Morgunblaðið - 07.12.1972, Qupperneq 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 7. DESEMBER 1972
FRETTIR
í STUTTU MÁLI
FISKELDI í SJÓ
Sverrir Hernnaíiinssoin, Matt-
hías Bjamason og Pétiw Sig-
urðsson hafa flutrt þmgsálykt-
uinantillögu, þar sem lagt er
til, að Fiskifélaginu verði
veittur nauðsyrtlegur fjár-
hagslegur stuðningur til þess
að hafa sénmieninitaSa menn á
sviði fiskeldiS 1 þjónustu
sinmi. Bnmframur ttl þesis að
framikvæma tilraundr með
fiskeldi í sjó og kynma »ér
sams konar starfsemi erlendis.
Sverrir Hermannsson
AFGREIÐSLA ÞINGMÁLA
Stj óirmarfrumvörp um fraim-
kvæmid eigmarmáms og alþjóða
sammimg uim varmiir gegm meng
um sjávar voru umræðulaust
samþykkt við 3. umræðu í
efW deild í gær og send neðri
deild.
I oeðri deild Alþimgis í gær
voru samþykktar umræðu-
laust við 3. umræðu stjórnar-
fruimvörp um loðnulömdum og
gjaldaviða uka. Frumvörpim
verða nú semd efri deild til
meðferðar.
TJÓN AF VÖLDUM
FLUGUMFERÐAR
Oddur Ólafsson, Ólafur G.
Einarssom og Matthias Á.
Maithiesem hafa flutt svohljóð-
amdi tillögu til þingsályktum-
ar:
„Alþingi ályktar að fela
rí'kissrtjórmnmi að iáta kanma
réttarstöðu sveitarfélaga, eim-
stalklimga og fyrirtækja, sem
eru í mágremmi flugvalla, gagm
vart eigendum flugvéia, er
slysum og tjómá valda, og lög-
festa úrbætur, sé þess þörf.
Oddur Ólafsson
FÓSTRUNARSKÓLI
Auður Auðuns, Bjöm Jóns-
som, Þorvaldur Garðar Krist-
jámsson og Jóm Ármamm Héð-
imssom hafa lagt til þá breyt-
imigu á frumvarpi ríkisstjóm-
arinmar um Fóstruskóla Is-
lands, að úkólinn skuli heita
Fóstrumarskóli.
STJÓRNARRÁÐSBYGGING
Á dagskrá sameinaðs al-
þimgis í dag er m. a. þimgs-
ályktumiartillaga Ellerts B.
Schrams um staðsetningu
stjómarráðsbyggingar og til-
laga Vilhjálms Hjálmarssom-
ar og fleiri um immheimtu veg-
gjalda af hraðbrautum.
Teikningar tilbúnar
að nýju fangelsi
Hugmyndin að staðsetja það
við Tunguháls í Reykjavík
segir dómsmálaráðherra
ÓLAFUR Jóhannesson, dóms-
málaráðherra, mælti í gær fyrir
frumvarpi ríkisstjórnarinnar um
fangelsi og vinnuhæli. Ráðherr-
ann sagði m.a., að frumteikning-
ar hefðu verið gerðar að nýju
fangelsi, er rúma ætti 50 fanga.
Fyrirhugað væri að staðsetja
þetta fangelsi við Tunguh^ts i
Reykjavík og viðræður hefðu
farið fram við Reykjavíkurborg
um það efni. Áætlaður kostnaður
er 70 til 90 millj. kr.
Dómsmálaráðherra sagði, að
margt hefði verið gert til úrbóta
á þessu sviði á liðnum árum.
Fyrirmælin í fangelsislogunum
frá 1961 hefðu þó ekki komizt til
framkvæmda. Lögboðin fjárfram
lög hefðu reynzt of lítil. Nú væru
rekin 3 fangelsi: Litla-Hraun, er
hefði rými fyrir 52 famga, Kvía-
bryggja fyrir 15 fanga og Hegn-
ingarhúsið við Skólavörðustíg
fyrir 27 fanga. Auk þessara húsa
væru fangageymsiur víða á land-
inu. í hegningarhúsinu við Skóla
vörðustíg væru nú vistaðir af-
piánunarfangar um skammam
tima meðan þeir þiðu eftir
plássi á vinnuhæli eða væru til
lækninga, en húsnæðið væri ekki
við hæfi.
Ráðherrann sagði einnig, að
gera mætti ráð fyrir, að veruleg-
ur hluti dómþola tæki aldrei út
refsingu sína. Aðalorsökin væri
skortur á fangelsum, en í sum-
um tilvikum væri erfitt að fram-
fylgja dómum af persónulegum
ástæðum. Þetta ástand yrði að
athuga nánar, áður en það væri
gagnrýnt harðlega. Að sínu mati
hefðu fangelsi tæpast betnmar-
áhrif. Hann myndi þvi ekki taka
þátt i kröfuhörku um að stin.ga
mönnum inn. Menn yrðu að gera
sér grein fyrir því, að það væri
afar þung refsing að vera settur
undir lás og slá.
Þó að fangelsi væru nauðsyn-
leg, ætti í lengstú lög að kom-
ast hjá þeim. Horfið hefði verið
að því ráði fyrir nokkrum ár-
um að veita heimild til ákæru-
frestunar. Það hefði gefið góða
raun. En segja mætti, að e.t.v.
hefði verið farið fulldjarft í að
náða menn. í hverju tilviki yrði
að miða við þann einstakling, er
í hlut ætti.
Þetta frumvarp væri að höf-
uðstefnu til byggt á lögunum frá
1961, en í því væru þó nokkúr
nýmæli. í frumvarpinu væri gert
ráð fyrir deildaskiptingu, sérstak
lega vildi hann benda á móttöku
deild, kvennafangelsi og geð-
veilladeild. Það væri mdkil sorg-
arsaga, hvemig farið hefðd ver-
ið með geðveika menn, er brot-
ið hefðu af sér. Gripið hefði ver-
ið til þess neyðarúrræðis að
geyma þá í hegningarhúsinu á
Skólavörðuistíg.
Loks gat ráðherrann þess, að
mergurinn málsins væri sá, að
ákvæði væri í fru.mvarpinu, þar
sem gert væri ráð fyrir, að ár-
leg framlög ríkisins til fangelsis-
bygginga yrðu 15 m. kr. Fjár-
hagslegur grundvöllur væri for-
senda þeirra umbóta, sem frum-
varpið gerði ráð fyrir.
Benedikt Gröndal sagðist lýsa
yfir stuðnin.gi Alþýðuflokksins
við það í frumvarpinu, sem stæði
til bóta.
Fram hefði komið í ræðu dóms
málaráðherra fyrir skömmiu, er
hann svaraði fyrirspurnum frá
Gylfa Þ. Gíslasyni, að fangelsis-
miáidn væru og hefðu verið í mikl
um ólestri.
Óhugnanlegur fjöldi manna
biði eftir að taka út refsidóma
sína. Þetta væri tvímælalaust
slæmt ástand. Af þessum sökum
heifðu fanigelsisdómar misst þau
/MMM
áhrif að fyrirbyggja afbrot. Ráð-
herrann hefði dregið úr áhygigj-
um þeim, sem ýmsir hefðu lát-
ið í ljós vegna þessa ástands.
Varðandi náðanir sagði Bene-
dikt, að íhuga yrði, hvort allir
nytu sömu aðstöðu til þess að
mál þeirra yrðu tekin til athuig-
unar, sem leiddi til náðunar. Þær
grundvallarhugmyndir, sem ráð-
herranm hefði sett fram um fang
elsisvist ættu að koma fram í
löggjöfimni og starfi dómstólanna,
þ.e.a.s. áður en dómur væri kveð-
inn upp. En ákvarðanir dómstól-
anna ætti að framkvæma. Slðan
spurði hann, hvort beimn undir-
búningur væri hafinn að bygg-
ing.u ríkisfangelsis.
Ólafur Jóhannesson sagði, að
frumteikningar að rikisfangelsi
hafðu á sírnum tíma verið mið-
aðar við, að það yrði reist í einu
lagi. En að undanförnu hefði ver
ið unnið á öðrum grundvellá með
það í huiga að byggja einstakar
deildir í áföngum. Teikningar
hefðiu verið gerðar og vonir
stæðu til, að samnimgar gætu
tekizt við Reykjavíkurborg.
Jóhann Hafstein lét í ijós
ánægju sína með að frumvarp-
ið væri fram komið. Fyrir 4 til
5 árum hefði verið gerð áætlun
í fangelsismálum, þar sem dregn
ir hefðu verið fram áfangar til
endurbóta eins og m'álin stóðu
þá. Gert hafi verið ráð fyrir rík-
isfangielsi í eimu lagi, en skiptar
skoðanir hefðu verið um stað-
setningu þess. Þessar athuganir
hefðu að nokkru leyti verið fram
Benedikt Gröndal.

Ólafur Jóhannesson.
kvæmdar, en aðrir þættir væni
nú í endurskoðun.
Nú væri ráðgert að byggja
ríkisfangelsi í áfönigum og ekki
væri nema gott eitt um það að
sagja. Eldri löggjöf um þessi
efni hefði ekki komið til fram-
kvæmda að öllu leyti. Nýjar hug
mymdir hefðu komið fram í fan-g
elsismálum, sem rétt væri að
taka mið af.
Að loknum þessum uimræðum
var frumvarpinu vísað til 2. um-
ræðu og aillsherjarnefndar neðri
deildar.
Jafnlaunaráð eða félagsdómur
SVAVA Jakobsdóttir mælti í
gaer fyrir frumvarpi um jafn-
launaráð, er hún flytur ásamt
Stefáni Valgeirssyni, Stefáni
Gunnlaugssyni, Bjarna Guðna-
syni og Ólafi G. Einarssyni. Við
umræðuna upplýsti Sverrir Her
mannsson, að B.S.R.B. hefði í
umsögn um frumvarplð í fyrra
ekki mælt með stofnnn nýs dóm-
stóls til þess að úrskurða um
kjaramál kvenna. A.S.f. hefði í
sinni iimsögn bent á, að eðli
máls samkvæmt væri eðlilegt að
fela félagrsdómi þessi verkefni.
Svava Jakobsdóttir sagði, að
frumvarpið hefði ekki fengið af-
greiðslu á síðasta þingi. Megin-
hlutverk jafnlaunaráðs ætti að
vera það að fá skýlaus ákvæði
um jöfn laun og jafnrétti kynj-
anna á vinnustöðum. Það væri
smánarblettur á hverri þjóð, sem
leiddi þessi mál hjá sér.
Svava sagðist hafa hrifizt af
málflutninigi nýfrjálsra ríkja á
þingi Sameinuðu þjóðanna. í
málflutningi þeirra hefði komið
fram, að ekkert ríki væri frjálst,
nema allir þegnar þess væru
Þörungavinnsla
MAGNÚS Kjartansson, iðnaðar-
ráðherra, mælti í efri deild Al-
þingis í gær fyrir frumvarpi rik-
isstjómarinnar um undirbúning
að þömngavinnslu að Reykhól-
um við Breiðafjörð.
Frumvarpið gerir ráð fyrir, að
ríkisstjómin skuli beita sér fyr-
ir stofnun hlutafélags, er bafi
það markmið að kamna aðstæður
til að reisa og reka verksmiöju
Lokað vegna jarðarfarar Frímanns Helgasnoar,
verkstjóra, föstudaginn 8. des. frá kl. 12 á hádegi.
ÍSAGA,
Rauðarárstíg 29 og Breiðhöfða.
til þörungavinnslu að Reykhól-
um og stuðla að því að slíku
fyrirtæki verði komið á fót. Rik-
Lsstjórninni er heimilt að kveðja
til samvinnu hvers konar aðiia,
sem áhuga hafa á miáliinu, iinn-
lenda eða enlenda. Þó skal ekki
minna en 51% af hlutafé féilags-
ins vera i eigu ríkisins, er skipi
meirilhluta fulltrúa í stjóm þess.
Steingrímur Henmannisson
lýsti yfir stuðninigi sinum við
frumvarpið og þakkaði skjórtvirk
vinnubrögð ríkisstjó'rniarinnar
og iðmaðarráðherra.
Þorvaldur Garðar Kristjáns-
son lýsti yfir ánægju með frum-
varpið. Það væri menkUegit mál
fná atvinnusjónanmiði og mikil-
vægt hagsmunamál fná sjónar-
miði byggðarlaganma, er næst
vænu. Jón Ánrnanm Héðinsson
tók einmig til máls.
fnjálsin og allin tækju þátt í at-
vinnulífinu, komun jafnt sem
karlan.
Jafnlaunaráð ætti að vera ráð-
gefandi gagnvart stjórnvölduim,
stofnunum og félöigum í málefn-
um, er vörðuðu launajafmrétti og
jafngildi með körlum og konum
í kjaramáluim. Ráðið ættá m.a.
að taka til sjálfstæðrar rannsókn
ar, hver brögð kynnu að vera að
misrétti í kjaramálum. Ráðið
ætti að kveða upp úrskurði í kær
um, sem því bærust. úrskurður-
inn væri bindandi, en það ný-
mæli væri í frumvarpimu nú frá
því í fyrra, að heimildarákvæði
hefði verið sett um áfrýjun til
almennra dómstóla.
Sverrir Hermannsson sagðist
ekki hafa myndað sér endanlega
skoðun á þessu máli, þó að hann
væri 'gagnrýnimn á það. Laigt
væri til að stofnaður yrði nýr
dómstóll, og því væri haldið
fram, að ófremdarástand rikti í
þessum efnum.
Sitt álit væri það, að við hefð-
um dómstóla, sem væru fullfærir
um að gegna þessu hlutverki.
Ástandið væri ekki eins slæmt
og látið væri í veðri vaka. Launa
misréttið hefði minnkað stórkost
leiga. Fjarri færi því, að jöfnuð-
ur hefði náðst, en mikið hefði
þó áunnizt.
Þeir launþegar, sem misrétti
hefðu verið beittir, hefðu jafn-
an átt góðan aðgang að verka-
lýðsifélögunuim til að fá leiðrétt-
ingu mála sinna. Sá dómstóll,
sem hefði með vinnumál að géra
samkvæmt lögunum uim stéttar-
féiög og vinnudeilur frá 1938
hefði afgreitt þessi mál aðfinnslu
laust. Skynsamlegra gæti verið
að gera nauðsynlegar lagabreyt-
ingar, svo að félagsdómi yrði
kleift að fjalla um þessi málefni.
Samkvæmt íslenzkum rétti
hefði áfrýjun frestandi áhrif á
niðurstöðu máls, en þessu væri
öfuigt farið í þeasu frumvarpi.
Það atriði þyrfti því að skoða
betur.
Halldór Blöndal sagði, að ým-
is atriði væru óljós í þessu frum
varpi. Fróðlegt væri að fá að
vita, hvers vegna heitinu hefði
verið breytt úr jafnlaunadómstól
í jafnlaunaráð. Þá spurði hann,
hvaða rök hefðu legið til þess,
að B.S.R.B. ætti að skipa löglærð
an fulltrúa í ráðið en ekki A.S.f.
eða Vinnuveitendasambandið.
Meginspurningin væri sú,
hvernig jafnlaunaráðið ætti að
sinna þessum verkefnum, hvort
koma ætti upp enn einni stofn-
uninni. Almennt vildi hann segja
uim þetta frumvarp, að það þarfn
aðist mikillar ihugunar og rann-
sóknar að setja á stofn nýjan
dómstól.
Ljósmæðralög
MAGNÚS Kjartansson, heil-
brigðisráðherra, sagði á Alþimgi
i gær, að i febrúar 1971 hefði ver
ið skipuð nefnd til þess að emd-
urskoða gildandi Ijósmæðralöig.
Ekki væri von á breytingartillöig
um nefndarinnar fyrr en síðar á
þessu þingi. Þetta kom fram í
svari ráðherra við fyrirspum
frá Karvel Pálmasyni.
Sjónvarp
— á Vest-
fjördum
MAGNÚS Torfi Ólafsson,
menntamálaráðlierra, upplýsti í
svari við fyrirspurn Irá Karvel
Pálmasyni, að 82 bæir á Vest-
fjörðum næðu ekki sendingum
sjónvarpins og 27 bæir byggju
við slæm móttökuskilyrði.
Ráðlherrann sagði enmfremur,
að ráðgert væri að reisa 3 til 4
stöðvar á Vestfjörðum, sem
áætlað væri að bættu mótrtöku-
skilyrði 30 bæja, er nú næðu ektó
sendmgum og 10, er byggju við
slœm móttökuskilyrðl. Þessar
stöðvar gætu orðið tilbúmar á
mæsta ári, ef fj'ármagn fengist.