Morgunblaðið - 18.07.1969, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 118. JÚLÍ H96>9
23
Það er niunur að vera tunglfa rasonur. Hér sjáum við Andrew
Aldrin, 10 ára gamlan son Aldrins geimfara, renna augum yfir
morgunblaðið í vinahópi.
- APOLLO 11.
Framhald af bls. 1
HEIÐURSMERKI LÁTINNA
FÉLAGA SKILIN EFTIR
Á TUNGLINU
Nixon Biandarikjaforseti sfkýrði
írá þvi í dag að um borð í Ap
ollo 11 væru heiðuramerlki 5
geiimtfaira er látizt hafa af slys
föruim, og yrðu þau slkilin eftir
á tunglinu til minningar uim fóm
arlund og hetjudáðir geimtfar-
anna. Hér er um að ræða banda
rÍEiku geimifarana Griiasom, White
og C'haffe og sovézíku gekntfar-
anna Gagarin og Komarov. Það
voru ekkjur sovézku geimtfar-
anna, sem afhentu Frank Bor-
mann heiðursmnerkin, er hann
var á ferð um Sovétrikin nú
íjrrir skörnmu. Nixon forseti
sagði í yfirlýsingu sinni í dag:
„Meninirnir tveir, sem við vonutm
að stíga muni fæti á ytfirborð
tunglsims, verða þar sem fulltrú
ar aJls mankynsins. Dáðir þeirra
verða dáðir hekn'sins. ÞaS er því
viðeigandi að þeir flytji viður-
kenningu á fórnum annarra
tfrumkvöðla geimvísindamna, er
lögðu sútt af mörlkunum til að
ryðja brautina. Hér koma engin
þjóðerni málinu við. Grisisoim,
Wlhite, Ohaffee, Gagarin og
Komairov ber sami h-eiðurinn,
seim við vonum að Arm®t:rong,
Aldrin og Collinis hlotnist. Með
því að viðurkenna fórnir og dáð
ir manna af mismunandi þjóð-
ernum leggjum við áherzlu á það
fordæmi sem við vonumst til að
gefa, að etf menn komiist til
tunglsinis, geti þeir einnig kom-
izt að Ramiko>mulagi“.
FYRSTT SJÓNVARPS-
ÞÁTTURINN
Geirrufararnir sendu í dag
fyristu sjón'varpssendinguna til
jarðar, en gert er ráð fyrir að
þær verði í allt 8 talsins. Var út-
sendingin í litum og stóð í I6V2
mín. Beindu geimfararnir mynda
tökuvélinni að mestu að jörð-
inni ,sem sást eins og bj ört græn
blá kúla. Armtsitrong stjórnaði út
sendingunni og notaði alfe 100
oarð til sikýringar. Lýsti hann í
stuttu máli því sem fyrir augu
harns bar en bætti sivo við, „lik-
lega sézt þetta eflíki allt á sjón-
varpækenmom ykikar þarna
niðri“. Þá gireip Colling fram í
og sagði: „Ég sé nú eöckert nema
mtæflla". Spiunði þá Housticin hivort
Ihinir héngju út í gluggum. „Ein-
öiitt“ svairaði Collinis þá. f lok
gendingarinnar höfðu geimtfararn
ir orð á því að útsýnið væri al-
■vteg einstiakt. HouBton tovalðisit veíl
trúa þvi og lét í ljós öfunci og
hlógu þremenningarnir þá góð-
látlega og kvöddu í bili.
ÍTARLEGAR FRÉTTIR 1
KOMMÚNISTALÖNDUNUM
Blöð og fréttastofmanir austain
jártnitjaldsinis hafa aldrei áður
skýrt jafn itarlega frá nokkrum
vestræniuim atbuirði og för Ap-
ollos. í Moskvu hóf útvarpið þar
í borg útsendingu skita á laragri
frásögn af förinni og dagblaðið
Pravda birtir auk fréttiariranar
lairagia grein inni í blaðirau. í A-
Þýzikalandi vair ítarlega skýrt frá
Apollo 11 áður en miranist var
á Lúrau 15 og slíkt ekki áður kom
ið fyrir þar í landi. f Rúmeníu
fylgdust meran með Skotiniu í
beiinná sjónvarpsútsendiragu yfir
fjarskiptahnött frá Kennedy-
höfða og þar og í Júgóslavíu
hri'ntgdi skninn í bandarisíku
seindiráðunium án afláts, og voiru
þair óbreyttir borgarar að senda
hamingjuósikir sínar. í Uragverja
landi safnaðist stór hópur main'nia
fyrir utan bandaríska sendiráð-
ið og fagnaði ákaft er Sgtúrrauis
5 lyfti sér frá skotpalliiraum. Etkk
ert var minnzt á geimtferðina í
Kína og N-Kóreu, en nokkur dag
blöð í Hong Kong sökuðu Banda
ríkjameran um að ætla sér að
faera beknsveldisstefniu síraa út í
geimiran.
EVRÓPA TUNGLVEIK
Erleradir fréttamenn segja að
Evrópa sé nú öll tungiveik og
að fólk þar lifi og hrærist í
tuniglferðinni og tali ekki um
arnraað. Eftirvæntin'garfyllstur
miun þó Breti nokk'ur vera, en
haran veðjaði fyrk 4 árum 2200
ísl. krónum við veðmangara sem
gaf honu'm 1000-1 um að engiran
jarðarbúi myradi stíga fæti á tuiragl
ið fyrir áorsloik 1971. Gangi allt
að ósíkum mun rraaðuiriran sem
Threfall heitiir fá greiddar 2,2
milljórair ísl. kr. n.k. mánudag
og hyggst hanin þá halda sam-
dægurs til Bahama í surraarleyfi.
LÍFIÐ GENGUR SINN
VANAGANG
Á heknilum geiimfaranna
þriggja gengur lífið siran vana-
gang, konurnar hugsa um börn
og bú og börnin leika sér úti eins
og ek'kert hatfi í skorizt. Þó fara
fréttir atf því að ekiki sé laust
við að 'hin börnin í nágtreraninu
líti á þau sem hetjur. Frétta-
menn komust í dag á snoðir um
að gei'mtfararnir hefðu tekið með
sér gripi, sem þeir ætli að gefa
eiginlkonum stínum er þeir koma
aftur til jarðar. Reyndu þeir mik
ið til að komast að því eftir ýtms
um leiðum hvernig gripir þetta
væru, en kionurnar voru þöglar
sem gröfin og sögðu slílkt leynda
mál.
- LUNA
Framhald af bls. 1
in, sem vaeri í 1000—2000 km
hæð yfir tuntgliinu niú, sendi mdk-1
ið miaign atf atlis kynts upplýsing- j
um tifl jiatrðatr.
í frétialt'illkyninikiigu sovézku
Érétbastofuiniraar TASS í datg, sagði
aiðeiinis, að Lunia 15 væiri niú otrð-
in að garviihnietti tuniglsinis og var
þessi tiikyniniirug túlkuð atf ýmis-
um í Moskvu á þatnn veg, að affls
engin tilnaun myndi geinð til þess
að láíta 'tumgltflautginia letrada á
tumlgliniu.
Siir B'enraaird bvaðst hiins vegair
eiklki vena þeinriar akoðuntar:
„Þaið væri einifiaildl'ega eragiin
skynisemd að balkd þvd að bæltia
eiintum turaglgervdflnniettiniuim við
niú á þesisiu stiigd“ lét haran hiafa
affcir sér.
„Ég tel, að Luiraa 15 mtund
varða átfnam á braut ritm tu'nigflið
í diag og síðan verði gerð tillnaiuín
til þetss að láta aflflit geimfarið eðia
'hflcfa þess lenidia og ná s’ýraiiSboirn-
um aif efrai“. Taíldii hiairan að Slik
tilnaun ynðö. gerð í fynraimiálið,
föstuidiaigsmiorgun,
- VOPNAHLÉ
Framhald af bls. 1
stkapa grundvöll fyrir hiugsan-
legu vopraahléi. Aðal hindrunin
fyrir því var sögð krafa E1 Salva
dons um að vopnahlé hefðí að
geyma „tryggingu fyrir öryggi
fól'ks frá Ei Salvador, sem
divsldiist í Hionidluinas“, Fyrr í diag
hafði Honduras lýst yfir 'stuðn-
inigi við skilyrðislaust vopnahlé
og virtist hafa að baki sér meiri
hluta aðildarríkja OAS fyrir því
í umræðum friðarnefhdar sam-
takarana.
Haift vair eiftir diplómiatísikium
heiimáldum, að símískieytd, sem
barst frá Tegucigalpa um kl. 3
í nótt, kunmi að geta haifit í för
mieð sér gagnigeþða breytiragu í
friðairátt, en þair á stjóim Horad-
unais að hafa heiftið því, að ruetfnd
fná OAS fái að 'hiafa etftirlit iraeð
því, a)ð um 275.000 mamnis frá E1
Salvador, sem búsiettáir eru í
Homidiuras, ssefci ekki illiri mieð-
ferð.
Af hátóu E1 Saflivador er því
haldið friaim, að meginástæðam
fyniir styTjöIdimnii væru atfairkosit-
ir þeir, sem íbúar landsimis er
fiutt hetfðu til Hondumas, heíðu
orðið að sæta, en E1 Salvador er
lítið lanid og ofbyggt arðiið, og
af þeim sökium bafa iraargir orð-
til þess að flytja þaðam til Homd-
uinas, sem er stænra og ekki eins
þéttbýlt. Er gent xáð fyricr, að um
15.000 manns hafi flúið aftur frá
Homdurais til heinraailiamids síras, E1
Salvador, síðasta máirauð.
U Thamt, framfevæm'dastjéri
Saimeinuðu þjóðamma, hefur serat
rflkisstjármum beggja lamdammia
orðiseinidimigar, þar sem hanm skor
air á þær að leggj'a svo fyrir, að
bardaguim verði hætt sfcrax og
frfðarviðræðuir tekmar upp.
E'klki hefur veriið.skýit frá því,
'hve rraargir miurai hafa fallið eða
sœirzt í styrjöidinirai til þessia, en
haft hefuir verið eftir embættis-
miönmium í HomduT«is, að þeiim
hatfi borizit óstaðfestair tölur um,
að um 1000 mianmis hefðu fiallið,
særzt eða væri sakiraað aí háltfu
Honduras.
Samkvæmt síðustu fréttum var
haft eftir talsmanni stjórnarvalda
í Honduras, að náðst hefði sam-
komulag að sinni um að hætta
bardögum á meðan friðarnefnd
OAS-samtakanna reyndi að
koma á samningum um varan-
legt vopnahlé.
—ASKUR OG EMBLA
Framhald af hls. 24.
þættinum úr för Óðins til
Heljar.
Við spurðum Branstone um
saranleiksgildi þeas, er við
höfðum heyrt á skotspónum,
að nektaratriði yrði að firaraa
í þættunum um Ask og
Emblu úr Völuspá og yrði
það eiramitt kvibmyndað á
Mýrdalssandi. Branstone hló
við en kvað þetta rétt vera.
„Ég fæ ekki séð, hvernig hægt
er að gera mynd um Adam
og Evu án þess að nektin
kæmi fram“, sagði hainh, og
mátti á honum heyra, að slikt
hið sama ætti við um Ask
og Emblu. „En þessu atriði
verður stillt mjög í hóf. Við
erum ekki á nöttum eftir æs-
ingakvikmynd, heldur reyn-
um við að gera myndin'a sem
sögulega réttasta úr garði“,
sagði Branstone að endingu.
Þar sem það telst óraeitan-
lega til nýjunga, að íslenzk-
ir leikarar eigi aðild að nekt-
anatriðum, þótti okkur rétt að
fá ummæli fiá leikendunum
báðum.
„Þetta verður afskaplega
„perat“ atriði“, sagði Pétur.
„Brarastone hetfur lýst því fyr
ir mér, hvernig hann hugsi
sér atriðið, og það eir svo sak
laust, að ég taldi mér fært að
táka það að mér. Að öðrumr
kosti hetfði að sjálfsögðu
aldrei fállizt á þetta“.
Edda Þórarirasdlótifcir sagðd:
„Jú, ég var dlál'ítið vafldiairadli
í fyrstu að fcalkia þetta að mór.
Að vísu saimþyiklkiti ég þetta
sfcrax í byr'juin, an þagair ég
fóir aið flhuga úuálii'ð betiur,
famnist m/ér óg ómögBeiga geta
gert þetltia. En laks kioim að
þvtf, að ég varð að gera þaið
uipp vilð rniig, hvoirt ég viildii
fcaka þátt í þessairi kiviikimynd-
uin mieð þessiu aitiriði inmdtfö'lidiu
eða hætfca við afllit saimian, þá
sló ág fcil, aradia vair ég þá búin
að kynoast kvikimynidiaifcökiu-
fóllkiniu og 'bugmiyradluim þess'
uim niektaraltiriðið, og veilt
'hviað vákir fyrir þvd. Hins
vegar er ég ekki öldumigis
saimimiáia hugmiynidlum Bram-
stone um saimlbairad A&fes og
Emlblu Völuspár og Adaims og
Evu Bilblíuniraar og mauiðsyn
þessa atriðis. í sögtraum atf Ask
og Bmibllu segdr jú. að trjáin-
um hiaifli vieriið gafið líf og þaiu
færð í 'kilæiði.“
Og vegraa þessara stfðUstu
umimælla ieikkomuiraniar þykir
rétt að ritfja upp aið stfðustu
sköpuniairsögu Asikis og Emfoilu
í Gylfaiginmiiragu, en þaæ segir
svo: „Þá 'er þedr gengu mieð
sævairströmidu Burssyndr,
fumdu þeir tré tvau ok tó'ku
upp fcréin ok Sköpuðu atf iraenm.
Gaf inm fyrsti orad o(k Iffif, amm-
arr vit og hrærimig, þriðji
ásjómu, miál ok heyrm Ok sjóm,
gáfu þeim felæði ok raöfn. Hét
kairforaaðæin ASkr, em koivan
Embla, ofe óflst þaðam atf marun
kimdim, sú er byggðim var gef-
irn umdir Miðlgairði".
Héroðsmót
Sjnlfstæðis-
manna
á Patreksíirði,
Flateyri og í
Bolungarvík
HÉRAÐSSAMKOMUR Sjálf- '
stæðismanna verða á þrem'
stöðum an þes®a helgd:
Á Patreksfirði í kvöld kl.1
9. Þar flytja ræður Bjarnil
I Benediktsson, forsætisráð-
| herra; Arngrfonur Jónsson, ,
Skólastjórd og Halldór Blönd ]
]al, kennari.
Á Flateyri annað kvöld kl. ‘
9. Ræðuimenn verða Bjarni (
I Benediktsson, forsætisráð-1
i herra; Mattihías Bjarnason, al.
þingiíimaðuir og Ólafur Krist'
jánsson, skólaistjóri.
í Bolungarvík á sunnudags-
kvöld kl. 9. Ræðumeran þar I
I verða Bjami Benediiktsson, |
I forsætisráðlherra; Matthías t
. Bjarnason, alþm. og Jóíhann
Ármarun Kjartansson, kaup-1
roaður.
Á öllum stöðunum mun1
hljómisveit Ragraars Bjarna-1
I sonar, Ómar Ragnarsison og (
I Gísli Altfreðsson, leikari, ann i
, ast mjög fjölbreytt síkemimti-
atriði. Auk þests mun þessi1
I vinsæla hljómisveit leika fyrir (
I darasi fram eftir nóttu.
' Þess 9kal getið. í sambandi I
I við Bolungarvíkurmótið, að i
| Hníf.sdalsvegur verðuir opinn ,
, um nóttina.
- GOTT VEÐUR
Framhald af Ws. 24.
enigiiun kratftuT er þó enm kom-
inin í heyskapimm.
Hákon Aðalsteimissom, Bgila-
stöðum: Hér er smairpur NA-
viradur í daig. skýjað og var tölu-
verð rigndiug í nótit. Þá hefur
eininiig srajóað í bæstu fjöll. Að
uindainiförnu heifur verið afbragðs
góð tíð, og sláttur mun nú víða
veria hátfinm en bæmidur mumu þó
ekki alnraeranit vera byrjaðir hirð-
iragu heyja,
Siggeir Björrusson, Holti á
Síðu: Allgott veðuæ er hér um
slóðir, Iuorðauistáh, átt, með sói og
þurrioi. Er þeília fyrsti þurrfed'aig-
urinin nú uim langt ákeið eftir
vætuisamia tíð. Sláttur mium nú
alrraenimt að hefjast, en gras-
spretta er þó heldur í lakara
liagi.
- SAUÐNAUT
F^mhald af bls. 17
iraum með því að veíta hér grið-
land þeirri dýrateguind er vegraa
ágeragni maransins hefur hrakizt
æ leragra út á yztu nafir hins
byggilega beims.
Ef fallizt yrði á að gera fram-
aragreinda tilraun, þarf aðila til
að framfevæma hania. Við núver-
aradi aðstæður ætti hún þó ekfei
að vera mjög dýr eða erfið í
frairrikvæmd. a.m.k. ef borið er
samam við hina fyrri tilraum, er
kostaði vir''rau 11 manna og skip
um raærri tveggja mánaða skeið.
Nú yrði vafalaust raotuð flug-
vél til flutniriganna hingað.
Ekki væri nóg að sækja dýrim.
Til þuirfa að vera aðilar með
nökikurt fjármagn til að annaist
þau fyrstu árin. Að vísu ætti
ekki að þurfa að kosta til þeirra
öðru en nokkru eftirliti með
heilsu þeirra og afgjald af land-
inu, sem þau gengju á.
Sjálfsagt kemur möniniuim fyrst
í hug að Alþingi ætti að sjá um
þetta, eða Búnaðarfélagið, en
myndi það ekki kosta of miklar
vanigaveltur og málþóf, sbr. t.d.
allt þrasið út af miníknum og
jafnvel hreindýramálin, sem enin
verður að telja óleyst. Við fyrri
tilraunima, sem minnzt var á, bar
víst eiran útgerðarmaðUr uppi mik
ið af kostnaðinum en þátttak-
endur voru held ég allt sjálf-
boðaliðar. En nú er öldin öran-
ur og fáir útgerðarmenm líMeg-
ir til að leggja í svoraa ævin-
týri, en hvað er þá til ráða?
Nú er mi'kið rætt uim almenm-
iragghlutafélög til að leysa úr
fjárþörf ýmisiSc. fyrirtækja. Yfir-
leitt er þá reiknað með að þau
fyrirtæ'ki, sem þaranig eru fjár-
mögnuð, gefi arð og það sem
fyrst. Gæti komið til mála að
leysa þetta verkefni með því að
stofraa til almeranimgshlutafélags
í þessu skyni? Einn reginmum-
ur væri þó vissulega á því fé-
lagi, sem hér ætti við og venju-
legum hlutafélögum. Um arð gæti
ekki verið að ræða a.m.k. all-
mörg fyrstu árin og aldrei ef
tilraunin misheppraaðist alveg, en
lítil hætta ætti að vera á þvi,
niemia ef um einihver veruleg
mistök yrði að ræða.
Reifena verður samt með nokfc-
uð löngum aðlöguniartíma þar til
séð verður hvernig heppilegast
verðuir að haga sauðraautaræfet
hér.
Ef til vill mætti hafa sauð-
raautabú á ákveðnum fremur litl-
uim svæðum (bújörðum) því þau
virðast hafa tiltölulega litla yfir
ferð þar sem þau eru ótrufluð..
Afurðimar yrðu ull og kjöt.
Ullin er talin mjög góð. Kjötið
eiranig gott, en reyslan skæri úr
um hvernig það féUi í smekk
manna. Hugsanlegt væri eirunig
að láta þau garaga alveg sjálf-
ráð á ákveðnum landsvæðum og
fella árlega hluta af þeim urad-
ir eftirliti. Armans eru varaga-
veltur um framtíð dýranraa hér
þýðingarlausar, fyrr en séð er
hvort nokkur áhugi er fyrir flutn
ingi þeirra hingað. Til að reyma
að kanirua það eru þessar línuir
ritaðar.
Höskuldur Baldvinsson.