Alþýðublaðið - 03.05.1932, Blaðsíða 2

ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Stjórnaf skráín.
St]örnarskrárneí’ntl neðri deiild-
ar alþingis hefir klofna'ð 5 þrenl,
eftir flokkum. Álit „Framsóknar-
lltokks“mannanna er ekld komið,
eða svo var a. m. k. í gtærkvieiidti,
Héðann Valdimarsson vekur at-
hygli á því í nefndaráliti sínu,
að eins og frumvarpið liggur nú
fyidr, eftir að íhalds- og „Fram-
sóknar“mienn samþyktu tiilögu
Jóns Þorlákssonar og Péturs,
Magnússonar um, áð þingmanna-
talan sé talunörkuð við 50, þá
er þar með komið inn í það á-
kvæði, sem er ósamrýmanlegt við
{rað, sem þó segir í frumvarpinu,
að alþingi skuli svo skdipað, að
hver þingflokkur hafi þingmanna-
tölu í samræmi við atkvæðatölu
hans við kosningar. Sýnir H. V.
fram á, að jafnvel ráð íhalds-
flokksins til þess, ef þörf kref-
ur, að ná réttum hlutföllum mteo
því að löggilda minnihlutakosn-
iingu í sumum kjördæmutm, er ó-
samrýmanlegt við ein- og tví-
Hienningskjördæmi og meiri1-
hlutakjör í þteiim, enda ófram-
kvæmaniegt í reynd, og er þar
me'ð horfið frá hinum fyrra
grundvelli. „Tel ég því,“ segir
hann, „rétt að ákveða nánar í
stjórnarskránni kjördæmasMpu-
lagi'ð, svo að ekki verði um vi'llst
um framkvæmd þess, og þing-
mannatala þingflokka fari eftir
kjósendatölu þeirra.“
Til þess að svo geti orði'ð fiyt-
ur hann sömu br.eyti'ngatiillÖ!gur
við írumvarpið eins og Jón Bald-
vinsson flutti í efri deild: Að
landið verðifeitt kjördæmi og al-
þángi þar með svo skipað, að
hver júngflokkur hafi þingsæti í
samræmi við kjósiendatölu hains.
Tiil vara: 6 stór kjördæmi, sem
kosið sé til með hlutbundnum
iujsningum, og sé svo ákve’ðið, að
hver þingflokkuT fái (með upp-
bótarþingmönnum) þingsæti í
samræmi við atkvæðiatölu hans
samtals. — Ef landii'ð verður eitt
kjördæmi, þá sé tala þingnianna
ákveðin 42, en breyta miegi tölu
þedrra með einföldum lögum.
Einnig flytur H. V. þá tillögu, að
ákvæðdð um 5 ára heimili'sfestu
i landinu sem skilyrði fyriir kosn-
ingarétti skuli ni'ður ialla. —
Nefndarmenn íhaldsflokksins
gera enga athugasemd við tak-
mörkunarákvæðið, siem fiokks-
itnenn þeirra 1 efxi deild samþyktu
ásamt ,,Framsöknar‘‘mönnum og
settu inn í írumvarpið. Þeir
ieggja þvert á móti blessun sina
yfir takmörkunina.
Enn hafa 740 kjósendur í
Skaigafjarðarsýsiiu og 28 kjósend-
ur í Nauteyrarhreppi í Nor'ður-
ísafjarðarsýslu sent alþingi áskor-
anir um að breyta stjórnarskránni
og kosmingalögunum þannig, að
hver þingfiiokkur fái þingsæti í
samræmi við kjósendatölu hans
samtalis vi'ð almennar kosnimgar.
Atvinnnlejsið i Euglandi.
f borgaralegu blöðunum hér
hefir hva'ð eítir annað verið tal-
að um að atvinnuleysið í Eng-
landl hafi stórum minkað, eftix
að íhaldisimienn (,,þjóðstjórnin“)
tók við veiðum. Nú liggja fyrir
opinberar tölur frá verkamála-
ráðuneytinu brezka um þetta mál,
og eru þær, er rá'ðuneytið tekur
tillit tii ýmisra lagabreytinga, er
g.erðar hafa verið til að draga
úr tölu atvinnuleysisstyxkþega,
þannig:
1930 1931
Nóv. 2 286 460 2 743 000
Dez. 2 643127 2 664000
1931 1932
Jan. 2 593 650 2 939 000
Febr. 2 617 658 2 926 000
Marz 2 655 000 2 798 000
Atvinnuleysingjar eru því í
marzmánuði 1931 143 þús. fœrri
en í marz 1932 í Emglandi, og
er því sizt hægt að tala um að
ástandið sé þar batnandi, þrátt
fyrir allar verndartollará'ðistafan-
ir íhaldsins, enda var ekki viið
því að búast.
x.
Sorgarssiga.
Kona ein á bæ í Vestur-Fimn-
möxku í Noregi framdi um dag-
inn sjálfsmor'ð með því a'ð taka
inn eitur. Hafði maður hennar
'liegið lengi fárv-eikur, og hafði
ekki dögum sainan verið til mat-
arbiti í húsinu. Hafði konan áð-
ur en hún ger'ði þet/a ritað elzta
syni sínúm bréf, og sagt að hún
þyldi ekki iengur a'ð horfa upp
á að börnán syltu, en sagðist 'bú-
ast vi'ð að þegar hún gengi í
dauðann yrðu einhveíjir til að
hjálpa þeim.
Þegar maður konunnar lieyrði
að hún hefði ráðið sér bana, fókk
iiann slag og dó af því.
Breggarar teknir.
Tveir bruggarar voru teknir í
nótt klukkan 4. Voru þeir báðir
dmkknir og með heimabrugga'ð
áfengi á sér. Klukkan 5 í miorg-
un fór lögreglumaður ásarnt þrem
lögnegluþjóniim upp að Hofi á
Kjalarnesi, en þar eiga menn
þessir heima. Fundust þa:r um
tveir lítrar af brugg-gerjun.
1 nótt var teldnn drukkinn mað-
ur, er stýrði bifreið, og var hanbi
mie'ð tvo pela á sér, annan með
rommi, en hinn með konjaki.
Hneykslisdómur i Sví-
Þjóð.
Um daginn féll dómur í máii
hermanna þeixra, er í fyxra l
Aadalen í Svíþjó'ð skutu á fylk-
ingu verkafólks og drápu 5
manns. Ver Mesterton höfuðs-
maður, er stjórnaði herliðiinu,
dæmdur í átta daga fangelsi á;n
fangavarðar, og Beckmenn liðs-
foringi í tíu daga fangeLsi (mieð
fangaverði).
Dómur þessi þykir einhver
mesta hneykslisdómur, sem upp
hafi verið kveðinn á Norðurlönd-
um, því fjöldi veBkamanna, er
tóiku þátt í kröfugömgunm þ-egar
inanndráp þesisi fóru fram, hafa
verið dæmdir til þungrar refsiiing-
ar, sömuleiðis fjöldi blaðiamanna,
er ritað höfðu í jafnaðarmanna-
blöðin og s-agt sannleikann um
'ódæðisverk þetta.
Dómnum hefir verið áfrýjað.
SamMðln í Framsóknar-.
flokknnm.
Áþreifanlegt dæmi um s-ambúð-
ina í „ Fr am s óknarf lokknum “
kom fram á alþinigi i gær við af-
greiðslu fimtardómsins í efri
deild. Jón í Stóradal kemur þar
fram með þá ti-liögú, að veiit-
ingarvaldi'ð á fimtardómaraemb-
ættum sé tekið af dómsmálaráð-
herxanum og fengið forsætisxáð-
herra í h-endur. Þetta vantraust á
dömsmálarábherrann (Jónas) sam-
þykti svo Guðmundir í Ási með
Jóni ásarnt íhaldsmönnium, og
með þessari breyt-ingu fór frum-
varpið í gærkveldi til 3. um-
ræðu.
Fuglar i Selvogi.
Or Selvogi er ritstjóranum
skrifað 6. febrúar:
Hér heldur töluvert til af far-
fuglum á vetrin.
Mest er hér af tjaldinum, og
hefiir hann verið hér allan vet-
uxinn frá ómunatíð, og skiftir
íala h-ans þúsundum,. í gaclda-
iVetrum fellur dálíti'ð af honum,
en aldrei mikið. Hann hverfur
miki'ð til héðan seint í apríl og
verpir hér lítið; líklegast eru þó
svona tíu hreiöur hér í nágxenn-
ftnu.
Stelkur er hér allrm veturinn
og er suma vetur talsvert mikið
af honum, og hefi ég aidrei or'ðið
var við að þeir féllu þó hart
væri. Það hefir aldrei veriið mieira
af stelk en í vetur.
Talisvert sést hér af spóum, en
þó mjög misjafnt. Þeir eru 3—5
saman í hóp á ákveðnum stöð-
um, og höfum vi'ð séð að þeir
'liifa aðallega á m-arfló og hranh-
armaðki og faila aldxei það ég
v-eit til.
Tildra er hér svo þúsunduml
'skiftir allan veturinn fraim í maí,
en þá hverfur hún.
Fuglar þessir koma í október
Oig nóyemiber riema stelkurinn,
hann kemur strax á haustin.
Lóur eru hér oft fram að jól-
uní ef góð er tíð, en sjaldan
lengur. En þær hafa tvisvar kom-
ið í byrjun marzmánaðar, þaö
ég man eftir; þannig komu 5 í
úóp 1913 og 8 1917.
Sveinn Halldómson.
Mðlverkasfning
Gannlaugs ð Scheving.
Gunnlaugur er einn af yngs.tu
en þó eimn af merkiliegustu mál-
urum vorum. Er það ekki að eins
vegna getu sinnar og kunnáttu,
heldur og vegna þess, hvað hann
velur sér að viðfangsefni og
íivernig. í því tilliti má hann Ireita
einistæður mieðal íslenzkra málara,
ara ,að hann er ekki eliskur að
öræfum eða ódáðahraunum, heid-
ur þykir honuin mannfólkið og
stöxf þess og hættir ó-likt merlú-
legri, sem lika má til sanns v-eg-
ar færast. Eklti svo ab sltilja,
að hann kunni ekki að meta nátt-
úrufegurð, því að það eru til
m-argar ágætar landslagsmyndir
eftir hann, en hann leggur meiri
rækt við mennina. Það eru ekki
hin mikilfenglegu atvik mannlífs-
ins, þessi atvik, sem venjutega
er skipað niður fyrirfram af mliik-
illi kænsku, sem hann velur sér
að efni, heldur hin eðlilegu, ó-
brotnu atvik mannlífsins, þau at-
vik, sem mienn eklti lieggja í 3íaú|g-
ferðir til þess að sjá. Og hann
sér og sýnir í þieim sitthvað, sem
menn að jafnaði ekki eru neitt
giöggir á, en holt er að veita
eftirtekt. Gunnlaugur er ágætur
teiknari og skínandi simekkvís á
liti. Hanri hefir og fengið ágæta
dóma erlendis um sýningar, sem
hann hefir haldið þar. Fyrir nokkr-
um árum keypti rikið af honum
stóra mynd, „Bassabáturinn“, og,
mun marga Reykvíkinga reka
minni til hans, því hann var sýnd-
ur hér og stakk skemtiliega í stúf
við mjög mikið af því, sem ann-
ars er framborið hér af slífcu.
Á þessaxi sýningu er stór mynd.
„Konur að þvo“, sem er ótvírætt
með því bezta, sem sést hefir frá
hendi nokkurs íslenzks lista-
manns, og er myndin með klass-
iskum hlæ. Ýmsar ágætar myndir
eru og aðxar á sýningunni, sér-
stáklega úr sjómanna og fiski-
mannalífi.
Sýningin er opin fram tiil mið-
vikudags, og ættu menn að koma
þangað. Við erum ekki svo góðu
'vanir hér, að við höfum efni á *
því ,að neita flotinu þegar þaö
býðst.
G. J.
2 fœreyskir kútterar komiu af
veiðum í nött nneð góðan afla.
Milliferðaskipin. Brúarfoss fór
vestur um land í gærkveldi. Lyra
kom frá útlöndum í nótt. Súðux-
landið fór til Borgarness í imiorg-
un og kenrur aftur í dag.
Olíuskipið „Britiish Pluck“ kom
til B. P. í dag.