Morgunblaðið - 16.10.1960, Qupperneq 14

14
MORCVNnr.AÐlÐ
Sunnudagur 16. okt. 1960

Útgáfa þessi er löngu upp-
seld utan hvað hún kann að
vera til sölu hjá einstöku
fonrbóksala við dýru verði.
Nú hefur bókaútgáfa Gylden.
dals gefið þetta úrval úx á ný,
óbreytt að mestu. Ritið er á-
fram í þrem bindum, alis
1020 bls. Formálar eru hinir
sömu og áður, skrifaðir af
Johannesi V. Jensen, Vilhelm
Andersen og Gunnari Gurm-
arssyni.
Sigurjónsson, píanóle'kari lék
eitt sinn á tónleijíum verk
eftir danska tónskáldið Niels
Viggo Bentzon, en það þótti
með því bezta, sem til Rögn.
valdar hafði heyrzt. Þessi á-
gæti danski tónsmiður hefur
nú lokið við að sen ja Ora-
torium, sem væntao'ega verð-
ur flutt fyrst í danska út-
varpinu innan skamms.
Bentzon kallar verkið
„Torquilla", eftir fyrsta orð-
inu í textanum, sem hefst
þannig: Torquilla Aspet In
Öniedos — og þýðir — ekkert
sérstakt — aðeins nokkurs
konar hrif — eins og tón-
skáldið segir. Hugmyndina að
Torquilla kveðst Bentzon hafa
fengið, er hann sá bandarísku
i
I
I
I
!
I
I
UMFERÐARMAL hafa allmik
ið verið á döfinni undanfarið
vegna hinna tíðu og hörmu
legu uíiferðarslysa. Á síðustu
árum hafa verið gerðar ýms-
ar ráðstafánír til þess að
kenna vböríium og unglingum
umferðarreglui. en víða er
pottur brotinn í þeim efnum
og víðs fjarri, að börn
og unglingar. hvað þá full-
orðnir fari að settum umferð-
arreglum.
Nýlega ritaði
danskur lög-
regluþjónn, Ric
ard Lindebro
grein í Dagens
Nyheder um um
ferðarkennslu
barna. Lindebro
hefur haft mikil
afskipti af um.
ferðarmálum í
Kaupmannahöfn, m. a. haft á
hendi umsjón með útvarps-
þætti sem nefnist „Grænt
ljos“ og fjallar eins og nafnið
bendir til, um umferðarmál.
Lindébro leggur mikla á-
herzlu 'á, hve nauðsynlegt sé,
að kerina börnum umferðar-
reglur sem allra fyrst. Nefnir
bann þar ýmsa smábarna-
skóla og dagheimili, sem
hafa komið upp umferðar-
miðstöfvum á leikvöllum og
í leikskólum.Eru þó notuð lítil
umferðarljós, smábílar og
þríhjól og gefur myndin hér
að ofán góða hugmynd um
hvernig kennslan fer fram.
Börnin, sem eru á aldrinum
2—6 ára laera þar> umferð-
arreglurnar eins o. ..í.vemmii-
legan leik.
En Lindebro ieggur jafnframt
mikla nauðsyn á, nau-
syn þess, að foreldrar gangi
á undrþi með að kenna börn-
um sínum réttar umferðar-
reglur^ því að börn á þessum
aldri |rúi éngum fremur til
að fará með rétt mál en forv
eldrum sínum.
Lindebro tilnefnir dæmi.
Hann' var eitt sinn að spyrja
sex ára hnátu um umferðar-
reglurnar. Hún stóð sig á-
gætlega í svörum sínum, þar
til Lindebro spurði: — Hve
nær áttu að fara yfir götu,
sem hefur umferðarljós?
— Þegar Ijósið er rautt,
svaraði telpan.
— Af hverju heldurðu það?
— Hún mamma segir það.
Og við nánari athugun kom
í Ijós að móðirin fór jaínan
eftir þeim umferðarljósum er
áttu við götuna, sem lá þvert
á þá götu, e rhún ætlaði yfir.
Þarna hugðist móðirin kenna
barninu að verja sig gsgn slys
um, en gætti þess ekki að
reglan gæti víða annars stað-
ar orðið telpunni til tjóns.
Kvenlegt
skaplyndi
KONUR láta nú sífellt mei-a
og meira að sér kveða á vett-
vangi mennta og lista, þrátt
fyrir staðhæfingar um að
þeim sé að náttúrunnav skip-
an ósýnt um rökvétca eða
frumlega hugsun.
Á samsýningu „Kammerat-
erne“, sem nú stendur yfir í
Kaupmannahöfn hefur sér-
staklega verið um það rætt
hve kvenlegs skaplyndis gæti
mikið á sýningunni.
Þar sýna m. a. tvær konur,
sem íslendingar þekkja mæta
vel, önnur er íslenzk, Júliana
Sveinsdóttir, en hin Tove ól-
afsson. Fá verk þeirra beggja
afbragðsgóða dóma.
Einn gagnrýnenda segir, að
sýning Kammeraterna, sé að
venju heilsteypt og jöfn, en
í þetta sinn hafi bó komið
þar fram nýr félagi, Júlíana
Sveinsdóttir, sem raskr að
nokkru þessu jafnvægv. Skap
hitinn, sem lýsir sér í verk-
um Júlíönu, segír hann,
hleypir hitastigi sýningarinn-
ar upp um nokkrar gráður.
Um Tove Ólafsson segir
hinn sami, að myndi.r hennar
einkennist af ró og íhugun,
sem einna bezt komi fram í
myndinni Bóndastúlka, sem
hér birtist, en sú mynd er hin
stærsta á þessari sýningu.
Úrval
íslendingasagna
DANIR virðast um þessar
mundir hafa hin mesia áhuga
á lestri íslendingasagna. Fyr-
ir skömmu var sagt frá því
hér í blaðinu að Njsda hefði
. nú verið gefin út í vasabókar
broti í mörg þúsund eintök-
um og nú er komin út í Kaup
mannahöfn ný útgá'a. af Úr-
vali íslendingasagr.a.
Á árunum 1930—33 voru
gefin út í Danmörku þrjú
bindi af úrvali íslendinga-
sagna. Fyrir þeirri útgáfu
stóðu bókaútgáfa Gyldendals
og „Selskapet til Udgivelse
af de islandske Sagaer", en
þýðingu önnuðust hinir fær-
ustu rithöfundar og skáld
Dana með Johannes V. Jen-
sen í broddi fylkingar, auk
Gunnars Gunnarssonar. Rifið
var myndskreytt af Johannes
Larsen, en hann ferðaðist um
fsland í tvö sumur og vann
að teikningum sínum.
f Berlingske Tidende, 8.
okt. sl. skrifar Emil Freder-
iksen grein um hina nýju út-
gáfu Gyldendals. Harm fagn-
ar því að útgefið skuli á ný
úrval íslendingasagna, sem
hann telur standa jafnfæt.is
Illionis- og Odysseifs kviðum
Hómers að bókmennta'egu
gildi. En Frederiksen telur,
að svo margt nýtt hafr komið
fram í rannsóknum og skýr-
ingum á fornsögum ísienzk-
um síðan fyrri útgáfan var
gerð 1930—33. að sanngjarnt
hefði verið að láta eitthvað af
því koma fram í hinni nýju
útgáfu, úr því að til hennar
var kostað á annað borð.
Frederiksen nefnir í því
sambandi, að rétt hefði verið
að biðja annaðhvort Sigurð
Nordal, sem standi einr.a
fremst í íslenzkum sögukýr-
kvikmyndina „A ströndinni".
sem fjallar um síðustu mann-
verurnar í heimi, sem ger-
eyddur hefur verið með atóm
vopnum.
Textann hefur Bentzon sjálf
ur búið til á nýju máli, sem,
að hans sögn, er nokkurs
jC.

ingum, eða Ma rtin Larsen,
sem tvisvar hafi þýtt Njálu
og sé hinn fróðasti á þessu
sviði, að skrifa formálsgvein-
ar að ritinu, sem gæfu fólki
hugmynd um á hyerju stigi
söguskýring sé nú.
Oratorium á
eigin máli
MARGIR íslendingar munu
minnast þess, er Rögnvaldur
konar Esperanto. búið til úr
ítölsku, grísku og slavneskum
málum. Bentzon kveðst gefa
nákvæmar reglur um hvernig
skuli bera fram hvert orð, því
að öll u, i, a og o skuli undir-
strika viss áhrif í tónlistinni.
Verkið er gert fyrir hljóm-
sveit, blandaðan kór og ein-
söngsfaddir í sópran, alt,
baryton og bassa. Hér er um
að ræða eins konar Program-
músik. Formáli verður fyrir
hverjum þætti, en það sem
á eftir kemur, eiga áheyrend-
ur sjálfir að ráða í út frá
tónunum.