Alþýðublaðið - 12.11.1931, Blaðsíða 2

i
ALPÝÐUBLAÐ'Ð
Öfngstrepi.
Hin stórlega hneykslanlega að-
ferð, sem landsstjómin virðist
ætla að hafa um símagjöldin, hef-
ir, sem von er, komið flatt upp
á flesta. Það verður ekki betur
séð, en að hugsun sú, er fyrir
stjórninini hafi vakað, hafi verið
sú, að sama væri hvort almenn-
ingur hefði lítið eða mikið gagn
að símanum, ef að eins va-ri
hægt að kreista út úr Reykvík-
ingum borgun fyrir hann.
Talsíminn er eitt af helztu
menningartækjum nútímans, því
hann veidur því, að hægt er að fá
að vita á svipstundu þiað, siem
anniars myndi taka langan tima,
og óteljandi eru þau spor, sem
síminn sparar. Síminn vinnur því
verk margra manna; hann er
geysiiega vinnuspariandi vél, og
án hans gætu framkvæmdir í
Reykjavík ekki orðið nándar-
nærri eins rniklar og þær eru.
Ódýrara og betra símiasamband,
sem gerir það að verkum, að enn
fleiri noti sima, er því til þess áð
auka þjóðarframleiðsiuna, en
dýrara samband, sem hefir þau
áhrif að færri noti hanin, er öfug-
streymi.
Takmiarkið hlýtur að vera það,
að síminn verði svo ódýr, að
hann geti verið á hverju heimili,
svo almermingur geti notið þessia
menningartækis, enda vex gagn-
semi símans. hröðum skrefum
eftir því, sem símanotendunum
fjölgar.
Verzlun má reka eftir tveim
mieginreglum. Önnur er að sejga.
ódýrt, og þar með láta reksturs-
kostnaðinn skiftast á marga.
Hin er að selja dýrt, og hafa
fáa viðskiftavini. Virðist lands-
stjórnin nota fyrri meginnegluna
gagnvart sveitakjördæmunum, en
hina síðaii gagnvart Reykvíking-
tnn.
fiátar fundiim á reki.
Um daginn kom enskur botn-
vörpungur inn til Þórshafnar við
Langanes með opinn vélbát, „Súl-
una“ frá Sfeagafirði, sem hann
hafði fundið á reki 9 sjómílur út
af Langanesi. Vitnast hefir, að
báturinn hafi slitnað mannlaus
upp af höfn á Skagafirði. Bátur-
inn var ósikemdur þegar botn-
vörpungurinn fann hann, en
bnotnaði dálítið í mieðförum til
Þórshafnar. (FB.)
Flöabátnr straodar.
Akureyri, FB. 11. nóv. Flóa-
báturinn „Unnur“ stxandaði í gær
á innsiglingu til Raufarhiafnar.
Veður var sæmilegt, en notkkuð
briní og stórstreymi. — Skipið er
talið ónýtt.
Maosjúrla.
Undanfarið hefir athygli manna
snúist meir að Mansjúríu en
nokkru sinini áður. Valda því ó-
eirðir þær, sem þar hafa geisað.
Deilan þar á djúpar rætur og
ekki er gott að segja, hvað af
henni kann að leiða.
18. sept. s. 1. kl. 10 úm kvöld-
ið réðust kínverskar herdeildir á
járnbrautarvarðliðsdeil d Jap ana
nokkuð fyrir sunnan Mukden.
Samstundis, og líkast til upp á
sitt eindæmi, gaf stjórn vernd-
arsveita Japana í Mansjúriu skip-
un um að taka nokkra kínverska
bæi hernámi og að afvopma
nokkrar kínverskar herdeildir.
Þetta var gert í svo skjótri svip-
svo lítur út sem þetta h,afi verið
búið að undirbúa löngu áður.
Eíq í Tokio meðal ráðherra Jap-
ana virtist kenna mikils sundur-
lyndis út af því, hvort samþykkja
skyldi þessa framkomu eða ekki.
Meðal Kínverja brauzt nú út
rniikil reiði gegn Japönum. Ráð-
ist var á Japana og þeir ofsóttir,
Kínverjar keyptu ekki japiansk-
ar vörur o. s. frv- Hatrið hefir
vaxið með hverjum degi, sem
hefir liöið, og ástandið er mijög
ískyggilegt. Sumir vænta þess, að
Þjóðabiandialaginu takist að jafna
deiluna að þessu sinni, en hvort
sem því tekst það eða ekki í
þetta sinn, þá mun alt laf vera
hætta á að upp úr logi þarna
eystra, því þrjú stórveldi ýta þiar
hvert við öðru og tuttuigu og teitt
ríki eiga ýmissa hagsmuna að
igæta í þessu frjósiama landi.
Mansjúria er í raun og veru
ikínversk, en Japianar ráða þar
þó miklu. Með ýmis konar saimin-
ingum,, sem þeir hafia fengið með
aðstoð hervalds og peninga, hef-
ir þeim tekist að sjúga sig íasta
á landið. Og þótt hin stórveildin
líti Japana hornauga, þá geta þau
eKki mótmælt yfirgangi þeirra,
því sjálf hafa þau farið nákvæmi-
lega eins að og Japanar á ýms-
um sviðum.
Samkvæmt skýrslum hinnar
raunverulegu stjómar í Mansjú-
ríu, stjórnar suður-mansijúrísku
járnbrautarinnar, voru íbúar
landsins 31. dezember 1929 29-
197 920 að tölu. íbúiarnir voru
uppiunalega eingöngu Mongóiliar.
Nú eru 90% peirra Kínverjar.
Af þessum 29 milljóniuim í-
búa eru að eins um 250 þúsundir
Japana, en í japönsku nýlend-
; unni Koreu eða „Chosen“, eins og
í hún líka er köllúð, eru 768 280
j Japanar. Þannig eru samtals um
ein milljón Japania í ltandinu öllu.
Þar eru og 140554 Rússar, 529
Englendingar, 384 Þjóðverjiar, 322
Frákkar, 209 Amieríkumenn og
1733 af öðrum þjóðum.
Af ýmsum ástæðum, Irungurs-
neyðum, hallærum, drepsóttum,
náttúruumbxotum o. fl., hafa Kíii-
verjar mjög flúið liand á undan-
förnum árum og gífiUTlegur fjöldi
þeirra hefir stefnt til Mansjúríu.
einkum vegna þess, að landið er
víðáttumikið og mjög frjósamt.
Sýnir eftirfarandi tafía þessa
nýju þjóðflutninga:
Fluzt til Farnir Seztir
Ár. Mansjúríu. aftur. að.
1923 433 689 240565 193 124
1924 482 470 200 045 282 435
1925 532 770 237 746 295 024
1926 607352 323 694 183 658
1927 1 178 254 341 959 936 295
1928 938 472 394247, 544 225
1929 1046 291 621 897 424 394
Þannig hiafa samtals 2 859 155
fluzt til landsins á 7 árum og
sezt þar að.
Japanir hafa hælt sér af því,
að það sé þeim að þakka, hve
fólksstraumurinn hefir verið gíf-
urlegur til Mansjúríu, því þieir
hafi opniað atvinnumöguleikana.
og mun þetta ekki vera mjög
fjarri sianni.
Og þótt Japanir séu ekki fjöl-
mennir í landinu, ieins og að
framan getur, þá er enginn efi
á, að þeir ráða þar mestu, — eru
húsbændurnir.
J Járnbrautirnar eru lífæðiar
landsins og út af þeim hafa -deil-
urnar risið. Af jámbrautunum.
eiga Kínverjar 1800 ensfcar míl-
ur, Japanir 700, Rússar í félagi
við Kínverja 1096, Kínverjiar með
Japönum 140. En tölur geta gefið
skakka hugmynd ef engini skýr-
ing fylgir þeim. Af hinum 1800
enskra mílnia löngu járnbrautum
Kínverja eru 612 mílulengdir
lagðar fyrir japanskt fé og 388
mílulengdir fyrir brezkt fé. —
Japanir hafa lagt allis 2 147 000-
Ö00 yena í ýmsar framkvæmdir í
landinu. Og er þetta ógurlega
mikil upphæð fyrir land eins og
Mansjúríu. Þetta gerir það að
verkum, að Japanir ráða lögum
og lofum í fjármálum lands-
ins. Samkvæmt samningi mega
Japanir hafa 1500 hermenn við
járnbrautirnar, eða í nánd vxð
þær. Þennan rétt hafia þeir haft í
26 ár. Kínverjar báðu um að
þessu væri breytt við friðar-
ísamningana í Versölum 1918, en
fengu neitun.
Það liggur nú í hlutverki
Þjóðabandalagsins að finna leið
til að komfa í veg fyrir deilur eins
og þær, sem nú hafa geisaö.
Það verður erfitt verk, þar setm
Japanar hafa 1500 vel sikipulagða
og vopnaða hermienn meÖfnaim
er hagsmuna hafa að gæta í lialnd-
inu, hafa þar hersikip í nánd og
járnb autur lum og ílest önnur ríki6,
herlið við hendina. Það er hætt
við því, að Þjóðahandalagið eigx
erfitt með að jafna þær deilur,
því þarna berjast mörg stórveldi
um hagsmuni sína eins og grimm-
ir hundar um bein,
G œnlandsfarar á heimleið.
Khöfn, 12. nóv. U. P. FB. Skipið
„Hans Egede" er væntanliegt frá
Grænlandi á morgun. Á skipinu
koma þeir, sem eftir voru í
Grænlandi af Courtould-leiðangr-*
inum: Courtould, Rymill, Wat-
kins og Hampton. Einnig komia á
skipinu Sorge, Georgie og Lo-
wen, sem vom í leiðangri We-
geniers prófessorsi, sem fórst á
Grænlandi.
Frá Gunnólfsvík
er FB. skrifað 1. þ. m.: Þorsk-
afli er nú mjög að tregast hér á
grunnmiðum, en enskir botnvörp-
ungar sjást stöðugt að veiðum út
af Langanesinu. — Fjárhagsörð-
ugleikar eru hér mjög miklir.
Verzlanir em farnar að loka
reikningumi mannia og bafa
nokkrar fjölskyldur orðið að
segja sig til sveitar. — Mestallar
innlendar afurðir þessa árs eru
óseldar enn.
Togararnir. „Ólafur“ komi í gæf
frá Englandi.
Krisíileg samkoma á Njálsgötu
1 kl. 8 í kvöld. Allir velkomnir.
an og með svo mikilli reglu, að
Gata í Mukden.
Mukden er höfuðborg í Mansjúríu.