Morgunblaðið - 16.11.1991, Page 16

16
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 16. NÓVEMBER 1991
Minning:
SigurðurG. Tómas-
son — Olafsvík
Fæddur 21. september 1905
Dáinn 5. nóvember 1991
Sigurður Guðmundur Tómasson
fæddist að Ósi í Fróðárhreppi.
Hann var sonur hjónanna Ragn-
heiðar Árnadóttur frá Kársstöðum
í Helgafellssveit og Tómasar Sig-
urðssonar frá Höfða í Eyrarsveit.
Hann var þriðja elsta af átta börn-
um þeirra hjóna en auk hans áttu
þau sjö dætur. Eru nú aðeins tvær
þeirra á lífi, þær Guðrún og Aðal-
heiður sem báðar eru búsettar í
Reykjavík.
Sigurður var rúmlega 86 ára er
hann lést á St. Fransiskuspítalan-
um í Stykkishólmi 5. nóvember sl.
en þar hafði hann dvalist um
nokkurt skeið. Útför hans verður
gerð frá Ólafsvíkurkirkju í dag, 16.
nóvember.
Þeim fer nú óðum fækkandi sem
fæddust inn í tuttugustu öldina á
fyrstu árum hennar og áttu eftir
að lifa og starfa á tímabili hinna
stórkostlegu breytinga í Iífsháttum
þjóðarinnar, sem færðu hana úr
kyrrstöðu fátæktar og umkomu-
leysis upp að hlið þeirra þjóða sem
fremstar standa í lífskjörum og
mannréttindum í dag. Hann var
því í hópi þeirra sem gengu í byij-
un aldarinnar í gegnum mótun og
reynslu þeirra lífshátta og lífsbar-
áttu fólksins, sem varð að komast
af við lítil efni og nægjusemi, þar
sem reynslah kenndi að gleðjast
yfir því sem lítið þætti til um í
dag. Við þessar aðstæður þroskað-
ist og harðnaði kynslóð Sigurðar
og varð ung að árum verkhæf og
leikin í samskiptum við náttúruöflin
til lands og sjávar og um leið hæf
til að komast af. Þannig var lífsbar-
áttan háð í þá daga með bjartsýn-
ina og nægjusemina að leiðarljósi
og talið að fólk hafi verið lífsglatt
og hamingjusamt ekki síður en í
dag.
Fjölskylda Sigurðar fluttist fljót-
lega frá Ösi að Bakkabúð á Brimils-
völlum. Þar ólst Sigurður upp í
giöðum systkinahópi. Á Brimil-
svöllum var í þá daga margbýlt,
eins konar lítið sveitaþorp, þar sem
fólkið lifði af hvoru tveggja, tak-
mörkuðum landbúnaði og sjósókn.
Þarna var mikið af glaðlyndu fólki
sem vann hörðum höndum frá unga
aldri við hin þröngu lífsskilyrði og
þroskaðist því snemma til mann-
dóms og á hinn bóginn lifði sínu
eigin menningar- og skemmtanalífi
með eigin samkomuhúsi sem Fróð-
hreppingar komu sér upp. Frá þess-
um tíma hefur maður oft heyrt
þetta fólk rifja upp gamla, góða
daga þegar allir voru glaðir og
sáttir við lífið og tilveruna þrátt
fyrir litil efni og harða lífsbaráttu.
Það þarf því engan að undra að
úr slíku samfélagi kæmu harðþjál-
faðir og dugmiklir menn sem þóttu
vel hlutgengir til flestra starfa þeg-
ar leita þurfti atvinnu til annarra
landshluta.
í þessu umhverfi ólst Sigurður
upp og þroskaðist til þeirrar lífsbar-
áttu sem beið hans. Úngur að árum
hóf hann sjóróðra frá Brimilsvöllum
og frá Hrísakletti, fyrst á árabátum
og síðan á opnum vélbátum og
ennfremur yfir sumarmánuðina á
Vestfjörðum á þilfarsseglskipum,
skútunum, þá á handfæraveiðum.
Síðar lá leiðin suður með sjó og til
Vestmannaeyja á vetrarvertíðir.
Vinnuþroskinn úr heimahögum afl-
aði slíkum mönnum viðurkenninga
við vertíðarstörfin. Sigurður aflaði
sér þekkingar á bátavélum, fyrst á
námskeiði á Hellissandi upp úr
1930 og síðar í Reykjavík. Kom
það sér vel, fyrst við bátavélarnar
og síðar bæði við störf hans sem
iðnverkamanns hjá vélsmiðjunni
Sindra hér um árabil og síðar.um
langt árabil við störf sem vélgæslu-
maður frystihúsanna hér f Ólafsvík.
Sigurður hafði eðlislæga verk-
hæfni. Margs konar smíðar léku
honum í höndum. Kom það sér vel
í daglegum störfum þar sem hann
dag opnum við nýja barnafataverslun
á Laugavegi 12a í Reykjavík.
Þar er litríkt úrval klæða á börn, allt frá
„glænýjum“ kornabörnum til 12 ára „öldunga11.
Komdu og skoðaðu ævintýrið í kistunum okkar.
Við höfum opið frá kl. 10 til 16 í dag, laugardag.
km mm wpooo
Laugavegi 1 2 a, Reykjavík,sími: 2 82 82
vann og ekki síður í frístundum
hans. Þá hafði hann jafnan eitthvað
handa á milli. Oft mátti sjá hjá
honum listavelgerða muni. Þar eru
sérstaklega minnisstæð bátalíkön.
Þar var honum gjarnan hugleikinn
seglbúnaður áraskipanna.
Eins og áður segir var mikið af
ungu fólki í Brimilsvallabyggðinni
á fyrstu áratugum aldarinnar. Þar
kynntist Sigurður einmitt eftirlif-
andi eiginkonu sinni, Guðríði Hans-
dóttur. Guðríður er dóttir þeirra
sæmdarhjóna Þorbjargar Árna-
dóttur og Hans Árnasonar er þá
bjuggu á Holti en síðar að Kaldalæk
í Ólafsvík. Guðríður og Sigurður t
gengu í hjónaband árið 1932 og
bjuggu í Einarsbúð á Brimilsvöllum
fyrstu búskaparárin. Árið 1938
flytjast þau hingað til Ólafsvíkur
og byggðu sér hús Grundarbraut
11 þar sem þau hafa búið alla tíð
síðan eða þar til þau fluttust að
Jaðri hér í Ólafsvík.
Guðríður bjó manni sínum og
börnum vistlegt og hlýlegt heimili.
Þótt stærðarmörk húsnæðisins á
Grundarbraut 11 fylli nú ekki kröf-
ur nútímans í þeim efnum hefur
það ávallt borið merki myndar-
skaps hennar og hannyrða. Þar
hafa ávallt allir verið velkomnir og
notið gestrisni þeirra hjóna og vel-
vildar. Enn stendur heimilið svo að
segja fullbúið þótt þau hafi flutt
aðsetur sitt að Jaðri síðustu misser-
in.
Börn þeirra hjóna eru fjögur:
Hermann, sem rekur hjólbarða- og
smurþjónustu hér í bæ, giftur Ing-
veldi Karlsdóttur; Kristín, húsmóðir
og aðstoðarmaður tannlæknis, gift
Hallmari Thomsen, bifreiðastjóra;
Tómas, sem rekur vinnuvélaleigu
hér, giftur Birnu Pétursdóttur,
skrifstofumanni; Haukur, málara-
meistari, giftur Kristínu Halldórs-
dóttur, hjúkrunarfræðingi, en þau
búa í Reykjavík. Barnabörnin eru
10 og barnabarnabörnin orðin 9.
Allt er þetta hið mannvænlegasta
fólk. Sigurður hefur því verið mik-
ill hamingjumaður í einkalífinu og
sjálfur hefur hann sagt að heims-
auður þeirra hjóna fælist í miklu
bamaláni. Enda þótt flestir afkom-
endur hans búi hér í Ólafsvík býr
yngsti sonurinn Haukur' og fjöl-
skylda hans í Reykjavík og dóttur-
dóttirin Guðríður býr í Sviss ásamt
þarlendum eiginmanni og börnum
þeirra.
Eins og áður sagði starfaði Sig-
urður um allmörg ár sem vélgæslu-
maður í hraðfrystiiðnaðinum hér
en þar lágu leiðir okkar saman í
starfi í áratug. Þótt allnokkur
aldursmunur væri með okkur varð
ég aldrei var við það í daglegum
samskiptum okkar. Aldrei minnist
ég þess að styggðaryrði félli okkar
í milli þessi ár. I daglegu starfi var
hann ávallt glaðlegur og jákvæður
í framkomu og úrræðagóður við
störf og óx aldrei neitt í augum í
amstri hinna daglegu starfa. Hann
bjó yfir mikiili vinnualúð bæði á
vinnustað og heima við sem lýsir
sér best í því að hann skyldi ráðast
í og byggja eigið sumarhús hér í
nágrenninu fyrir sig og íjölskyld-
una og þá kominn verulega við ald-
ur.
sigurður byggði á þeirri lífsskoð-
un að allir væru jafnir og hann
taldi það hluta af lifsgæfu sinni
að fá að lifa þær miklu þjóðfélags-
breytingar í bættum lífskjörum og
mannréttindum sem orðið hafa frá
því sem verið hafði í hans bernsku.
Langri og farsælli ævi er lokið.
Eftir stendur eiginkonan og afkom-
endahópurinn sem ber með sér
mannkosti foreldranna. Sjálfur vil
ég þakka gott samstarf og einlæga
vináttu um leið og ég óska eftirlif-
andi eiginkonu þess að hún megi
eiga gott og friðsælt ævikvöld.
Elinbergur Sveinsson
Og þegar þú hefur náð
ævitindinum, þá fyrst munt þú
hefja ijallgönguna. Ög þegar jörðin
krefst líkama þíns, muntu dansa í
fyrsta sinn. Spámaðurinn, Kahlil
Gibran.
Sigurður Tómasson er látinn,
hann sofnaði 5. nóvember sl. Það
var sumarið 1974 að okkar kynni
hófust, ég kom til Ólafsvíkur á ferð-
alagi um nesið og gisti hjá Stellu
og Hadda syni hans. Þá strax heill-
aði þessi síungi maður mig upp úr
skónum, lífsglaður og glettinn.
Seinna settist ég að í Ólafsvík
og okkar kynni urðu meiri. Gott
var að koma í húsið þeirra á
Grundarbrautinni, „Framtíð”, og
spjalla við þau hjónin Guðríði og
Sigurð, alltaf gáfu þau mér ungri
konunni, jákvætt og mannbætandi
vegarnesti að fara með frá þeim.
Og mikið var gaman að hlusta á
Sigga, en það var hann kallaður,
spila á munnhörpu og líka orti
hann kvæði, mjög falleg.
Það var í janúar 1984 að ég
hafði ætlað niður á pláss að erinda
eitthvað, á Lödu jeppa sem við átt-
um. Veðrið var rísandi en þó ekki
slæmt, en þegar ég kem að Fram-
tíð skellur á þetta líka bandvit-
lausasta veður sem ég hef lent i,
bílinn festi ég í skafli og gat ekki
komist neitt. Ég kemst við illan
leik að Framtíð pg er að vanda vel
tekið innandyra, fæ auðvitað kaffi
og méð því og svo spjall um daginn
og veginn.
Ég hafði komið þarna illa klædd,
rennandi blaut og köld. Guðríður
og Siggi hófu þarna leit að fötum
er passa myndu konunni og sjáum
nú til, síðar buxur af Sigga sem
klippa varð upp að hnjám, gamlar
buxur af Guðríði og lopapeysa, síð-
ast yfir þetta alltof lítil úlpa og svo
ullarsokkar þá var um mig bundið
snæri og leit ég þarna út eins og
fuglahræða, en ég komst heim til
stelpnanna án þess að blotna. Mik-
ið hlógum við að þessari uppákomu.
Þú skalt ekki hryggjast, þegar
þú skilur við vin þinn, því að það
sem þér þykir vænst um í fari hans,
getur orðið ljósara í fjarveru hans,
eins og fjallgöngumaðurinn sér
fjallið best af sléttunni. Spámaður-
inn, Kahlil Gibran.
Síðast þegar ég hitti Sigga var
hann orðinn lasburða, en hann gat
þó spilað smávegis á munnhörpuna
sína. Virtist manni hann glaður
þrátt fyrir að minni hans væri far-
ið að hraka nokkuð.
Guð blessi alla ættingja Sigurðar
Tómassonar og þökk sé fyrir kynni
mín af honum og alla hans vináttu.
Kolbrún Þóra Björnsdóttir
Það er komin vetrarsól
með veður köld og strið.
Ég stend við gluggann,
myrkrið streymir inn í huga minn
þá finn ég hlýja hönd,
sál mín lifnar við,
eins og jurt sem stóð í skugga,
en hefur aftur litið ljós,
mín vetrarsól.
(Ólafur Haukur Símonarson)
Hann afí minn í Framtíð er dá-
inn. Það eru yndislegar minningar
sem koma upp í hugann þegar ég
lít um öxl og hugsa um afa minn.
Ég man fyrst eftir afa á þriggja
ára afmælisdaginn minn, þá orti
hann til mín þessa vísu:
Þriggja ára er í dag,
af því gleði sönn.
Afi og hún ainma,
óska Maggý Hrönn.
Að þú gæfunnar spor,
gangir sí og æ.
»
I
»
»
I
I
þ
>
I
)