Morgunblaðið - 25.04.1967, Qupperneq 17

MORCTUNBLAÐIÖ, ÞRIÐJUDAGUR 25. APRtL 19«T.
Landsfundarrœða Ingólfs Jónssonar:
Tvöfalt meiri fjárfesting í landbúnaði
Stórátak í varanlegri vegagerð
— Betri hagnýting oflons
höfuðverkefnið í sjávnrútvegi
Ingólfur Jónsson flytur ræðu sina á landsfundi Sjálfstæðisfl.
f L O K Landsf undarræðu
sinnar sagði Ingólfur Jónsson,
landbúnaðarráðherra: „Við
vitum að við vinnum þjóðinni
bezt gagn með því að efla
Sjálfstæðisflokkinn. Við vit-
um að Sjálfstæðisflokkurinn
er brjóstvörn gegn upplausn
og sundrung, vörn gegn öllu,
sem er óþjóðlegt og hindrar
farsæla uppbyggingu þjóðfé-
Iagsins. Við munum því við
þessar kosningar leggja okk-
ur fram og stuðla að því að
sem flestir íslendingar kjósi
Sjálfstæðisflokkinn. Sjálf-
stæðismenn, konur og karlar,
fram til sóknar. Gerum
skyldu okkar við fósturjÖrð-
ina, vinnum öll sem það við
getum að sigri Sjálfstæðis-
flokksins við í hönd farandi
kosningar“.
Hér fer á eftir í heild Lands
fundarræða Ingólfs Jónsson-
ar:
Á síðasta landsfundi 1965, var
stjórnmálaviðhorfið rætt eins og
venjulega hefur verið gert á
landsfundum Sjálfstæðisflokks-
ins. Ekki væri óeðlilegt að þessi
fundur mótaðist nokkuð af því
að kjörtímabilinu er nú að ljúka
og að gengið verður til kosninga
eftir fáar vikur. Eftir 7% árs
stjórnarforustu Sjálfstæðismanna
er sjálfsagt að menn geri sér
grein fyrir þróun mála á þessu
tímabili. Formaður flokksins,
Bjarni Benediktssson forsætisráð
herra og Jóhann Hafstein dóms-
málaráðherra, gerðu rækilega
grein fyrir því helzta í ítarleg-
um ræðrun. Munu þeir sem á
hlýddu vera mun fróðari um
það mikla hlutverk, sem
Sjálfstæðismenn hafa átt í við-
reisninni undanfarin ár. Uppbygg
ing atvinnuveganna og viðreisn
efnahagslífsins hefur ver-
ið höfuðverkefni rikisstjórnar-
innar. Fyrir átta árum var efna-
hagur þjóðarinnar mjög bágbor-
inn eftir viðskilnað vinstri stjórn
arinnar. Gjaldeyrisskuldir hlóð-
ust upp, gjaldmiðillinn var verð-
laus, framleiðslan var að stöðvast
og atvinnutækin uppfylltu á eng
an hátt kröfur tímans á tækni-
öld. Atvinnuöryggi vantaði, lífs-
kjörum almennings hrakaði.
Skömmtun, höft og svartur
markaður var alþekkt fyrir-
brigði. Hvernig viðhorfið var í
þjóðlífinu um það leyti sem nú-
venandi ríkisstjórn tók við völd-
um hafa margir gleymt. Yngstu
kjósendurnir, sem nú ganga til
kosninga í fyrsta effa annaff sinn,
kynntust ekki af eigin raun þeim
leiðindum og erfiffi sem af gjald-
eyrsskortinum og skömmtuninni
leiddi. Ætla má aff allt aff 30 þús.
nýir kjósendur hafi bætzt viff síff-
an 1959, þegar höftin og skömmt
unin var mönnum enn í fersku
minni. Gera má ráð fyrir að kjós-
endum hafi fjölgaff um allt aff
20 þús. frá þeim tíma. Það skipt-
ir miklu máli aff ungu kjósend-
urnir fái réttar upplýsingar um
þjóðmálin og læri af reynslunni,
meff því aff kynna sér stjórn-
málasögu síffari ára.
Réttindum fylgja ávallt skyld-
ur. Með kosningaréttinum er
kjósendum lögð sú skylda á herð
ar að mynda sér skoðun á mál-
efnum og gera sér grein fyrir
hvaða stefná er farsælust fyrir
þjóðina. Reynslan er bezti skól-
inn og á henni má byggja. Við
Sjálfstæðismenn höfum leitast
við að kynna stefnu okkar í
ræðu og riti og með þeim verk-
um sem flokknum hefur auðnazt
að koma í framkvæmd til góðs
fyrir þjóðina. Reynslan sýnir að
þegar Sjálfstæðismenn hafa
stjórnarforustu og ráða mestu
um stjórnarstefnuna fer hagur
þjóðarinnar batnandi.
Þá hefur frelsið til athafna
verið endurvakið. Þá hafa at-
vinnutækin verið aukin. Þá hef-
ir framleiðslan vaxið í krafti
tækninnar og lífskjör almennings
hafa batnað. Arið 1958 þegar
vinstri stjórnin gafst upp var
krónan fallin og fékkst hvergi
skráð í erlendum bönkum. Það
sem nauðsynlega varð að gera
til þess að rétta fjárhaginn við,
var að skrá krónuna á því verði
sem hún raunverulega var met-
in, eftir þá fjárhagslegu misþyrm
ingu á íslenzku efnahagskerfi,
sem vinstri stjórnar æfintýrið
hafði leitt af sér.
Höfuffverkefni í sjávarútvegi
betri hagnýting aflans.
Með efnahagslöggjöfinni í árs-
byrjun 1960 var krónian skráð í
erlendum bönkum og síðan vita
allir að íslenzka ríkið á sjálf-
stæða mynt, ®em tekin er gild í
samskiptum þjóðanna líkt og
gjaldmiðill annarra sjálfstæðra
ríkja. 1 kjölfar efnahagslöggjaf-
arinnar komu ýmsar ráðstafanir
til þess að endurheimta traust
þjóðarinnar út á við. Afla varð
atvinnutækja og leggja grund-
völl að aukinni og fjölbreyttari
framleiðslu. Verkefnið var stórt
og ekki síður mikilvægt. Heiður
þjóðarinnar var í veði ef illa
tókst til. Hamingja, velferð og
sjálfstæði íslands valt á því að
vel tækist og að ráðstafanir þær
sem gerðar voru mættu heppn-
ast. Þjóðina vantaði fullkomin
tæki til þess að framleiðslan
mætti aukast. Áriff 1958 var rúm-
Iestatala fiskibáta affeins 28.775
rúml. en í árslok 1966 5.573 rúmi.
Rúmlestatala fiskibátanna hefur
nærri tvöfaldazt á þessu tíma-
bili, auk þess sem bátarnir eru
nú búnir fullkomnustu tækjum
en svo var ekki áður nema að
litlu leyti. Samhliða þessu hafa
verið byggðar verksmiðjur og
frystihús víðsvegar á landinu til
þess að nýta aflann, sem hefur
aukizt í samræmi við aukningu
flotans og fyllilega það. Afla-
aukningin var gerð möguleg með
því að kosta miklu til í tækja-
kaupum. Á fyrstu árum viðreisn-
arinnar var gjaldeyrir ekki fyrir
hendi til þess að afla allra þeirra
tækja, sem nauðsynlegt var og
kom sér því vel, að þjóðin hafði
með breyttri efnahagsstefnu, end
urheimt traustið út á við og gat
því fengið hluta af andvirði tækj
anna með gjaldfresti.
Þrátt fyrir hina miklu vélvæff
ingu og uppbyggingu atvinnu-
veganna til lands og sjávar, sem
kostaff hefir þjóðina mörg þús-
und milljónir króna, hafa skuld-
ir þjóffarinnar ekki vaxiff nema
úm örfá hundruð millj. króna,
en á sama tíma er talið að eigna-
aukningin nemi um 13 þús. millj.
króna.
I stað ósamningsbundinna
skulda, sem söfnuðust í tíð
vinstri stjórnarinnar hefir
myndazt gjaldeyrisvarasjóður
sem var við siðustu áramót um
1900 millj. króna. Allar sjálf-
stæðar þjóðir telja sér nauðsyn-
legt að eiga nokkurn gjaldeyris-
varasjóð til þess að mæta sveifl-
um sem komið geta í útflutnings
verzluninni og til tryggingar því
að ekki þurfi að grípa til við-
skiptahafta, þótt óhöpp kunni að
steðja að í bili.
Það verðfall sem varð á sjáv-
arafurðum seinni hluta fyrra árs
og enn varir hefði leitt til inn-
flutningshafta, ef efnahagur þjóð
arinnar hefði ekki verið traustur.
Verðfallið skapar vitanlega ýmsa
erfiðleika en vonandi tekst að
yfirstíga þá og ekki er ólíklegt
að verðlagið leiti jafnvægis á ný
og verði hagstæðara áður en lang
ur tími líður. Verði það ekki er
hætt við að sjávarútvegurinn eigi
við nokkra erfiðleika að etja um
sinn. 1 sjávarútveginum eru mörg
verkefni að vinna eins og á flest-
um öðrum sviðum þjóðlífsins.
Höfuðverkefnið á næstu árum
verður að finna leiðir til þess
að hagnýta aflann, þannig að
hann megi verða verðmætari áð-
ur en hann er fluttur úr landi
með aukinni vinnslu.
Sjávarútvegur og landbúnaður
hafa alla tíð verið höfuðatvinnu-
vegir þjóðarinnar og svo mun
einnig verða framvegis. En sem
betur fer er atvinnulíf okkar orð
ið fjölbreyttara en áður var. Iðn
aður, siglingar í lofti og á legi,
innlend verzlun og þjónusta við
ferðamenn eru þegar mikilvægar
atvinnugreinar sem fjöldi manna
hefur atvinnu við. í nútíma þjóð-
félagi er nauðsynlegt að atvinnu
lífið geti verið fjölbreytt svo að
sem flestar stoðir megi standa
undir þjóðfélagsbyggingunni.
Þróun landbúnaffarins.
Þróun landbúnaðarins hefur
verið hagstæð síðustu árin. 1
ársbyrjun 1960 varð að flytja inn
smjör frá Danmörku af því áð
innlend framleiðsla nægði ekki.
Á árunum 1960 og 1961 mátti oft
heyra í ræðum stjórnarandstæð-
inga, þó helzt Framsóknarmanna,
að landbúnaðarframleiðslan
hlyti að dragast saman. Ekki
mundi aðeins þurfa að flytja inn
smjör heldur jafnvel kjöt, sem
tæplega mundi verða framleitt
nóg af til innanlands neyzlu.
Fullyrt var að mjólkunskömmt-
un þyrfti að taka upp, þar sem
þannig mundi verða búið að
bændastéttinni að framleiðslu-
geta hennar yrði mjög lítil. —
Stjórnarandstæðingar voru ekki
bjartsýnismenn í byrjun þessa
stjórnartímabils fremur en þeir
eru nú. Framsóknarmenn spáðu
móðuharðindum af mannavöld-
um eins og kunnugt er.
íslendingar eru í eðli sínu
bjartsýnir og stórhuga. Bænda-
stéttin hefur þessa eiginleika
ekki síður en aðrir landsmenn
og hefur því ekki látið úrtölur
svartsýnismanna hafa áhrif á
sig. Á síðustu sjö árum hafa orð-
ið miklar framfarir í landbúnað-
inum. Fjáu’festing hefur orðið
tvöfalt meiri á þessum árum
heldur en á jafnlöngum tíma áð-
ur. Sjálfstæðismenn hafa alltaf
viljað gera hlut landbúnaðarins
góðan eins og annarra atvinnu-
vega. Þess vegna hefur verið unn
ið samkvæmt stefnu Sjálfstæðis-
flokksins undanfarin sjö ár að
því að auka framleiðsluhæfni
landbúnaðarins og möguleika
hans til þess að skapa þeim sem
þann atvinnuveg stunda viðun-
andi lífskjör. Samkeppnisaðstaða
landbúnaðarins hefur batnað,
kjör bænda hafa aldrei verið
betri en nú og eru um þessar
mundir hliðstæð því, sem ýmsar
aðrar stéttir hafa, sem kjör
bænda lögum samkvæmt miðast
við. I útvarpsumræðunum rétt
fyrir þinglokin viðurkenndu
Framsóknarmenn, að hagur land
búnaðarins hafi batnað, en tóku
fram að það væri ekki landbún-
aðarráðherra að þakka heldur
stéttarsamtökum bænda. Um
það skal ekki metast hverjum
ber að þakka að hlutur bænda
hefur ekki verið fyrir borð bor-
inn nú eins og áður, þegar Fram
sóknarmenn fóru með mál land-
búnaðarins. Víst er það að rangt
væri að þakka mér það einum
sem vel hefur tekizt í þeim efn-
um. Það er vitanlega Sjálfstæðis-
flokknum og stefnu hans að
þakka að vel hefur tekizt að
þessu leyti. Með allri virðingu
fyrir stéttarsamtökum bænda
verður einnig að segja það, að
þeim hefði ekki tekizt nú frem-
ur en á valdadögum Framsókn-
ar að fá leiðréttingu á málefnum
landbúnaðarins ef stjórnvöldin
hefðu snúizt gegn því. Rétt væri
að minnast á nokkur lög sem sett
hafa verið i tíð núverandi stjórn
ar sem snerta landbúnaðinn.
Umbótalöggjöf á sviffi
landbúnaðar.
Nefna má lög um bændaskóla,
sem gera ráð fyrir aukinni
menntun bænda, meðal annars
hefir verið stofnsett framhalds-
deild við bændaskólann á Hvann
eyri. Verklegt nám hefur verið
aukið við skólana. Aðsókn að
bændaskólanum hefur aukizt
mjög mikið í eeinni tíð og bendir
það til þess, að ungir menn hafi
í vaxandi mæli áhuga á
landbúnaðinum. Það eru aðeins
fá ár síðan talað var um að
nóg væri að hafa einn bænda-
skóla, aðsókn að skólunum var
ekki meiri en það. Nú verður að
vísa umsækjendum frá vegna
plássleysis en úr því verður bætt
með byggingu nýs skólahúss að
Hvanneyri. Miklar byggingar og
endurbætur hafa verið gerðar á
húsmæðraskólum sveitanna. —
Hafa endurbætur farið fram á
öllum húsmæðraskólunum. í
byggingu er nýtt skólahús á
Laugarvatni, enda er gamla
skólahúsið ekki nothæft lengur.
í vetur voru samþykkt lög um
búreikningaskrifstofu landbúnað
arins. Búreikningaskrifstofa hef-
ur starfað í aldarfjórðung en
vegna fjárskorts hefur árangur
af starfi hennar ekki orðið eins
og æskilegt var. A seinni árum
hefur fjármagnið aukizt og með
breyttu skipulagi og nýrri lög-
gjöf er ætlast til að búreikninga
skrifstofan geti orðið bændum
að liði og gefið nauðsynlegar
upplýsingar í sambandi við
rekstrarafkomu búanna. Auk
þess eiga búreikningar ef þeir
eru rétt og nákvæmlega færðir
að vera leiðbeinandi við verð-
lagningu búvöru ár hvert. Breyt
ing á framleiðsluráðslögunuiu
var gerð í samráði við bænda-
samtökin og hluta neytendafull-
trúanna á sl. ári. Er öruggt að
'sú breyting er til batnaðar.
En mikilvægasta breytingin
sem gjörð hefur veriff á þessum
lögum var í árslok 1959 þegar
bændum var tryggt aff fá aff
fullu þaff verff sem ákveffiff er
af sex-mannanefnd bverju
sinnL
Framsóknarmenn eru hættir að
tala um litla framleiðslu í land-
búnaðinum eins og þeir gerðu áð
ur. Á síðasta ári var rætt um of-
framleiðslu, smjörfjöll og vand-
ræði sem að þjóðinni steðjuðu
vegna þess að aUtof mikið væri
framleitt af landbúnaðarvörum.
Fullyrt var að bændur fengju
ekki nærri fullt verð fyrir vör-
una, þetta stafaði af því að rek-
in væri röng landbúnaðarstefna.
Það voru mörg spakmæli sögð
þá, þeir voru margir sem töldu
sig hafa sérlega gott vit á land-
búnaðarmálum sumarið 1966.
Nú eru menn hættir aff tala
um smjörfjall enda er það ekki
lengur fyrir hendi. Nú tala menn
ekki lengur um aff bændur vanti
mikið til þess aff fá fullt verff
fyrir vöruna, enda munu þeir nú
eins og ávallt síðan núverandi
ríkisstjórn komst til valda fá það
Framha af bls. 21