Alþýðublaðið - 28.12.1931, Blaðsíða 3

£fcÞ$ÐUBk*Ð!Ð
3
Jól öreigans.
Hin „kristna" mennáng er köld í Jund.:>
Við kveinstafi í rnörgu hreysi
Inin hyllir gu'ð sinn á helgri stund
með heilögu skilningsleysi!
Hún byggir kirkjur og bænahús
og biðst fyrir oft meö snilli,
en sþarkar í okkur og drekkur dús
við djöfulinn þess. á milli.
Og klerkar í stólnum þruma um það,
sem þrautumun frá oss bægi:
um „heiiagan anda“, eingetnað,
og annað af slíku tagi! ...
Á götunum einn ég geng í kvöld;
í gluggunum Ijósin skína,
en heiðar stjörnur og himintjöld
þau horfa á þjáning mína.
Nú uni ég lindum loftsins hjá,
því loftið þarf ekki að borga ...
Sem andvarp stígur mín ósk og þra
frá öræfum steindra torga.
Gréiar Fells.
Vðraflntniagnr
tifi Hafnarfjarðar.
Eins og kunnugt er er mestöli
vara flutt á bílum frá Reykjavík
til Hafnarfjarðar. Að eins salt og
kol eru hingað flutt í hálfum eða
heilum förmum. Öll önnur vara
er nú flutt frá Reykjavík á bílum
hingað. Hvað slíkur flutningur
kostar Hafnfirðiinga skal ég leiða
hest minn frá að finna út, en
það hljóta allir að sjá, sem at-
huga þetta vel og gaumgæfilega,
að íbúar Hafnarfjarðar greiðia
stórfé í aukin flutningsgjöld fyr-
ir þenna landflutning varanna.
Þetta er dálítið einfcennilegt þeg-
ar á það er litiö, að hér eru tvær
hafskipabryggjur, sem oftast er
hægt að liggja við bæði til að
ferma skip og afferma.
Það er víst fátítt, að skip-h. f.
Eimskiipafélags islands komi
hingað til að afferma vörur. Mér
er eigi kunnugt um það. Slíkt
rná ekki eiga sér stað framvegisi,
að bær, sem telur nær 314 pús.
íbúa, geti eigi fengið vörur sínar
sjóleiðis alla leið að bryggju bæj-
arins. Hér sem víðat1 í himu rotna
þjóðfélagi verður það að vera al-
þýðan og hennar menn, sem leysa
ítr málum eins og þessum. Það
hlýtur að verða krafia verkalýÖs-
ins hér í bæ að hafa sömu að-
stöðu til að ná í vörur eins og
-— ég nefni einhverja staði af
handahófi — t. d. þeir, sem búa
á ísafirði, Akureyri, Seyðisfirði
0. s. frv. Nú eru sum félög verka-
manna farin að hafa vörupanl-
anir. Eitt slíkt pörttunarfélag er
thér í HafnariirÖi, og mér er sagt,
að starfsemi þess hafi reynst
happadrjúg mjög. Nú lægi heint
fyrir, að þessi góða félagsstofnun
flytti hingað beint sjóleiðis þær
vörur, sem félagið keypti frá' út-
löndum á næsta ári, með þeim
skipum, sem til þesis fengjust.
Ég efast eigi um, að Eimskipafé-
lagið yrði við slíkum- bónum, ef
um 10—20 smálestir væri að
ræða í einu, sem vitaskuld yk-
ist fljótt svo um munaðii. Ég beini
þeirri áskorun til allra hlutað-
eigandi, að reyna sem fyrst að
koma því í kring, að vöruflutn-
ingur hingað til bæjarins á bíl-
um leggist niður að mestu, en
skipin íslenzku annist flutninga
varanna hingað, sem eðliiega er
bæjarbúum hagstæðast.
Hafnarfirði.
Ó. J.
Af Siglufirdi var símað á Þor-
láksmessu: Síðustu vikur hafa
verið þíður og gert hér nærfelt
örísa, enda lítili snjór fyrir. Tíð
annars óstilt og stormasöm( í (afbl-
an vetur. Róðrar lítiö stundaðir
upp á síðkastið, enda afli góður
þegar gefur. — Sauðfé er enn
lítið gefið víðast hvar. — Skar-
latssótt og lungnabólga hafa
stungið sér niður í bænum. Or
lungnabólgu hefir látist Ragnar
Sigurðsson, efnispiltur, 19 ára.
Hagfræði og pólitik.
Atvlniiuleysi
og
atvinnuleyslstryggingar.
Berlín í nóv.
Atvinnuleysið eykst í ölluro
löndum. Menn hafa hingað tii
bent á Frakkland og sagt, að
þar væri ekkert atvinnuleysi. Það
geta rnenn nú ekki lengur. Jafn-
vel þar, í landi gullsins og alls-
nægtánna, er atvinnuleysi í stór-
um stíl farið að gera vart við
sig og eykst stöðugt. Þar sem
annars staðar verður það aðalat-
riðið í hagsmunabaráttu verka-
lýðsins gegn kapitalistunum.
hvernig eigi að svara þeirri plágu.
Fáir munu vera svo djarfir að
neita því, að verkalýðurinn, sem
verður atvinnulaus vegna krepp-
unnar, eigi heimtingu á að lifa.
þrátt fyrir það, því að fáir rnunu
halda því fram, að það sé hans
sök að framleiðslan stöðviist. Það
verður að sjá þessum 50—55
milljónum atvinnuleysingja í heim-
inum fyrir lífsviðurværi, að
minsta kosti að sjá um að þær
hrynji ekki niður af hungri í lönd-
um, sem vilja kallast menningar-
lönd. En hver á að sjá þeim
fyrir lífs'viðuryæri? Hver á að
borga það ?
I flestum mennimgarlönduro
hefir fyrir iöngu verið komið á
atvinnuleysiss/óSum, sem tryggja
verkalýðiinn gegn atvi,nnuleysi, þ.
e. borga lífsframfæri hiinna at-
vinnulausu. Það er þetta, sem
kallað er atvinnuleysisf/’/yggingar.
Og nú, þegar atvinnuleysið geis-
ar ails staðar í heiminum, stend-
ur baráttan milli vefkalýðs og
kapitalista ineir og meir um þess-
ar tryggingar. Þar sem þær eru
þegar komnar á fyrir löngu, eins
pg t. d. í Þýzkalandi og Englandi,
reyna kapitalistarnir af öllum
mætti að fá þær afnumdar, en
annarB staðar, t. d. í Frakklandi,
þar sem þær eru ekki, en verka-
lýðurinn heimtar þær meir og
meir, eftir því sem atvinnuleysiö
eykst, berjast kapitalistar af öil-
um mætti gegn því, að þeim sé
komið á.
Hvernig er fyrirkomuiag þess-
ara trygginga? Hverjir leggja til
'féð í (atvinnuleysiissjóðina?
í flestum löndum eru þaö þessir
3 aðiljar: ríkid, atvinnurekendur
og verkaiýduriná sjálfur. Þar sem
þær eru ekkii, og það er hugsjón
kapitalistanna að það sé svo alls-
staðar, eins og t. d. í Bandarikj-
unum, verða hinir atvinniulausu
að lifa á aðstandendum sínum
sem ómagar, bjóða vinnukraft
si'nn fyrir hungurlaun, sníkja sér
snattvinnu eða betla beinlínis á
götunum ' eða í 4. lagi að
verða hungurmorða. — Það er
sannað, að nú deyjia 100 mantns
daglega úr hungri í Bandarikjun-
um einum. Þetta er hið ágæta
ráð kapitalistanna við atvinnu-
leysiinu.
En við skulum snúa okkur að
atvinnuleysistryggingunum sjálf-
um og fyrirkomulagi þeirra.
Verkalýdurinn, atvinnurekendur
og ríkid borga pær. Að því ieyti
sem verkalýðurinn borgar til
þeirra, verður því ekki neitað, að
það er tekið af launum hans bein-
línis og þýðir kauplœkkun, því
að ekki munu atvinnurekendur
hækka kaupið, þótt atvinnuleys-
istryggingum yrði komið á. Það
þýðir, að þeir, sem enn liafa
vinnu, halda hinum uppi, sem
vimnulausir eru, og verður þess
að gæta, að það mundi verda
svo, hvort sem tryggingin vœri'
eda. ekki. Fjölskylda hiris atvinnu-
lausa, eða þeir hennar, sem at-
vinnu hafa, mundu í lengstu lög
reyna að hjálpá þeiim atvinnu-
lausu til að draga fram lífið,
Með tryggimgunum er sú hjálp
að eins skipulögð, tekin viss
ihundraðstala af launinn þess, sem
vinnu hefir, dg veitt hinum, sem
vinnulaus er. En ef sá atvinmu-
lausi á enga fjöiskyldu að eða
öll fjölskylda hans er atvinnu-
laus? Þá fær hann ef til vill
enga hjálp, nema tryggingar séu
og skyldi þann hluta verkalýðsr
ins, sem ekki er tengdur honum
fjöiskylduböndum, tel þess að
hjálpa, með vissu framlagi af
launum sínum. Þá keimur það
fram, að allur verkalýðurinn e--
sem ein fjölskylda, og sú hjálp.
sem stéttarbræður veita þannig
hver öðrum, er auðvitað sjálfsögð.
En þeirri hjálp eru takmörk sett.
Hún getur átt sér stað meðan
það er ekki nema lítiil hluti
hluti verkaiýosins, sem er a vinnu-
laus. Þá nema samskot hinna svo
miklu, að þau geta haldið hin-
um atvinnulausu uppi. Þetta fyrir-
komulag getur því verið gott í
byrjun og meðan kreppur kapi-
talismans voru tiltölulega stutt-
ar. Þá komust hinir atvinnuiausu
yfir kreppuna með þessu fyrir-
koniulagi. En nú, þegar 1/3 hluti
verkalýðsins er atvinnulaus og
kreppan stendur ekki mánuði,
heidur iffjrg ár, og virðist ætila
að verða stöðug, svo að nú þyk-1
ist enginn maður 1 heiminum sjá
fyrir endann á henni, þá kemur
það í ljós, að það er ómögulegt
fyrir 2/3 verkalýðsins, sem auk
þess vinnur við lækkuð og lækk-
andi laun, að halda uppi hiniumi
1 /3, sem atvinnulauis er.
(Frh.)
SocialistL
Samþyktir
Vestur-ísfirðinga.
Á þing- og héraðs-málafundi
Vestur-Ísfirbinga, sem haldinn var
á Þingeyri' 9.—11. þ. m., vonx
helztu samþyktir þesisar:
„Sveitafiutningur verði numinn
úr lögum, en framfærslukostnað-
ur skiftist jafnt milli dvalar- og
f ramfærsi u-sveitar.“