Morgunblaðið - 11.04.1985, Page 1

íiKCÍ ■ItH’iA n HUOA.q jTMWlM ,GIQAJaHUDHOM
B
PRENTSMIÐJA MORG UNBLAÐSINS
FIMMTUDAGUR 11. APRÍL 1985
BLAD
Líkan af K-byggingu á Land-
spítalalóA eins og hún mun líta út,
séd frá Barónsstíg. Byggingin mun
hýsa mikilvæga starfsemi i sam-
bandi vió krabbameinslekningar
en heitid K-byggingin stendur þó f
engu sambandi við heiti sjúkdóms-
ins. Línuhraðallinn verður f neðri
kjallara byggingarinnar eins og
sjá má á uppdrettinum.
RAUÐA
EJÖÐRIN
Landssöfnun Lions-hreyfingarinnar til kaupa á línuhraðli í Krabbameinsdeild Landspítalans
Á íslandi greinast um 700 ný krabbamein á ári hverju. Á meðalevi
hvers íslendings greinast því a.m.k. 52.500 ný krabbameinstilfelli, sé ráð
fyrir því gert að tíðni breytist ekkL Miðað við óbreytta tíðni og óbreytu
íbúatölu á landinu má etla að fjórði til fimmti hver tslendingur fái
krabbameinssjúkdóm einhvern tíma á lífsieiðinni.
Þar af má ætla aö nærfellt
helmingur geti læknazt. Hér á
landi ættu aðstæður til krabba-
meinslækninga að vera betri en
víðast hvar annars staðar. Fá-
menn þjóð hefur tök á skipulögð-
um hópskoðunum sem fjölmenn-
ari þjóðir hafa ekki. Við eigum á
að skipa menntuðu og vel þjálf-
uðu starfsfólki til að sinna
krabbameinslækningum eins og
bezt gerist í öðrum löndum.
Krabbameinslækningar felast
einkum í þrenns konar meðferð:
Skurðlækningum, lyfjagjöf og
geislun. Skurðlækningar og
lyfjagjöf eru í samræmi við ýtr-
ustu kröfur en varðandi geisla-
lækningar höfum við dregizt
langt aftur úr nágrannaþjóð-
unum. Á krabbameinsdeild
Landspítalans er kóbalttæki sem
undanfarin 25 ár hefur verið
eina geislaiækningatækið á
landinu. Það þjónar enn sínu
hlutverki og mun gera það í
fyrirsjáanlegri framtíð, enda
þótt það sé orðið kostnaðarsamt
i viðhaldi sem m.a. stafar af
miklu álagi. Hitt vegur þó
þyngra á metunum að línuhrað-
all mun þjóna betur stórum
hluta krabbameinssjúklinga en
kóbalttækið gerir, samkvæmt
upplýsingum Þórarins Sveins-
sonar yfirlæknis á Krabba-
meinsdeild Landspítalans.
Af öllum krabbameinssjúkl-
ingum þurfa a.m.k. 50% á geisla-
meðferð að halda á sjúkdóms-
ferli sínum. 60% þeirra þurfa á
að halda geislameðferð sem unnt
er að veita með línuhraðli en
ekki með kób&lttæki. Árlega eiga
sér stað 8.600 geislanir á
Krabbameinsdeild Landspítal-
ans. Hefðum við til umráða línu-
hraðal færu 5.200 þessara geisl-
ana fram með honum. Línuhrað-
all hefur m.a. þá kosti að hann
getur gefið mestu nauðsynlegu
geislaskammta með lágmarks
aukaverkunum. T.d. má nefna að
með linuhraðli mætti draga
. mjög úr umfangi aðgerða vegna
krabbameins í brjósti þannig að
í mörgum tilfellum yrði ekki
þörf á þvi að fjarlægja brjÓstið
sjálft heldur einungis æxlið, en
linuhraðall gefur kost á þeirri
nákvæmni sem nauðsynleg er
við geislanir eftir að æxli í
brjósti hefur verið fjarlægt.
Um nærfellt tveggja áratuga
skeið hefur línuhraðall verið f
notkun i öllum löndum hins vest-
ræna heims. Markmiðið er að
hér á íslandi verði komið upp
einum Hnuhraðli fyrir allt landið
og verður hann í Krabbameins-
deild Landspítalans, í neðsta
kjallara K-byggingar þeirrar
sem framkvæmdir eru að hefjast
við. í Malmöléni f Svíþjóð eru
jafnmargir íbúar og á íslandi,
þ.e. um 250 þúsund. Þar eru nú í
notkun 2—3 Hnuhraðlar þrátt
fyrir það að fullkomin krabba-
meinsstöð með mörgum línu-
hröðlum sé starfrækt í Lundi
sem er í námunda við Malmö.
Forsenda þess að hér á landi
sé unnt að taka í notkun línu-
hraðal er sú að hæfilegt húsnæði
sé fyrir hendi en geislalækn-
ingatæki krefjast sérstaks um-
búnaðar og mun rammgerðari
bygginga en venjulegt er.
Lions-hreyfingin á íslandi er
nú að hefja landssöfnun til
kaupa á Hnuhraðli fyrir Krabba-
meinsdeild Landspítalans. Inn-
kaupsverð á línuhraðli er áætlað
um 20—30 milljónir • króna.
Landssöfnun Lions-hreyfingar-
innar sem fram fer með sölu á
Rauðu fjöðrinni er liður í þvi
átaki sem fram fer hér á landi í
því skyni að krabbameinslækn-
ingar verði hér sambærilegar við
það sem gerist í nágrannalönd-
unum. Þetta framtak Lions-
hreyfingarinnar er í samræmi
víð það frumkvæði sem almenn-
ingur á íslandi hefur löngum
haft í heilbrigðismálum enda er
virk þátttaka í slíkum þjóðþrifa-
málum eitt af einkennum
fámennisþjóðfélagsins þar sem
miklu meira þarf til að halda
uppi nauðsynlegri þjónustu en
gerist með fjölmennari þjóðum.
Nú um helgina fara Lions-
menn með Rauðu fjöðrina inn á
nánast hvert heimili á landinu,
en auk þess er þegar vitað um
fjölmörg saratök og fyrirtæki
sem heitið hafa háum framlög-
um til að styrkja söfnunina í
þeim tilgangi að sem fyrst verði
línuhraðall kominn í notkun á
Krabbameinsdeild Landspítal-
ans.

" —i
-