Morgunblaðið - 11.06.1969, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 11. JÚNÍ 1969
15

Kraftblökkin okkar, sem ákaff
aði dktouir aurana hér á árumfuim
til aS kaupa fyrir bílainia og
byiggja 'húsin, byggist á hydr-
aulic- eSa vökvaþrýstikrafti —
svo og all-mikliu af þekn spil-
krrafti, sem viS höfum til aS
draga meS veiSarfærin úr djúp-
iimi. Hydnaulic hefur all-víStæka
menkinigu og var máruast firæSi-
grein fytrir áratug síSian og kom
ekki mema mjög takmarkaS viS
sögu daglegs lífls og þá helzt í
sambandi viS meiriháttar vatns-
aflisviirfcjiamiir ag þess kyns risa-
framkvæmdir. Nú er fariS aS
nota þetta afl til ýimissa hvers-
dagslegra starfa og dugir
ekki lenigur, aS hinir lærðuistu
menin kuinini deili á þessuim krafti
heldur einniig maðurinn við vinmu
tækið:
Nýlokið er námsSkeiði, sem
haldið var í Vélskólanum. Þar
voru starfandi vélstjórar frædd
ir um þessa vökvakrafta og
kenndu tveir kenruarar Skólanis
þeir Sigurður Þórarinisson og
Árni Jóihamnsson meðferð og eðli
lágþrýstivökvatækja en norsk-
ur miaður, Arnesen að nafni fjall
aði um háþrýstivökvatæki, en
Gummar Bjarnason, skólastjóiri
kenndi á loftstýritæfci, en þau
muniu koma við sögu innan tíðar
í öllurn okkar vélbúnaði. Hörð-
4
Nemendurnir brjóta heilann í vélasal.
Hydraulic - blóðæðakerfi þjóðarinnar
Arnesen við kennsluna.
ur Frímannisson hélt síðan er-
indi um þær kröfuir, sem veiðar-
færin væiru farin að gera til
tækj anina.
Þeir, sem eitthvað hafa hugs-
að um veiðar okkar og veiðiað-
ferðir síðustu árin, þurfa ekfci
að hafa mikið vit á vélum eða
véltækni, þó að þá geti grunað
að vélstjórar ökkar hafi verið
varbúruir öllum þeim aragrúa
tækja margbrotinina og stór-
virkra, sem tekin hafa verið í
þjónustu fiskveiðanmia á tiltölu-
lega Skömmum tíma. Það er
fyrst í hverju máli að kynma
sér álit fróðra manna og því lá
beinast við að spyrja Skólastjór-a
Vélskólans, hvernig málum væri
háttað í menmtun vélstjóra í at-
riðum, sem námskeiðið fjallaði
uim.
Gunmiar sagði:
IÞað vita allir, að vélfciunn-
átta þessarar þjóðar á sér mjög
skamman aldur. Það var naumast
til vél í landinu um
aldamótim. Við 'höfum því þurft
mikið að læra á skömmium tíma.
Okfcuir hefur genigið misjafnlega
að innibyrða þetta allt og það er
engin fuirða þó að ýmislegt hafi
orðið útundan. Eitt af því er
feenmisla í meðferð vökvadrif-
iminia spila og blakka. Ég er
lengi búinm að finma fyrir þeirri
þörf, sem heflur verið á kenmsiu
í þessu efni, en það er svo margt,
sem kallað hefur að á þessum
breytimgatímum, en fjármagn og
kennislukraftar takmarfcaðir, að
það hefur dregizt úr hömlu að
sérmennta menn í þessu fagi.
Þegar Hörður Frímanmsson hjá
Fiakifélaginiu lagði þá tillögu fyr
ir mig, að Fiskifélagið og Vél-
skólinin reyndu í sameiinimigu að
fá hingað mann frá Vickers til
að halda hér námSkeið tðk ég
því strax fegims hendi og hér er
nú maðurinn kominn, og aðstoð
aði umboðið I. Pálmason okk-
ur við að fá hanin himgað og á
margan anman hátt.
Við erum með vökvadrifin
spil og blakkir á stórum hluta
fiskiflotans og einnig talsvert í
landi. Hér er því um hundruð
milljóna verðmæti að ræða eða
þúsumda, spilin kosta á aðra
milljón og blökkin með dælum
og leiðslum anmiað eirns. Það get-
ur ekki og á ekki að vera neitt
feimnismál, að það hefur oft hlot
izt tjón af vanfcunnáttu í með-
ferð þessara tækja.
Að kaupa bómuspil, vinduspil
og límuspil til kemmslu var Vél-
Skólamum ofviða, en vélsmiðjam
Héðimn hljóp þar myndarlega
undir bagga og lánaði ofckur
spil, vökvadrifið. Þó að sfciln-
ingur yfirvalda hér virðist vera
fyrir hendi á því þjóðhagslega
mikilsverða atriði, að vélstjór-
ar, sem eiga að gæta milljóna
verðmæta séu velmenintaðir hef
ur Vélskólinm ekki mema 200 þús
und rúm árlega til tækjafeaupa,
en til sam-amburðar' má mefna
að Norðmemn ætla símum vél-
skólum sem svarar 20 mill-
jómum íslenzkra brón-a og er því
auðsætt að við hljótuim að standa
dálítið höllum fæti að því er
tekur til tækniþjálfunar ýmiss-
ar. Þó held ég að vélasalur okk
ar sé orðinm mjög vel búimn al-
gemgum vélum og ég þekki ekíki
til annarra betur búinma að því
leyti. En það eru sem sé eyður
bæði í þekkingu okfcair og tæfcja-
búmaði og ein af þeim eyðum
og ein sú tilfin'nanlegasta var
■'Á1
eimmitt viðvíkjandi vökvadrifn-
um tækjum. Þetta námSkeið eir
vísir að framlhaldsnámskeiðuim,
en fullnægir þörfirani hvergi
nænri og ég stefni nú að því að
fá að senda út eirnn af kenm-
urum skólans til að kymnia sér
þessi tæfcniatriði sérstalklega.
Helzt vildi ég að sendir væru
tveir memn, og starfaði þá ammiar
og kemndi við skólanm en hinm
væri möraraum til aðistoðar og
leiðbeimimga-r á þessum starfis-
vettvamgi. Það getur kostað 40—
50 þúsund að sen-da út menin
á n-áms'keið en miðað við þaiu
firma verðmæti, sem vélistjórar-
nir eiga að gæta eimmitt af þessu
tagi, hlýtur slíkt nám að teljast
þjóðhagslega -mjög góð fjárfest
irag. En kan-mski vilja memm mú
held-ur leggja nokkurt fé að
mörkuim til námis efnilegs manms
í einhverjum fímni fræðum. Fóllk
heíur svo mismuma-ndi skoðanir
á því hvað bezt borga-r sig.
Hinm norSki maður Arnesen
frá Vickers -hefur það að at-
vin-n-u að ferðast um og kenma
mönrauim meðferð vökvadrifimma
tæikja. Vidkersfyrirtæfcið selur
ekki sjálft slík tæfci, heldur sel
ur það öð-rum motora í þessi
tæki, til dæmis eru allar Maroo
og Rappkraftbloikkir með mot-
ora frá Viokers. Viokers lætur
sér því ekki á sama standa uim
það að mótorarnir eyðileggist
fyri-r handvörmm og heldur því
námskeið víða. Amesen sagði að
það gæti verið að ástandið væri
eitthvað Skárra á þessu sviði í
Noregi, harnn þefclkti eklki svo
vel til hór, að hamn gæti dæmt
um það, en ekki þætti sér það
óliklegt, því að Norðmenn hefðu
tekið u-pp all-víða í vélsikóhum
síraum, kemraslu í meðferð vökva
drifinna tækja. Kennsla sin hér
nú, sagðist -hamn -gera ráð fyri-r
að nýtist mömmum ekki sem
skyldi, vegma málaerfiðleika.
Þe-ssi almenn-a -n-otkun vökva-
drifin-ma spil-a og blafcka í fiski-
skipum er svo ný-tilkomin, að
þess væri nokk-ur von, sagði
Arnesen að kennsla væri ekki
orðin alls staðar rótföst, en það
yrði hún að verð-a. Þessi tæki
krefðuist kunnátt-u í meðferð og
það dygði engum þar brjóstvit-
ið svo gott, sem það an-nars væri
Ég spurði herra Arnesen um
kvenfólkið og landslagið, svo
sem venja er. Hann leit upp frá
kaffibollamum og vissi greinilega
ekki hvaðan á stóð veðrið, því
að hanin var að hiugsa uim vökva
drifin tæki í skipuim og við hom-
um blöstu tvær þæ-r ljótustu
Framhald á bls. 23
FAIÐ SOLUSKRANA
26 smál. eikarbátur, nýlega endurbyggð-
ur. — 165 ha. G.M. vél frá 1962. — Simrad
dýptarmælir, 24ra mílna Decca radar. —
Olíudrifið línuspil m/dráttarkarli. — Um
60 bjóð af línu, stengur og uppihöld fylgja.
— 5 kojur í lúkar og 2 í káetu.
Verð 2.6 millj.
Útb. 4—500 þús.
Afhending eftir samkomulagi.
&SK/PA
j—” þjónustan
Austurstrœti 17(húsSilla ogValda) Sírnar 16870 24645
60 smál. eikarbátur, byggður 1958 með
400 ha. MANHEIM vél. — Simrad dýptar-
mælir, Simrad asdic, 24ra mílna Decca
radar. — 6 tonna togspil, 2.5 tonna línu-
spil. — Kojur fyrir 13 menn þar af 4 í
káetu. — Togveiðarfæri og net geta
fyigt.
\
\
Vcrð 6.0 millj.
Útb. 1 millj.
Afhending eftir samkomulagi.
HOFUM FJOLDA KAUPENDA AÐ
FLESTUM STÆRÐUM FISKISKIPA.
Helgi Scheving -Ragnar Tótnasson hdl.