Alþýðublaðið - 23.12.1958, Blaðsíða 3

INNANLANDS.
TOGARARNIR: Þeir, sem
hafa verið hér á heimamið-
um, hafa fengið he,ldur rýran
afla, en þó nokkuð skárri sein
ustu daga. Veðráttan hefur
yfirleitt verið stirð fyrir tog-
arana hér á heimamiðum og
veiði í ísfisk hefur gengið
skrykkjótt. Þeim, sem sækja
Nýfundnalandsmið fer nú
fækkandi í bili, en afli helzt
þar ennþá góður, og afkoma
útgerðariimar er betri, ef fisk
að er á karfamiðunum. En
flestir eða allir togararnir
verða að sigla eina ferð til
þess að halda mannafla. Menn
eru sem sé nú ekki spenntir :
fvrir að vera um borð í tog- ;
ara nema að fá tilbreytingu
innan um venjuleg störfin.
Fyrir þjóðarbúið er öflun ,
karfans miklu verðmætari en
ísfisksölur. En hver er að
velta vöngum yfir afkomu
þióðarinnar í dag?
Reykjavík: Netja- og línu-
bátar hafa róið nokkuð stöð-
ugt
Afli á netjabátana hefur yfir-
lftitt verið frá 3—10 tonn, en
hjá línubátum nokkuð minni.
Frá Hafnarfirði, Kef'avík.
Sandgerði og Akranesi hefur
v°rið róið
netjabáium og afli
hefur verið jafn og góð-
ur og«íldin feit og stór. Síld-
in er fryst og söltuð.
Vestmannaeyjar: Flestir
þeir bátar, sem hófu róðra
þar í haust, um 30 bátar, eru
nú hættir og menn teknir til
við að undirbúa báta sína fyr-
iý veturinn. í síðustu viku ;
voru gæftir stirðar í Eyjum,
en afli sæmilegur. Bæjar-
st.jórn Vestmannaeyja sýndi
þrð í haust, hvers virði út-
gerðin er með því að sam-
þ”kkja að taka þátt í að greiða
k-umtryggin.gu til manna, ef
h'utur hrykki ekki. Hefur þó
i'dserð í Eyjum gefið hvað
b°zta útkomu. Væri. ekki hollt
f”"ir fleiri að taka uno for-
d”,rr>.i Vestmannaeyi1'>ga?
Frá Húsavík og Ólafsfirði
h<ífu stóru bátarnir róðra
s*rax eftir síld og réru nærri
þ"'iá mánuði. Af’i var sæmi-
legur og var þet.ta afar mikil-
vægt fyrir atvinnulíf stað-
anna oe hefur atvinna á þess-
um stöðum ekki fyrr verið
rpftiri að haustlagi.
F.íns og kunmigt er lauk 19.
a^alfundi L.I.Ú. fyrir viku
Mörg mál lásu fyrir furdin
um og er almenDiþgi þsgar-
kunnugt um afgreiðslu sumra
þ',r sem sambvkktir fundar-
i^s hafa verið birtar að und-
anförnu.
Aðalvandamáb'ð var nú
e: ,s og hin síðustu ár að
f’óna leiöir til bess að tryggja
frdla1ausan rekstur og manna
skioin. Útgerðarmenn og hinn
óbreytti sjómaður telja, að
r'-kstrargrundvöllurinn og
k.iörin í hlutaskiptum hafi
verið sæmilega viðunandi hin
2 seinustu ár og togararnir
moga vel við uua frá því í
vor. En nú horfir hins vegar
miög þunglega fyrir útgerð-
inni. þar sem allt kaupgjald
virðist sigla hraðbyri upp á
við og enginn vill ganga fram
og verða fyrstur til þess að
gefa eftir á skautinu, þannig
að þjóðarskútan breyti um
stefnu og taki hina réttu leið.
Það er svo augijóst að þannig
getur ekki haldið afram stund
inni lengur. Menn gefi gaum
að því, að við verðum að selja
afurðir okkar á erlendum
vettvangi og engin tök eru á
því að velta vaxandi fram-
leiðslukostnaði í sjávarútveg-
inum yfir til hins almenna
neytanda erlendis. Ef þess
vegna á að forða stöðvun hjá
undirstöðu atvinnuvegi þjóð-
arinnar, verðum við að stöðva •
dýrtíðina nú þegar og þeir,
sem það gera, verða að skilja
það, að miða verður ráðstaf-
anirnar við þjóðarheill og
framtíð hins unga lýðveldis;
en ekki lyppast undan kröf-.
um fámennra hagsmunahópa
og spekúlanta, sem hafa náð.
tangartaki á atvinnulífi þjóð-
arinnar.
Menn mun að sjálfsögðu-
greina á um það, hvað beri að
gera til þess að fá hina vax-
andi ungu kynslóð til þess að
leggja stund á sjóvinnustörf,
en öllum má vera það Ijóst,
að kjör þeirra, sem þar vinna,
verða að vera mun betri en í
öðrum atvinnugreinum. Ef
svo er ekki, leitar vinnuaflið
ekki til sjávarútvegsins. Ein-
falt dæmi nægir þessu til
skýringar. Sjómaður við 60
tonna fiskibát hefur um 80
þús. allt árið, ef vel gengur.
Hann vill reisa sér og sínum
hús, en þar sem hann er alla
daga bundinn við bátinn sam-
kvæmt íslenzkum lögum, get-
ur hann alls ekkert unnið við
húsið og verður því að kaupa
vinnu iðnaðarmannsins, sem
er miklu dýrari en hans
vinna og tímakaup sjómanns-
ins hrekkur hvergi nærri á
móti ákvæðistaxta iðnaðar-
mannsins, sem er miklu dýr-
ari en hans vinna og tíma-
kaup sjómannsins hrekkur
hvergi nærri á móti ákvæðis-
texta iðnaðarmanna. Hann
missir því af hlunnindum eig-
in vinnu í húsi sínu, sem er
skattfrí. En hvað getur iðn-
aðarmaðurinn gert. Hann hef
ur ekki minni tekjur, en eftir
sína 8—10 tíma vinnu fer
hann að vinna fyrir sjálfan
sig í sínu húsi og sú vinna er
skattfrí og hefur feikilega
þýðingu í ráðstöfun teknanna.
Þegar svona æpandi mismun-
ur er á aðstöðu tveggja mikil-
vægra starfsgreina í þjóðfé-
laginu er engin von til þess
að vel farnist. Hinn óbreytti
sjómaður verður ekki aðeins
að fá jafngóð kjör og aðrir í
landi, heldur mun betri, þar
sem vinna hans er miklu erf-
iðari, og svo er hann lang-
dvölum frá heimili sínu og
þarf að greiða oft á tíðum
rándýrt fæði og uppihald. Ef
forráðamenn þjóðarinnar
skilja ekki mikilvægi starfs-
ins í þágu sjávarútvegsins, er
vonlaust, að sú uppbygging
og þær framfárir, sem átt hafa
sér stað hér á landi að und-
anförnu, geti haldið áfram,
því að sjávarútvegurinn er
undirstaðan fyrir þjóðarbú-
skap okkar og mun verða það
áfram. Stöðvun i útveginum
er því ekkert annað en stöðv-
un í framvindu þjóðlífs ís-
lendinga.
„Koma dagar, ráðast ráð,
rétt mun fagurt efnið kljáð,
fróðir staga þráð við þráð,
þjóðarsagan verður skráð.“
Noregur: Norská sjómanna-
sambandið og togaraútgerð-
armenn hafa komið sér sam-
an um 5% grunnkaupshækk-
un, jafnframt því að láta flest
ákvæði fyrri samninga gilda
áfram. í tímavinnu urðu litl-
ar breytingar. Báðir aðilar
voru sammála að koma á fót
nefnd, sem skyldi vinna að
undirbúningi nýs launakerfis
fyrir 1. okt. 1959.
Útlit fyrir norska humar-
útflytjendur er ekki gott, þar
sem framleiðslukostnaður
heima fyrir er orðinn of hár
og þeir standast því illa harða
samkeppni við Skota og ír-
lendinga. Birgðir eru miklar,
en seinustu vikurnar hefur
útflutningur gengið mjög
treglega.
Menn velta því nú mjög
mikið fyrir sér, hve mörg skip
muni fara á vetrarsíldveiðina,
þar sem hún hefur gefizt mjög
misjafnlega undanfarin ár.
Venjulegur fjöldi skipa hefur
verið um 550—600 og þar af
um 120 frá Norður-Noregi.
Skreiðarbirgðir eru nú
mjög litlar í Noregi og verðið
taiið hagstætt af utflytjend-
Holland: Þar sem öflun
nýrrar síldar er undir mallagi
er verðið mjög hátt núna. Ein
karfa er seld á HFL. 25,00
(ísl. kr. 107,50). Þetta verð er
of hátt fyrir niðursuðuverk-
smiðjurnar. Talað er um að
feRa niður innflutningstoll af
nýrri síld t.il þess að örfa inn-
flutninginn.
Færeyjar: Síldveiðunum við
Fpp-',víq’- w nú lokið með
vftiði um 125000/1 tunnum af
saltaðri sfld, Um 90 skin tóku
bátt. í ve’ðunum. Veiðitíma-
h’Iíð hófst í bvriun áeúst.
Sí'din er seJd þannig: Dan-
mö’-v n—i 2000Ö tunnur: Sví-
bióð 50000 t. oe Austur-Þýzka
land um 45000. Það. sem eftir i
pr. mun sennilega verða selt
tii Austur-Þvzkalands. Engin
síld var seld ti1 Rússlands.
Danmörk: Hagstæð veðr-
átta hefur gefið. nokkuð meiri
v°iði af síld en menn áttu von
á.
L?rv?j|5i_n heiur verið mjög.
góð í Eystrasalti í haust. Lax-
veiðibátarnir hafa féngið upp
í 4-—500 laxa í ferð. Verðið á
stórum laxi er um danskar
kr. 26.00 (ísl. 61,40), en á
beim minn-i unvkr. 9,00. Lax-
inn liggur mjög dreyft og hef-
ur bezt veiðst í námunda við
Evstrasaltslöndin (Rússland).
Þar hafa fengizt allt að 100
stórlaxar á dag. Verðmæti í
veiðiferð hefur oft náð um
20—25000 d. kr.
írland: Kringum 50 írsk,
þýzk, skozk, hollenzk, frönsk
og be1gísk síldveiðiskip hafa
stundað veiðar unan Wex-
ford-ströndum og aflað mjög
vel af vetrarsíld. Nokkuð af
síldinni fer til Englands og er
þar nú í athugun að fella nið-
ur innflutningstolla, ef síldin
er notuð í mjöl og lýsi.
Um hvalveiðar: Alþjóðlega
hvalveiðiráðið lauk fundum
sínurn í London um seinustu
mánaðarmót. Ekki náðist sam
komulag um nýskipan um út-
hlutun veiðieininga á hverja
þjóð. Seinast var leyft að
veiða samtals 14500 bláhvals-
einingar sem heild. En Rússar
hafa stöðugt aukið flota sinn
og skeyta ekki um aðra þátt-
takendur í veiðunum né
rekstrargrundvöllinn. Þess
vegna er komin sú hugmynd
fram, að þátttökuþjóðirnar
komi sér saman um veiði-
magn hverrar þjóðar fyrir sig.
Þetta mundi vafalaust draga
úr hinni gengdarlausu sam-
keppni að veiða sem mest, af
því, sem úthlutað er sem
heild. Allir féllust á að hafa
eftirlitsmenn um borð í skip-
unum, ef hin nýja úthlutun.
næði fram að ganga nema
Rússar. Þeir vildu enga utan-
aðkomandi um borð.
J. Á. H.
Vanstilltur for-
sfjóri.
ÞAÐ bar við í gærkvöldi,
er 4 piltar komu gangandi
niður Blómvallagötu, að
Gísli Sigurbjörnsson, for-
stjóri Ellibeimilisins, kom
askvaðandi móti þeim með
sköntmum og svívirðingum
og bar upp á þá, að hafa kast
að „bombum“ inn í bústað
starf sfólks Elliheimilisins.
Skipti það engum togurn, áð
Gísli hringdi í lögregluna.
Var þó dóttir hans þarna
nærstödd og kvað pilta þessa
alsaklausa. En Gísli liætti
ekki fyrr en hann hafði kom
ið drengjunum inn í lögi eglu
bíl. Ók bíllinn með piltana
spottakorn og sögðu lögreglu
mennirnir, að Gísli væri allt
af „nöldrandi“, en síðan
slepptu þeir drengjunum!
Gjafabók Norræna
félagsins.
EINS OG undanfarin ár send
ir Norræna félagið félagsmönru
um sínum gjafabók. Að þessu
sinni er það fræðslurit um
Skán, prýtt rösklega 100 ljós-
myndum. Ritið er gefið út af
Norrænu félögunum í Dan-
mörku og Svfþjóð sameigin-
lega, en í ár eru 300 ár liðin
síðan friðarsáttmálinn í Hró-
arskeldu var undirritaður þar
sem Danmörk lét Skán af hendi
við Svíþjóð. Bókin um Skán er
notuð sem gjafabók allra Nor-
rænu félaganna í ár, en nú eru
samtals rösklega 125 þúsund.
félagsmenn allra féiaganna
Skipadeild SíS.
Hvassafell fór 19. þ. m.
frá Dalvík áleiðis til Ham-
borgar og Gdynia. Arnar-
fell fer í dag frá Siglufirði
áleiðis til Ábo og Helsing-
fors. Jökulfell fer 26. þ.
m. frá New York áleiðis til
Reykjavíkur. Dísarfell er í
Reykjavík. Litlafell er í ol-
íuflutningum í Faxaflóa.
Helgafell kemur í dag til
Riga. Hamrafell fer hjá Ci-
braltar á morgun á leið til
Batum. Elfy North er á
Blönduósi.
iiiiiniiiimmiiimmmmmimiiimimiiimmimimmii:
LEIKFELAG Reykja-
víkur sýnir leikritið „All-
ir synir mínir“ eftir Ar-
thur Miller á annan dag
jóla kl. 3 e.h. í Iðnó. Að-
alhlutverkin leika Bryn-
jólfur Jóhannesson, Helga
Valtýsdóttir og Jón Sig-
urbjörnsson, en leikstjóri
er Gísli Halldórsson. Hér
fylgir sviðnvynd úr öðr-
um þætti.
.iiiiiiiiimiiiiiiiiiimiimiiimiiimiiiiiiiiimmiiiiiimmn
23. des. 1958 — ’AlþýðublaÖið 3