Alþýðublaðið - 24.09.1930, Blaðsíða 2

ar
ALPÝÐDBLAÐIÐ
Hðrmnlegt slys.
6 börn og fnllorðiim karlmaðnr drafekna.
„Hvað varðar mlg
um stjórnmál?“
Hvað varðar mig um stjórmnál,
epyrja ýmsir, sem ekki hafa kynt
sér hvað stjómmálabaráttan er
og hverja þýðingu hún hefir fyr-
ir afkomu fjöldans.
Auðborgumnum þykir gott, að
alþýðan hugsi lítið um stjórnmál.
t>að er ráðið til þess að sölsa at-
kvæðd handa íhaldinu frá þeim,
eem það féflettir mest, að reyna
að telja alþýðufólki trú um, að
því sé bezt að vera ekki að
bjástra við pólitík. Fréttirnar geti
það lesið í „MorgunbIaðinu“ og
Varðar-lsafoid, sem send er 6-
tæpt „gefins" upp í sveitir og
út á annes í von um atkvæði að
launum fyrir rausnina(H).
Blekkingar íhaldsins við hrekk-
laust fóik, sem heldur alla vini,
feem í eymn hlæja, eru af sama
toga spunnar og blekkingar spila-
falsarans, sem telur hrekklausan
mann á að spila \dð sig um pen-
inga, vísar honum síðan til sæt-
is þar, sem spegill er skáhalt að
baki, og hættir ekki fyrri en hann
hefir tæmt pyngju hans. Hrekk-
lausa manninn, sem sér ekki við
'bragðarefnum, grunar sízt af öllu,
að hann sjái á spilin sín í spegl-
inum. Spilafalsarinn er líka viss
með að láta hann græða fyrst í
stað, til þess að gera hann sólgn-
ari í spilið. Þannig leggja fjár-
dráttarfélög og stórbraskarar oft
talsvert fé í það í fyrstu að
láta líta svo út sem þeir séu
beztu forsjármenn alþýðunnar,
svo að henni sé óhætt og bein-
línis holt að koma til þeirra,
skifta við þá og vera undir
verndarvæng þeirra. Að hugsa
sjálf um stjómmál, verzlun og
viðskifti sin, sé henni mesti ó-
þarfi, tímatöf og fyrirhöfn. Þeir
skuli annast um það, — ekki þó
af þvi, að þá langi svo mikið til
þess, sei, sei, nei, heldur af ein-
skærri föðurlandsást og um-
hyggju fyrir alþýðunni. Þannig
hafa margir burgeisar koanið ár
sinni fyrir borð í viðskiftamálum
og stjómmálum, sem einmitt era
fyrst og fremst fjárhagsmál, átök
um það, hvar ágódinn af striti
alpýdunnar skuli lenda, hvort
heldur í sjóði hinna fáu, sem láta
vinna fyrir sig, eða til að bæta
afkomu hinna mörgu, sem erfiða
og skapa auðinn.
Eins og fiskimaður veit, að
þegar lúða kemur á handfæri, þá
er vissara að gefa henni eftir við
og við, svo að hún slíti sig síður
af önglinum, eins vita sálnaveið-
arar iuðvaldsins og stórbraskar-
ar, að þeim er um að- gera að
telja athugalitlu alþýðXifólki trú
um, að þeir séu svo sem ekki að
veiðía það í gildru; isíður en svo.
Þeir séu einmitt að vinna að
almennings hag — og hver og
einn óbreyttur ihaldskjósandi sé
að vinna sjálfum sér gagn og
komast í skjól hinna „miklu“
manna með því að fela þeim um-
boð sitt. Það sé svo sem ekki
verið að veiða þá ú agn né seil-
ast ofan í pyngjur þeirra. Spila-
maðurinn, sem snýr bakinu ská-
halt við speglinum, granar ekki
prakkarann, sem litur ósköp sak-
leysislega yfir á vegginn hinum
megin svo að lítið ber á.
Þarna liggur hundurinn graf-
inn. Sá alþý'ð'umaður eða kona,
sem ekki gætir þess, að stjórn-
málin eru barátta um peirra eig-
in afkomu, barátta um skiftingu
verðmætanna, sem starfandi
fjöldimr skapar með hug og
höndum, — sá, sem lætur sig
stjórnmálin engu skifta, en felur
fjárplógsmönnunum að sjá fyrir
þeim, hann er eins og sauðkind-
in, sem lætur rekast í rétt og
lofar að rýja af sér reifið. Hann
má þá sjálfum sér um kenna, þó
að hann sé arðrændur á öllum
sviðum, með lágu kaupgjaldi fyr-
ir vinnu sína, verzlunarokri, toll-
um, sem mest eru píndir út úr
þeim, sem minstar hafa tekjurnar,
en fyrir flestum að sjá, og með
öðrum slíkum auðvaldsbrögðum.
Hann hefir fengið kjassmæli á
kosningadögum og á stundum ó-
keypis íhaldsblað. Lúðan fær líka
ókeypis agnið, sem beitt er fyrir
hana.
En sú ógæfa, sem er sjálf-
skaparvíti, er ekki léttbærust.
Hún er þvert á móti hörmuleg-
ust. —-
Hvað varðar alþýðuna um
stjórnmál ? — Það er sama og að
spyrja: Hvað varðar alþýðuna
um afkomu sína? Hvað varðar
hana um, hvort hún er sífelt
rænd verðmæti vinnu isinnar?
Hvað varðar hana um, þótt fá-
einir menn hirði þjóðarauðinn og
skamti hinum öllum sveltituggu?
Hvað varðar hana um, hvort hún
er hugsandi og sjálfstætt fólk,
sem stjórnar sjálft eigin málum,
eða atkvæðafénaður, sem fær all-
an stjórnmáiafróðleik sinn úr
„Mgbl.“ og Varðar-ísafold, hvort
sem sá „fróðleikur“ er nú seldur
sérstaklega eða beitan er gefin?
Bandaríki Evrópu.
Fyrsta mótbáran.
Lundúnum (UP). 23. sept. FB.
Genf: Fyrsta verulega mótspyrn-
an gegn áformum Briands um
Bandaríki Evrópu kom frá Ka-
nada-fulltrúanum Ridely i ræðu,
sem hann hélt í dag. Kvað hann
verndartollasamninga milli Ev-
rópurikjanna í hvaða mynd sem
væri mundu leiða til útilokunar
útflutningsvarnings frá Vestur-
heimi. Það er farið fram á það,
sagði Ridely, að við föllumst á
stofnun víðtæks rikjabandalags,
sem útilokaði vörur okkar frá
frjálsri samkeppni. Er mér óskilj-
anlegt, að frumkvöðlar þessarar
hugmyndar skuli hafa lagt hana
fyrir þing Þjóðabandalagsins.
Símskeyti frá Seyðisfirði.
f gær þegar Sigfinnur Mikaels-
son og þrjár dætur hans ungar
og þrír ungir synir Sveinbjarn-
ar Ingimundarsonar á Vestdals-
eyi'i voru að taka hey í lítinn
mótorbát skamt frá Dvergasteini,
Sœnskakosningaraar
JafDaðarmenn vinna stórfeld-
an sionr.
(Einkaskeyti til Alþýðublaðsins.)
Stokkhólmi, 23. sept.
Nýafstaðnar eru bæjarstjóma-
og lénsþinga-kosningar í Svíþjóð.
Bæjarstjórnirnar í 5 stærstu bæj-
unum og lénsþinginu kjósa svo
þingmenn til efri deildar þings-
ins.
Orslit kosninganna sýna vöxt
og viðgang jafnaðarstefnunnar í
Sviþjóð. Kosningaúrslitin eru
þanniig: Hægiimenn (svartasta í-
haldið) fengu 384166 atkv. og
329 fulltrúa; við síðustu kosning-
ar áður fengu þedr 323754 atkv.
og 326 fulltrúa. Bændaflokkuiinn
fékk 224398 atkv. og 185 fulltrúa;
við síðustu kosningar fékk hann
172394 atkv. og 164 fulltrúa.
Frjálslyndir („liberalir" og „fri-
sindede"), sem hafa lengi verið í
kosningabandalagi, fengu 210263
atkv. og 141 fulltrúa; við siðustu
.kosningar fengu þeir 207639 atkv.
og 281 (?) fulltrúa. Jafnadarmenn
fengu 568969 atkv. og 469 full-
tráa; við síðustu kosningar fengu
þeir 458293 atkv. og 441 fulltrúa.
Kommúnistar fengu 50485 atkv.
og 8 fulltrúa; við síðustu kosn-
ingar fengu þeir 40109 atkv. og
14 fulltrúa.
Eins og sést á framan rituðu,
hefir kosningaþátttakan verið
miklu meiri nú en áður. Talið
er víst, að stjórnin, sem er studd
af frjálslyndum („líberölum" og
„frisindede"), verði að segja af
sér, þar sem þessir flokkar hafa
miklu tapað.
Þessi kosningaúrslit sýna, að
jafnaðarmenn hafa unnið 4 þing-
sæti í efri deildinni. Stjómar-
fiokkarnir, frjálslyndir („liberalir“
og „frisind€d3“),hafatapaÖ þrem-
ur, en kommúnistar einu.
I efri deild eiga 150 þingmenn
sarti.
Hvað líður gasinu?
Víða úr bænum er þeim fyrir-
spurnum beint til blaðanna,
hvernig standi á því, að gas-
straumurinn er svo lítill, að varia
er eldandi um miðbik dagsins.
Er gasstöðin orðin of lítil eða er
ólag á einhyerju í gasstöðinni?
Spyr sá, sem, ekki veit. x.
Borgarstjóri er beðinn að svara.
hvolfdi bátnum um 20 metra frá
landi og sökk alt. Enginn var
syndur. Allir drukknuðu. Drengs-
lík fanst í gærkveldi. Reynt var
að ná bátnum upp í dag, en ienn
þá hafa ekki náðist fleiri lík.
fsienzku Grænlandsfararnir.
FB., 23. sept.
Loftskeytastöðin hefir sent FB.
eftirfarandi til birtingar:
Janus Sörensen sjóliðsmað-
ur, sem er við uppmælingar l
Grænlandi, hefir sent okkur
skeyti það, er hér fer á eftir:
Gerið isvo vel að láta vita, að
Islendingunum þremur, sem taka
þátt í Wegeners-leiðangrinum,
liður vel. Heimsótti þá 12. þ.
m. á jökulbreiðunni í 1200 metra
hæð. Þeir senda allir kveðjur og
láta vel yfir sér. Guðmundur
stúdent verður sennilega í vetur
með leiðangrinum, en hinir tveir
fara frá Holsteinsborg um 1. nóv.
Maður finsí orendur.
1 gærmorgun fanst Kjartan Öl-
afsson, verkstjóri fiskverkunar-
stöðvarinnar „ÁIfheima“, örendur
uppi á skúrþaki við fiskvenkun-
arstöðina. Hefir hann orðið bráð-
kvaddur. Líkið verður rannsakað
til þess að sjá, hvert orðið hefir
banamein hans.
Kjartan heitinn var nálægt fer-
tugu. Hann var ókvæntur, en á
móður á lífi og mörg systkini.
Hann átti heima á Tjarnargötu
48.
Atvinnuleysið í Englandi og
Mzbaiandi.
UP., 13. sept. FB.
Frá Lundúnum er simað: At-
vinnumálaráðherrann hefir til-
kynt, að taia atvinnuleysingja
hafi 15. september verið 2 103 413,
en sú tala er 36 158 Iægri en vik-
una á undan, en 894 meira en
fyrir tilsvarandi tímabil árið
1929.
Frá Berlín er símað: Atvinnu-
leysi eykst enn, eins og við var
búist þegar haustaði. Búist er við,
að tala hinna atvinnulausu muni
aukast upp i 4 milljónir í veitur.
Sem stendur era þrjár milljónir
atvinnuleysingja í landinu.
Togararnir. „Njörður" fór á
veiðar í gær, en snéri aftur til
þess að fá nýja vörpuvíra og
fór síðan á ný. „Snorri goði“
fór á ísfiskveiðar í gærkveldi.
„Tryggvi gamli" kom frá Eng-
landi í gær og „Maí“ í morgun.