Morgunblaðið - 25.06.1980, Síða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 25. JÚNÍ1980
Árni Benediktsson, framkvæmdastjóri um bókun ríkisstjórnar:
Minna virði, en ég
hafði vonazt eftir
nÞAÐ er tvimælalaust, að aðal-
vandamál frystiiðnaðarins staf-
ar af verðbólgu, þvi að nýjar
kostnaðarhækkanir urðu geysi-
lega miklar i byrjun þessa
mánaðar," sagði Árni Bene-
diktsson, framkvæmdastjóri
Sambands sambandsfrystihúsa
í samtali við Morgunblaðið i
gær. „Að sjálfsögðu koma eng-
ar verðhækkanir á móti, þannig
að á móti þvi varð að koma
eitthvað annað. gengissig eða
þvi um líkt. Nú boðar Seðla-
bankinn slíkar ráðstafanir og
geta þær vissulega orðið full-
nægjandi. Það þarf væntanlega
gengissig upp á 6 til 8% til þess
að jafna hallareksturinn."
„Hins vegar er það, að þegar
er orðið svo slæmt ástand," sagði
Árni, „að víða eru launagreiðslur
farnar að dragast. Þá auðvitað
er farið að kreppa meira að á
öðrum sviðum, þegar það er látið
koma fyrir. Gengissig er hins
vegar ákaflega lengi að bæta úr
því, þannig að ég fæ ekki séð, að
þetta breyti verulega úr fyrir-
ætlunum húsa um að draga úr
rekstri á næstunni."
Þá spurði Morgunblaðið Árna
Benediktsson um bókun ríkis-
stjórnarinnar. Hann sagði: „Þar
eru ýmis atriði, sem gætu verið
til bóta. Hins vegar skil ég ekki,
hvernig skráning geymslurýmis
og flutningur milli geymslna
getur heyrt undir ríkisstjórn og
kemur mér á óvart, ef einhver
Aðgerðirnar
leysa ekki
greiðsluvanda
frystiiðnaðarins
hefur leitað til hennar með þann
vanda."
Um annað atriðið í bókun
ríkisstjórnarinnar sagði Árni, en
hann fjallar um ráðstafanir til
þess að „kanna alla möguleika á
viðbótarmörkuðum: „Já það er
hlutur, sem engan veginn er
fyrir hendi að gera neitt í. Við
höfum notað alla okkar beztu
möguleika og það er að sjálf-
sögð'i ljóst að það eru möguleik-
ar og lakari, en ég sé ekki að þeir
séu nothæfir. Það, sem ríkisvald-
ið kann að geta gert á þessu
sviði, væri, ef hægt væri að
fullnýta heimild til samninga við
Sovétríkin, en þar virðast vera
ýmsir erfiðleikar á að það sé
hægt. En sölusamningar við
Sovétríkin eru miklu minni en
rammasamningar gera ráð fyrir.
Um rannsókn á markaðsmálum
okkar í heild, eins og segir í
bókuninni. Þetta veit ég ekki
hvað þýðir og sé ekki að þar geti
komið neitt fram, sem er sjávar-
útvegi til bóta.“
Þriðja atriði bókunar ríkis-
stjórnarinnar fjallar um skuld-
breytingar, m.a. til þess að mæta
birgðahaldskostnaði. Um hann
sagði Árni Benediktsson: „í sam-
bandi við skuldbreytingar, er
það ljóst, að þær eru í mjög
mörgum tilfellum nauðsyniegar
og er sjálfsagt að fagna því, að
þær verði framkvæmdar, en
hvernig það tengist við það að
mæta kostnaði birgðahalds sé ég
nú ekki og um vandamál Útvegs-
bankans hef ég ekkert um að
segja."
Um framleiðniaðgerðir, sem
ríkisstjórnin vill að unnið verði
markvisst að og nefndar eru í 5.
lið bókunarinnar, sagði Árni:
„Það er nú svo að framleiðni í
sjávarútvegi og reyndar í ýms-
um fleiri útflutningsgreinum er
miklu meiri en í greinum fyrir
innanlandsneyzlu og er satt að
segja orðinn ótrúlega mikill og
óeðlilega mikill munur þar á.
Það væri miklu brýnna fyrir
þjóðfélagið, ef menn sneru sér
frekar að þeim atriðum, sem
eftir hafa legið. Það eru ákaflega
litlir möguleikar í fiskiðnaði til
framleiðniaukningar. í frystiðn-
aðinum er að mestu lagi unnið i
bónus og á afköstum, sem eru
mikil og verða ekki aukin. Nýt-
ing hefur á undanförnum árum
verið pínd upp eins og frekast
hefur verið kostur. Nú er það
svo, að þegar herðir að á mörk-
uðum, verður alltaf fyrst nauð-
synlegt, að reyna að bæta gæðin.
Það er alveg ljóst að við verðum
að leggja höfuðáherzlu á það nú,
sem getur orðið til þess að draga
úr hráefnisnýtingu að einhverju
leyti, þannig að ég held að líkur
séu til þess að á þessu ári fari
framleiðnin heldur minnkandi.
Hins vegar eru hlutir, sem væri
unnt að leggja áherzlu á. T.d. eru
einna mestar vonir bundnar við
það að það verði hægt, að ná
betri nýtingu á ýmsum sviðum
með betra eftirliti með vinnsl-
unni með rafeindatækjum. Það
væri vafalítið hægt að hraða
eitthvað þeirri þróun, en til þess
þyrfti töluvert fjármagn. Bætir
það ekki stöðu frystiiðnaðarins í
hvelli."
Fimmti og síðasti punktur í
bókun ríkisstjórnarinnar fjallar
um að við ákvörðun fiskveiði-
stefnu verði meira tillit tekið til
samhæfingar veiða, vinnslu og
markaðsmöguleika. Um hann
sagði Árni Benediktsson: „Ég
held að það beri að fagna þessu,
að menn vilji samræma veiðar
og vinnslu að markaðshorfum.
Um þetta hefur verið talað fyrir
algjörlega daufum eyrum nú á
undanförnum árum. Hvað, sem
um það hefur verið sagt, hefur
það bókstaflega ekki heyrzt. Ég
segi því bara: Guð láti gott á
vita.“
Um bókun ríkisstjórnarinnar í
heild sagði Árni Benediktsson:
„Það er sumt í henni, sem
vissulega gæti verið til bóta, ef
því væri fylgt eftir, en í heild
finnst mér hún vera minna virði,
en ég hafði vonazt eftir."
Þorvaldur við eitt verka sinna.
Opnar sína
fyrstu mynd-
listarsýningu
ÞORVALDUR Davíð Halldórsson
frá Húsavík, opnaði í gær sína
fyrstu myndlistarsýningu 24. júní
s.l. á Mokka-Kaffi. Á sýningunni
eru 20 myndir allar unnar með
blýöntum. Myndirnar eru allar
unnar á síðasta ári og eru flestar
til sölu. Sýningin mun standa í
þrjár vikur.
Beið löndunar í
f jóra sólarhringa
LÖNDUN hófst úr skuttogaranum
Maí í Hafnarfirði á mánudagsmorg-
un, en röskir fjórir sólarhringar
voru þá liðnir síðan skipið kom af
veiðum. Vegna erfiðleika í frystihús-
um tókst ekki að fá önnur frystihús
til að taka við afla skipsins eins og
oft er gert. Varð því að bíða með að
landa úr Maí, en Júní kom fyrr í
síðustu viku inn til Hafnarfjarðar
með 310 tonn og vegna þess mikla
afla annaði Bæjarútgerð Hafnar-
fjarðar ekki báðum skipunum.
Fóðurbætisskatturinn:
Leiðir ekki til hækkunar
búvöruverði til neytenda
- nema hugsanlega
á svína- og
alifuglaafurðum
„ÞESSI fóðurbætisskattur mun
ekki valda hækkun á búvöruverði
og er það í samræmi við gildandi
lög um þetta efni, en þar segir að
gjöld af þessu tagi skuli „ekki
leiða til hækkunar á búvöruverði
að svo miklu leyti sem fjármagn-
inu er varið til að jafna söluverð
búvara milli framleiðenda.“ Sé við
það miðað að fóðurbætisinnflutn-
ingur dragist saman um 25%
miðað við innflutninginn mánuð-
ina júlí til desember síðustu 3 ár,
gefur fóðurbætisskatturinn um 5
milljarða króna i tekjur til ára-
móta,“ sagði Pálmi Jónsson, land-
búnaðarráðherra, á blaðamanna-
fundi, sem hann efndi til i gær í
tilefni af setningu bráðabirgða-
laga um fóðurbætisskatt og breyt-
inga á svonefndu kvótakerfi.
í Morgunblaðinu í gær var greint
frá efni bráðabirgðalaganna í aðal-
atriðum en við þá frásögn má bæta,
að samkvæmt lögunum er heimilt
að endurgreiða framleiðendum fóð-
urbætisskattinn að hluta eftir regl-
um, sem Framleiðsluráð landbún-
aðarins ákveður. Er meðal annars
heimilt að ákveða mismunandi
endurgreiðslu eftir innlögðum af-
urðum, eftir bústærð, eftir lands-
hlutum og eftir búgreinum í ein-
stökum landshlutum.
Pálmi sagði, að ekki væri enn
ákveðið, hvernig þeim 5 milljörð-
um, króna, sem áætlað væri að
fóðurbætisskatturinn gæfi yrði
varið. Meginhlutinn færi þó til
verðjöfnunar, til að tryggja bænd-
um fullt verð fyrir framleiðslu
sína, þar sem útflutningsbætur
hrykkju ekki til. Þá sagðist Pálmi
hafa óskað eftir því við Fram-
leiðsluráð, sem annaðist ráðstöfun
fjárins, að þessu fé verði m.a. varið
til þess að gera mögulegar þær
breytingar á kvótakerfinu, að fullt
verð fáist fyrir fyrstu 300 ærgildis-
afurðir hvers bónda á lögbýli.
Pálmi, sagði að enn væri óvíst
hversu mikið og til hverra fóður-
bætisskatturinn yrði endurgreidd-
ur. „Það er þó ljóst að alveg á
næstu dögum verður að taka ákv-
örðun um, hvort endurgreiða eigi
framleiðendum eggja, svína og
kjúklinga einhvern hluta fóðurbæt-
isskattsins. Mín skoðun er sú að
ekki eigi að endurgreiða til þessara
framleiðenda þann hluta skattsins,
sem svarar til erlendu niður-
greiðslnanna," sagði Pálmi.
Gera má ráð fyrir að hvert kíló
af innfluttum fóðurblöndum hækki
um 140 til 150 krónur en verð á
fóðurblöndum, sem blandaðar eru
hér heima, hækki um 100 krónur
hvert kíló. Verði svína- og alifugla-
bændum endurgreiddur sá hluti
fóðurbætisskattsins, sem er um-
fram erlendu niðurgreiðslurnar má
gera ráð fyrir að fóðurbæti til
þessara framleiðslugreina hækki
um 40 til 45%, en þess má geta að
verðlagning á afurðum þessara
búgreina er frjáls og má því allt
eins gera ráð fyrir að þessi hækkun
leiði til verðhækkunar á eggjum,
svínakjöti og kjúklingum.
Pálmi sagði, að aðrar ákvarðanir
um ráðstöfun þessa fjár biði ákv-
örðunar aðalfundar Stéttar-
sambands bænda í haust og þar
yrði einnig tekin afstaða til til-
lagna um frekari breytingar á
svonefndu kvótakerfi.
Pálma einkum vegna mikillar
sumarmjólkur og það væri því
óheppilegt að bændur gætu enn
aukið hana með ódýru kjarnfóðri.
„Verð á innfluttum fóðurbæti er
nú hlutfallslega mjög lágt miðað
við verð á mjólk, en það hefur lengi
verið talið eðlilegt að bændur
fengju eitt kíló af fóðurbæti fyrir
mjólkurlítirinn. í verðlagsgrund-
vellinum nú fá bændur 306 krónur
fyrir mjólkurlítirinn en kjarnfóð-
urkílóið í grundvellinum kostar 136
krónur. Það sem veldur þessu eru
meðal annars niðurgreiðslur Efna-
hagsbandalagsins á fóðurbæti og
Ljósm. RAX.
Pálmi Jónsson, landbúnaðar-
ráðherra greinir frá efni bráða-
birgðalaganna á fundi með blaða-
mönnum i gær. Við hlið hans
situr Magnús Torfi ólafsson,
blaðafulltrúi rikisstjórnarinn-
ar.
það er óþolandi að erlendir aðilar
geti með þessu haft afdrifarík áhrif
á búvöruframleiðslu okkar og jafn-
framt kippt rekstrargrundvellinum
undan fóðuriðnaði okkar íslend-
inga,“ sagði Pálmi.
Pálmi sagði á blaðamanna-
fundinum, að bráðabirgðalögin
væru byggð á tillögum nefndar,
sem ríkisstjórnin hefði skipað til
að vinna að endurskoðun stefnunn-
ar í landbúnaðarmálunum. Um
ástæðurnar fyrir setningu Iaganna,
sagði Pálmi, að þær væru margar.
Fyrst mætti nefna að mjólkur-
framleiðslan væri mun meiri held-
ur en markaður væri fyrir og væri
því ekki um annað að ræða en
draga úr mjólkurframleiðslunni
um 10 til 15% og laga framleiðsl-
una að innanlandsmarki. Vandinn í
mjólkurframleiðslunni, er að sögn