Alþýðublaðið - 22.07.1920, Blaðsíða 1
Alþýðublaðið
Grefið út af Alþýðuflokknum.
Fimtudaginn 22. júlí
€rknð símskeyti.
Khöfn 2i. júlt.
iStríð milli ítala og Yngoslaya?
Frá Milano er stmað, að landa-
Qiæradeiia Itala og Yugoslaviu
harðni stöðugt, og að hvorir
tveggja málsaðila geri hernaðar-
^áðstafanir.
Bretar hóta bolsivíkum.
Bretar hafa bótað bolsivíkum
að hætta tafarflaust samningum
við þá ef herir þeirra fari inn yfir
íandamæri Póllands.
Frakkar byrja stríð.
Frá París er símað að Frakkar
hafi hafið stríð gegn emírnum
Feycal.
Bolsívikar taka við.
Frá Kowno er símað, að setu-
lið Bolsivika hafi tekið við i þeim
aéruðum Líthá, sem Pólverjár
hafa hörfað ur.
llúmenar vilja í stríð.
Frá London er símað, að Rú'
menía hafi boðist til þess að friða
iandið í Litlu-Asíu.
Earaasap króumur.
Eftir Ólaf Friðriksson.
I. Danska krónan.
I vetur minfist einn af blaðrit-
nrum Alþbl. eitthvað á það, við
tvo þingmenn, hve bagalegt væri
fyrir okkur hið hækkandi gengi
dollarsins. En það kom þá í ljós
af svari þingmannanna, að þeir
höfðu bókstaflega enga hugmynd
um hvaða merking lá í orðinu
gengi og því síður að þeir skiídu
hve bagaleg áhrif það hefir fyrir'
^slenzku þjóðina, þegar gengið, eða
verðlag gjaldeyris, er hátt, í þeim
í-öndum, sem við þurfum að kaupa
vörur frá. Þessir tveir þingmenn
voru áreiðahlega ekki fáfróðari en
þingmenn eru alment, enda varð
ég þess var í viðtali við einn þing-
manninn af þeim sem nafnkunn-
astir eru, að hann hélt að gengis-
hækkun dönsku krónunnar nœði
einnig til sleginnar mgntar, svo
ekki var að furða þó þessir tveir
minni háttar spámenn væru fá-
fróðir um málið. Síðan að eg
komst eftir því, hve fávísir þessir
þingmenn voru um málið, hefi eg
rekið mig á að tiltölulega fáir
skilja af hverju gengismunur staf-
ar. Það verður þó að teljast mjög
nauðsynlegt að sem flestir skilji
það, einkum af því, að verið er
að gera tilraun til þess að hækka
gengi krónunnar.
:Jc í}:
*
Danska krónan og íslenzka
krónan hafa nú, um alllanga hríð
staðið mjög lágt. Svo lágt, að
ofan á hverja krónu til Svíþjóðar
og Euglands hefir þurft að bæta
um það bil 30 aurum, en til Am-
eríku þarf nú að bæta hverja krónu
upp með 60 aurum. Er afleiðing
þessa lága verðs (gengi) krónunn-
ar sú, sem fiestum lesendum dag-
blaðanna er vel kunn, að við þurf-
um að gjalda vörur frá þessum
londum mikið hærra verði en ella.
Hver er nú orsökin þegar gjald-
eyrir eins lands lækkar, mið-
að við gjaldeyrir annara Iands?
Orsökin er jafnan sú, að meira
verdmœti hefir um iengri eða
skemri tíma verið fiutt inn í landi
heldur en út úr því.
Hér er vert að taka það fram,
að hagskýrslur flestra landa sýna
á venjulegum tímum meiri inn-
flutning en útflutning, en það er
af því, að verzlunarhagnaðurinn
af viðskiftunum kemur fram í
skýrslunum. Tvö lönd sem flyttu
út vörur fyrir 100 miljónir hvort,
og hvort til annars, en verzluðu
ekkert við önnur lönd, mundu að
líkindum bæði sýna meira innflutt
en útflutt í hagskýrslurn sínum.
Annað, sem vert er að athuga,
165. tölubl.
er það, að gjaldeyrir lands íœkk-
ar ekki, jafnvel þó mikið meira
sé flutt inn en út um margra ára
bil, ef hagkvæm lán fást erlendis,
sem svara til mismunarins á inn
og útflutningnum, en slík lán fást
ekki, nema þeir sem peningum
ráða erlendis hafi trú á stjómsemi,
dugnaði og skilvísi landsmanna,
og þó öllu fremur en það, hafi
trú á því, að náttúruauðæfi lands-
ins geti gefið góðan arð ef rétt
sé að farið.
(Framh.)
VestjjSrSuni.
Maður nýkominn af Vestfjörð-
um segir svo frá:
Fossar.
Aftur er byrjað að mæla Árnar-
fjarðarfossana (Dynjandi og Mjóík-
árfossa), til frekari undirbúnings;
virkjun þeirra. Eru þar 2 norskír
verkfræðingar og 4 aðstoðarmenn
fslenzkir, eins og í fyrra sumar.
Þar er saltvinsla talin arðvænlejg
(0. fl.) og afl fossanna yfrið nóg,
líklega alt að 60 þús. hestafía.
Járn
er í Eyrarfjalli í Önundarfirði, og
verður Ifklega byrjað að vinna
það áður langt um líður. Hefir
það verið rannsakað og reyndini
orðið góð. Járnauðugt lag athugað
í fyrra, og útlit fyrir að lík lög
séu viða þar í fjöllunum. Járnleir
er þar einnig, sem talið er auð-
velt að vinna, en meiri úrgangur
en í fastari lögum.
Tíðin.
Snjór hefir alt til þessa verið ii
túninu á Sela-Kirkjubóli í Önund-
arfirði, og er Ifklega ekki fárinn
enn. Breiðdalsheiði (milli Isafjarðar
og Önundarfjarðar) naumast hest-
fær enn sökum fanna undan vetr-
inum; en þessi vetur var Ilka
næstum ómynnilegur snjóakyngir,