glæsi-
legasta skákmanni Norðurlanda,'
Dananum Bent Larsen, sem sótt
hefir okkur heim til þ^ss að heyja
einvígi við Friðrik Ólafsson um
skákmeistaratitil Norðurlanda. |
Þessir tveir ungu og glæsileeu
skáksnillingar hafa nú hafið
keppni sína. Með henni er fylgzt
af mikilii athvgli, ekki aðeins hér
á landi, heldur og víða um heim,
en þó sérstaklega á Norðurlönd-
um. Það sýnir því einstakan skort
á háttvísi hjá stjórnendum þessa
merkilega skákmóts, að þeir
skyldu neita ljósmyndara frá
stærsta blaði landsins um aðgang
að upnhafi þessarar keppni.
Á sVákmótinu í Hastings var
alit annar háttur á hafður. Þeg
ar móíið hói’st bar fengu biaða
menn og ljósmvndarar þar
greiðan aðvang. í hlöðum víðs
ve?ar um heim, einnig hér á
íslandi vr>m birtar myndir frá
onnun mótsins.
I Þeir sem umsión hafa með
skákmótinu í Sjómannaskólan- ,
um, þurfa að læra betur. Þeir
hurfa að ræra sér ljóst. að þeir
hafa orðið sér til minnkunar
með þvergirðingshætti s’num og
stirð’- usaskan. fslenzk blöð og
blaðamenn eiffa ekki að láta bióða
sér slíka framkomu þeejandi. f
raun réttri er hún heldur ekki
fvrst oe fremst móðgun við blöS-
in heldur við almenning, sem vill
njóta sem beztrar og gleggstrar
fréttabjónustu.
Morrrnbiaðið vill að lokum
þitg þá ósk í ijós, að oetía
skákmót, har sem tveir af
glæsíle>rustn skákmönTUim
* Norðurlanda leiða saman hésfa
] sina, thecri fara sem bezt fram
og verða í senn til eflingar
h?nr,í göfugu íhrótt í landi
osf þátttakendunum í
i mótinu til sóma og frægðar.
Þetta er ein af hinum „sjálfráðu“
eldflaugum, er Bandaríkjamenn
hafa smiðað. Sé markið, sem þeim
er skotið að, flutt úr stað, elta
þær það uppi.
höfuðviðfangsefnum bandarískra
vísindamanna, er störfuðu á þessu
sviði, að smíða slíkar eldflaugar,
sem gætu flogið hraðar en hljóð-
ið. —
★ ★ ★
MÖNNUM verður í þessu sam-
bandi hugsað til þeirra fullyrð-
inga hermálastjórnar Bandaríkj-
anna á dögunum, að Rússum
hefði tekizt að framleiða eld-
flaugar, sem hefðu þúsund kíló-
metra flugþol. Var sagt í þessu
sambandi, að Bandaríkjamenn
yrðu brátt búnir að fullkomna
eldflaugar, er hefðu aðeins 400
kílómetra flugþol — og er þá
nokkuð langt í land hjá þeim —
að ná Rússunum.
★ ★ ★
FYRIR nokkrum dögum kom
þingflokkur franska stjórnmála-
ævintýramannsins Pierre Pouj-
ade til Parísar. Var þetta mislit-
'
'
Hralar en hljélið — Pwjde mel
kökukeflið — Faraak gerisi trúður
arar, slátrarar, úrsmiðir, garð-
yrkjumenn, ljósmyndarar, barna-
kennarar, lyfjafræðingur, bif-
vélavirki, veitingaþjónar — og
svo mætti lengi telja.
★ ★ ★
HÖFUÐPAURINN gerði allt, til
þess að halda hópnum sem mest
saman. Hann flutti þá alla til höf-
uðstöðva sinna og lætur þá sofa
þar alla í einum sal, eins og skáta
drengi í útilegu. Sjálfur er hann
foringinn, sem segir til um hátta-
tíma og fótaferðatíma, því eins og
kunnugt er, hafa allir þingmenn-
irnir svarið Poujade þess dýran
eið, að fara í hvívetna eftir vilja
hans. Beitir hann þá hörðu, ef
þeir láta ekki segjast við fyrstu
ákúrur — og hótar jafnvel að
hengja þá, ef þeir ætla sér að
gera einhvern uppsteyt.
★ ★ ★
HANN reynir eftir fremsta
megni að loka þá frá umheimin-
Frainh. á bls. 12
uu andi óLniar:
JJf
Siðferðisleg skylda
ÓÐIR“ skrifar:
,í Velvakanda birtist fyrir
skömmu grein eftir þrjár 15 ára
stallsystur, sem keyptu aðgöngu-
miða að kvikmyndasýningu, er
oönnuð var börnum innan 16 ára.
Réttilega var þeim visað frá af
dyraverði hússins. En stúlkurnar
sáu, að jafnöldrum þeirrg, sem
þær þekktu, tókst að smeygja sér
inn án nokkurrar fyrirhafnar. —
Þótt undarlegt megi virðast,
fengu stúlkurnar aðgongumiðana
ekki endurgreidda. En að sjálf-
sögðu var það siðferðisleg skylda
kvikmyndahússins að endur-
greiða þá.
Ég sá þessa umræddu kvik-
mynd, sem bönnuð var börnum
innan 16 ára aidurs. Fór ég kl. 5,
og voru flest sæti skipuð, og sýn-
ingargestir nær eingöngu ung-
lingar. Margan sá ég þarna, sem
ekki var hár í loftinu — áreiðan-
lega yngri en 16 ára.
Unglingarnir sólgnir í
að sjá „bannaðar“
kvikmyndir
IÐULEGA hef ég rekið mig á
það, að börn og unglingar eru
sérstaklega sólgnir í að sjá þær
myndir, sem bannaðar eru börn-
um. En slíkt bann þýðir alls ekki
að setja, ef því er ekki framfylgt.
Ég hef oft heyrt mæður kvarta
yfir því, að börn þeirra stelist á
slíkar sýningar. Og gremja þeirra
hefur bitnað á dyravörðunum, —
fundist þeir sýna afskipta- og að-
gæzluleysi í starfi sínu. En gera
má ráð fyrir, að oftlega segi ung-
lingar ranglega til um aldur sinn.
Passa-fyrirkomulag
SÚ leið, sem fara ber, er, að ung-
lingar fái afhentan passa frá
lögreglunni, sem þeim ber að
sýna, er þeir sækja kvikmynda-
hús eða aðra skemmtistaði. —
Ýmiss konar þref og vandræði í
sambandi við aldurstákmark við
dyr samkomuhúsanna mun þá
hverfa að mestu. Passi sker úr um
slíkt.
„Ég hengi ykkur, ef . . .“ segir
Poujade við „strákana“
ur hópur iVO sem vænta mátti.
Margir þeirra höfðu aldrei komið
til Parísar áður, enda ku fram-
ferði þeirra hafa verið slíkt, að
þeir urðu strax frægir um alla
borgina. Eru þeir úr öllum stétt-
um, ef svo mættí segja, því að
m.a. eru í hópnum bakarar, prent
Passa-fyrirkomuiagið kvað
hafa verið notað á Akureyri og
gefist vel. Veitir sannarlega ekki
af, að eftirliíið sé meira og sterk-
ará í hinrn ástríðufullu sókn
æskufólksins til c usstaðanna og
kvikmyndahúsanna, sem er eitt
hið mesta vandamál uppeldisins
í dag. Munu áreiðanlega margir
foreldrEir þakka af hjarta meira
aðhald og eftirlit réttra aðilja I
málum þessum. ■
Til hvers eru fínu
forstofurnar?
OG eitt er það enn, sem mig
langar til að minnast á: í
mesta illviðrinu um daginn á-
ræddi ég að fara í tvö kvikmynda
hús í Austurbænum. Þar voru
sýndar myndir, sem mikið voru
auglýstar. í báðum þessum kvik-
myndahúsum eru stærðar innri-
forstofur En viti menn — þær
voru ekki opnaðar fyrr en fimm
mínútum, áður en sýning átti að
hefjast. Sýningargestir urðu að
norpa úti í kuldanum, skjálfandi
og leiðir. Margar óánægjuraddir
heyrðust, og ekki var tónninn i
garð kvikmyndahúseigendanna
sem blíðastur þarna í kuldanum.
Menn spurðu hvorn annan tii
hvers þessar fínu forstofur væru
eiginlega ætlaðar.
Ég trúi ekki öðru en að þetta
ófæra fyrirkomulag sé hugsunar-
leysi einu um að kenna Ekkert
getur verið því til fyrirstijðu, að
sýningargestir gangi inn í hinar
hlýju innri-forstofur 15 mínútum
áður en sýningar hefjast, og beð-
ið þar, unz hægt er að opna sýn-
ingarsalinn. Bágt á ég með að
trúa því, að kvikm>ndahúseig-
endur vilji hafa það á samvizk-
unni, að viðskiptavinir þeirra
verði innkulsa af einu saman
hugsunarleysi".
Getraunir
ISFIRZK húsmóðir" skrifar t
sambandi við getraun þá, er
birtist í Morgunblaðinu frá O.
Johnson & Kaaber. Kveðst hún
hafa ráðið gpfraunina á þrettánd-
anum og lótið bréfið í póst. En
unn frá þeim deei var látlaus-
stórhríð í tæpa viku, og flugferð-
ir féllu niður. Fór pósturinn því
ekki til Revkjavikur, fvrr en með
Skjaldbreið 12. jap. — og
bréfið hefur því komið til skila
alit of seint. Leg^ur húsmóðirin.
hví til að láta ísfirðinga — á
heimsenda köldum — ekki gjalda
fvrir veðrið — en taka fyrst og
fremst tillit til Þprs hvenær bréf-
m hafa verið póstlöeð.
Reyndar er nú orðið nf seint að
koma tilmælum húsmóðurinnar é
framfæri, þar sem verðlaununum
rvrir eetraunina hofur þeffar ver-
ið úthlutað. En full ástæða er til
hess. að í verðlauna»etraumrm
vfirleitt séu menn út á landi látn-
ir njóta sannmælis, ef óveður
hamlar póstferðum, og bréfin
komast ekki á áfangastað fyrir
tilskilinn tíma.
___ S
MerkiB,
sem
klæðir
landið.