Morgunblaðið - 03.04.1986, Blaðsíða 28

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 3. APRÍL1986
28
Minning:
Friðrik Sigurbjörns
son lögfræðingur
Fæddur 2. september 1923
Dáinn 20. mars 1986
Þegar ég nú ses* niður til að
minnast góðs vinar og drengskapar-
manns í þess orðs fyllstu merkingu,
hrannast upp minningamar, bjartar
og skírar. Svo margar að erfítt
verður að koma þeim saman í fáum
orðum. Allt frá því er okkar kynni
hófust, hefir þar ekki borið skugga
á. Dugnaður hans, vilji og athafna-
semi var slík að með henni hreifst
ég ósjálfrátt. Við hjónin áttum þvf
láni að fagna að eiga hann að vini,
komum heim til hans og hans góðu
fjölskyldu og nutum þeirra frábæru
gestrisni.
Það er orðið langt síðan fyrstu
fundum okkar bar saman. Og eftir
fyrstu kynni urðu þau fleiri og fleiri.
Friðrik var einlægur náttúruunn-
andi og -skoðari og þær stundir sem
hann varði í þá þætti lífsins voru
bæði margar, notadtjúgar og
árangursríkar. Á þeim vettvangi fór
ekki margt framhjá honum. Ferðir
hans upp í Hvalfjörð og um hálendi
voru margar og eftir að hann var
hjá mér um skeið í Bfldsey varð
Breiðifjörðurinn og eyjamar honum
eftirsókn. Ég man eftir gleðinni og
óþreytandi skýringum hans á því
sem hann naut í eyjunni og varð
til þess að hann eirði ekki fyrr en
hann hafði eignast eyju, Tungueyj-
amar svonefndar í Dalasýslu. Þar
byggði hann mjög smekklegt og
veglegt hús og geymslur og þar
naut hann sín svo vél og undravert
hversu margir komu þangað og hve
hann var ekki í rónni ef sól skein
fyrr en hann var kominn í eyjamar.
Taka myndir, athuga lífíð allt um
kring, skrifa athuganimar niður og
svona mætti lengi upp telja. Auðvit-
að stóð fjölskyldan með honum og
naut góðs af. Við Friðrik vorum
ekki í vafa um að hreina sjávarloftið
og gróðurilmur eyjanna var einhver
besta andlega næring sem lífið hefír
upp á að bjóða. Og svo þegar
hugsað var til andstæðnanna,
skemmtanalífsins í misjöfnum sal-
arkynnum kvöld og nætur var ekki
erfítt að velja. Friðrik kunni líka
að meta þetta og oft blöskraði mér
hvað hann lagði mikið í þessar
aðstæður. En hann naut þess inni-
lega. Penni Friðriks var frábær og
hann kunni það sem ýmsum hefir
reynst erfítt, að koma miklu fyrir
í lítilli grein, skýra svo vel það sem
hann var að fjalla um að það gera
ekki aðrir betur. Stutt viðtöl meðan
hann starfaði á Morgunblaðinu ber
þess skímst vitni. Þar var réttur
maður á réttum stað. Tryggari vin
og einlægari gat maður ekki átt.
Handtakið hans var þannig að það
fylgdi manni áfram. Bréfin hans
og bæklingamir og bækumar sem
hann sendi mér, varðveitast. Þar
eru margar hugsanir sem hafa yljað
mér um dagana. Þegar Friðrik gekk
að starfí var hann hamhleypa og
ekki taldi hann mínútumar ef hann
sá þörfína og gat orðið að gagni.
Prúðmenni var hann og þakklátur.
Hann var gæfuríkur, átti sannkrist-
ið heimili þar sem móðir og faðir
beindu á gæfuveginn. Hann eignað-
ist góðan lífsförunaut, gott heimili.
Um þetta ræddum við oft og okkur
kom saman um að ekkert væri eins
gott í lífínu en trúin á frelsarann
góð fjölskylda og heimili. Leita fyrst
guðsríkis og þá mun allt veitast að
auki. Sannindi þessara orða mat
Friðrik alla tíð, lítillátur, þakkiátur
og í öllum veikleika sterkur. Mér
og mínum er því að honum mikill
sjónarsviftir og missir að eiga nú
ekki vin á braut, glaðan og reifan.
Hann kvaddi alltof fljótt. Vinahóp-
urinn er fámennari og litminni.
Ég get ekki annað en minnst
kveðunnar sem ég fékk á 70 ára
afmæli mínu og jólabréfanna allra.
Með sömu orðum gæti mín kveðja
nú verið. Við gátum á skemmtilegri
samleið miðlað hvor öðrum, bætt
hvor annan upp, ef ég má svo að
orði komast. Kynnin voru báðum
ávinningur. Það fer ekki milli mála.
Ég á honum mikið að þakka og það
sem hann gaf mér varðveiti ég eins
og helgan dóm. Á okkar heimili
voru hann og hans fjölskylda au-
fúsugestir. Það syrtir að er sumir
kveðja, segir Davíð Stefánsson og
undir það get ég tekið af heilum
huga. Það syrtir að í vinahópi þegar
Friðrik kveður, en trúin segin Heil-
ög höndin, hnýtir aftur slitinn þráð.
Það er rétt og í þeirri vissu er góður
vinur kvaddur. Hafi hann þökk fyrir
allt. Við vorum ekki í vafa um
endurfundi. Guð er góður.
Ég sendi svo ástvinum innileg-
ustu samúð frá okkar fjölskyldu og
bið vini mínum farsællar ferðar til
ódáinsakra eilífrar og nýrrar tilveru
þar sem honum er fagnað af vina-
hópi og hann fær að meðtaka góðra
þjóna laun. Guð blessi minningu
Friðriks Sigurbjömssonar.
Arni Helgason, Stykkishólmi.
Rúm 32 ár em liðin frá mínum
fyrstu persónulegu kynnum af Frið-
rik Sigurbjömssyni. Fram að þeim
tíma vissi ég aðeins hver hann var,
veitt athygli hinni glæsilegu prúð-
mennsku, ávallt þýður í viðmóti,
ávallt glaður.
Af gaumgæfínni íhugun og
langri reynslu tel ég Friðrik og
fjölskyldu hans í hópi einlægustu
og mætustu vina móðurbróður
míns, Sigurgeirs Falssonar fv.
kaupmanns í Bolungavík, frá Homi
á Homströndum, er var sérstaklega
vandur í vali sinna nánustu vina.
Mér er og í bamsminni hin miklu
viðskipti Sigurgeirs og föður Frið-
riks, Sigurbjamar Þorkelssonar
kaupmanns, með harðfísk úr Bol-
ungavík.
Mér fannst svo mjög til um fyrstu
persónulegu kynnin við Dóm og
Friðrik í Falshúsi í Boiungavík,
embættisbústað lögreglustjóra, sem
afí minn byggði. Ég leitaði eftir
orðum, sem gætu lýst á nægilegan
hátt, löngun minni og þrá að fá að
koma inn í húsið, sem var og er
mér afar kært. Dymar opnuðust, á
móti mér streymdu sveiflur mikillar
fegurðar og fyrir eyrum mér ómaði
hin yndislegasta tónlist, háleit og
guðdómleg. Vertu velkominn ómaði
fyrir eymm mér frá vömm þeirra
hjóna. Að reyna með orðum að lýsa
hrifningu minni, væri alveg von-
laust. Þau leiddu mig um húsið, sem
ég átti hugljúfar minningar um. í
Falshúsi hefur að sögn móður
minnar verið alveg sérstakur and-
legur kraftur. Ég starði undrandi
um stund, án orða. Aldrei hef ég á
degi eða nóttu augum litið neitt,
sem hægt væri að líkjá við hinar
ástúðlegu andlegu vemr, sem birt-
ust þannig í fullri dagsbirtu í Fals-
húsi í Bolungavík.
Friðrik Sigurbjömsson var ekki
líkur neinum manni öðmm, sem ég
hefí kynnst. Hann hafði sérstæðan
sterkan og einlægiega drengilegan
persónuleika sem hafði þau áhrif á
mig, að mér varð vel við hann og
mér leið jafnan vel er ég var í ná-
vist hans.
í Bolungavík hafa setið margir
merkir menn og sumir merkir ver-
aldlegir höfðingjar. Fremstan í
flokki þeirra má telja Friðrik lög-
reglustjóra. Friðrik var vel lærður
höfðingi á veraldar vísu.
Friðrik lét sér ekkert mannlegt
óviðkomandi. Því miður bára Vest-
fírðingar ekki gæfu til þess að kjósa
Friðrik á Alþingi. Hann myndi þó
að líkum, ef hann hefði átt sæti á
Alþingi hafa lyftýmsum Grettistök-
um fyrir Boiungavík.
Síðustu samvemstundir okkar
Friðriks vom fyrir þremur vikum,
þá hafði feigðin þrýst merki sínu á
hann. Hann kvaddi mig fullur bjart-
sýni, að hann kæmist yfír veikindin.
Friðrik hefír nú verið kaflaður til
starfa á æðra tilvemsviði, en miklu
fyrr en æskilegt var.
En þótt sannfæringin um fram-
hald lífsins sé ömgg, er sárt að
kveðja kæran vin, þótt ódauðleika-
vissan bijóti sárasta broddinn.
Samvistum er lokið, en aðeins um
stund. Friðrik er nú borinn af engl-
um Guðs á æðra tilvemsviði að
loknum jarðneska áfanganum.
Hugsum um látinn vin með
hugarró, með glöðum huga og með
bæn. Eiginkonu hans Halldóm,
bömunum Friðrik, Þorvaldi og Unni
Ástu, bamabömum, tengdaböm-
um, móður og systkinum votta ég
mína dýpstu samúð.
Ég þakka Guði fyrir viðkynning-
una við Dóm og Friðrik.
Helgi Vigfússon
Það er bjartur dagur, sem andar
svölu sjávarlofti. Störin við ána á
Kiðafelli bælist undir fótum okkar,
hún er farin að finna fyrir kulda
haustsins.
Mágur minn og vinur gengur við
hlið mér. Hann þekkir hveija hæð,
hvem dranga og skoming í þessu
landi feðra sinna. Allt er honum
jafn kært: Fuglinn sem flögrar eða
steinvalan, sem liggur lífvana í
Qöranni. Með orðum sínum gefur
hann umhverfinu meiri dýpt og
myndin festist í minningunni. Nú
dreg ég hana fram og finn að hún
er ein af kæram perlum minning-
anna, þegar sá er horfinn, sem
gætt hefur hana lífí.
Á öllum stómm stundum sorgar
og gleði lágu leiðir okkar saman.
Stundum var um langa vegu að
fara, yfír SigluQarðarskarð, að
fermingu elstu bama okkar hjóna.
Svo styttist leiðin, er við fluttumst
til Reykjavíkur, og þá hittum við
Friðrik og Dóra oftar og alitaf var
jafn gott að koma að Harrastöðum,
eitthvað svo hlýlegt og allt svo
velkomið.
Friðrik var mikill náttúmunn-
andi. Eyjamar þeirra á Breiðafírði
vom hans konungsríki. Hugur hans
var tengdur þeim og þangað fóm
þau hjónin, þegar færi gafst. Það
var ógleymanlegt að koma þangað:
Þá var bjartur dagur og andaði
hlýju og vor í iofti. Á ströndinni
stóðu þau Dóra og Friðrik og buðu
okkur velkomin og við áttum þama
stundir, sem vom ævintýri líkan
Óspillt náttúran, fuglalífíð, litla
húsið — friðnum og kyrrðinni yfír
þessum breiðfírsku eyjum verður
ekki með orðum lýst — en samt er
þar straumþungt eins og í iífinu
sjálfu.
Nú, þegar kveðjustundin er mnn-
in upp, vil ég sjá hann á ströndinni
ókunnu og við hlið hans stendur
hundurinn hans tryggi, það er
fuglasöngur í lofti og lítill selur
stingur höfðinu upp úr lygnum sjáv-
arfletinum, allt er baðað í sólskini
því að nú er sumar.
Blessuð sé minning hans.
Herdís Helgadóttir
Sérhvert líf er frá upphafí mark-
að endalokunum. Það er sama á
hvem hátt hinu jarðneska lífi lýkur,
alla ævina hefur það borið dauðann
í sér. Því skal ekki æðrast þegar
andlát ber að höndum, heldur taka
þeim örlögum með stillingu, og
ekki láta harm og söknuð buga sig.
Sama hlutskipti bíður allra. Ást-
vinamissir er sárasta reynsla, sem
maður getur orðið fyrir. Söknuður
og sorg er því eðlileg fylgja. En lífið
býr yfír mætti til þess að sigrast á
sorg og kvöl.
Við fráfall vinar hrannast minn-
ingamar upp. Margra ára samfelld
skólasamvera, ásamt nábýli og
sameiginlegum vinum og áhuga-
málum, tengir menn órjúfanlegum
böndum og þegar uppúr þessum
þáttum sprettur náin og kær vin-
átta, fer ekki hjá því að tómleiki
myndist í sálinni við fráfall slíks
vinar.
Friðrik Sigurbjömsson fæddist
2. september 1923 í Reykjavík.
Foreldrar hans em Sigurbjöm Þor-
kelsson, kaupmaður, og síðar for-
stöðumaður Kirkjugarða Reykja-
víkur, sem þekktur er sem Sigur-
bjöm í Vísi, og seinni kona hans,
Unnur Haraldsdóttir. Sigurbjöm
andaðist fyrir allmörgum ámm, en
Unnur lifír mann sinn.
Við Friðrik urðum nágrannar
árið 1939, en kynni okkar urðu
ekki náin fyrr en á menntaskólaár-
unum, en hundraðasti stúdentsár-
gangur Menntaskólans í Reykjavík,
árið 1946, var árgangur okkar.
Friðrik var prýðilega greindur
maður og fjölhæfur, og áhugamálin
mörg. Hann átti létt með nám og
var einstaklega fróður um ótrúleg-
ustu og fjölbreytilegustu efni. Hann
hélt dagbækur um langt árabil, og
í þeim mun m.a. að fínna margvís-
legan fróðleik frá ámm síðari
heimsstyijaldarinnar og hemámi
íslands. Hann var ágætlega ritfær
og átti létt með að skrifa, eins og
ritstörf hans bera vott um, bæði
þýðingar og frumsamin verk, auk
fjölda blaðagreina. Einnig sá hann
um útgáfu ýmissa ritverka, bæði
einnog með öðmm.
Friðrik var mikill náttúmlífsunn-
andi og undi sér óvíða betur en í
nánum tengslum við náttúmna, við
dvöl í sumarbústað að Kiðafelli í
Kjós og nú síðustu árin einnig í
Tungueyjum á Hvammsfirði, en þar
byggði hann sér sumarhús fyrir
mörgum ámm, og dvaldist þar á
hveijum sumri síðan, eins og frí-
stundir hans leyfðu. Hann var
áhugasamur náttúrafræðingur og
náttúraskoðari, og lýsingar hans á
lífsháttum og háttemi fugla era
minnisstæðar. Hann var alltaf að
uppgötva eitthvað nýtt í náttúmnni.
Og ekki má gleyma jarðfræðingn-
um Friðriki Sigurbjömssyni. Hann
kunni glögg skil á jarðfræði íslands,
myndunarsögu landsins og berg-
myndunum. Einnig var hann mjög
fróður um hverskonar steina og
steingerfínga og var vel að sér í
jurta- og grasafræði.
Friðrik var mikill bókamaður.
Hann átti bókasafn gott og mikið
að vöxtum, og honum leið vel innan
um allar sínar bækur og vildi hafa
þær hjá sér og umhverfís sig. Ást
á bókum var einn af ríkum eðlis-
þáttum hans. Hið listræna eðli Frið-
riks kom víða fram. Hann hafði
mikinn áhuga á málaralist, og iðk-
aði hana í tómstundum. Einnig átti
leiklistin itök í honum, og hann
bæði samdi og þýddi leikrit, og
fékkst við sviðsetningu leikrita og
Ieikstjóm. Eins og þessi lýsing
gefur til kynna, þá var skemmtilegt
að umgangast Friðrik og dveljast
með honum á góðum stundum, því
að auk þess að vera fróður um
menn og málefni var hann glaðvær
og hugmyndaríkur og einstaklega
ljúfur í allri umgengni.
Það var alltaf ánægjulegt að
heimsækja Friðrik og Dóm, þessi
elskulegu hjón, hvort heldur var í
sumarbústað þeirra að Kiðafelli eða
í Tungueyjum eða á heimili þeirra
í Reykjavík eða Bolungavík, meðan
þau bjuggu þar, en að loknu lög-
fræðiprófí árið 1953 var Friðrik
skipaður lögreglustjóri í Bolunga-
vfk, og gegndi hann því starfí í tíu
ár. Hann var jafnframt oddviti
Hólshrepps um tíma og formaður
sjálfstæðisfélagsins Þjóðólfs í Bol-
ungavík. Hann var einnig formaður
Bókasafns Hólshrepps í nokkur ár,
og í náttúmvemdarráði Norður-
ísafjarðarsýslu um skeið. Friðrik
var blaðamaður við Morgunblaðið
árin 1963-1972, en hóf þá störf
við Háskóla íslands og var þar próf-
stjóri um langt árabil. Á námsámm
sínum var hann kennari í nokkur ár
við kvöldskóla KFUM, og einnig var
hann erindreki Sjálfstæðisflokksins
nokkurt skeið. Þá var hann og
þingfréttaritari útvarpsins um tíma
og einnig var hann stjómandi út-
varpsþáttarins „Lög og létt hjal“
einn vetur. Jafnhliða blaðamennsku
og prófstjórastörfum stundaði hann
ýmis lögfræðistörf, og allt þar til
starfsdegi lauk.
Hinn 12. ágúst 1950 kvæntist
Friðrik eftirlifandi eiginkonu sinni,
Halldóm Helgadóttur Ólafssonar,
kennara á Akureyri og eiginkonu
hans, Valnýjar Þorbjargar Ágústu
Ágústsdóttur. Friðrik og Halldóra
eignuðust þijú böm, Friðrik, lög-
fræðing, kvæntan Laufeyju Þor-
steinsdóttur, Þorvald, fomleifa-
fræðing, kvæntan Elísabetu Brekk-
an, og Unni Ástu, sem er ógift.
Bamaböm þeirra Friðriks og Hall-
dóm em fjögur.
Minningarorð em ekki kveðjuorð.
Friðrik flíkaði ekki trúarskoðunum
sínum, en hann var heill og sannur
í guðstrú sinni, og þó að hann væri
ekki oft með nafn frelsarans á
vömm, veit ég að hann bjó í hjarta
hans, því að hann var einlægur og
hjartahreinn. Því lýk ég þessari
minningargrein um vin minn, Frið-
rik Sigurbjömsson, með orðum
frelsarans: Ég lifí ogþér munuð lifa.
Við Katrín vottum öllum að-
standendum innilega samúð.
Jón S. Magnússon
í dag verður til moldar borinn Frið-
rik Sigurbjömsson, fjölhæfur hug-
sjónamaður og drengur góður.
Friðrik ólst upp á góðu og trúuðu
heimili, foreldrar hans vom Sigur-
bjöm Þorkelsson og seinni kona
hans Unnur Haraldsdóttir. Faðir
hans var Sigurbjöm í Vísi.
Sigurbjöm er dáinn fyrir fáum
ámm, en Unnur lifír bæði mann
sinn og Friðrik, fmmburð sinn, og
votta ég þeirri göfugu höfðingskonu
mína dýpstu samúð í sorg hennar.
Friðrik var fjölhæfur maður og
átti mörg áhugamál, var ógleyman-
leg stund, þegar hann lýsti ein-
hveiju áhugamáli sínu t.d. stein-
gerðú laufblaði, fáséðum grip eða
bók, að ógleymdum máfunum og
ömunum við Breiðaijörð en líf
þessara vina sinna hafði hann
rannsakað síðustu árin.
Friðrik var fæddur náttúmfræð-
ingur og það er óbætanlegt tjón,
að örlögin höguðu því ekki þannig,
að hann gæti helgað sig óskiptur
þeim hugðareftium.
En Friðrik hefði aldrei orðið vís-
indamaður hins dauða bókstafs og
andvana forms, til þess var skáld-
eðlið of ríkt í honum. Hann leit t.d.
ekki á hinn fljúgandi fugl sem dautt
efnasamband, sem fyrir mistök
blindrar tilviljunar varð að þessu
ónáttúrlega ástandi hins dauða
efnis — lífí.
Friðrik var bókasafnari og átti
gott bókasafn og auk þess safnaði
hann úrklippum og myndum.
Hann safnaði kortum og í raun-
Sjá ennfremur bls. 46