Morgunblaðið - 03.08.1956, Blaðsíða 1

43. árgangur
175. tbl. — Föstudagur 3. ágúst 1956
Prcntsim'ðia Morgunbiaðsins
Stórmerk yfirlýsing að loknum Lundúnafundinum :
Vesturveldin boða til fundar um Súez
Bretar reiðubúnir að
grípa til vopna, ef þarf
24 þjóðum er boaið
— Einkum verður
fjaliað um alþjóð-
lega sfjórn Súez
Lundúnum, 2. ágúst.
Einkaskeyti til Mbl.
írá Reuter.
E F T I R fund utanríkisráð-
herra Yesturveldanna, sem
haldinn hefur verið undan-
farið hér í borg, var gefin út
sameiginleg yfirlýsing stjórna
Bandaríkjanna, Bretlands og
Frakklands um Súez-málið.
Segir í yfirlýsingunni, að
fyrrnefndar þjóðir hyggist
efna til alþjóðlegrar ráð-
11
n
FariS, á meðan
allt er rólegl
LUNDÚNUM, 2. ág. Síffustu
fregnir herma, aff franska
stjór.’dn hafi ráðlagt frönsk-
um konura og börnum, sem
búsett eru í Egyptalandi, aff
halda iieim tii Frakklands, á
meffan „aiit er meff ró og
spekt í Egyptalandi". Franska
þingiff samþykkti í kvöld meff
122 atkv. gegn 150 ályktun
þess efnis að vita Nasser fyrir
affgerffir hans í Súez-málum;
segir í ályktun þingsins, aff
þær séu ógnun viff friffinn.
Kommúnislar voru þeir einu,
sem atkvæffi greiddu gegn
ályktuninni.
Brezka stjórnin hefur til-
kynnt, aff hún hafi sent þrjú
fiugþiljuskip austur til Miff-
jarffarhafsins.
Pineau og Dulles héldu í
kvöld heim frá Lundúnum.
Svo virffist sem affgerðir
Nassers afli honum síaukinna
vinsælda í Egyptalandi og
öffrum Arabalöndum. I»ó segja
fréttaritarar, aff erfitt sé aff
ítta sig á ástandinu í land-
inu, því aff andstöffuflokkar
íru ekki Ieyfffir þar. —Reuter.
Þeir eru ákve5.iir í aff láta hart mæta hörffu: Murphy, affstoffar-
utanríkisráffherra Bandaríkjanna, Selwyn Lloyd, utanríkisráff-
herra Breta, og Pincau, utanríkisráðherra Frakka. I>eir sátu
Lundúnarfundinn ásamt Dullles, utanríkisráffherra, sem kom í
miffjum klíffum.
•tefnu um framtíð Súez
•kurðaring, og verði 24 þjóð-
um boðið að sitja hana. Á
ráðstefna þessi að hefjast í
Lundúnum hinn 16. ágúst
neestkomandi.
veixzt að nasser
Vesturveldin vilja að ráðstefn
an fjalli aðallega um alþjóðlega
•tjóm Súez-slturðarins.
í yfirlýsingunni er veitzt að
•tjórn Nassers og þeirri ákvörð-
un hennar að þjóðnýta Súez-
■kurðinn á þann hátt sem gert
var og sagt að egypzka stjórnin
hafi vanvirt öll undirstöðuatriði
mannrcttinda með þvi að hóta
•tarfsmönnum Súez-félagsins
fangelsi, ef þeir ynnu ekki í
þágu hennar.
S4 LÖND
Hér á eftir verða talin lönd
þau sem boðið verður til ráð-
stefnunnar: Egyptaland, Frakk-
iand, Ítalía, Holland, Belgía,
Spánn, Tyrkland, Bretland, Rúss-
land, Ástralía, Ceylon, Danmörk,
Eþíópía, Vestur-Þýzkaland,
Grikkland, Indland, Indónesía,
íran, Japan, Nýja Sjáland, Nor-
•gur, Pakistan, Portúgal, Svíþjóð
og Bandaríkin. ___
Yfirlýsingin um varnarmálin var
ekki borin undir ráðherra Alþýðu-
bandalagsins
Er ríkisstjórnin klofin i malinu?
ÞJÓBVILJINN“ skýrir frá því í gær, aff yfirlýsing utanríkisráðu-
nevtisins um afstöffu ríkisstjórnarinnar í varnar- og utan-
ríkismálum hafi „ekki veriff borin uudir ráffherra Alþýffnbanda-
lagsins, og var ekki birt í Þjóðviljanum“. Blaffið birti yfirlýsing-
una ekki heldur í gær og ætlar sér sýnilega ekki aff birta hana.
„Þjóffviljinn" ræðir ekki efni hennar beinlinis en tekur fram aff
stefna „Alþýffubandalagsins“ í varnarmálum sé óbreytt, flokkurinn
sé andvígur vörnum landsins og þátttöku þess í „hernaðarbanda-
lögum“ og á þaff alveg vafalaust viff Atlantshafsbandalagiff, skv.
margcndurteknum yfirlýsingum flokksins.
HVER ER AFSTAÐA ALÞYÐU-
BANDALAGSINS TIL
YFIRLÝSINGARINNAR?
í yfirlýsingu utanríkisráðu-
neytisins var hinsvegar skýrt tek-
ið fram, að „stefna ríkisstjórnar-
innar“ væri sú aff fsland héldi
áfram samstarfi í Atlantshafs-
bandalaginu og aff „íslendingar
taki í eigin hendur gsezlu og við-
SAS flutti 6 milljónir
KAUPMANNAIIÖFN, 2. ágúst:
— í gær átti SAS 10 ára afmæli.
— Á þessum áratug, sem liðin er
frá því að það var stofnað, hafa
flugvélar félagsins flutt 6 millj.
farþega og flogið um 300 millj.
kílómetra — eða sem samsvarar
Lundúnum, 2. ágúst.
Einkaskeyti til Mbl. frá Reuter-NTB.
DREZKA stjórnin livatti í dag alla Breta, sem nú dveljast
í Egyptalandi, til að fara bnrt úr landinu, og auk þess
tilkynnti Sir Anthony Eden, að Bretar hefðu dregið saman
liðsafli á austanverðu Miðjarðarhafi vegna þess ástands,
sem nú ríkti þar. Elísabetli Englandsdrottning undirritaði
í dag sérstaka tilskipan þess efnis, að varalið verði kallað í
herinn og sent austur til Miðj&rðarhafs. — Segja stjórnmála-
fréttarltarar að þetta sé vísbending um, að Bretar treysti
ekki loforði Nassers um frjálsar siglingar um Súez og séu
reiðubúnir að grípa til vopna, ef með þurfi.
FRANSKI FLOTINN , ingu austur til Miðjarffarhafs. —
TILBÚINN | Herma síðustu fregnir, aff flotinn
í Farls var í dag tilkynnt að | hafi nú þegar fengiff skipun um
franski flotinn sé nú í Toulon, aff lialda úr höfn.
reiðubúinn til aff sigla í skynd- |
ALÞJÓÐLEG RÁÐSTEFNA
Á utanríkisráðherrafundinum í
Lundúnum hefur orðið samkomu
lag um það, að kölluð verði sam-
an alþjóðleg ráðstefna til að
fjalla um framtíð Súez. Er í ráði,
að Egyptum og Rússum verði
boðið að sitja hana. — Selwyn
Lloyd, utanrikisráðherra Breta,
sagði í ræðu í neðri málstofunr.i,
að einasta lausnin á Súez-vanda-
málinu væri sú, að skurðurinn
yrði rekinn af alþjóðlegri stjórn.
Bretar eru þeirrar skoðunar, að
það geti haft óheillavænlegar af-
leiðingar í för með sér, ef eitt
ríki getur sölsað jafnmikla sjó-
leið og Súez undir yfirráð sín.
Benda þeir á að egypzka stjórnin
sé ekki þeim vanda vaxin að sjá
um rekstur Súez. Það hafi hún
margoft sýnt, t. d. með yfirlýs-
ingu Nassers þess efnis, að skurð-
urinn sé einkaeign F.gypta og
með því að hóta starfsmönnum
Súezfélagsins fangelsun, ef þeir
vilji ekki vinna fyrir egypzku
stjórnina. Benda Bretar jafn-
framt á, að þessi ákvörðun
Egypta geti komið öðrum en
Vesturveldunum illa, því að það
sé ekki síður hagsmunamál
Líkist ofbeldis-
verkum Hitlers
hald varnarstöðvanna, þannig aðj 7500 sinnum kringum jörðina við
Framh. á bls. 2. I miðbaug.
Álit NATOs á mikilvægi Keflavíkur-
flugvallar var aflient ríkisstjórn
Islands fyrir 30. fyrra mánaðar
VVASHINGTON, 2. ágúst: — Blaffafulltrúi bandríska utan-
ríkisins, White aff nafni, sagffi í dag um yfirlýsingu íslenzku
ríkisstjórnarfnnar um utanríkismál: „Viff erum ánægffir yfir
því aff sjá, aff íslenzka stjórnin leggur áherzlu á aff landiff
eigi ekki aff fjarlægjast NATO, heldur þvert á móti aff
halda áfram þátttöku sinni í bandalaginu. Við vonumst
því til, aff íslenzka stjórnin athugi nákvænilega skoffanir
fastaráffs Atlantshafsbandalagsins á varnarmætti flug-
stöðvarinnar. — íslenzka rikisstjórnin óskaði sjálf eftir
þvi, aff ráðiff léti í ljós skoffanir sínar á málinu. White
sagffi ennfremur, aff álit fastaráffs NATOs hcfffi veriff af-
hent íslenzku ríkisstjórninni fyrir nokkrum dögum — effa
áffur en islenzka sendiráffið í Washington birti yfirlýsingu
íslenzka utanríkisráðuneytisins liinn 30. júlí s.l.
LUNDÚNUM, 2. ágúst: — í
dag fór fram umræffa um Súez
í Neffri deild brezka þingsins.
Gaitskell, formaffur Verka-
mannafiokksins, sagffi aff
stjórnarandstaðan styddi
brezku stjórnina og affgcrðir
hennar i Súez-málunum. Hami
sagffi cnnfremur, aff ofbeldis-
verk Nassers minntu á gerræði
Hitlers og Mussolinis fyrir
stríff.
Morrison, fyrrunr utanríkis-
ráffherra, sagffi aff Bretar
stæfVj sem einn maffur í and-
stöffunni viff Nasser, en jafn
framt gagnrýndi hann reikula
stefnu Bandaríkjamanna í
löndunum fyrir botni Miðjarð
arhafs. Morrison sagffi enn-
fremur, aff ekki kæmi til mála
aff játast undir ok Nassers. —
Fréttaritarar segja, aff stór
sveit Kanberra-eprengjuflug-
véla verffi send til Möltu í
nótt.
Reuter
Pakistans, Ceylons og Indlands
en t. d. Bretlands, að siglingar
um Súezskurðinn séu frjálsar.
HERAFLI SENDUR AUSTUR
í seinustu fregnum frá Bret-
landi segir, aff nokkrar her-
deiidir hafi fengiff skipun um
aff búast til austurfarar. Verff-
ur nokkur hcrafli sennilega
sendur til Lybiu.
Onassis stofnar flugfélag
AÞENU, 2. ág. — Onassis hefur
gert 20 ára samning við grísku
stjórnina um sérleyfi á öllum
flugleiðum í Grikklandi. Onassis
hyggst nú kaupa 3 farþegaflug-
vélar af gerðinni DC-7 til að nota
á innanlandsleiðunum og síðar 3
í viðbót, sem eiga að halda uppi
flugferðum til útlanda. Auk þess
fær hann 1 DC-4 og 14 vélar af
gerðinni DC-3, auk flugskýla og
þ.h., sem hann hefur keypt fyi’ir
4.5 millj. dollara. — Þá hefur
hann og í hyggju að kaupa 3 flug
vélar af gerðinni DC-7C, og
verða þær sennilega afhentar eft-
ir 2 ár. í rá'ði er að félag hans
hefji flugferðir á flugleiðinni
Aþena — New York og Aþena
— S-Ameríka.
BjargaSi 750
PARÍS, 2. ágúsf: — f dag, þegar
franska hafskipiff lle de France
kom til Le Havre, var skipstjór-
inn og 100 manna áliöfn hans
sæmd heiffursmerkjum fyrir að
bjarga 750 mönnum af Andrea
Doria. Skipiff sjálft var einnig
sæmt heiffursmerki og er það í
fyrsta skipti í sögunui aff það
gerist. — NIS/Reutei_____