Alþýðublaðið - 09.09.1930, Síða 3

ALÞVÐDBLAÐIÐ
3
nokkrum máttarstólpum Ihalds-
flokksins reyndi hann að fegra
fjárhag sinn með blekkjandi
reikningum. Og pegar syndabik-
ar fjárglæframanna þeirra, er að
Isiandsbanka stóðu, var orðinn
svo troðinn, skekinn og fleytifull-
ur, að engin ítrræði fundust, þá
var krafan gerð um það, að ís-
lenzk alþýða tæki á sig stórum
aukna skatta og tolla, til þess a'ð
borga fyrir óreiðumennina.
Því verður aldrei með rökum
neitað, að stjórn íhaldsins á Is-
landsbanka hefir rýrt álit lands-
áns meðal erlendra þjóða. Þær
útlendu lánsstofnanir, sem við Is-
landsbanka skiftu, vita nú, að
þær hafa verið blektar. Við það
hefir álit á íslenzkum fjármálum
biðið stóran hnekki. Og á þvi
eiga íhaldsmenn alla sökina.
Og n.ú gerast íhaldsmenn svo
djarfir að segja, að aðrir spilli
lánstrausti Landsins. Það líkist
því, þegar þjófurinn kennir ráð-
vendni.
Im.
Þriðja iíkið fundið á
Hvíteyju.
Lundúnium (UP.), 8. sept., FB.
Frá Tromsö í Noregi er símað:
Samkvæmt fregn, er hingað hefir
borist, hafa skipverjar á „Isbirn-
inum“ fundið lík á Hvíteyju. Ætla
menn, að það sé lík Frankels, fé-
laga Andrées. Líkið fanst í kofa-
rústum. Skipverjar hafa einnig
fundið hluta af loftfarinu og
hluta af bréfi með rithönd Strind-
bergs.
„Isbjörn" hefir bilaða vél og er
ekki búist við honum til Tromsö
fyrr en 16. þ. m.
Lithberg prófessor hefir í við-
tali við „United Press" skýrt frá
þvi, að sænska sérfræðinganefnd-
in hafi fengið skipun um það frá
sænsku stjóminni að halda kyrru
|fyrir í Tromsö og bíða þar frek-
ari fyrirskipana. Lithberg gaf í
skyn, að „Svænsksund" myndi
einnig halda þar kyrrn fyrir
þangað til „Isbjöm“ kemur með
lik Fránkels. — Minningarathöfn
var haldin í kirkjunni. Yfirfor-
ingjar af „Svensksund" og „Mich-
ael Sars" og opinberir starfsmenn
og stjórnarfulltrúar voru þar við-
staddir.
Olíuverzlun Islands hefir nýlega
fyrir hönd British Petroleum Go.
gert útboð á stækkun olíustöðvar
félagsins á Klöpp hér í bænum.
1 útboðsskilmálunum em sett á-
kvæði viðvíkjandi verkamönnun-
um, sem að verkinu eiga að
vinna, er áður munu ekki hafa
þekst hér í bæ, en algeng eru
erlendis. Þau eru þannig:
„18. gr. Verktakinn skal borga
vmnulaun þau, sem viðurkend eru
í bænum, og skal kynna sér þær
venjur um vinnu, sem hér ríkja.
Verktakinn skal gera alt, sem
með sanngirni verður af honum
krafist til þess, að komast hjá
deilum við starfsmenn sína um
kaup, vinnutíma eða vinnuskil-
mála, sem gætu haft áhrif á fram-
kvæmd samnings þessa. Ef nokk-
ur deila skyldi koma upp, sem
hefði í för með sér tafir eða
stöðvanir, þá skal það þegar til-
kynt Olíuverzluninni, sem áskilur
sér rétt til þess að slíta samn-
ingnum, ef báðir aðiljar geta ekki
komist að viðunandi samkomulagi
eða ef Olíuverzlunin líti svo á,
að deilan myndi valda eða vera
líkleg til að valda óánægju eða
óróa hjá starfsmönnum hennar.“
Slík ákvæði ættu að vera í
öllum útboðsskilmálum hér í bæ.
Islenzk verklýðsæska.
Eitt eftirtektaverðasta fyrir-
brigðið í íslenzku stjórnmálalífi
síðari ára er baráttan um æsk-
uná. Sú barátta er í raun og
veru eðlileg þegar þess er gætt,
að vér, sem nú lifum, stöndum á
örlagaríkum tímamótum. Gamli
tíminn með sínum fábreyttu
ffamleiðslukröftum og vægu lífs-
kröfum er að líða undir lok, en
nýr tími með risatækjum stór-
iðju, voldugra lífskrafna og and-
legrar vakningar til skipulags-
bundinnar samvinnu fólksins er
að renna upp. — Á öllum tímum
hafa verið til menn, sem reynt
hafa að veita viðnám gegn nýj-
ungum síns tíma. Trú slíkra
manna á fullkomleik lífsskoðana,
er mótuðust í hugum þeirra á
æskuárunum, hefir knúð þá til
þess að fórna kröftum sínum í
æfilanga baráttu möti þvi, sem
þeir hafa kallað framhleypni og
vitleysu ungu kynslóðarinnar. Og
undantekningarlítið hafa kyr-
stöðumenn kynslóðanna hrópað í
elli sinni, er þeir sáu, að alí
þeirra viðnám varð tiT einskis,
að heiminum væri sífelt að hraka.
Slíkir menn eru sannarlega aumk-
unarverðir. Þeir skilja ekki lög-
mál ljfsins, þekkja því ekki köll-
fcm sina í lífinu og hljóta þvi alt
af að standa í vonlausu striði,
unz straumrás tímans skolar
þeim burtu af sviði tilverunnar
óánægðum og óhami ngjusömum,
án þess að þeir hafi nokkuð unn-
ið til uppbyggingar fyrir lifið á
jörðinni. Slíkir menn eru mestu
ógæfumenn mannkynsins. Þeir
eru brennuvargarnir, sem óafvit-
andi ráðast á gróandann í lífi
þjóðanna og vegna skilningsleys-
is og tregðu verða sjálfum sér
til ógæfu og samtíð sinni ti)
óblessunar.
Enn erum vér að berjast við
skilningsleysi, tregðu og trú ein-
stakra manna á þjóðskipulag,
sem ekki hæfir lengur þörfum
almennings. Hér á landi eróhætt
að fullyrða það, að að minsta
kosti 4/5 allra landsmanna ættu
af hagsmunalegum ástæðum að
skipa sér fast í fylkingu gegn
íhaldsflokkunum. Að eins örlítið
brot af ibúum þessa lands getur
fylgt ihaldsflokkunum af hags-
munalegum ástæðum. I því sam-
bandi er rétt að minna á það, aö
ein fjölskylda flytur út afurðir
fyrir ca. 15 millj. króna árlega,
er það um fjórði hluti alls út-
flutnings Islendinga, en allur
þorri ibúanna er eignalaus vinnu-
lýður í sveitum og bæjum. Og
þrátt fyrir þessa staðreynd um
óeðlilega og óréttmæta misskift-
ingu framleiðslunnar dirfast mál-
tól íhaldsins í landinu að full-
yrða, að hér sé fjárhagslegur
jöfnuður á hæsta stigi. En sorg-
legasta staðreyndin er sú, að
þrátt fyrir það að íhaldsflokk-
arnir verja misskiftingu þjóðar-
framleiðslunnar og hafa það auk
þess á stefnuskrá sinni að ganga á
hlut eignalausra bænda og verka-
lýðs með tollum á mörgum
helztu lífsnauðsynjum almennings
er atkvæðafylgi þeirra fjórum
sinnum meira en Alþýðuflokksins,
sem berst fyrir afnámi tolla á
lífsnauðsynjum og vill með vitur-
legri löggjöf koma á réttari arð-
skijFtingu og tryggja lífsöryggi al-
þýðunnar með fullkominni nú-
tímatryggingar 1 öggj ö f. Enginn,
sem hefir opin augun fyrir þörf-
um almennings, getur efast um
það eitt augnablik, að fylgi í-
haldsflokkanna grundvallast að
mestu leyti á þekkingarskorti og
því, að landsmenn kunna ekki
enn að greina á milli góðs og
ills á hinu „pólitíska" sviði.
Slíkt er nú ástandið í þessu
landi, þegar íslenzk verklýðsæska
rís upp til ákveðins viðréisnar-
starfs á grundvelli stéttabarátt-
unnar. Og þótt enn séu ekki lið-
in nema þrjú ár síðan fyrsta
félag ungra jafnaðarmanna var
stofnað, þá.hefir hinn öri vöxtur
og útbreiðsla þeirrar hreyfingar
sýnt það og sannað, að í henni
felst vaxtarbroddur mjrrcir félags-
menningar, sem á fyrir sér að
útrýma öllu, sem óhæft reynist
fyrir eðlilegan þroska lífsin^. —-
Lífsviðhorf æskulýðs vorrar aldar
skapast eftir stéttaraðstöðu hans
í þjóðfélaginu. Þróun auðmágns-
ins í auðvaldsríkjunum þjappar
fólkinu í tvær stéttir, eignastétt
og öreiga. Fyrir því hlýtur æsku-
lýðurinn einnig að skiftast í ör-
eigaæsku og borgara. En skifting
æskunnar verður greinilegri, því
að hún er ekki haldin af blindni,
vana, tregðu eða kerlingabókum
liðna tímans og veit hvað hún er
og hvað hún á að verða. Það er
því augljóst, að barátta íhaldsins
um æskuna er unnin fyrir gíg.
Hjá æskulýð nútímans þekkist
Afsláttur af
öllu.
1
Skpdisalan
fi Haraldarbúð
I
Lægst verð í
borginni.
hófst fi gær. — Ailar hinar vönduðu vörur verzlunarinnar seljast með
afar lágu verði og par á meðal margskonar varningur, sem seldur er fyrir
örlitið. — Of langt yrði að telja upp öli pau kynstur nauðsynlegra hluta,
sem fá má fyrir lítið bæði í Dömu- og Herra-deildinni.
En bezt er fyrir hvern og einn að koma og skoða.
Látið ekki tækifærið líða fram hjá yður.
Komlð og gerið góð kanp.