Morgunblaðið - 21.12.1962, Side 3

Föstudagur 21. des. 1962
morgunblaðið
3

FULLORÐNA fóllkið talar
um gamla daga, þegar það
minnist aldamótaáranna. Á
þeirn árum fólst tiibreyting
jólatótíðarinnar fyxist og
fremst í góðum mat og kerta
Ijósum. Þá var siður að
kveikja ljós um allan bæ, svo
hvergi bæri skugga á. Nú
má hins vegar svo heita að
víðast sé svo vel lýst á
byggðu bóU hér á landi, að
hvergi beri skugga á, þótt
skammd'egið grúfi yfir. Nú
er einnig svo komið, að fjöl-
mörg gripahús eru lýst sem
stásstofur væru. Svo er til
dæmis um hesthús Fáks á
Laugalandi og við Blliðaár.
Þótt svo sé, finnst Guð-
mundi tannlækni Hraundal
mega um bæta við stallinn,hjá
Létti sínum. Hann hefur kom
ið á þeirn sið, að Léttir er
sóttur heim á aðfangadags-
kvöldi, belgasta kvöldi árs-
ins, og þá eru tendruð jóla-
ljós á stallinum hans, og
Helga litla, dóttir Guðmundar
gefur honum brauðbita svona
eins og fyrir jólaskattinn.
Léttir er nú kominn til ára
sinna, orðinn 23 vetra, og trú-
lega elzti hesturinn hér í
Fákshúsunum. Hann er vilja-
hestur góður af Hindisvíkur-
kyni, brúnn að lit og gamma
tölthestur. Hann fékk á ung-
um aldri gott uppeldi hjá
bróður Guðmundar, var alinn
á mjólk og töðu. Hann hefur
nú í 15 vetur, eða þann tíma
Erfiðar
' f Balbó-kamp 7, beint fyrir
neðan Laugarásbíó hafa miklir
erfiðleikar barið að dyrum. Heim
flisfaðirinn slasaðist 17. nóvem-
ber við vinnu sína, með þeim
hætti, að miðstöðvarafn datt á
íót hans þannig að fóturinn brotn
aði um hnéð, og hefir hann leg-
ið rúmfastur í gipsi síðan. Ef-
laust verða 2 mánuðir þangað til
bann hefur von um að vera
vinmufær. Húsnæði fjölskyldunn
ar er braggaskúr frá síðasta
stríði. Flatarmálið alls um 50
fermetrar, 3 smáherbergi, lítið
eldhús og miðstöð, ekkert bað.
Gluggar ónýtir, þakið lekt og
kynda verður nótt og dag svo
ekki frjósi inni á nóttunni.
í þessu húsnæði býr 9-manna
fjölskylda, sjö börn frá fenm-
ingu niður í 6 mán.
Þetta eru erfiðar ástæður, fyr
irvinnan forfallast og ekkert
vikukaup, til þess að kaupa dag-
legar nauðsynjar. Vitanlega fá
|>essi hjón barnalífeyri, en það
er lítið meir en fyrir olíunni
til þess að halda kofaskriflinu
beitu. Þótt mikið hafi á undan-
förnum árum verið að gert af
hálfu rikis og bæjar er ástand-
ið 1 okkar þjóðfélagi samt enn
þannig að margir hafa fín hús og
mikla peninga, en víða er mikil
fátækt og allsleysi, svo að ekkert
má út af bera. Þessi hjón hafa
nú sótt um eina af íbúðum borg-
arinnar, sem verið er að úthluta
við Álftamýri, að áeggjan minni,
Eflaust eiga þau kost á henni, en
útborgunin er kr. 98.000.00, en
engir peningar eru tii. Á gaml-
árskvöld er skotið hér flugeld-
um fyrir 2 milljónir, að minnsta
kosti. Ef borgarbúar drægju 5%
úr þessari árangurslausu skot-
hríð væri komið í útborgun í
íbúð fyrir þessa allslausu fjöl-
ekyldu. Svo ekki sé talað um,
ef líka væri dregið úr áfengis-
kaupum.
Veirarhjálpin hefur sent þess
Myndin sýnir Helgu litlu og Guðmund Hraundal í heimsókn hjá Létti með kertaljós og jóla
skatt. (Ljósm. Sv. Þ.)
sem Guðmundur tannlæknir
hefur átt hann, verið til heim
ilis í Fákshúsunum á Lauga-
landi. Hann er því orðinn hús
vanur á básunum þar, enda
er hann jafnan óbundinn og
gengur út og inn, þegar hann
lystir og húsið er opið.
Aldur er nú tekinn að sjást
á Létti, þó ekki í slakari vilja
né stirðara spori, þvi hvort
tveggja er enn sem hjá ung-
um fola, en hárin eru tekin
að grána og eftir reiðtúra
kennir hann stirðleika í aft-
urfæti. Guðmundur taldi því,
er fréttamaður brá sér í hest-
hús með honum nú á jólaföst-
unni, að sennilega yrðu þetta
síðustu jólin hans Léttis í
þessu lífi.
Hinis vegar hafa vinir Létk
reist honum óbrotgjarna
minnisvarða, þar sem er ljóf
Hallgríms frá Ljárskóguir
„Léttisvísur", sem endar svot
„Og enn mun Léttir lýsa
margan daginn
og letra sólskinsrúnum
hversdagsvaðal,
hvert hófaslag mun hefja
og skýra braginn
um hestsins snilli, glæsileik
og aðal.“
Eigandinn, Guðmundur
tannlæknir, hefur svo samii
fallegt lag við þessar vísur
sem til er í píanóútsetningi
Carls Bi'Ilióh.
Jólaljós hjá Létti

■ " -

SSióiíS::;:;::;:
mm

.v:v..... .
Kristján bóndi Gíslason í Fitjakoti í hinni nýju verzlun sinni, ásamt afgTeiðslustúlkunni.
STAKSTEII\IAR
Vinnufriður
til sjávarins
Þegar uppbótakerfið var af-
numið og allt það svindl og sá
blekkingavefur, sem þvi fylgdi,
var eðlilegt að nokkur átök yrðu
um það milli fiskvinnslustöðva,
útgerða og sjómanna, hvemig
aflaverðmæti skyldi skipt. Slík-
ar deilur hafa átt sér stað sið-
ustu tvö árin og stundum vald--
ið stöðvunum, þótt tekizt hafi
að koma í veg fyrir stórfellt tjón.
Nú virðist vera koirið á eðlilegt
jafnvægi á þessu sviði, þannig að
allir aðilar telja sig sæmilega
geta við unað. Það er líka mikill
munur frá því sem áður var, að
nú geta allir gert sér grein fyr-
ir því, hvað þeir raunverulega
bera úr býtum, borið saxnan við
þá aðila, sem hagsmuna eiga að
gæta, en áður var t.d. hlutur
sjómanna reiknaður af aUt öðm
verði en því, sem útgerðin endan
lega fékk. Þá var í gildi nokkurs
konar „Lúðvíks-verð“, sem not-
að var tU að blekkja sjómenn,
en nú fá þeir aflahlut sinn af
hinu raunverulega verði.
Ákvörðun fiskverðs
Eins og getið var um hér í
blaðinu í gær hefur Verðlagsráð
sjávarútvegsins að undanförnu
unnið að verðákvörðun bolfisks
fyrir árið 1963. Ekki náðist fullt
samkomulag í verðiagsráðinu og
var því ákveðið að vísa endan-
legri ákvörðun til yfimefndar
lögum samkvæmá. Ánægjulegt
er hins vegar, að allir aðilar
verðlagsráðs urðu sammála um
það að óska eftir því við ákveð-
inn mann, Gunnlaug G. Björns-
son bankafulltrúa, að hann tæki
starf oddamanns í yfirnefndinni
sem endanlega ákveður verðið.
Óhætt er nú að fullyrða, að
vinnufriður nt.un á næstunni
rikja við sjávarsíðuna, enda
gera allir þeir, sem fást við fisk-
veiðar eða vinnslu aflans, sér
Ijóst, hver reginmunur er á af-
komu þeirra nú síðan viðreisn-
in var lögfest, miðað við það,
sem var á uppbótatímanum. Á
þessu sviði hefur jafnvægi náðst
og þannig mun einnig fara von
bráðar á öðrum sviðum, því að
fleirum og fieirum er ljóst, hver
meginnaúðsyn það er, að við-
reisnarráðstafanirnar haldi á-
fram.
„Mjög lág tekjuáætlun”
Enda þótt framlög til sanv
göngumála, vega- og brúagerðar
hafi aukizt stórlega síðan á tim-
um vinstri stjórnarinnar, eins
og nánar er vikið að í ritstjórn-
argrein í dag, reyna Framsóknar-
menn að telja sjáifum sér og
öðriun trú um, að þessar fram-
kvæmdir séu vanræktar. í gær
ritar Tíminn ritstjórnargrein um
þetta mál og kemst þar m..a. svo
að orði:
Verzlun opnuð í Kj&2arneshreppi
KRISTJÁN bóndi Gíslason í
Fitjakoti hefur lagt gjörva hönd
á margt á ævi sinni. Hann hefur
nú ráðizt í það að koma upp
verzlun á Álfsnesmelum við
Vesturlandsveg. Húsnæðið er
ari fjölsteyldu úttekt fyrir kr.
500.— og forstjóri Esso lét fylla
olíugeyminn til upphitunar á
húsinu. Það eru margir, sem bet-
ur fer, sem eru aflögufærir, enda
þörfin víða mikil fyrir aðstoð.
Reykvíkingar myndu setjast
ánægðari að jólaborðinu, ef þeir
minntust áður, fjölskyldunnar að
Balbó-kamp 7, eða annarra sem
búa við álíka aðstæður.
Hjálmtýr Pétursson
nýtt og fyrirkomulag hið smekk-
legasta í verzluninni. Enda þótt
flatarmál sé ekki ýkja stórt eru
afmarkaðar deildir innan verzl-
unarinnar, mjög smekklega fyr-
ir koinið. Þar eru matvörur í
djúpfrysti; einnig seldar ný-
lenduvörur, brauð og kökur, rit-
föng og hreinlætisvörur. Þá er í
framtíðinni áformað að bæta við
byggingarvörum og íóðurvörum.
Innrétting og fyrirkomulag í
verzluninni er gert af Þráni
Kristjánssyni, syni eigandans, og
virðist mjög fallega gert. Ýmis
fleiri áform hefur Kristján í sam
bandi við verzlunina, svo sem að
gefa mönnum kost á lóðum und-
ir iðnaðarhúsnæði og íbúðir og
hefur látið skipuleggja landið
fram með veginum.
— Jón á Reykjum.
Rokið braut rúðu
Akranesi 20 des.
KL. 7,30 í gærkvöldi var maður
á gangi ofan við Silfurtorg. Er
hann gengur framhjá verzluninni
Stóllinn, sem er til húsa í mesta
istórhýsi þessa bæjar, gerir á
snarpa vestanhrinu. Heyrir hann
þá að stór rúða gjögtir svo hvín
í og eins og hendi væri veifað
brotnaði rúðan. — Oddur.
„Forsvarsmenn stjórnarinnar
treystu sér ekki til að færa fram
þau rök, að það væri ógætilegt
að samþykkja þessar tillögur
(40 miUj. kr. hækkunartillögu
Framsóknar), vegna þess að það
mundi leiða til tekjuhalla hjá
ríkissjóði. Það er nefnilega ljóst,
að tekjuáætlun fjárlaganna er
mjög lág“.
Að undanförnu hafa stjórnar-
andstæðingar býsnazt mjög yfir
því, að fjárlög hafi hækkað um
of. Nú kveður við annan tón.
Nú segja þeir, að tekjuáætlun
fjárlaganna sé allt of lág, vilja
hækka hana stórlega og auka út-
gjöld, sem því nemur. Verður að
segja þá sögu, eins og hún er,
að lítið samræmi er í siíkum
máliflutningi; annars vegar er
fjargviðrazt yfir of háum fjár-
lögum. og hins vegar að þau séu
allt of lág.