Morgunblaðið - 23.08.1981, Qupperneq 2

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 23. ÁGÚST 1981
Alls konar undirboð þekkjast á
vátryggingamarkaðmim erlendis
- segir framkvæmdastjóri Sambands tryggingafélaga
- Eimskip gaf ekki kost á innlendum tilboðum
„IIÉR ER UM viðamikið mál að ræða, en ef aðeins er stiklað á
því helsta, þá er nauðsynlegt að byrja á því að gera sér grein
fyrir hvað vátryjfKÍng cr og hvaða hlutverki vátrygginKafélög
KeKna.“ sagði Ilafsteinn Hafsteinsson, framkvæmdastjóri
Samhands íslenskra tryKginsafélaga. í samtali við Morgun-
blaðið í gær. En Hafsteinn var spurður álits á frétt í
Morxunblaðinu á föstudag, um að skipafélagið Hafskip
hyggist leita tryKKÍnga erlendis, án milligöngu innlendra
trygginKafélasa.
„I upphafi bundust menn
samtökum um að bæta fjár-
hagstjón hvers annars, ef
cjónið stafaði af vissum tjóns-
atburðum," sagði Hafsteinn
ennfremur. „Þannig dreifðu
einstaklingarnir áhættunn! á
milli sín. Dreifing áhættunnar
er grundvöllur vátrygginga.
Hlutverk vátryggingafélags er
dreifing áhættunnar, uppgjöf
tjóna, og að gefa upplýsingar
um vátryggingaskilmála og
beita sér fyrir tjónavörnum.
Islensku vátryggingafélögin
hafa á að skipa sérhæfðum
mönnum, sem hafa menntað
sig sérstaklega á þessu sviði og
hafa margra ára starfsreynslu
í vátryggingum. í minni
áhættum fer dreifingin fram
innan félagsins en í stærri
áhættum endurtryggir félagið
áhættuna innanlands og eða
utanlands.
Eftir því sem áhættan er
stærri er henni dreift víðar.
Þetta er ekkert íslenskt fyrir-
bæri, þannig er það alls staðar
í heiminum, þar sem vátrygg-
ingar eru. T.d. Norðmenn
vátryggja sín skip í Noregi, en
þarlend vátryggingafélög
dreifa áhættunni meðal ann-
ars til Englands, Bandaríkj-
anna og fleiri landa, jafnvel til
Japans. Það er ekkert eitt
enskt eða franskt vátrygg-
ingafélag sem tæki að sér að
vátryggja nokkur íslensk
kaupskip, þeir hafa alveg
sama háttinn á og hérlendis,
þeir dreifa áhættunni. Það er
einnig rétt að hafa í huga, að
það þekkjast alls konar undir-
boð á vátryggingamarkaðnum
Julie Cristie
til landsins
LEIKKONAN Julie Cristic var
væntanleg til landsins í gær og
mun þegar hefjast handa við
kvikmyndatökuna á myndinni
Guli. en einn fimmti hluti hennar
er tekinn hér á landi.
Er reiknað með að tökurnar taki
níu daga og fara þær fram á
Langjökli, en í handriti mun
Island gegna hlutverki ónefnds
landsvæðis þar sem gullgrafarar
hafa aðsetur og eru það bernsku-
slóðir persónunnar Ruby, sem
Julie leikur.
Með Julie Cristie kom hingað til
lands leikkonan sem leikur annað
aðalhlutverkið í myndinni, Colette
Lafond.
Loðnuveiði
er enn treg
ENN gengur loðnuveiðin við Jan
Mayen illa og síðasta sólarhring
tilkynntu aðeins tvö skip um afla,
Gígja með 550 lestir og Sæbjörg
500 lestir. Gigjan mun þó hafa
kastað á leið heim af miðunum
eftir um þriggja tíma stím og fékk
þá 50 lestir til viðbótar.
erlendis, og er gert í þeim
tilgangi að ná viðskiptum, en
svo fer í sama horfið aftur.
Að halda því fram, að allar
tryggingar á verslunarskipa-
flotanum séu hjá erlendum
tryggingafyrirtækjum er
beinlínis rangt. Eg held ég
megi fullyrða, að Eimskipafé-
lag íslands sé eina skipafélag-
ið sem hefur farið með skipa-
tryggingar sínar til erlendra
aðila. I því sambandi er rétt að
minna á, að íslensk
vátryggingafélög hafa ekki
fengið tækifæri á að bjóða í
skipatryggingar Eimskipafé-
lagsins og því ekki reynt á það
hvort íslensku vátryggingafé-
lögin geti boðið betri kjör en
hinn erlendi aðili.
Með því að fara með vá-
tryggingar beint erlendis er
verið að leita út fyrir landið
eftir sérkunnáttu sem er fyrir
hendi hérlendis. Að auki er
einnig rétt að hafa í huga að
íslensku vátryggingafélögin
greiða hérlendis ýmis opinber
gjöld af þjónustu sinni eins og
skatta og aðstöðugjald,
greiðslur til Tryggingaeftir-
litsins, Brunamálastofnunar
ríkisins og fleira. Af flestum
vátryggingaiðgjöldum hér-
lendis er greiddur söluskattur
og af flestum vátrygginga-
skírteinum stimpilgjald. En
það er ekki verið að óska eftir
forréttindum á þessu sviði
fyrir íslensku vátryggingafél-
ögin heldur heiðarlegri sam-
keppni.
Að lokum er rétt að hafa í
huga, að það var sama hugsjón
og sömu aðilar sem börðust
fyrir því að flytja hinar er-
lendu vátryggingar til lands-
ins og stofna íslensk vátrygg-
ingafélög og sem börðust fyrir
því að Islendingar flyttu vörur
sínar með eigin skipum og
stofnuðu Eimskipafélag Is-
lands hf.,“ sagði Hafsteinn að
lokum.
Austurlandskjördæmi:
Almennir stjórnmála-
fundir Sverris og Egiis
- hinn fyrsti að Karlsstöðum í Berufirði
Alþingismennirnir Sverr- Skriðuklaustri nk. föstu-
ir Hermannsson og Egill
Jónsson efna til átta funda
upp til sveita í Austur-
landskjördæmi á næstunni
og verður hinn fyrsti þeirra
að Karlsstöðum í Berufirði
nk. þriðjudag kl. 21.00.
Næsti fundur verður í Fé-
lagsheimilinu Kirkjubæ í
Hróarstungu nk. fimmtu-
dag kl. 20.30 og þriðji
fundurinn verður að
dagskvöld kl. 21.00. Þeir
fimm fundir, sem á eftir
fylgja verða auglýstir síð-
ar.
Upp úr mánaðamótunum
munu þingmennirnir síðan
halda aðra fimm fundi á
þéttbýlisstöðum í Austur-
landskjördæmi. Stjórn-
málafundir þessir eru öll-
um opnir.
„Þetta tekst aðeins með sam-
eiginlegu átaki allra um borð“
- segir Þorsteinn Vilhelmsson skipstjóri á Kaldbak, sem kom inn
með 348 tonn af góðum þorski í vikunni - verðmæti 1,2 milljónir
Akureyri. 21. áxúst.
Togarinn Kaldbakur, eign
ÚtxeröarfélaKs Akureyrinsa
hf.. kom með 348 tonna afla til
Akureyrar á mánudagsmorKun
eftir 8 sólarhringa útivist. cn
þar af voru ta'pir 7 veiðidagar.
— Þetta er með því fljótasta
sem ég hef verið að fá fullfermi,
sagði Þorsteinn Vilhelmsson
skipstjóri í stuttu spjalli við
fréttamann Mhl. í dag, — en ég
hef stundum fengið 350 til 360
tonna túra. Mesta hotnfiskirí,
sem ég hef verið með í var á
Ilarðhak um jólin 1976. Þá var
algert mok, og við fylltum
skipið á 9 sólarhringum, feng-
um 326 tonn.
— Hvert sóttirðu þennan afla
núna?
— Hann fékkst á Halanum, og
á Halasvæðinu, já austur á
Kögurgrunni, er búin að vera
mokveiði a.m.k. 12 daga, var
búin að standa í viku, þegar við
héldum til lands. Þar voru ekki
nema 10—15 skip, því að nú eru
svó margir á skrapi. Svona mok
hefur komið á hverju ári í júlí
eða ágúst, en er svolítið seint á
ferðinni núna. Ástæðan fyrir
þessum hrotum er sennilega sú,
að í sjónum verða á þessum
árstíma viss skilyrði til þess að
fiskurinn hnappast saman,
sennilega hitaskil, því að hann
liggur í torfum hitamegin við
skilin, meðan ekki fæst kvikindi
kuldamegin. Þessi skil sjást
kannski ekki á yfirborði, en eru
greinileg niðri í sjónum og sjást
á mæli. Þetta er sennilega vegna
íssins, sem hefur legið þarna á
þessum slóðum í allt sumar. í
vetur var óvenjulítil veiði fyrir
vestan og nærri dauður sjór út
af Norðurlandi, en þá virtist
allur fiskur jeita austur fyrir
land. Sennilega hafa skilyrði í
sjónum valdið því, og við ættum
aó hyggja meir að sjávarskilyrð-
um, þegar við erum að tala um
stærð fiskistofna. Þau geta ráðið
miklu um, hvar fiskurinn heldur
sig og hvar hann er að finna.
— Hvers konar fiskur var
þetta, sem þið komuð með núna?
— Já, það er nú ekki allt
komið undir tonnafjöldanum,
heldur er það aflaverðmætið,
sem skiptir máli. Þetta var allt
saman þorskur, góður, stór og
jafn þorskur, svo að verðmæti
þessa afla er sennilega mikið. Ég
er ekki búinn að fá útreikning-
inn á því, en ég held það hljóti að
vera nokkuð gott. (Eftir að
viðtalið var skrifað kom í ljós, að
verðmæti aflans var 1.200.000
nýkrónur.)
— Er ekki skipshöfnin glöð,
þegar svona aflast?
— Jú, jú, menn eru kátir og
ánægðir, þegar vel gengur, en
þeir standa líka lengi og vinna
mikið. Þetta hefst ekki nema
með sameiginlegu átaki allra um
borð. Það hefðist aldrei með
venjulegum vöktum, það verður
að segjast eins og er, ég er
ekkert að leyna þvi. Við erum
svo fáir um borð, aðeins 21,
þegar allt er talið, að við mund-
Þorsteinn Valdemarsson ásamt dætrum sínum, Brynju Ilrönn, 4
ára, og Hildi Ösp, 5 ára. Aflaskipið Kaldbakur i baksýn.
um aldrei afkasta þeirri vinnu,
sem þessu fylgir, á þann hátt. I
gamla daga voru svo margir á
skipi, að þeir komust yfir þetta.
En þetta gera allir, taka frívakt-
ir og vinna, þegar þess þarf, úti á
sjó. Annars væri ekkert upp úr
sjómennskunni að hafa.
— Ætlarðu á sömu slóðir
aftur næst?
— Ég vildi gjarna fara þarna
vestur aftur, en nú á ég ekki eftir
nema fjóra sólarhringa á þorski
og fæ ekki löndun fyrr en eftir
dúk og disk, svo að nú verð ég að
fara á skrap.
— Ertu búinn að stunda sjó-
inn lengi?
— Ég fór fyrst til sjós sem
fullgildur háseti sumarið 1968,
þá 16 ára, og nú er ég búinn að
vera skipstjóri á Kaldbak í
bráðum 4 ár, en áður var ég
stýrimaður á Harðbak í 2 ár.
— Það er kannski leyndarmál,
en ertu búinn að ákveða, hvert
þú heldur til veiða, áður en þú
lætur úr höfn?
— Ég hugsa aldrei um það,
meðan ég er í landi, þá mundi ég
hætta að sofa. En það er oft úr
vöndu að ráða, þegar komið er út
úr firðinum, hvort heldur á að
fara austur fyrir eða vestur
fyrir. Maður hefur að vísu ein-
hverjar fréttir frá öðrum skip-
um, hvar helst er fiskirí, en svo
verður lukkan að ráða, hvar
maður lendir og hvort maður
rambar á fisk hverju sinni.
— Finnurðu það á þér eins og
sumar aðrar aflaklær?
— Ég veit það svo sem ekki.
Stundum finn ég kannski eitt-
hvað á mér, en ég get ekki lýst
því, hvernig það er. Stundum
finnst mér líka létt að fara í
túrana, stundum þyngra, og oft
gengur þessi tilfinning eftir. Ef
legið hefur sérstaklega vel á
mér, þegar ég er að fara, gengur
túrinn oftast vel, og ég kem þá
yfirleitt ekki tómhentur að
landi.
Sv. P.