Morgunblaðið - 02.07.1992, Síða 6

6 B
MORGUNBLAÐIÐ VQtSKIPTI/ATVINNULÍF FIMMTUDAGUR 2. JÚLÍ 1992
Sjónarhorn
Samkeppnisstaða verð-
bréfasjóðanna batnar
eftir Bjarna
Armannsson
Verðbréfasjóðir eru nú teknir að
vaxa á ný eftir samdráttarskeið,
skv. upplýsingum frá verðbréfafyr-
irtækjum. Raunstækkun varð á
sjóðnum um 7,1% í maí. Verðbréfa-
sjóðimir urðu hvað harðast úti í
þeirri minnkun á spamaði sem hef-
ur átt sér stað á undanfömum
misserum.
Frá maí í fyrra fram til maí nú
í ár dróst stærð þeirra saman um
rúmlega 4,5 milljarða eða um 30%.
Til samanburðar jukust innlán
banka og sparisjóða frá mars 1991
til marsmánaðar nú í ár um 7,7
milljarða, eða um rúmlega 5%. I
síðastliðnum mánuði tóku sjóðimir
hins vegar aftur að vaxa og má
búast við áframhaldandi stækkun
þeirra.
Af hvequ velgengni nú?
Verðbréfasjóðir þeir sem verð-
bréfafyrirtækin reka stækkuðu í sl.
mánuði um rúmlega 700 milljónir
eftir langt lækkunarskeið, sbr.
mynd 1. Fyrir stækkun sjóðanna
nú eru nokkrar ástæður og mun
ég hér ijalla um þær helstu:
1. Eðli verðbréfasjóða að
sveiflast öfugt við markaðinn
í ávöxtun.
Verðbréfasjóður og verðmæti
hans endurspeglast af því hvað
hægt væri að fá af peningum,
væra allar eignir sjóðsins seldar á
almennum markaði. Séu vextir
háir, er gerð há ávöxtunarkrafa til
eigna sjóðsins, og þar af leiðandi
lægra verð. Hið gagnstæða er svo
upp á teningnum þegar vextir era
lágir. Áhrifín af þessu era svo þau
að ef vextir eru á uppleið, rýma
eignir sjóðsins, en aukast, séu vext-
ir á niðurleið. Á sl. ári hækkuðu
vextir framan af ári og lækkuðu
síðan lítið eitt undir lok ársins. (sjá
mynd 2). Það sem af er þessu ári
hafa vextir á Verðbréfaþingi ís-
lands lækkað um 1,5%. Þetta þýðir
hækkun á eignum sjóðanna, og þar
af leiðandi geta sjóðimir skilað
hærri vöxtum, tímabundið, þegar
vextir almennt era á niðurleið.
Stærstur hluti vaxtalækkunar á
þessu ári kom á mjög skömmum
tíma, þ.e. í kjölfar kjarasamninga
aðila vinnumarkaðarins frá 26.
apríl sl. og olli það þó nokkurri
eignaaukningu í sjóðnum.
2. Lægri ávöxtun helstu
samkeppnisaðila.
(vaxtalækkanir)
Það sem gerir verðbréfasjóði enn
samkeppnisfærari en áður, er að
þau vaxtakjör sem helstu sam-
Stærð verðbréfasjóða frá apríi 1981 tii maí 1992
Á verðlagi í maí 1992
Mynd 1:
Hækkun í maí eftir sam-
fellda lækkun í heilt ár
■ ■ ■ ■

Milljónir
15.000
-12.500
-10.000
|— 7.500
- 5.000
- 2.500
A’91 M J J Á S O N D J'92 F M A M
Ávöxtun í viðskiptum Mynd 2:
á Verðbréfaþingi
umfram breytingar á vísitðlu (% á ári)
Heimild: Hagtölur mánaðarins.
April 1992.
8,1 ®'4
Ávöxtun nokkurra sparnaðarforma
s§j l.júní 1991 og 1992 Tafla 1:
to tö * Sölukrafaviðskiptavakaá Verðbréfaþingi
r- ** Ávöxtunartölursjóðannaerávöxfunsl.3mánuði
7,1
7,5
-X
■ 2 *"•
C -Q
(15 2
a 2
(O x
l’91
M'91
lll’91
IV’91
keppnisaðilar um sparifé era að
bjóða, innlánsstofnanir og Ríkis-
sjóður, era mun lakari en verðbréf-
asjóða. Þar hefur dæmið algjörlega
. ERTU
UTFLYTJANDI?
EÐA ,
VILTU FLYTJA UT?
GÓÐUR ÁRANGUR
Útflutningsráð íslands, í samvinnu við íslandsbanka, Iðnlánasjóð og
Markaðsskóla íslands, hefur ákveðið að bjóða á ný til verkefnisins
ÚTFLUTNINGSAUKNING OG HAGVÖXTUR, vegna hins góða
árangurs sem náðst hefur í fyrri skiptin.
LÍTIL OG MEÐALSTÓR FYRIRTÆKI
Verkefnið er ætlað litlum og meðalstórum fyrirtækjum, með allt að 50
starfsmönnum, sem framleiða útflutningshæfa vöru eða þjónustu.
Áhugi á að hefja útflutning eða treysta þegar hafinn útflutning er skilyrði
og fjárhagslegur grundvöllur verður að vera fyrir hendi.
ÞRÍR DAGAR Á MÁNUÐI
Ef þú tekur þátt í þessu verkefni þarft þú að verja þremur dögum á
mánuði til aðgerða sem tengjast verkefninu. Tveir dagar í hverjum
mánuði fara í vinnufund í Reykjavík og einn dagur fer í starf innan
fyrirtækis þíns með ráðunauti. Þú þarft einnig að verja um það bil einni
viku til kynnisfarar á valið markaðssvæði.
SEPTEMBER 92 - JÚNÍ '93
Áætlað er að verkefnið hefjist í september 1992 og að því verði lokið í
júní 1993. Kostnaður hvers fyrirtækis er 340 þúsund, sem greiðast í
áföngum meðan á verkefninu stendur, en íslandsbanki, Iðnlánasjóður
og Útflutningsráð bera meginhluta kostnaðar.
Þeir sem áhuga hafa eru beðnir að snúa sér til Hauks Bjömssonar, verkefnisstjóra
hjá Utflutningsráði íslands, og veitir hann allar nánari upplýsingar.

///
UTFLUTNINGSRAÐ
ÍSLANDS
ÍSLENSKT VE/TÁ GOTT
LÁGMÚLA 5 108 REYKJAVlK SÍMI 91 688777 MYNDSÍMI 91 6891 97
snúist við frá 1. júlí 1991. Tafla 1
sýnir nokkra ávöxtunarmöguleika
þá og svo 1. júní í ár.
Þróunin hefur svo sannarlega
verið verðbréfasjóðnum í hag.
3. Verðbólguskot í júlímánuði
Oft geta einstakir atburðir á fjár-
magnsmarkaði haft mikil áhrif, og
nú höfum við dæmi um slíkt, sem
er hækkun lánskjaravísitölunnar í
júlímánuði. Þá koma fram í vísi-
tölunni launahækkanir þeirra sem
fengu hækkunina sína í lok maí
(allir aðrir en ríkisstarfsmenn) og
veldur það hækkun á lánskjaravísi-
tölu (spá Seðlabanka) um 0,8% eða
um 10% á ársgrandvelli. Fyrir þá
sem hyggjast fjárfesta í skamman
tíma, era verðbréfasjóðimir áhuga-
verðir, því önnur skammtímaform,
t.d. bankabækur og víxlar, verða
annaðhvort nánast raunvaxtalaus,
eða með neikvæða raunávöxtun við
þessa skjótu hækkun. Verðbréfa-
sjóðir á hinn bóginn, hafa fjárfest
að stærstum hluta í verðtryggðum
bréfum, þannig að verðbólgan kem-
ur ekki nærri eins við sjóðina eins
og óverðtryggða möguleika, auk
þess sem nokkuð auðvelt er að
ávaxta fé í skamman tíma í sjóðn-
um, án tilkostnaðar. Þessi ástæða
er að öllum líkindum ein stærsta
ástæðan fyrir stækkun sjóðanna í
maí.
4. Hagstætt rekstrar-
umhverfi
Verðbréfasjóðir eru því í hag-
stæðu rekstraramhverfí, þar sem
vextir hafa verið á hraðri niðurleið
að undanfómu, sem hefur leitt til
þess að ávöxtun þeirra hefur batn-
að og ávöxtun annarra hefur hrak-
að. Þeir sem eru því vakandi yfír
sparifé sínu ættu -að skoða sinn
gang og bera stöðugt saman ávöxt-
unartölur einstakra ávöxtun-
arleiða, meta áhættuna og skoða
hvort breytinga er þörf. (sk. virk
stýring fjór.) Sparifjáreigendur
ættu að spá um líklega vaxtaþróun
(eða fá ráðgjöf um slíkt), velja

Bjarni Ármannsson
V^terkurog
k-/ hagkvæmur
auglýsingamiðill!
milli Qárfestingarmöguleika í ljósi
spárinnar og vera þannig virkari
og meðvitaðri á verðbréfamarkaði.
5. Betri sjóðsstýring
Eitt af því sem sjóðimir hafa
lært á þessu umbrotaskeiði, er
hvemig auka má ávöxtun með
virkri stýringu. Verðbréfamarkað-,
urinn hefur líka verið að þróast í
þá átt að sífellt erfiðara verður
fyrir einstaklinga að fylgjast með
á markaðinum, hann verður sífellt
flóknari og þeir ná æ betri árangri,
sem geta nýtt sér stærðarhag-
kvæmni og vaka stöðugt yfir mark-
aðinum.
Ljóst er að verðbréfasjóðir era
nú á umbrotatímum og hlutdeild
þeirra í svokölluðum stöðluðum
bréfum mun verða mun meiri en
hingað til hefur verið. Mikilvægi
spáa um þróun helstu stærða í þjóð-
félaginu mun því aukast. Fræði-
mennska og greining markaðarins
eftir ákveðnum aðferðafræðum
mun stóraukast samfara því sem
fleiri hlutafélög og skuldabréfa-
flokkar veða skráð í kauphöll okk-
ar, Verðbréfaþingi íslands. Einnig
af þessum ástæðum mun virk stýr-
ing og stærðarhagkvæmni njóta sín
enn frekar. Verðbréfasjóðir ættu
því að standa vel að vígi í hinni
hörðu samkeppni um sparifé lands-
manna í framtíðinni.
Höfundur er forstöðumaður fjár-
vörslu- og markaðssviðs Kaup-
þings hf.