Morgunblaðið - 19.10.1963, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
Laugardagur 19. okt. 1963
Stærri möskvar á
togvörpum frá
Rætt v/ð Jón Jónsson, fiskifræðing,
um fund Alþjóða hafrannsóknaráðsins
NÝLEGA eru komnir heim íjór-
ir íslendingar, sem sóttu árs-
fund Alþjóðlega hafrannsókna-
ráðsins í Madrid. Jón Jónsson,
fiskifraeðingur, og Davíð Ólafs-
son, fiskimálastjóri, eiga sæti í
ráðinu. Sótti sá fyrrnefndi fund-
inn, en í stað Davíðs fór Már
Elísson, hagfræðingur hjá Fiski-
félagi fslands. Auk þeirra sátu
frú Þórunn Þórðardóttir, magist-
er, og Ingvar Hallgrímsson, fiski
fræðingur, fundinn.
Mbl. átti stutt samtal við Jón
Jónsson um fundinn, og sagðist
honum m.a. svo frá:
— Þetta eru orðin gömul og
virðuleg alþjóðasamtök, og var
þetta 51. ársfundurinn. Ráðið
hefur aðsetur í Kaupmannahöfn,
þar sem framkvæmdastjóri þess,
Arni Friðriksson, starfar. Þar
er annar hver fundur ráðsins
haldinn, en að þessu sinni buðu
Spánverjar til þings. Fórst þeim
þinghaldið í hvívetna vel úr
hendi. Fundurinn var haldinn
seinast í september og í byrjun
októbers.
— Aðilar að ráðinu eru all-
ar þjóðir, sem land eiga að sjó
í Vestur-Evrópu eða stunda veið-
ar í Norður-Atlantshafi. Höfuð-
verkefni ráðsins er að standa
að og samræma hafrannsóknir
í Atlantshafi. Segja má, að at-
hafnasvæði ráðsins nái frá Bar-
entshafi að Grænlandi í norðri
og suður að miðbaugi.
— Á ársfundunum er lagður
fram gífurlegur fjöldi af skýrsl
um og ritgerðum um hafrann-
sóknir (fiski- og sjórannsóknir).
Rætt er um allar rannsóknir,
sem gerðar hafa verið á svæð-
inu, og eru þær að vonum marg-
víslegs eðlis. Skýrt er frá athug-
unum á fiskistofnum, árgöngum,
sjávarstraumum, sjávarlífi, hita-
breytingum, veiðafæragerð o. s.
frv. Aflaskýrslur allra Evrópu-
ríkja eru lagðar fram.
— Undirnefndir fundarins
skiptast á ýmsa vegu eftir svæð
um og tegundum. Mikið er hald
ið af fyrirlestrum og margar rit-
gerðir lagðar fram, eins og fyrr
segir. Ég sat t.d. í nefnd, sem
fjallaði um mismunandi aðferð-
ir á mælingum á stærð fiski-
stofna og samræmingu á þeim
aðferðum. Hér er t.d. átt við
mælingar miðaðar við aflatíma,
svo sem magnið, sem fæst á 100
togtímum. 40 pappírar voru lagð
ir fram um þetta mál eitt.
— Margt snerti þarna fiskveið
ar íslendinga að sjálfsögðu. T.d.
Jón Jónsson
flutti frú Þórunn Þórðardóttir
fyrirlestur um mælingar á plöntu
svifi við ísland á undanförnum
árum. Geislavirkar mælingar
hafa verið gerðar.
— Ingvar Hallgrimsson gaf
skýrslu um hinar sameiginlegu
síldarrannsóknir íslendinga,
Norðmanna og Rússa við ísland
í sumar. Rússar og Norðmenn
hættu sínum athugunum í júní-
lok, en íslendingar héldu áfram,
og var skorað á þá fyrrnefndu
að halda þeim áfram fram í júlí
eða ágúst. f fyrra var skipuð
svokölluð vinnunefnd til þess að
gera athuganir á norsk-íslenzka
Fríkirk jan ný-
máluð og með
nýjum stólum
A SUNNUDAGINN kl. 2 verður
messað í Fríkirkjunni í fyrsta
skipti eftir nokkurt hlé méðan
lagfæring fór fram á kirkjunni.
Sr. Þorsteinn Björnson messar.
í haust hefur Fríkirkjan verið
máluð að innan og utan, og lita-
val annast Hörður Ágústsson,
listmálari. Einnig hafa verið
settir í kirkjuna nýir stólar.
Söfnuðurinn stendur sjálfur
straum að kostnaðinum.
NA /5 hnúfar / SV 50 hnúter H Snjótom, » Oii 7 Shirir K Þrumur 'W&Z KuUatkH S HiUtHi
H Hmt
L-íssL
Á HÁlDEGI í gæí var djúp
lægð yfir austanverðu land-
inu. Vindur var mjög breyti-
legur, bæði að stefnu og
styrk. Hvassviðri eða storm-
ur var á nokkrum stöðum,
en einnig víða hægviðri.
Um 1.350 km suður í hafi
mátti sjá vaxandi lægð, sem
hreyfðist hratt NA, og er
væntanlega í dag við Austur-
land.
Umsækjendurnir
messa í Reykjavík
manilla-
1« r a
. juni
síldarstofninum. Sú nefnd hefur
komið saman í Björgvin, en kem-
ur nú saman í Reykjavík í apríl.
— Ég skýrði frá rannsóknum
á möskvastærðum á íslandsmið-
um, þ.e. frá áhrifum möskva-
breytinga á fiskistofna á miðun-
um við landið. Nú hefur verið
ákveðið, að 1. júní n.k. verði
möskvastærðin stækkuð úr 110
mm í 120 mm á manilla-togvörp-
um. Möskvastærð á vörpum úr
gerviefnum verður óbreytt.
— Ótal nýjungar og margs
konar fróðleikur kom þarna
fram, sem ógerningur enað skýra
frá að sinni, sagði Jón Jónsson,
fiskifræðingur, að lokum.
SUNNUDAGINN 20. okt. nk.
byrja þeir prestar, er sótt hafa
um hin auglýstu prestaköll hér í
Reykjavík að flytja messur í
hinum einstöku prestaköllum og
verður því haldið áfram til 17.
nóv. nk. Verða þrjár messur
hvern sunnudag, kl. 11, kl. 2 og
kl. 5 og verður þessum messum
útvarpað á sérstakri bylgjulengd
eða 212 metrum (eða 1412 kilo-
riðum).
Messuútvarp á tímanum kl.
11—12, á hinni venjulegu út-
varpsbylgju ríkisútvarpsins fell-
ur niður, þegar þessum sérstöku
messum verður útvarpað.
Er þetta gert til þess að sem
flest fólk í þeim sóknum, sem hér
eiga hlut að máli, geti fylgzt
með guðsþjónustum hinna ein-
stöku umsækjenda.
Óvíst er, að þeir láti oftar til
sín heyra, þar til kosið verður,
og er safnaðarfólki því einnig
bent á að nota tækifærið
og sækja guðsþjónustur þeirra
presta, er um prestaköll þeirra
hafa sótt.
Messurnar verða auglýstar I
dagblöðunum og í útvarpi, fyrir
hvern sunnudag.
(Frá Reykjavíkur-
prófastsdæmi).
Hafskip
ingar
byrjar áætlunarsigl-
til meginlandsins
SeSá kemur seint í nóvember
HAFSKIP h.f. mun I nóvember
hefja áætlunarsiglingar til Þýzka
lands, Hollands og Bretlands og
ýmissa hafna á íslandi. Seint í
mánuðinum fær félagið sitt
þriðja skip, Selá, og verða þá
tvö af skipum félagsins í þess-
ari áætlunarleið og farnar a.m.k.
tvær ferðir í mánuði. Sigurður
Njálsson, framkvæmdastjóri,
skýrði fréttamönnum frá þessu í
gær. —
Hafskip var stofnað fyrir 5 ár-
um og fékk sitt fyrsta skip, Laxá,
fyrir fjórum árum. Á miðju síð-
asta ári kom Rangá og nú er
Selá, með heimahöfn á Siglu-
firði, væntanleg. Annast skipin
almenna flutninga og hafa und-
anfarið farið reglubundnar ferð-
ir frá Póllandi og Sviþjóð til
íslands og heldur sú áætlun á-
fram, þó nýja áætlunarleiðin um
Hamborg, Rotterdam, Hull og ís-
land bætist við.
Flutningar hafa verið svo mikl
ir frá íslandi, að ísl. skip hafa
ekki annað þeim, að sögn Sig-
urðar, og tók Hafskip 16 erlend
flutningaskip til leigu á sl. ári
til að anna flutningum. Flutn-
ingur til landsins hefur einnig
verið nægur, en um hann er þó
aldrei vitað með miklum fyrir-
vara.
Selá verður afhent í Hamborg
og fer þaðan í fyrstu ferðina 21.
nóvember. Hún er eins og önn-
ur skip Hafskips byggð í Elms-
horn í Vestur-Þýzkalandi, 1760
d.w. lestir að stærð, eða heldur
stærri en Rangá. Skipstjóri verð-
ur Steinar Kristjánsson.
— Ræða Gylfa
Framh. af bls. 1
sem í gildi væru og vék síðan
að kaupgjaldsmálunum. Sagði
hann kauptaxta verkalýðsfélaga
mundu að meðaltali vera um það
bil 45% hærri en þeir voru í árs-
byrjun 1960.
„Meðalhækkun verkamanna,“
sagði viðskiptamálaráðherra,
„iðnaðarmanna og sjómanna á
tímabilinu frá 1959—’62 var sam
kvæmt skattaframtölum 38%. —
Miðað við núverandi laun má
gera ráð fyrir að árstekjur þess-
ara stétta séu að minnsta k,osti
65% hærri en þau voru 1959.
Þetta jafngildir því, að meðal-
tekjur verkamanna, iðnaðar-
manna og sjómanna hafi vaxið
um því sem næst 3% á ári að
meðaltali og er það sama aukn-
ing og orðið hefur á þjóðartekj-
um á mann á þessu tímabili.
Þessi aukning raunverulegra
tekna hefur fyrst og fremst orðið
í formi flutnings milli launa-
flokka og aukinna tekna sjó-
manna vegna hlutaskipta. Hækk-
un kauptaxtanna er hins vegar
hlutfallslega svipuð og hækkun
verðlagsins."
Ráðherrann sagði, að bæði
einkaneyzla og framkvæmdir
einkaaðila mundu á þessu ári
verða miklu meiri en gert væri
ráð fyrir í framkvæmdaáætlun-
inni og bætti við:
„Þess vegna verða greiðsluvið-
skiptin við útlönd óhagstæðari
en gert hafði verið ráð fyrir.
Augljóst er að á næsta ári mun
þróunin ganga enn lengra í þessa
sömu átt, ef ekki er gripið í
taumana og gerðar sérstakar ráð
stafanir."
Gengi krónunnar varðveitt
Ræðu sinni lauk Gylfi Þ. Gísla
son, viðskiptamálaráðherra, á
þessa leið:
„Sú þróun, sem hér hefur orðið
í kaupgjalds- og verðlagsmálum
hefur ekki verið í samræmi við
stefnu ríkisstjórnarinnar eða sam
kvæmt ósk hennar, heldur í al-
gerri andstöðu við það, sem hún
hefur viljað keppa að og ætlazt
til. Ríkisstjórnin hefur hvað eft-
ir annað hvatt til þess, að al-
mennar launahækkanir yrðu
ekki meiri en svaraði til aukn-
ingar þjóðarteknanna, einmitt í
því skyni að tekjuhlutföll rösk-
uðust ekki hinum lægra launuðu
í óhag. Ekki þýðir að sakast um
það sem orðið er, en hitt hlýtur
ríkisstjórnin að telja skyldu sína
að sjá svo um, að efnahagskerfið
fari ekki úr böndunum og það
traust, sem íslendingar hafa hlot-
ið erlendis, glatist ekki.
f ársbyrjun 1960 var óhjá-
kvæmilegt að breyta gengi ísl.
krónunnar, ef afnema átti upp-
bótakerfið og auka frjálsræði í
innflutningsverzluninni. Sumar-
ið 1961 knúðu miklar almennar
kauphækkanir fram gengislækk-
un þegar í stað vegna þess hve
gjaldeyrisstaða landsins var veik,
enda stuttur tími liðinn frá því
breytt hafði verið um stefnu og
verðfall nýorðið á mikilvægum
útflutningsafurðum. Nú er gjald-
eyrisstaða landsins hins vegar
sterk, framleiðsla hefur verið
vaxandi og útflutningsverðlag
hækkandi. Undir þessum kring-
umstæðum kemur breyting á
gengi ísl. krónunnar ekki til
greina. Ríkisstjórnin er því stað-
ráðin í að varðveita núverandi
gengi íslenzkrar krónu. Með hlið-
sjón af þeirri verðlagsþróun, sem
skynsamlegt virðist að gera ráð
fyrir á útflutningsmörkuðum
þjóðarinnar á næstu árum, telur
ríkisstjórnin, að útflutningsat-
vinnuvegirnir geti greitt það
kaupgjald, sem nú er samnings-
bundið. Henni er hins vegar
einnig Ijóst, að ef frekari hækk-
un kaupgjalds á sér stað þá er
greiðslugetu mikilvægra greina
útflutningsatvinnuveganna of-
boðið og stöðvun þeirra yfirvof-
andi.
Trúin á framtíðina
En vandamálið er ekki aðeina
það að tryggja framtíðar starfs-
skilyrði útflutningsatvinnuveg-
anna, heldur jafnframt það, að
tryggja eðlilegt jafnvægi j
greiðsluviðskiptunum við aðrar
þjóðir. Þessi viðskipti eru nú orð-
in óhagstæð og gjaldeyrisvara-
sjóðurinn tekinn að minnka,
vegna þess að neyzla og fram-
kvæmdir hafa á þessu ári vaxið
örar en þjóðarframleiðslan. Jafn-
vægi getur ekki náðst á nýjan
leik nema um sinn verði staldr-
að við og dregið úr framkvæmd-
um og úr aukningu neyzlu. Um-
fram allt er þýðingarmikið að
framkvæmdir verði ekki meiri
en sem svarar heilbrigðri notk-
un á vinnuafli þjóðarinnar.
Reynslan sýnir, að þessu marki
verður ekki náð með beitingu
hafta á gjaldeyrisviðskiptum og
f járfestingu svo sem tíðkaðist hér
á landi áður fyrr, og til slíkra
úrræða mun ríkissjórnin ekki
grípa. Markinu verður ekki náð
nema með samræmdum aðgerð-
um á sviði peningamála, fjár-
mála og launamála. Með slíkum
aðgerðum er hægt að koma þvi
til leiðar, að framkvæmdir og
neyzla séu ekki meiri en svarar
til þjóðarframleiðslu að viðbætt-
um innflutningi á fjármagni til
langs tíma, þannig að jöfnuður
sé á greiðsluviðskiptum þjóðar-
innar við útlönd. Gjaldeyrisvara-
sjóðurinn getur þá haldizt og
þegar fram líða stundir vaxið
í samræmi við aukningu þjóðar-
framleiðslu og utanríkisviðskipta.
Ríkisstjórnin skoðar það skyldu
sína að vinna að því að þetta
verði. Gengi krónunnar yrði þá
varðveitt. Jafnvægi það, sem
raskazt hefur undanfarna mán-
uði næðist þá aftur. Þjóðin héldl
því trausti, sem hún hefur áunn-
ið sér erlendis. Og um leið ætti
hún að öðlast sterkari trú á fram-
tíðina og aukið traust á sjálfri
sér.“