Morgunblaðið - 23.12.1956, Síða 18

MORCVNBLAÐIÐ
Sunnutlagur 23. des. 1956
66
því gæðin
eru þau
sömu
og
verðið
óbreytt
Fallegar flíkur
Nauhynlegar flíkur
ESTRELLA og VÍR
framleiðsla
VÍR-1»«|-1 - S1
ö>^5’sS>>»=í>^;=:v)>5=£>',£S:
GLEÐILEG JOL!
Vélsmiðjan Bjarg.
i
I
£»=D!^!=D>=£>5^>=£>!Æö>=9«=ö>=0?=b>=í>=D:!=£»=ó>=£>?=D>=C>>‘=a
Haimatjnsheimilistæki
MjÓg
fjölbreytt
úrval
Dráttarvélor h.í.
HAFNAKSxit/*.!’! 23 — SÍMI 81395
— Mihaly Vörösmarty
Frah. af bls. 55.
hans, áður en hann varð lands-
frægur. Það var láka hann, sem
fyrstur kom áuga á hæfileika
Aranys og gaf honum þá upp-
örvun, sem hann þarfnaðist til
að skrifa „Toldi“. Þafinig hafði
Gyulai á réttu að. standa, þegar
hann sagði, að Vörösmarty hefði
menntað keppinauta sína og feng-
ið hörpu lýriskrar ljóðiistar í
hendur Petöfi, en hörpu sógu-
kvæðanna í hendur Arany.
Vörösmarty lézt 19. nóv. 1855.
Jarðarför hans var hin glæsileg-
asta, sem nokkurn tíma hafði sézt
í Pest. Rúmlega 20.000 marns
fylgdu honum til grafar fótgang-
andi, og ótölulegur fjöldi vagna
ók á eftir kistunni. Þetta var
hátíðleg kveðja þjóðarinnar til
eins mesta skálds, sem hún hafði
alið, en það var líka tákn um
sannleik orðanna, sem Vörös-
marty hafði einu sinni skrifað:
„Þverrandi að fjölda, en með ó-
brotinn anda lifir þjóðin og mun
halda áfram að lifa í þessu landi“.
S’J'RAUMHVÖRF
Enda þótt skáldskapur Vörös-
martys sé ekki byltingarkenndur
í pólitískum' skilningi, skapaði
hann byltingu í ungverskum bók-
menntum, sem er gertækari en
bylting nokkurs annars ung-
versks skálds, að Endre Ady ein-
um undanteknum. Vörösmarty
frelsaði ungverska ljóðagerð frá
hinni blindu eftiröpun á klassísk-
um og þýzkum bókmenntum.
Hann blés henni í brjóst stolti og
þjóðerniskennd. Hann sannaði, að
ungversk tunga, sem fram að
þessu hafði verið álitin klunna-
leg og fábrotin, gat verið eins
þokkafull, hljómfögur og auðug
og hver önnur tunga. Hann barð-
ist fyrir göfugum markmiðum,
studdi frelsi, frjálslyndi og
mannúð. Enda þótt hann væri
ekki foringi í frelsisbaráttu þjóð-
arinnar, á hann samt sinn stóra
hlut í sigri hennar og sorgum.
Ungverjar eru lítil þjóð eins og
við íslendingar, og bókmenntir
þeirra eru sömu takmörkunum
háðar og bókmenntir annarra
smáþjóða. Eigi að síður hafa
Ungverjar átt fjögur eða fimm
ljóðskáld, sem hiklaust eru á
heimsmælikvarða. Vörösmarty
var einn þessara skáldjöfra. Hann
var ekki mestur þeirra, en hann
var fyrstur.
s—a—m.
— Skáldið í skýjunum
Framh. af bls. 54.
samferðamanna og jarðlífsins.
Síðasta erindi þess hljóðar svo:
Þó saknar þú einskis að síðasta
beði
eitt síðkvöld, er dagurinn fer.
Þitt minningaljóð er sem mjúk-
þeyrinn kveði
hann man það, sem fallegast er.
Þau orð og þær gerðir í hreysum
og höllum,
sem hjartasvip mannanna ber.
Þú sofnar í ljómann frá ljósheim-
um öllum,
sem lífstrúin opnaði þér“.
Þannig voru hugsanir hans, er
leið að kveldi. Og eins og hann
sjálfur sættist við lífið og dauð-
ann, mun framtíðin sættast við
minningu hans, en íslenzkar bók-
menntir geyma um aldur það, sem
hann gerði bezt.