Alþýðublaðið - 08.10.1932, Síða 2

s
AMSÝÐUHLíAÐIÐ
Tllraun til stórkostlegra
tollsvika.
Tollstjód neitar um upplýsingar og heldur
fund með tollþjónunum, þar sem hanh
' bannar þeim að segja nokkuð frá tolisvika-
tiiraunnnum.
OöHmálaráðherrann
verðor að víhja.
I mikið óefni má nú segja að
kómið sé fyrfr ‘islíenzku fjjóðinni,
f>ar sem dómjsmálaráðlhierrann,
<em á að gæta þess, að lög og
réttur sé í landinu, er nú sjálfur
sakborningur. Eins og kunnugt er
ísefir ekki fengist grieinileg vitn-
eskja um; mál Magnúsar Guð-
smmdssonar, þar eð Hermanni Jón-
assoó lögreglustjöri befir ekki
vrljað veita Alþýðublaðdnu að-
gang að skjölum málsins, nema
með leyfi Magnúsar. En þa'ð leyfi
hefir Magnús ekki viljað gefa, og
faefir það vakið undrun allra,
einnig sjálfra flokksimianna Magn-
úsar, því með því sýndi hann
gneinilega að hann vildi ekki aö
almenningur kyntist málinu. flef-
ir hpnn með því kveðið upp dóm
yfir sjálfum sér í augum alþýðu.
En þó almenningur hafi lítið
lengið að vita um þetta mál,
aiá skilja, að það er fyrir svik-
aamlegt athæfi í sambandi við
gjaldþrot stórkaupmanns eins
faér í bænum, að Magnús er á-
kærður, Hegningarákvæðin mu:nu
vera í 26. kap. hegningarlaganna,
víst aðallega 262. og 263. grein.
En þær greinar hljóða svo:
262. gr.
Ef bú manns er tekið til skifta
sem þrotabú, og hann eftir það
eða um þær mundir, er hann
hlaut að sjá fyrir, að gjaldþrotið
vofði yfir, hefst af sérdrægni
nokkuð það að, er miðar til þess
að lögmætar eigur eða kröfur
búsins ekki renni inn í það, eða
að komið verði fram mieð rang-
ar kröfur viö búið, eða ef nokkjur
Biaður um það leyti, er síöast
var á vikið, útvegar sér ný lán
i sama tilgangi, þá varðar það
hegninigarvinnu alt að 6 átum
eðta fangelsi við vatn og brauð
ekki skemur en tvenna 5 daga.
263. gr.
Ef nokkur maður, sem svo er
ástatt fyrir, sem segir í næatu
grein á undan, hefst nokkuð það
að, er miðar til að draga ólög-
lega taum sumra skuldheitntu-
mannanna hinum til „tjóns, en án
þess að ætLa sjálfur að ábatast
á því, t. a. m. með því að selja
muni fyrir of lítið andvirðx að
tiltölu, eða með þvi að nota það,
siem hann hefir xmdir hendi, til
þess að borga sumum skuld-
heimtumönmunum fremur öðrum,
eðta með því að gefa út skjöl, ei*
ættu að gefa sumum af skuld-
beimtximönniunum réttindi fraim
yfir hina þá þrotabúinu er skift,
þá varðar það fangelsi við vatn
Qg brauð, eða einföldu fangelsi
ef málsbætur eru, ekki samt
skemur en ménuð.
Hvernig sem á þetta mál er
kLtið, hvort sem menin álíta
Matgnús Guðtaundssion sekan
eða saklaúsan af því, sem á hann
er borið, er bér um mál að ræða;(
sem hlýtur áð verða áliti íslands
eriendis til hins mesta hnekkis.
Má geta nærri hvaða áhrif þa'ö
hefir á lánbeiðnir rikisins og láns-
traust íslendinga yfirleitt þegar
þáð verður kunnugt, að réttará-
standið í landinu sé þannig, að
í dómsmálaráðherrasæti sé mað-
ur, sern sé undir ákæru vegna
aðstoðar við sviksamlegt gjald-
þrot. En reynslan hefir sýnt, að
engu því, sem hér gerist og al-
menningur veit, þýðir að reyna
að halda leyndu. Það fréttist eins
þó það komi ekki í dagblöðunum
hér, enda varhugaverð braut að
fara inn á, að leyna málum, senx
nauðsynlegt er að rita um, til
þess að ekki fréttist um þau til
útlanda.
Hváð er nú hægt a'ð gera til
þess að bjarga við þessu rnáli?
Það er bersýnilegt að þar er ékki
nema um eitt að ræða, og það
er að Magnús Guðniundsson segi
tafarlaust af sér dómsmálaráð-
herraembættinu. Vafalaust eiga í-
haldsmenn nóga lögfræðinga eða
aðra, sem þeir geta verið fylli-
legá ánægðir með að sitji í (dónxs-
málaráðherrasætinu, svo að
flokkshlutföllin í stjórninni þurfi
ekki að raskast né hin bróður-
lega eining, sem íhaldið nú stjórn-
ar landinu í. Fari mál þetta svo,
að Magnús fari hreinsaður út úr
því, ætti að vera auðvelt fyrir í-
haídsfloiikinn og aðdáendur hans
úr Framsóknarflokknum, er Ixafa
stutt Ixann og komið honurn í
dómsmálaráðherraembættið, að
.skáfta um menn og koma honum
aftur inn í sitjórnarráðið.
Olaf.m Frldriksscni.
Ylir 6 mlljénlr
brendar f Keyhjavfk.
í fyrradag lagði einkieninilega .
reykjarsvælu yfir Vesturbæinn,
og ’nöfðu margir orð á því, hvað-
an svæla sú mundi koma, er
var yfir þessum bæjarhluta all-
an seinni hluta dags. Þeir sem
grensluðUist frekar eftir þessu,
komust að því, að svælan kom úr
húsaportinu við „Hamar“, og
mátti sjá þar inni hóp heldri
maoua, auk verkalýðs þess, er
þar gengur um daglega. Vonx
þarna komnir Guðbrandur Magn-
ússon forstjóri og Björn Árnaison
endurskoðandi, sem eru endur-
skoðendur Landsbankans, Jón
Jónsson úr endurskoðunardeild
Landsbankans, enn fremur Hall-
dór Jónasson c-and. phil. og Matt-
hías Þörðarson fornminjavörður.
Hvem rækallinn sjalfan vildu
þessir menn þarxxa? Skýringin var
sú, að þeir voru að brenna ónýta
bankaseðla frá Landsbankanuin.
Stóð athöfn þessi í þrjáir stund-
xr, þ. e. frá kl. hálf þrjú til hálíí
sex, því seðlaxnir voru miklir
fyniitferðar; voru þeir í 8 stór-
Fyrir nokkrum dögum fór að
kvisast hér í borginni, að upp
hefði komist um stórkostleg toll-
svik. Út af þessum sögum snéri
Álþýð'ublaðið sér til Jóns Her-
mannssonar tollstjóra, og ta’liaði
einn af blaðamönnunum við hann
í skrifstofu hans í Ámarhváli.
Tollstjóri varðist ailra 'frétta.
N-eitaðá hann því þó ekki, að til-
raun hefði veri'ð gerð til tollsvika,
en kvaðst ekkert geta sagt að svo
kornnu máli. Hins vegar sagði
hann að ef upp kæmist um toll-
svik, þá myndi það gert að lög-
reglumáli, og gæti hláða'maðurinn
þá snúið sér til lögreglústjóra um
upplýsingar. Blaðamaðurinn
kvaðst hafa heyrt' sögur um, að
upp hefði komist uim tollsvik, og
vJTdi því gjarnan fá eitthvað' að
vita um þáu, svo trygt yrði að
ekki yrði sagt rangt frá því. Toil-
stjóri kvaðst þó ekkert segja, en
staxf tollþjóna væri falið í því,
að leiðrétta misfellur imi innflutn-
’ing í sambandi við tollamálin og
oft yrði vart við slíkar misfellur,
án þess að hægt væri að kalla
það tollsvik.
Við þab lauk samtalinu, en Al-
þýðublaðið hefir þó undanfama
diaga reynt að fá upplýsingar í
málinu, og getur það nú frætt
lesendur sína á því, að ýmsir
innflytjendur hafa gert tilraunir
til toUsvika. Mur,*u svikatilraun-
irnar hafa numið svo þúsundiUim
króna skifti, ef ekki hefði vierið
komist fyrir þær.
Svikatilraunirnar hafa veiið
framdar með þeim hætti, að inn
um pokum, og var á annaðil
hundraö pund 1 hverjum. Var einu
pokinn þó lang-stærstur, og mum
hafa verið yfir milljón króna í
seðlum í honum, en alis voru
þarna seðlar, er hljóðuðu upp á
6 millj. 300 þús. kr. Var mestur
hluti seðlanna' 5 og 10 króna, en
þó nokkuð einnig af 50 og 100
króna séðlum. Örfáir voxu þarna
(víst innan við 10) af gömlu seðl-
unum, sem ekki er prentað á
nema öðnxm megin. Halldór Jón-
asson hafði undirbúdð eyðilegg-
ingarverk þetta, og höfðu sieðl-
arnir vexið ógiltir áður með þvf
áð höggva tvö göt á hvern þeirra.
Einn fí-mm krónú seðill komst
heill xneð gustinum úr brenzlu-
ofninum, en Halldór Jónosson
greip hann, en seðillinn var þá
svo þur úr ofnhitanuta, að hann
varð að dufti eins og huldu-
hafa verið fluttar vörur undir
röngum nöfnum, „faktúxur“ hafa
verið ógreinilegar, eða þær hafa
verið of litlar. Hafa þietta aðai-
lega verið vefnaðarvörur, skófatn-
aður, konfekt o. fl. — Yfir sumar
vörurnar hafa engir reikningar
verið. Hvað \!iðvíkur skófatnaðin-
um, þá hafa á þeirn staðið út-
lend nöfn, sem sagt var að væra
nöfn á leðurskófatnaði, en þegar
til kom vora það lakkskór og
fleiri dýrar skófatnaðartegundixy
sem mjög hár tollur er á.
Tollþjónarnir höfðu fengið ó-
Ijósan grun um, áð tollsvik væru:
framin, og var pví alt í einu
farið að skoða, en venjulegast er
treyst á drengskaparyfirlýsingar
sendenda xim tegund vörunnar.
Fyrstu dagana sem skoðun var
framkvæmd riigndi niöur ögryntú
af „faktúrum“, sem ekki höfðu
áðUr komið fram, og er auðvitað'
ekld nema ein skýring á því.
Miklu hefir verið haldið eftir
af vöram, og eru tollþjónarnir nú
önnum kafnir við að skoða þær.
Er það mikið verk, þar siem upp
vexiður að taka allar vörurnar og
bera þær saman við „faktúrurn-
ar“.
Að svo komnu máli er ekki
heegt að fá að vita fleira í þess-
um tollsvikatilraunum og það því
síður, þar sem tollstjóri hefir
haldið fund með tollþjómmum og
sagt þeim að láta ekkert berast
út um þær.
Mun Alþýðublaðið þó fyligjast.
ufeð í málinu og upplýsa um það
eftir þvi sem föng eru á.
mamnsbrauð. þegar Halldór tók á.
honum.
Skip strandar.
Gunnól^svík, 7. okt. FB. I nótt
strandiáði færeyska skútan' „flaf-
steinn“ frá Tramgisvaag á svo
köllnðum Grenjanesboga norðani
við Langanes. Skipið var á drag-
nótaveiði og var á leið frá Gunn-
ólfsvik til Þórshafnar. Mannbjörg
varð, en óvíst er Tíivort skipiði
næst út aftur.
Glínmfél. „ÁrfnmnP biður þess
getið, að innanfélagsmót drengja
haldi áfram á morgun kl. 4 e. h..
Þá verður kept í þrístökki,,
grindáhlaupi o. fl.