Morgunblaðið - 12.12.1957, Síða 6

6
MORCinvlJTAÐlÐ
Fimmtudagur 12 des. 1057
TILLÖGUR
GEORGE F. KENNANS
("'l EORGE F. Kennan er 53
ára gamall Bandaríkja-
■P maður, sem fyrir löngu
er heimsþekktur fyrir afskipti
sín af Rússlands-málum. Hann
hefur verið talinn' einn fremsti
sérfræðingur Bandaríkjanna um
allt, sem viðvíkur Sovét-Rúss-
landi og leppríkjum þess. Kenn-
an gekk ungur í utanríkisþjón-
ustu Bandaríkjanna og var lengi
starfsmaður sendiráða í ýmsum
Evrópulöndum og loks varð hann
sendiherra Bandaríkjanna í
Moskvu. Kennan hafði þá mjög
mikil áhrif á stefnu Bandaríkja-
manna gagnvart Rússlandi og
hann ritaði um það leyti undir
dulnefni grein í bandaríska tíma-
ritið „Foreign Affairs“ um Rúss-
landsmál og þá stefnu, sem Vest-
urlönd ættu að taka í framtíð-
inni gagnvart Rússum. Hefur
þeirri stefnu, sem Kennan mark-
aði þá, verið mjög" fylgt síðan.
Þegar Kennan var sendiherra í
Moskvu, var hann eitt sinn á
ferðalagi og kom við í Vestur-
Berlín. Lét hann þar þá orð falla
um, að margt væri líkt með
Þýzkalandi Hitlers og Rússlandi
Stalins. Þessi ummæli notaði
Stalin til þess
að óska eftir
>ví við Banda-
íkjastjórn, að
íún kallaði
.Cennan burt
:rá Moskvu og
yar það gert.
Síðan hefur
Kennan ekki
verið starfs-
maður í utan-
ríkisþjónust-
unni en er nú
Kennan háskólakennari
við Princetonháskóla en undan-
farið hefur hann verið gestur
við háskólann í Oxford. Það var
Félagslíf
Körfuknattleiksdeild K.R.
Stúlkur! — Æfing í Háskólan-
um, fimmtudaginn 12. des., kl. 7.
Þjálfari Benedikt Jakobsson. Mæt
ið allar og stundvíslega. Nýir fé-
lagar velkomnir. — Stjórnin.
Císli Einarsson
hcraðsclómslögma Jur.
Málfiutningsskrifsloi a.
Laugavegi 20B. — Sími 19631.
Kristján Guðlaugssor
hæsts.réttariögmaður.
Skrifstofutími kl. 10—12 og 1—5.
Austurstræti 1. — Sími 13400
Hur ðar naf nsp j öld
Bréfalokur
Skiltagerðin, Skólavörðust.íg 8.
Trommur
Vil kaupa trommusett. Tilb.
sendist afgr. Mbl., merkt:
„Trommusett — 1152“.
Rafmagnsvinna
Tek að mér allar tegundir
rafmagnsvinnu. Fljót og
góð afgreiðsla.
Baldvin Steindórsson
rafvirki. — Sími ^2184.
Vil kaupa nýja eða nýlega
skrifstofuritvél
(ekki rafmar-ns), með ca.
14”—15” valsi. Helzt Rem-
ington, eða aðra hliðstæða
tegund. Tilb. sendist Mbl.,
merkt: „Góð — 3542“.
nú fyrir stuttu, þegar Kennan
var í Englandi, að hann hélt tvö
erindi í brezka útvarpið, sem
vöktu alheimsathygli og mjög
hafa verið rædd meðal stjórn-
málamanna og í blöðum í Evrópu.
★
Kennan tók sameiningu Þýzka
lands og kúgun leppríkjanna til
meðferðar. Hann taldi að eina
ráðið til að komast að samkomu-
lagi við Rússa um sameiningu
Þýzkalands og afléttingu kúgun-
arinnar í leppríkjunum væri að
gera samkomulag milli Vestur-
veldanna annars vegar og Sovét-
ríkjanna hins vegar, þar sem
gengið væri út frá, að herir
beggja hyrfu með öllu úr Mið-
Evrópu. Hins vegar taldi Kenn-
aif alls enga von til þess, að
Russar mundu samþykkja að
draga her sinn úr Mið-Evrópu,
jafnvel þótt aðrir gerðu það lika
ef Rússar fengju ekki jafnfremt
fryggingu fyrir því, að hið sam-
einaða Þýzkaland gengi exki í
hernaðarbandalög Vesturveld-
anna og gæti þannig, sem nýtt
og öflugt ríki, orðið Rússum
hættulegt. Kennan taldi, að það
væri tómt mál að tala um, að
Rússar drægi heri sína burtu,
nema þeir fengju slíka trygg-
ingu. Þess vegna stakk hann upp
á, að Þjóðverjar skyldu sam-
þykkja að vera óvopnaðir og
taka ekki þátt í neinum stjórn-
málabandalögum né hernaðar-
bandalögum, hvort sem væri í
austri eða vestri. Kennan
sagði, að það væri fyrirsjáanlegt
að ekki væri í það óendanlega
hægt að halda Mið-Evrópu í
þeirri úlfakreppu.'-sem hún væri.
Það væri lítt hugsanlegt að hafa
mikil setulið um langa framtíð
í þessum löndum og yrði að
finna þar aðra lausn. Ef það
ástand héldist lengi sem nú væri,
þá yrði ekki nema um tvennt
að ræða. Annaðhvort mundi
verða hver uppreisnin á fætur
annarri í leppríkjunurrt* sem
yrði svo barin niður af Rússum
eða fólk í þessum ríkjum fyllt-
is.t svartsýni og eymd og hreyfði
sig hvergi. Væri þá úti um allar
frelsishreyfingar í þeim löndum
og þjóðirnar yrðu smátt og
smátt óhæfar til að taka mál
sín í eigin hendur.
Bent er á í þessu sambandi að
tillaga Kennans sé ekki ósvip-
uð þeim hugmyndum, sem Ant-
honv Eden, fyrrum forsætisráð-
herra Englands bar fram á sin-
I. O. G. T.
St. Frón nr. 227
30 ára afmælisfundur stúkunn-
ar hefst í kvöld kl. 8,30 í Bindindis
höllinni. —
1. Kjörinn heiðursfélagi.
2. Minni stúkunnar: Guðmund
ur Illugason.
3. Ávarp gesta.
Að loknum fundi sjá systurnar
um veitingar og frú Emelía Jónas
dóttir og fiú Aurora Halldórsdótt
ir skemmta. — Æ.t.
St. Andvari nr. 265
Fundur í kvöld kl. 8,30. Inntaka.
Aukalagabreyting. Hagnefndar-
atriði. Framkvæmdanefnd mæti
kl. 8. — Æ.t.
Þingstúka Reykjavíkur
Fundur annað kvöld, föstudag,
að Fríkirkjuvegi 11. — Stigveit-
ing. Önnur mál. Sýnd verður fög-
ur, stórbrotin kvikmynd, sem tek-
in hefur verið á vegum Sameinuðu
þjóðanna. — Fjölsækið stundvís-
lega. — Þ.t.
Deilt um 12-mílua
lai&dhelgi í Noregi
um tíma, en þó eru tillögur
Kennans öllu ákveðnari.
¥
Þessu til viðbótar hefur Kenn-
an svo gert aðra uppástungu, en
hún er sú, að löndin í Mið-
Evrópu afsali sér öllum rétti til
þess að hafa kjarnorkuvopn í
löndum sínum, hverrar tegundar
sem þau eru. Tillögur Kennans
hafa valdið allmiklum deilum
meðal stjórnmálamanna í Evr-
ópu. Sumir telja að þær séu
mjög merkilegar og athyglis-
verðar en aðrir telja þær öld-
ungis fánýtar. Hinir síðari byggja
skoðun sína á þvi, að það hafi
margsinnis komið fram að Rúss-
ar vilji ekki, hvað sem í boði
sé, sleppa þeim tökum, sem þeir
nú hafi á Austur-Þýzkalandi og
öðrum leppríkjum. Hugsun Rússa
sé sú, að innlima þessi lands-
svæði hægt og hægt í hið eigin-
lega Rússaveldi. Þeir byggi á
því sama og Kennan drap á, að
með tímanum missi þessar þjóð-
ir móðinn og láti bjóða sér allt,
sem Rússum þóknist að bjóða
þeim. Með tímanum sljóvgist
frelsisvitund þeirra, eldri kyn-
slóðin sem muni betri daga, falli
í valinn og þá verði ekki eftir
annað en ungviði, sem ekki hef-
ur neinu öðru kynnzt en Rússum
og veldi þeirra og þekkir ekki
vestrænan hugsunarhátt. En hvað
sem um þetta verður sagt, þá
hafa tillögur Kennans orðið til
þess að koma nýrri hreyfingu á
þetta mál sem er eitt hið þýðing-
armesta, sem Evrópuþjóðirnar
hafa nú við að glíma.
NOKKUÐ hefur verið um það
rætt í Noregi að undanförnu að
víkka fiskveiðilandhelgina upp í
12 mílur í stað þeirrar fjögurra
mílna landhelgi, sem gildir þar.
Samþykktu fiskimenn í Norður-
Noregi fyrir skömmu ályktun
þess efnis. En nokltru síðar mót-
mælti félag þeirra útgerðarmanna
sem senda skip til veiða á fjar-
lægum stöð'um m. a. við ísland
og Grænland. Kváðust þeir óttast
að ef 12 mílna landhelgi yrði al-
geng væri úti um atvinnurekst-
ur þeirra.
Fyrir skömmu ritaði norska
blaðið Aftenposten forustugrein
um þetta mál, sem sjálfsagt er
að skýra frá i fréttum. Þar seg-
ir m. a.:
Fiskimenn í Norður-Noregi
vilja að fiskveiðilandhelgin verði
víkkuð í tólf sjómílur. Ósk þeirra
er i sjálfu sér eðlileg. f mörg ár
barðist Noregur fyrirþví að fjögra
mílna landhelgin skyldi viður-
kennd. Þegar það náði fram að
ganga, litum við allir á það, sem
þjóðlegan sigur og fiskimennirn-
ir norðurfrá vita það sjálfir allra
manna bezt, hvaða þýðingu það
hafði fyrir þá að fá rýmra at-
hafnasvæði, án samkeppni við
útlenda fiskimenn.
Það er einnig það sem þeir
stefna nú að með kröfunni um
að ganga enn lengra og taka sér
12 mílna landhelgi. Allir hinir
stóru útlendu togarar sem veiða
fyrir utan markalinuna"eru hættu
legir keppinautar og þeir eru
stöðugur ásteytingarsteinn fyrir
bátasjómenn okkar.
Síðar segir í forustugreininni:
En krafa fiskimannanna í
Norður-Noregi hefur kallað fram
mótmæli frá þeim útgerðarmönn-
um, sem gera út á fjarlæg mið.
Þeir eru hræddir við 12 mílna
landhelgi. Þeir segja, að ef við
tökum upp tólf mílna landhelgi,
þá muni önnur ríki einnig taka
hana upp og þá er e.t.v. úti um
norskar úthafsveiðar. Það gæti
þýtt að við yrðum að hætta síld-
veiðum við ísland og selveiðúm
og þorskveiðum við Grænland og
Nýfundnaland.
Með öðrum orðum, þá er mik-
illa hagsmuna að gæta á báða
vegu. Og norska landhelgisnefnd-
in, sem nú hefur tekið málið til
meðferðar fær þar viðkvæmt og
erfitt hlutverk.
í gömlu baráttunni fyrir fjög-
urra mílna landhelgi sameinuð-
umst við allir í þjóðlegu baráttu-
máli. Það getur ekki orðið við-
víkjandi tólf-mílna landhelgi. Þar
standa flokkar manna hver and-
spænis öðrum og enginn getur í
dag sagt, hvaða lausn henti bezt
norskum hagsmunum.
stirifar up
daglega lifinu
BRÁÐUM koma blessuð jólin.
Framhaldið á þessari ljóðlínu
er víst á þá leið, að börnin fari
að hlakka til. En það eru áreiðan-
lega fleiri en börnin, sem hlakka
til jólanna. Fullorðna fólkið
hlakkar til þeirra lika, og engu
síður, þó að í mörgu sé að snúast,
ekki sízt hjá húsmæðrunum.
Segja má með nokkrum sanni, að
jólin breyti ásjónu hversdagsins,
geri lífið fegurra og mennina
betri. — Tveir kollegar mínir
voru að ræða um jólin fyrir
skemmstu. Annar þeirra sagði:
Skyldi veturinn okkar íslenzki
nokkurn tíma taka enda, ef jólin
væru ekki haldin hátíðleg í mesta
skammdeginu? Ég efast um það,
svaraði hinn, og bætti síðan við:
Það var nú meiri guðsblessunin,
að forsjónin skyldi einmitt velja
desembermánuð! Það er nú það.
Starf og gleðí
HÚSMÆÐURNAR hafa mikið
að gera um þessar mundir,
satt er það. En hitt er jafnvíst,
að gleðin hefur gengið í lið með
þeim — gleðin yfir því að sjá
litla dóttur eða lítinn son horfa
hugfanginn á stóra brúðu eða
brunabíl í glæsilegum búðar-
glugga. Og svo eru það allar jóla-
sögurnar, sem mamma segir börn
um sínum á kVöldin og ánægjan,

sem því fylgir. Eða hvað jafnast
á við bros barnsins eða eftirvænt
inguna, þegar það lítur út í myrkr
ið og athugar gaumgæfilega,
hvort Gluggagæir liggur á hleri,
Kannski dálítið smeykt, kannski
bara dálítið forvitið.
Jólasveinar —
nierkilegt hlutverk.
ÞAÐ var gaman að skreppa nið-
ur í bæ á sunnudaginn. For-
eldrar á ferli með börnum sínum,
allir í sparifötunum, allir leit-
andi að einhverju. Við og við
brá fyrir rauðklæddum jólasvein
um, sem vinkuðu til barnanna og
drógu athygli foreldranna að
„sinni“ verzlun. Sums staðar
skemmtu þeir með söng og írá-
sögnum og í Vesturveri komu
Baldur og Konni einnig við sögu,
svona til bragðbætis. Það var lika
nóg af jó.lasveinum í Skátaheim-
ilinu á sunnudaginn. Krökkunum
þótti heldur en ekki matur í þvi
að heilsa upp á þá. Sumir sögðust
hafa talað við Gáttaþef, aðrir við
Kertasníki. En svo datt einhverj-
um í hug, að þetta væru bara
„platjólasveinar“, því að þeir
hefðu ekki verið með „alvöru-
skegg“. Og þá vandaðist málið.
En hvort sem þetta eru gervi-
jólasveinar eða ekki, gegna þeir
allmerkilegu hlutverki í íslenzku
þjóðlífi og hafa gert um langa
tíð. Og nú eru islenzku jólasvein-
arnir að verða ein helzta land-
kynning okkar, svo að'hlutverk
þeirra er að verða býsna merki-
legt, eða er ekki svo?
Fyira sundmót iromhalds-
skðtonna
í Reykjavík og nágrenni fer fram í Sundhöll Reykja-
víkur í dag fimmtud. 12. des. og hefst kl. 8,30.
Keppt er í boðsundum og er synt bringusund. —
Piltar synda 20x331/3 m og keppa um keramiksel,
sem Stýrimannaskólinn er handhafi að. Búizt er við
að 10 sveitir mæti til keppni.
Stúlkur synda 10x331/3 m. Keppa þær um bikar,
sem framkvæmdastjórn íþróttasambands íslands
hefur gefið. Sveitir frá 7 skólum mæta.
Meðal skóla eru gagnfræðaskólar Keflavíkur og
Flensborgar í Hafnarfirði.
Búast má við því, að að þessu sundmóti loknu
verði hinu fyrra sundmóti skólanna hagað svo fram
vegis að skólar á unglingastigi keppa sér og svo
framhaldsskólar og sérskólar .sér.
NEFNDIN.
Framtíðin
ÞAÐ var heldur kalt í veðri á
sunnudaginn, en samt voru
allar götur troðfullar af fólki.
Það sem hefur vakið einna mesta
undrun mína upp á síðkastið er
stóri barnahópurinn fyrii fram-
an Morgunblaðshúsið, þegar jóia-
sveinninn skemmti börnunum í
Vesturveri. Ég hélt satt að segja,
að það væru ekki svona mörg
börn í Reykjavík! Við horfðum
nokkrir blaðamenn á andlitin,
og það var ævintýri út af fyrir
sig. Svipbrigðin voru margvísleg.
Gleði undrun og alvara skiptust
á. Þetta var æska Reykjavikur.
í þessi litlu andlit hafði fram-
tíðin skráð sínar rúnir og einn
góðan veðurdag leiðir tíminn í
ljós, hvernig á að lesa þær. Við
trúum því öll, að í þeim séu
glæsileg fyrirheit um stórhug og
manndóm. Já, og fagurt og
ánægjuríkt líf í góðu, en harð-
býlu landi. Líf, sem alltaf verður
í nánum tengslum við fögnuð og
fegurð jólanna og þann boðskap,
sem þau hafa að flytja.