Alþýðublaðið - 15.07.1931, Blaðsíða 3

ABÞSÐÖBfcAÐIÐ
3
með háum útsvörum!.. Að dýr-
tíðin í landinu vasri fyrir háa
kaupið, ( siem verkalýðurinn í
Reykjavík heimtaði. Að Reykvík-
ingar hefðu sóað fé bankanne
o. fl. o. fl. Og síðast en ekki
sízt væri fivi fr.am haldið, að
rikisstjórnin hefði orðið að neyð-
asit til að rjúfa þiingið viegna þess,
að nú hefðu Reykvíkingar ætlað
að kóróna aliar sínar ávirðingar
imieð þvi að fara að heimta að
hafa sama rétt í Iandsmálum og
aðrir Islendingar, og svo freklega
átti að byrja, að það átti 'að
bæta ‘ einum þingmanni við
Reykjavík, og því varð að rjúfa
þingið. Svo var það Sogsmálið.
Það var talið að eins fyrir
Reykjavik, þennan vesala bæ, þar
sem ibúarnir væru skríll, og að
ríkið mætti ekki takast á hend-
ur að ábyrgjasit lán til þess. Þetta
er það, isem' Reykjavík snertir
aliment, en að eins litið ágrip.
Svo var .skilgreiningin „lágskríH“
og „háskríir alþekt.
Sú lýsing, er snerti verkalýðinn
sérstaklega, var eins og áður er
sagt: háa kaupið, heimtufrakjan,
handaflið, samanber garnaflækj-
una, siem var mjög átakanlega
lýst sem eyðileggingu á fram-
leiðsiu bænda, að verkalýðuriinn
í Reykjavík vildi „komast á land-
ið“, heimtaði 1 atvinnubætur, at-
vinnu af ríkinu o. fl. o. fl. Það,
sem var svo þungamiðjan í öllu
þesisu, var, að bjarga þjóðinni frá
tortímingu með því að kjósa þá,
sem litu þessum augum á
Reykjavík, annars fengi „skríll-
inn í henni Reykjavík“ sama
kosningarrétt og aðrir landsmenn,
mienningin liði undif lok og
bliesisiaðir bændurnir fengju aldrei
framar að kjósa þingmenn.
Heilræðið var því að kjósa
„Framsóknar“-mennina tii þass
að halda „skri!num“ í skefjium og
„vernda þjóðskipulagi!ð“. Þá yrði
kaupið lækkað og það væri gott
fyrir sveitírnar, og þá lækkaði
auðvitað dýrtíðin.
III.
Fyrir utan þetta góðgæti, er
lýst hefir verið, voru ekki flokks-
liegar og persónulegar árásir
s paraðar. Alþýðuf 1 okk s ful ltrúarn-
ir á þingi og í bæjarstjóm
höfðu aldrei gert neití að liði', en
nóg ógagn, æst fólkið, hækkað
kaupið, stitt vinnutímúnn, en þó
ekkert gert til að hjálpa alþýð-
unni! Ósvdknar íhaldsupptuggur!
Skoðanakúgun og atvinnukúgun
var jimiskunnarlaust bedtt, að
minsta kosti sums staðar.
Á fundi á Eyrarbakka talaði
f ormaður verkamanmaf éliagsins,
siem líka er skólastjóri barnaskól-
ans. Hann skýrði imieðal aninars
frá afskiftum sýsluinannsins og
flokks hans af vegavinn ukaupinu
austanfjalls; það þótti frambjóð-
endum „Framsóknar" ög fyrver-
andi þingmönnum hin mesta ó-
svinna, og var vedzt mjög harka-
lega að skólastjóranum þegar á
þessum fundi og daginn eftir á
fundi á Stokkseyri, þar sem skóla-
stjórinn var ekki við. Og þessi
(
bersögli formanns verkamanna-
félagsins virðist ekki gieymd. Það
verður tæplega séð að' það sé
tilviljun, að nú nýlega, þegar skip
Kaupfélagsins var afgreitt, þá
fékk skólastjórinn ekki vinnu við
það,' þótt rnargir menn væru
-teknir í vinnu eftir að honurn var
sinjað. Sent var í húsin og bæ-
ina á isíðustu stundu fyrir kjör-
dag og fjölskylduógæfa notuð
frambjóðendum til níðs, væri ekki
annað fyrir hendi. Og þar, sem
eitthvað var veikt fyrir, voru hót-
anir ekki sparaðar.
IV.
Eins og áður er sagt, átti þetta
að eins að vera sýntshorn af
því, hverjum vopnum var beitt
gagnvart Reykjavik við síðustu
kosningar, enda er það ekki meir,
því mörgu er slept, sem ástæða
væri til að benda á, og skyldi
einhverjum fljúga það í hug, að
þessi frásögn sé í hita sögð, þá
er svo langt frá því, því hér er
slept stórvægilegum atriðmn, sem
notuð voru, ,sem kosningarógur
um Alþýðuflokkinn, t. d. ekki
simávægiliegra atriði en því, að
foringjar hanis hefðu algerlega
gengið gamla íhaldinu á vald
o. s. frv. En aðrir kynnu að
haldia, að þetta væri skrifað ti!
að æsa upp Reykvíkinga nú, þeg-
ar þing kemur saman, en svo
er ekki heldur. Skýringin er
þessi: Þegar maður hafði á elleíu
funduim orðið að verja miklu af
sínum ræðutíma til að reka tii
baka ógeðslegan upploginn ó-
hróður um íbúa höfuðstaðarins,
og þegar imaður vissi, að svo
ógeðslegur rógur var rekinn um
þvert og endilangt landið, þegar
svo þar við bætíist, að á kjördegi
sýndi það sig, að á þrettánda
hundrað kjósendur í sjálfri
Reykjavík voru svo lítillátir að
þakka flokknum og fulltrúum
hans fyrir rógburðinn með því
að greiða flokknum atkvæði, þar
á meðal sjömenn og verkamenn,
setn kauplækkunarinnar oiga að
njóta, sem er eitt af aðalmálum
„Framsóknar“-flakksins. Þá hét
ég því, að ég skyldi sikýra irá
vitnisburðinum, sem þessir herr-
ar befðu gefið þeilm í staðinn.
Fleira bar til. Ég vissi, að menn
höfðu verið reknir úr vinnu og
teknir í vinnu vegna skoðana.
Og enn er eitt. Bg \dldi gera
mitt til að Reykvíkingar litu ekkd
á þessa herra sem einhvers kon-
ar annarlegar stærðir, sem alt
ætti að lúta, heldur horfðu á
þá með opnum augum, vitandi
hvað þeir hefðu gert, og einmitt
vegna þess, hvernig þeir 1-eyfðu
sér að lýsa Reykvíkingum við
sína kjósendur, þá yrði þeirn
gefnar sérstakar gætur 'Sem
mönnum, er vísir væru til matgs.
Þeim skal verða sýnd alvara.
Þeim skal verða sýnd fijrírlitmng.
Framferði , þeirra verðskuldar
hvort tveggja.
12. júlí.
Felix Gudmundsson.
Kappsnndið á saandip-
inn.
Sjómaðnr vann stakbasundið.
Kl. 2 á sunnudaginn hófst kapp-
sundið við Örfirisey. Var margt
manna þar saman komið og veð-
ur hið bezta.
Fyrst var kept í 100 stikna
kvensundi, og varð Lár-a Gríms-
dóttir fyrst. Svamm hún vega-
lengdina á 1 mín. 51,3 sek. Önn-
ur varð Þórunn Sveinsdóttir, 1
mín. 52,2 sek. Þá var kept í 50
stikna frjálsri aðferð fullorðinina.
Fyrstur varð Jónas Halldórsson
sundkóngur: 33,4 sek., annar Sig-
urjón Jónsson sundskálavörður:
33,7 sek. og þriðji Úlfar Þórðar-
son: 35,1 sek.
Næst var 50 stikna frjáls aðferð
kvenna. Fyrst varð Arnheiður
Sveinsdóttir: 47,1 sek., önnur
Klara Jónasdóttix: 50,2 sek., og er
hún að eins 12 ára gömul, þrið-ja
varð Lára Grímsdóttir: 50,8 sek.
Þá fór fram 100 stikna bringusund
karla. Fyrstur varð Þórður Guð-
mundsson og setti nýtt met: 1
mín. 33,5 -sek.; gamla metið átti
Magnús Pálsson: 1 imín. 34,6 sek.;
annar varð Mag'nús Pálsson: 1
mín. 34,4 sek., og þriðji Þorsteinn
Hjálmarsson: j'l mín. 35,6 sek.
Þá hófs-t stakkasundið. Vann
það sjómaður, félagi úr Sjó-
mannafélaginu, Geir Jón Helga-
son. Svamim hann vegalengdina
•a 3 min. 2 sek. Ann-ar varð Hauk-
ur (maraþonhlauparinn), 3 min.
2,4 sek., og þriðji Úlfar Þórðiar-
son, 3 mín. 11,5 sek.
Fögnuður áhorfenda var geysi-
mikill, er sjómaðurinn, sem enga
æfingu hafði haft, vann þessa
þolraun, og átti hann þó við
mikla sundkappa 'að etja. —
Erlingur Pálsson hfhenti bikar-
inn, sem Sjómannafélagið gaf
1926, og mintist hann þess, hve
gleðilegt þ-að væri, að áhugi
virtist fara vaxiandi um sund-
íþróttina, og gott taldi hann það
vera, lað maður, sem hefði sjó-
mensku .að lífsstarfi, skyldi hafa
unnið þetta þolsund. Kvað hann
það mundu verða hvatningu fyrir
stéttarbræður hans.
Banaslys.
Guðmundur Þorsteinsson í Sel-
kirk í Manitoba lézt 8. júní af
slysförum. Var hann við vinnu
uppi á lofi í frystihúsi Manitoba
Transport Co„ er fjalir, sem hann
stóð á brotnuðu. Datt hann niður
á gólf um 20 fet. Meiddist hann á
höfðinu i fallinu og lézt tveimur
stundum siðar. Guðmundur var57
ára gamall og iætur eftir sig konu
og fimm börn, öll uppkomin. (FB.
eftir ,,Hkr“).
Grammófónn op ðtvarp.
Vegna þess að raddir hafa um
það heyrst við og við, að gram-
mófónn sé óhæfilega mikið not-<
aðgr við útvarpið, vil ég leyfa
mér að fara nokkrum orðum um
þ-að efni. Mér vitanlega hefir þö
þessi starfsemi útvarpsáns ekki
sætt miklum aðfmslium opinbem
lega eða yfirleitt tónverk þau,
er útvarpið hefir flutt á þennan
hátt. Þó hefir nýlega í grein í
Alþbl. verið minst á bað, að
mönnum væri engin „þægð £
þessu gra:mmófónurgi“ o. s. frv.
Nú er það flestum mönnum vit-
anlegt, ,að grammófónninn, eigi
síður en mörg önnur hljóðfæri,
hefir nú á síðari tímum tekið
svo miklum umbótum að undr-
uim sætír, svo að þeir eru uot-
aðir við margskonar kenslu viðs
vegar um heim • allan, og sé um
verulega góðan grammófón að
ræða, njóta jafnvel hin sígildu
meistaraverk tónlistarinnar sín
mijög vel. Það á því ekki saman
nema nafnið, þegar talað er um
grammófóna nú, eins og þeir eruf
eða ein-s og þeir voru fyrir nokkr-
um ánum. Þ-að hlýtur þvi að vera
jafnvel nafnið eitt, sem kemur
svo óþægilega við taugar manna,
en ekki hljómar þeir, er grammö-
fónninn flytur, séu góð verk flutt,
og er þá naumast um annað að
ræða hjá þeim, sem því h-alda
fram og nefna þennan tónflutning
hinu virðulega(!) nafni „urg“, en
að þekkingarleysi eða jafnvel hót-
fyndni ráði dómgreind þeirra ura
þetta.
Það er vitanlegt, að útvarps-
sitöðvar víðs vegar um heim hafa
tekið grammófóninn í þjónustu
sína og nota hann mikið. Hins
er síður gætt, að aðstaðan í .slik-
um efnum er alt önnur og betri
alls staðar erlendis en hér. Við
íslendingar höfum ekki edins
mörgum góðum listamönnum á
að skipa eins og stærri þjóð-
irnar. Okkur vantar einn-ig til-
finnanlega fullkomna symhoni-
hljómsveit, en hér er að eins til
vísir til slíkrar hljómsveitar.
Þegar nú svo er ástatt hjá Oss,
sem kunnugt er, að við höfum
fáu;m mönnuim á að skipia, er
tekið gætu að sér að flytja stórar
tónsmíðar í ,fjölmennri hljóm-
sveit, en þurfum hins vegar að
hafa nægilegt verkefni fyrir út-
v-arpið á hverju kvöldi í 365
daga ársins og helzt ;við sem-
flesitra hæfi, má öllum Vera það
ljóst, að við verðum að nota
grammófóninn að miklu leyti.
Hins veg-ar. má fyllileg-a,gera ráð
fyrir þvi, að innlendir ’kraftar
verði notaðir svo sem völ er á!
og liklegt er að leysi hlutvei'k
} ®ín vel af hendi. Síðast liðinn
vetur v-ar Hljómsveit Reykjavík-
ur útvarpinu hin mes.ta stoð; hún
flutti oft ágætar tónsmíðar, og
voru þær að jafnaði vel fluttar,
enda gengu allir þeir, er þar áttu
hlut að máli, mjög vel fram,