Morgunblaðið - 12.02.1967, Síða 13

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 12. FEBRUAR 1967.
13
barnið). Hvað hefur >að gert
illt af sér svo, að „nánir frænd-
ur“ í austri þurfi að hirta það?
Ekki mikið. En samt er refsing-
tinni ausið út þessa dagana úr
rausnarlegri frændahendi. Loft-
leiðir eiga að hljóta retfsingu
fyrir það, að þær eru fúsar til
að fljúga ferðafólki sínu hægar
og um leið ódýrar frá USA til
Sikandinavíu. Loftleiðir upp-
götvuðu, í kreppunni sem félag-
ið átt að stríða við 1951—53, að
fólk þyníti elkki að flýta sér svo
mjög .... Á mannsaevi hafa
„Vestur-íslendingar“ og Skand-
inavar i Ameríku verið að aura
saman til þess að fá tækifæri til
að skreppa heim. Þá skipta
nokkrir klúkkutímar á kxftleið-
inni litlu til eða frá. Hinsvegar
eparast 700—600 krónur á þess-
um klukkutámum. Faestir hafa
fengið viðlíka dagkaup. Það er
þetta sem Locftieiðir byggðu á.
Það var vaxtanskilyrðið. í dag
flytur félagið farþega sína mun
ódýrar frá USA til Keflavíkur,
en þaðan til Skandinavíu gildir
IATA-fargjaldið. Fyrri áfanginn
er floginn með nýtízku Rolls
Royce prop-jet. í Keflavík verða
farþegarnir (til Norðurlanda) að
Ðytja sig í aðrar flugvélar, sem
eru að verða gamaldags. Vegna
þess að nánir frændur norrænir
heimta það. Ákjóeanlegast væri
að farþegarnir færu síðari áfang-
ann í víkingaskipum eða fjór-
rónum bátum. Það væri í fullu
samræmi.
I Með þessu baksviði virðist fast
að spélegt, svarið sem Kylling-
mark samgöngumálaráðherra gaf
við spurningu um Loftleiðamálið
í Stórþinginu á miðvikudaginn
(samkv. frásögn Aftenposten):
„Skandinavísku löndin hafa
hjálpað íslandi til að koma upp
þessu stóra fyrirtæki með því að
fallast á, að Loftleiðir hafi mun
lægri fargjöld milli New York
og Skandinavíu en SAS og önn-
ur félög fá leyfi til að nota.“
Jæja, Nei! (samt).
Skandinavíska valdboðið hefir
I för með sér mikla vannýtingu
á sætarúmi og stórkostlegan
aukakostnað fyrir félagið. Þann
kostnað leggjum við Skandinav-
ar með feita veizlu-orðagjálfrið
á íslendinga. Það sem við gleym
um er þetta, að flugið hefur að
talsverðu leyti það sama að
segja fyrir íslendinga og sigling-
arnar fyrir okkur. Þessu ættum
við að minnsta kosti að hafa
skilning á. Og til minnis í sam-
bandi við allar svellandi veizlu-
ræðurnar: Loftleiðir eru stærsti
skattgreiðandi lýðveldisins ís-
lands.
En lítum svo skandinavísk-
raunhæft á málið. Stafar SAS
nokkur raunveruleg hætta af
Loftleiðum? Svar: Nei. Flug-
ferðasamningar íslands—USA
eru okkur óviðkomandi. Þá er
eftir samningurinn um flugferð-
ir mUli íslands og Skandinavíu.
Árin 1960—65 hækkaði hlutfall
þátttöku á þessari Atlantshafs-
leið ekki. Eða — svo að nánar
sé greint frá þessum mikils-
verðu tölum: 1960 fluttu Loft-
leiðir 16.000 farþega leiðina
USA—Skandinavía, en SAS 102,-
400 .... 1965 fluttu Loftleiðir
16.200 farþega, SAS 152.000. Ár-
ið 1961 fluttu Loftleiðir 16% af
farþegunum en síðan hefur hlut-
deildin farið smárénandi niður í
tæp 10%. Á sama tíma jókst hlut
deild SAS úr 84% upp í rúm
90%.
Miðað við árið 1960 jukust
flugsamgöngur miUi Evrópu og
USA um 110.8 árin til 1965. Á
leiðinni USA-Skandinavía fékk
SAS 48.4% þessa vaxtar. Loft-
leiðir fékk 0.7 % ....
-Minnisvert kann það ef til
vill að vera í þessu sambandi að
þessi árin keyptu fslendingar frá
Noregi (vörur og skip) fyrir
2.035.538.000 ísl. kr. Norski inn-
flutningurinn frá fslandi var (á
sama tíma) 780.892.000 ísl. kr. —
eða 1.254.646.000 viðskiptahalli
frá íslands hálfu. Tilsvarandi
tölur hvað alla Skandinavíu—
fsland snerti, árin 1960—65 voru
ísl. kr. 5.647.769.000 og 3.530.760.-
000).
f dag halda Loftleiðir uppi
flugsamgöngum mUli USA, fs-
lands, Bretlands, Skandinavíu og
Finnlands, Holidnds og Luxem-
bourg. Félagið á fimm DC-6B og
fjórar Rolls Royce 400. Það er
þessi síðarnefnda gerðin, sem
SAS viU ekki sjá á flugvöllum
sínum.
Á vorum dögum er íslandi það
spurningin um að „vera eða vera
ekki“, sem skapar kröfuna um
að eiga þróttmikið flugfélag. En
það hefur syndgað gegn
„flugumgengnisreglum siðaðra
manna", með því að lækka far-
gjöldin ofurlítið — með því að
fljúga hægar en hinir. Farþeg-
arnir hafa allt annan skUning á
því máli en stjórnarvöld Skand-
inavíu.
örlítið þjóðfélag eyjabúa,
eins og íslendingar, eiga við
ótal erfiðleika að stríða, sem við
sleppum hjá. Þeir láta sér nægja
að byggja framför sína og þró-
Stúlku vantar
hálfan daginn á rannsóknarstofuna. Upplýsingar
gefnar á skrifstofunni.
Elli- og hjúkrunarhcimilið GRUND.
Bifreiðaeigendur
Klæðum allar gerðir bifreiða. — Eigum til allt í
BRONCO. — Einnig nýsmíði og réttingar.
BÍLAYFIRBYGGINGAR SF.
Auðbrekku 49, Kópavogi. — Sími 38298.
Rafmagnsverkfræðingur
óskast til starfa hjá Rafmagnsveitu
Reykjavíkur.
Upplýsingar veitir undirritaður.
Rafmagnsstjórinn í Reykjavík.
un á flugsamgöngunum. Oss lík-
ar ekki sjálfum óþarfa hömlur.
Við ættum ekki að hafa for-
göngu í því, að gera íslendingum
ókleyft að fylgjast með öld hrað
ans. Látum okkur ekki koma tU
móts við þá með nei, og höml-
um, sem við' viljum ekki Uða
sjálfir.
Látið íslendinga afráða sjálfa
hve miklu hægar þeir vilja
fljúga en SAS. Og hve miklu ó-
dýrar þeir fljúga síðar. Látum
keppni verða um það. En það er
óheiðarlegt í tafli, að reyna að
drepa andstæðinginn.
Sumir halda að Loftleiðir séu
dulbúið félag, sem útlendingar
eigi. Hluthafarnir eru 600. AUir
íslenzkir ....
Væri riú ekki kominn tími til
að við gætum fengið SAS-félag-
ana okkar til þess að haga sér
eins og menn gagnvart þeim
minnsta í norrænu fjölskyld-
unni? Ef ekki, verðum við að
horfast í augu við að ísland
gliðni burt, jafnvel úr Evrópu-
fjölskyldunni — vegna þess að
því hafi verið hrint burt. Af
okkur.
Eigum við ekki að hugleiða
það tjón, og haga okkur eins og
menn“.
Svo segir Ivar Eskeland, en að
vísu hafa ekki allir sama „ís-
landshug“ sem hann. Hitt er þó
víst, að meirihluti norsku þjóð-
arinnar er á því máli, að Loft-
leiðir hafi verið „valdbeittir“ í
viðskiptum sínum við Skandin-
avíu
Per, Borten forsætisráðherra,
hefur látið á sér skilja, í viðtali,
að Loftleiðamálinu sé ekki lokið,
þrátt fyrir nei samgöngumálaráð
herranna. í Noregi er óánægjan
svo almenn yfir síðasta nei-inu,
að ríkisstjórnir Skandinavíu
verða á nýjan leik að taka til
umræðu Lofleiðamálið og þær
„misþyrmingar", sem Loftleiðir
hafi orðið fyrir á síðasta sam-
göngumálaráðherrafundi.
ESSKÁ.
Laghentur maður
miðaldra, óskar eftir vinnu
við viðhald eða viðgerðir á
húsbúnaði hverskonar hjá
opinberri stofnun eða öðrum.
Margt kemur tU greina.
Ströng reglusemi. TUb. send-
ist blaðinu, merkt: „Við-
gerðamaður — 8158“.
aðalfund sinn mið
heldur framhalds-
vikudaginn 15. febr.
kl. 8,30.
Dagskrá fundarins:
1. Aðalfundarstörf.
2. Ræða: Pétur
Benediktsson,
bankastjórL
Sjálfstæðisfélag Garða- og
Bessastabahrepps
3. Ræða: Axel JónS'
son, alþingism.
4. Önnur mál.
Stjórnin.
|DA6SÖRÖNl Verkamannafélagið
DAGSBRÚN
Aðalfundur
verður í Iðnó, mánudaginn 13. febrúar
1967, kl. 8,30 síðdegis.

Til sölu
DAGSKRÁ:
er glæsileg hæð við Gnoðar-
vog. Tilboð sendist afgr. Mbl.
fyrir 15. febrúar, merkt:
„Laus strax — 8161“.
1. Venjuleg aðalfundarstörf.
2. Lagabreyting — önnur umræða.
3. Reglugerð fyrir orlofssjóð.
4. Önnur mál.
Stúlku óskost
til verksmiðj ustarfa.
Félagsmenn eru beðnir að mæta og sýna
skírteini við innganginn.
PLASTPRENT hi
Skipholti 3ö.
STJÓRNIN.
HEIMDALLUR F.U.S.
Vikan 12.—18. febrúar 1967.
Sunnudagur 12. febr. Opið hús.
Þriðjudagur 14. febr. Kvikmyndasýning Launþegaklúbbs
Heimdallar.
Miðvikudagur 15. febr. Opið hús (sjónvarp o. fl.)
Föstudagur 17. febr. Opið hús (sjónvarp o. fl.)
Laugardagur 18. febr. Fjörutíu ára afmælishátíð Heimdallar,
haldin í Lidó og hefst með borðhaldi
kl. 18,15.