Alþýðublaðið - 25.11.1929, Page 3

SífeÞÝÐUBlSAÐID
10!
llillB
Nýjar fyrsta flokks Virginia cigarettnr.
Three Bells
20 stk. pakklnn kostar kr. 1.20 — Búnar tll
h|á British American Tobaceo Co, London.
Fást f heildsUln h|á:
TóbaksverzL íslands h.f.
Einkasalar á íslandi.
■mméhi
ATHUGIÐ,
að með Sehluter dieselvéiinni kostar olfa fyrir
hverla framleidda kilowattstnnd aðeins 7—8 an.
Rafmagn.
Hafnarstræti 18.
Sfmí1005
■'vtn
Til Vífllstaöa.
Áætlunarferðir Æ
þrisvar á dag g':;
a 11 a d a g a. /
Frð Steindöri.
Má^verkasýning
Finns Jónssonar.
Sýning Finns er viðburður, hún
er með beztu, ef ekki bezta sýn-
ingin, sem hér hefir sést lengi.
Það er einkenni íslenzkra mál-
ara, og á f>ó sá mikli andagiftar-
maður Kjarval í engu sammerkt
við pá, að þeir mála ekkert nema
landslög, og verður pað nokkuð
tilbreytingarlítið þegar til lengd-
ar lætur. Landslagsmyndir eru í
raun réttri eftirLegukindur þeirr-
ar tíðar, er samgöngur voru það
lélegar að ekki var á margra færi
að sækja á þá staði, er fegurstir
voru að náttúru til, og urðu þeir,
sem heima sátu, að hafa myndina
heldur en ekkert. Nú eru sam-
göngur svo hagkvæmar að þetta
er úrelt, enda eru ljósmyndavél-
arnar búnar að taka að sér það
ómak. Því verður og ekki neitað
að allmikill .iðnarkeimur er að
landlagspentinu, — að sýna rétt
með lögun og lit hlut, sem stend-
ur um aldur og æfi til saman-
burðar um hagleik þess, er mál-
aði. Það er eins og íslenzkir mál-
•arar þafi ekki svo fasttæka eft-
irtektargáfu, að þeir geti gripið á
Lofti og sett fram það, sem leift-
urfijót tilviljunin bregður upp
fyrir þéim, og ekki heldur það
frjósamt hugarafl að þeir með
því geti skapað og sett fram feg-
urð, sem þeir hafa ekki litiÖ lík-
amlegum augum — vanti skáld-
skapargáfu. Eða er það svo að
framsetningargáfa þeirra sé svo
rýr, að þeir geti ekki komið
þessu á léreftið? í>ví er ekki aúð-
svarað. Undanteknir eru þó alt
af KjarvaL og — Finnur Jónsson.
Finnur tekur eftir, honum dett-
lúr í hug og hann setur fram. Það
er einkennilegt að sjá hvað Finn-
ur er fastvígur og harðvígur á
aLt og alls konar viðföng, og
hvaö hann hefir þau fullkomlega
á valdi sínu, og að því er til
handbragðsins kemur hvað það
er margvíslegt og alls staðar af
leikni. Hann teiknar og málar
jafn-vel. Auðséð er að hugur
hans laðast að vinnunhi. í þrem-
ur ágætum teikningum lýsir hann
störfum beitarhúsamannsins og
þær eru liver annari betri. Á
einni vatnsiitamynd og tveim
stórum oiíumyndum, öllum nokk-
uð með sama keim, lýsir hann
fiskiróðri, og iiefir hann áður
gert mynd ekki ósvipaða. Það er
bersýnilegt að hann er að ieita
að beztu Lausn á þessu hugðar-
efni sínu, og sé hann ekki búinn
að finna hana í þessum myndum,
er ekki óiíklegt að hann haldj
áfram að gera siíkar myndir unz
honum likar. Á þessu skal enginn
furða sig. Það eru að minsta
kosti til 3—4 myndir af Kristi í
Emaus eftir Rembrandt og miili
20 og 30 Guðsmóður myndir eftir
Rafael, allar með sama blæ.
Þessar fiskimannamyndir Finns
eru ágætar, og af öðrum sjávar-
myndum er hin gustmikla teikn-
ing „Sigling“ frábær, og er orð
á því gerandi hvað henni er vef
fyrir komið. Með nokkuð svipuð-
um hætti er önnur teikning, „Nýi-
bær í ,Rrýsivík“; skarar hún fram
úr að föstum dráttum og góðu
skipulagi. Finnur sér mennina
víðar en á sjó, og við sveitaverk.-
vatnslitamyndin „Sveitaball“ og
oliumyndin „Ölvaðir sveitamenn“
bera vott um gerfágaða kýmni
listamannsins; það er í myndun-
um vingjarniegt bros, en ekkert
háð. Mannamyndir Finns eru til-
þrifamiklar og bráðhittnar, t. d.
er myndin af Oddi Sigurgeirssynj
ekkert óhræsi. Veigamestar eru
tvær stórar myndir, „Madonna"
og „Ólafur reið með björgum
fram“, og stinga þær að gerfi
nokkuð í stúf við aðrar myndir
á sýningunni. Myndirnar eru báð-
ar stílíseraðar, sem kallað er, —
færðar í stílinn, aukið við og
dregið úr eftir þörfum. Þetta er
eðlilegt, því ekki er Ölafur venju-
legur maður, álfamærin venjuleg
kona, hesturinn venjulegur hestur
eða björgin og Login venjulegt
berg og bál; það er æfintýri,
Eigi að segja æfintýr verður að
gera það með sérstökum barns-
legum blæ, ekki eins og fréttir af
þingmálafundi, og eigi að segja
það með línum og litum fer eins.
Guðsmóðir var ekki stúlka rétt
eins og gerist og gengur, hún
var vera af öðrum heimi, og lín-
ur og litir er henni verða lagðir
þurfa að vera þaðan líka. Alt
liefir þetta tekist listamanninum
mætavel, og bera myndirnar vott
um sterka og vissa skaparagáfu.
Myndir þessar eru að því leyti
einkennilegar, að í þeim eru að
mestu ekki nema tvö víðerni (tví-
„dimensionellar“) þ. e. a. s. að
alt, sem á myndinni sést er svo
að kalla í sama fleti. Þetta er al-
kunnur hnykkuT í myndum, og
fer hann hér staklega vel. Lita-
valið sýnir, að listamaðurinn hef-
ir verið með fresco-pent í huga
er hann bjó til þessar myndir. Á
sýningunni eru og tvær góðar
landslagsmyndir, Halafoss og
Hekia, vandaðar og sterkar, en
þær eru þó, eins og fiestar slíkar
myndir, helsti hentugar til silfur-
brúðkaupsgjafa.
Sýningin ber þess ljósan vott-
imi að Finnur er einn albezti
málari vor, sem þorandi er aðj
setja á bekk með Kjarval. Ættu
menn ekki að neita sér um að
skoöa sýningu hans, og vafalaust
mun mentamálaráðið koma þar
við. G. J.
Frá sjómönnunum.
FB., 24. nóv.
Liggjum á Önundarfirði. Ótíð,
Vellíðan. Kveðjur til vina og
vandamanna.
Skipshöfnin á „Soida“.
Sðrlemd simskeyfi*
FB., 23. nóv.
Sjónarvottur lýsir ást ndinu,
er flóðbylgjan reið yfir Burin-
skagann.
Frá Saint Johns á Nýfundna-
landi er símað: Sjónarvottar lýsa
jarðskjálftunum og flóðbylgjunni
síðastliðinn mánudag sem hér
segir: Á Burinskaganum skalf alt
og nötraði, er landskjálftinn reið
yfir, og flýði fólk óttaslegið úr
fflatar- og
kafflstell
úrRósenthalheimS"
fræga postulíni
nýkomið.
K. Einarsson
& Björnsson,
Bankastræti 11.
húsunum. Rúður brotnuðu f
hverju húsi að kalla. Fólkið leit-
aði hælis í kirkjunum, en ótti
þess sefaðist þó fljótlega og
héldu menn þá aftur til heimila
sinna. Menn höfðu að eins verið
skamma stund heimá er flóð-
bylgjan skall á land og skolaðL
burt húsunum, þar sem heilar fjöl-
skyldur sátu að snæðingi, svo að
sumir meiddust, en aðrir drukkn-
uðu. Bátar á höfninni köstuðust
á land og moluðust á hafnar-
virkjunum. Alt lék á reiðiskjálfi,
er flóðbylgjan skall á, og héldu
margir, að eyjan myndi sökkva.
Flóðið stóð yfir í fimm mínútur.
Kunnugt er um, að 36 menn hafí
farist. Símalínur slitnuðu. Storm-
ar hindruðu sjóferðir og var ekk-
ert samband við umheiminn fyrr
en á fimtudag. Mikil neyð rikir
á Burinskaganum. Stjórnin hefír
sent þangað hjálparlið, m. a.
lækna.
Ráðstefna Frakka og Þjóðverja.
Frá París er símað: Ráðstefna,
sem fulltrúar Frakklands og
Þýzkalands taka þátt í, er hafin
hér. Rædd verður krafa Þjóð-
verja um að fá þegar aftur Saar-
héruðin.
Ræningjar ráðast á járnbraut-
arlest.
Frá Vínarborg er símað: Búlg-
arskur ræningjaflokkur réðist á
Austurlandahraðlestina skamt frá
landamæruúum. Höfðu þeir sett
tvær sprengikúlur undir lestina
og er þær sprimgu var lestin
stöðvuð. Sprengikúlurnar gerðu
lítið tjón. Ræningjarnir, sem
höfðu safnast saman í skógi
skamt þar frá, hófu nú skothríð
á lestina og særðu marga far-
. þeganna og tóku.til að ræna j