Morgunblaðið - 18.09.1992, Side 6

Meðalaldur
í nokkrum
Asíu-
löndum

Verður Botswana helsta
ferðamannaland Afríku?
o
Land Aldur
Afganistan 41 ár
Ástralía 76 ár
Bangladesh 53 ár
Brunei 71 ár
Búrma 55 ár
Hong Kong 77 ár
Indland 57 ár
Indónesía 61 ár
Japan 79 ár
Kambódía 55 ár
Kína 69 ár
Kórea-N 69 ár
Kórea-S 71 ár
Laos 50 ár
Malasía 68 ár
Mongólía 65 ár
Nepal 52 ár
Pakistan 57 ár
Singapore 75 ár
Sri Lanka 70 ár
Taiwan 74 ár
Thailand 65 ár
Víetnam 63 ár
Gamlar hefðir við tedrykkju
kynntar útlendingum
8,5% aukning
terðamanna
til Suður Kóreu
FYRSTU sex mánuði ársins fjöl-
gaði ferðamönnum til Suður
Kóreu um 8.5%, voru rösklega 1.6
milljón. Kóreumenn vonast til þess
að í árslok verði erlendir ferða-
menn alls 3.4 milljónir og þessar
tölur benda til að það náist.. Ríkis-
ferðaskrifstofa landsins hefur
haldið uppi öflugu auglýsinga-
starfi og Taiwönum í Kóreii hefur
fjölgað mest voru um 190 þúsund
og er það 37% aukning .
Þar sem það hefur sýnt sig að jap-
önskum ferðamönnum fjölgar ótt og
títt víða um lönd kom á óvart að til
Kóreu var aukningin ekki nema
1.1%. Þá sækja Evrópumenn í stórum
stíl til Kóreu, fjölgaði um 23%. Ekki
er sundurliðað hvaða Evrópuþjóðir
höfðu flesta ferðamenn. ■
FERÐAÞJÓNUSTA í Afríku á víða í baksi
um þessar mundir að því er fram kemur
í greininni „Erfiðleikar í Paradís“ og birt-
ist í African Business“. Á stöku stað hafa
horfur þó vænkast. Zimbabwe er nú mikið
tískuland ferðamanna og fram að þvi að
fór að hitna á ný í kolunum í Suður-Afríku
var eiginlega allt gott að frétta þaðan í
ferðamannaiðnaði. Nú hefur dregið úr
gestakomum og það mjög snögglega.
Einna mestar áhyggjur hafa menn í Kenýa
þar sem arður af ferðaþjónustunni var orðinn
meiri en tekjur manna af kaffirækt sem lengst
af gafþeim mest í aðra hönd. Sama virðist
uppi á teningnum þar, óróleiki í stjómmálum,
aukin glæpatíðni og of hátt verð á safaríferð-
um eru þyrnir í aukum ferðamanna. Ekki
bætir úr skák að kenýsk ferðamálayfirvöld eru
komin í hár saman um orsakir samdráttar og
vilja fara mismunandi leiðir til að efla greinina
aftur.
Nýlega var getið í Ferðablaðinu um að
ástand mála á Fílabeinsströndinni væri flókið
og sums staðár varhugavert og hótel í höfuð-
borginni Abidjan stæðu tóm langtímum sam-
an. Kaúpsýslumenn hafa dregið úr ferðum
þangað en þeir gistu á dýrustu hótelunum. í
Sierra Leone hefur ný ríkisstjóm skipað nýtt
ferðamálaráð og hyggst hefja mikinn áróður
í Vestur-Evrópu, einkum Englandi og Þýska-
landi. Áður en það verður að vemleika þarf
væntanlega að huga að því að vatn og raf-
magn er af skornum skammti í höfuðborginni
Freetown og flugvöllinn verður að stækka til
muna. Úgandamenn höfðu ætlað sér stóran
hlut í Afríkuáhuga þeim sem hefur gripið um
sig meðal margra ævintýraferðamanna í Evr-
ópu og Bandaríkjunum. Svo virðist sem seint
gangi að þurrka út mynd af Úganda undir
stjórn Idi Ámins svo menn hika einu sinni eða
jafnvel tvisvar áður en þeir leggja leið sína
þangað.
Þau blóðugu átök, byltingar og byltingartil-
raunir í ýmsum V-Afríkuríkjum á síðasta ári,
svo sem Mali, Líberíu og Kamerún, hafa gert
að engu vonir ferðamálafrömuða í þessum
löndum um grósku í allra næstu framtíð.
Aftúr á móti úir Gambía af skaridínavískum
ferðamönnum, Senegal fær jafnan skerf, Tans-
anía og Namibía eru á uppleið líka. Það Áfríku-
land sem erlendir ferðasérfræðingar spá mest-
um uppgangi á næstu árum er Botswana. Að
ódýri listinn
með vönduðu
merkjunum
kominn.
Verð kr.
190 á„ ba.
Pöntunarsími
52866
B.MAGNUSSON
HÓLSHRAUNI 2 • SÍMI S2866
HAFNARFIRÐI
Aftur á móti
úir Gambía af
skandína-
vískum feróa-
mönnum,
Senegal fær
jafnan skerf,
Tansanía og
Namibía eru á
uppleið líka.
vísu með þeim fyrirvara að þar haldist kyrrð
og stöðugleiki. En Botswanar eru bjartsýnir
og komnir á fulla ferð í skipulagningunni.
Jóhanna Krístjónsdóttir
Ein af auglýsingamyndunum sem nú hangir uppi £ Perlunni. Japanski
ljósmyndarinn Osamu Hayasaki tók þessa mynd, en hann er einn fremsti
ljósmyndari Japans.
Penninn sem
hefur verið einna
vinsælastur hannaður fyrir 80 árum
Dansmsr frá Zaire á í
utistööum við láðheira
CEORGÍUMAPUR hefur
vi* sitt I auganu, Armen
ar í höfðinu.
ARMENSKUR
DANSMÆRIN Tshala Munana er
svo ögrandi og nautnaleg þegar hún
sýnir dans að nýr upplýsingaráð-
herra Zambíu lagði bann við að
myndir með henni væru sýndar í
sjónvarpi þar í landi, dans hennar
hefði siðspillandi áhrif og æstu karl-
menn til saurugra hugsana. Mikil
mótmæli brutust út meðal zambískra
karla og varð ráðherrann að aflétta
banninu.
2 Munana er frá Zaire og öðlaðist
frægð 1989 eftir að hafa leikið í
mynd sem heitir Vuluka Chilolo..
■ff Hún dansaði þar í Evuklæðum af
S mikilli innlifun og segir að hún
hafi ekki verið að höfða til annars
Mj en einkar eðlilegra hvata og sýna
menningu lands síns.
Hún þykir umdeildur listamaður
og kynsystur hennar í Zaire segja að|
hún sé ekkert annað en gleðikona sem
selji líkama sinn. Hún hefur svarað
fullum hálsi og segir að þær séu gleði-;
konur sem sofi aldrei hjá öðrum eri
maka sínum.
Eftir þessa uppákomu hefur eftir-
spurn eftir Munana stóraukist og rign-
ir yfír hana tilboðum, m.a. frá Evrópu.
MONTBLANC-penni nýtur álíkr-
ar virðingar meðal áhuggamanna
um penna og Rolls Royce-bílar
meðal bílaáhugamanna. Þetta eru
með dýrustu pennum sem um
getur, þó unnt sé að fá tiltölulega
ódýrar gerðir sem flestir meðal-
jónar ráða við.
bbJ Gestir Perlunnár í Reykjavík
%«jj hafa undanfarið getað barið ^
gmm ýmsar gerðir MontBIanc
(A augum, því þar var sett
i#l upp sýning fyrir skömmu.
*5Jj Auk penna eru þar sýndar
mM auglýsingamyndir sem
margir fremstu Ijósmyndarar
heims tóku sérstaklega fyrir
fyrirtækið. Eru sumar mynd-
anna hreinustu listaverk, en í
flestum tilfellum lögð áhersla
á að skilaboð myndanna séu:
munaður og glæsileiki eða
munaður breytist auðveldlega
í nauðsyn.
Blek úr jurtum
Blek hefur verið til í ein-
hverri mynd í þúsundir ára, þvi
vitað er að Egyptar og Kínveij-
ar notuðu blek um 2.000 árum
fyrir Krist. íslendingar gerðu
sér blek með því að sjóða saman
sortulyngsseyði og sortu. Síðan
var spænir af hráum grávíði
lagður í seyðið, allt soðið saman
og svo síað. Einnig var kálfablóð
stundum notað, en því fylgdi sá
ókostur að blóðið úldnaði, sem'
seyðið gerði ekki. Á þessum tírria
voru fjaðrir þekktustu skriffær-
in, en sjálfblekungur, líkur þeim
sem við þekkjum núna, kom'
fyrst fram á sjónarsviðið
skömmu fyrir aldamótin 1900.
Þróun sjálfblekunga tók langan
tíma, enda höfðu ýmsar útgáfur
af frumstæðum blekpennum ver-
ið reyndar um aldaskeið.
Alltaf eins
í bók um fyrir-
tækið Montblanc,
segir að Meist-
erstuck, sá penni
sem notið hefur
mestra vinsælda
Meisterstiick.
Obreytt hönn-
un í nær 80 ár,
enda er þetta
vinsælasti
Montblanc-
penninn.
gegnum tíðina, hafi fyrst verið hann-
aður fyrir tæpum 80 árum. Útlit
hans hefur haldist eins í þennan tíma
og á gulloddinn er grafin talan 4.810,
sem er hæð fjallsins Mont Blanc.
Penni þessi kostar milli 25 og 30
þúsund krónur út úr búð, og er verð-
ið áþekkt víðast hvar í heiminum.
Hins vegar mun vera unnt að kaupa
^ sams konar penna í fríhöfnum og
k tollfrjálsum verslunum flugvéla,
^og er verðið þá nokkuð lægra.
Klassíski penninn, Meist-
erstuek, er svartur og hettan
skreytt með gyllingu. Hann er
að mestu unninn úr tijákvoðu.
Oddurinn er til í þremur breidd-
um og er úr gulli og platínu.
Sérstakar hátíðarútgáfur hafa
einnig verið gerðar af pennanum
og er slíkur gripur úr 18 kt.
gulli með platínuoddi skráður í
heimsmetabók Guinness sem
dýrasti sjálfblekungur í heimi.
Upphafið
Þrír metnaðarfullir Þjóðveij-
ar hófu pennaframleiðslu árið
1908 og var hugmyndin að
gera vandaða og dýra sjálfblek-
unga, sem aðeins fáir gætu leyft
sér að kaupa. Fyrirtækið kölluðu
þeir Simplo, en breyttu nafninu
nokkrum árum síðar í Mont-
blanc eftir hæsta fjalli Evrópu,
og var hugmyndin þá að líkja
saman hæsta fjalli og hæsta
gæðaflokki. Hvíta stjaman sem
einkennir penna fyrirtækisins,
var táknræn fyrir snævi þakinn
flallstind.
Fljótlega náðu pennar fyrir-
tækisins meiri útbreiðslu en gert
hafði verið ráð fyrir og óx fyrir-
tækinu fiskur um hrygg. í rúm
50 ár voru allir Meisterstuck-
pennar seldir með lífstíðar-
ábyrgð,_ en svo mun ekki vera
lengur. í Perlunni er núna hægt
að ganga um sýninguna bæði til
fróðleiks og skemmtunar, þvi
meðal sýningargripa eru pennar
sem ekki eru lengur fáanlegir
nema gegnum miklar krókaleiðir
eða á uppboðum. ■
Brynja Tomer
Tshala Munana
aee
I íI MORGBNBLAÍ£>I£>' FÖSTUD
Ú992 .laMUOJIOM
Góðan dag
á nokkrum
tungumálum
Bariza soubouni - Swahili,
m.a. á Comoroseyjum,
Tansaníu og Búrundi
Kali mera - Griska
Bom dia - Portúgalska
Bembay kehree - Ewondo,
í Kamerún
Mbeebar Ahmoh - sango,
m.a. í Miðafrikulýðveldinu,
og i Zaire
Lahlay - Sara, m.a. í S-Tjad
Boattay - Lingala, m.a. í Kongó
Mbohlow - Fangi,
m.a. í Miðbaugs-Gíneu
Dobra yuotra - Rússneska
Barev - Armeníska
Sabaadi - Lao
Joom reab syor - Khmer,
í Kambódíu
Asaallahllaikum - Arabíska
Selamat pagi/siang - Bahasa,
í Indónesíu og Malaysíu
Maigir Kfiveítar biðja fyrir
endurkjðri George Bush
KUVEITAR gleypa í sig allar fréttir um framvindu kosningabarátt-
unnar í Bandaríkjunum og sitja sem límdir við sjónvarpið til að
fregna hvernig staða George Bush Bandaríkjaforseta er. Þeir hafa
miklar áhyggjur af því að Bush tapi kosningunum og margir biðja
fyrir endurkjöri hans.
Erlendir blaðamenn segja að
Kúveitar séu bókstaflega með
Bush á heilanum, hann sé dýrling-
ur og hetja þar og þeir geti ekki
til þess hugsað að hann tapi.
Sömuleiðis virðist augljóst að
Kúveitar kæra sig kollótta um eig-
in kosningar sem fara fram í land-
inu í byijun október, þó þær séu
hinar fyrstu í sex ár. Blaðamenn
segja að bandarískir menn í Kú-
veit séu alltaf spurðir hvort þeir
kjósi ekki örugglega Bush og ef
því er svarað neitandi er þeim
boðið gull og grænir skógar ef
þeir vilji gjöra svo vel að krossa
við Bush. Þar hefur verið fremstur
í flokki Hussa al Sabah úr fjöl-
skyldu furstans af Kúveit. Banda-
ríska sendiráðið í borginni hefur
Sömuleiðis
virðist augljósf
að Kúveitar
kæra sig koll-
ótta um eigin
kosningar sem
fara fram í
landinu í byrj-
un október, þó
þær séu hinar
fyrstu ■ sex ór.
haft nóg að
gera að endur-
senda slíkar
greiðslur bæði
frá Sabah-fjöl-
skyldu og öðr-
um. „Ef Bush
tapar hrynur
Kúveit. Menn
trúa að án
Bush komi
Saddam aftur
og taki okk-
ur,“ er haft
eftir geðlækn-
inum Jasim
Hajia. ■
Bush er
heima.
vinsælli í Kúveit en
Aftur heilsudvöl
á Hótel Örk
HÓTEL ÖRK í Hveragerði býður
nú á ný heilsudvöl og alhliða
fræðslu um heilnæma lifnaðar-
háttu með skipulagðri dagskrá.
Sérfróðir menn annast fræðslu
og meðferð en Ingibjörg Björns-
dóttir sér um framkvæmd. Hægt
er að velja um 2 daga til 2 vikna
dvöl og er verðið hlutfallslega
lægra eftir því sem dvöl er
lengri.
Dagskráin hefst með hugrækt
síðdegis á sunnudögum og lýkur
með jógaleikfími á föstudögum.
Hina dagana verður m.a. sund og
gufuböð, gönguferðir, hvíld og hug-
Verk eftfi Tsjekhov sýnt
í leikhfisi Jfins Laxdals
rækt, útivera eða nuddmeðferð og
fræðsluerindi hvers konar. Nefna
má að þar er fjallað um óhollustu
og heilsuleysi, ónæmiskerfi líkam-
ans og vistkerfíð og kynning er á
snyrti- og heilsuvörum.
Sem dæmi um verð má nefna
að 2 nætur kosta 8.900 kr. í tví-
býli og 6 nætur 21 þúsund. Auka-
gjald fyrir einbýli er 1.500 kr. á
nótt. Innifalið er gisting, heilsu-
fæði, morgun- og kvöldverður,
fræðsla um næringu og sjúkdóma,
jógaleikfími, hugrækt, þrekþjálfun,
gönguferðir, sund og hjólreiðar og
fræðsludagskrá um ýms nýmæli í
rannsóknum á menningarsjúkdóm-
um og hvað sé til ráða gegn þeim.
JÓN LAXDAL sýnir um þessar
mundir tvo einþáttunga, Björninn og
Bónorðið eftir Anton Tsjekhov í leik-
húsinu sínu í Kaiserstuhl í Sviss.
Hann vann sjálfur textann upp úr
frummálinu og gömlum þýskum þýð-
ingum. „Ég reyndi að
komast sem næst Tsjek-
hov með því að styðjast
við rússneska textann í
uppsetningu,“ sagði Jón,
en hann á marga góða
vini i Sviss sem hjálpuðu
honum með rússnesk-
una. „Stórcrður og gróf-
ur texti Tsjekhovs fékk
yfírleitt ekki að halda
sér í þýskum þýðingum
af því að hann þótti sið-
laus. En skammaryrðin
og hinn rússneski rudda-
skapur sem Tsjekhov
skrifaði um koma fram
í minni þýðingu."
Sjekhov skrifaði einþáttungana
fyrir rúmum hundrað árum. „Þeir
eru gamanleikir um hæfíleika mann-
anna að lenda í stríði út af sáralitlu
og hæfíleika ástarinnar að jafna il-
lindi,“ sagði Jón. Hann stjómar sjálf-
ur uppfærslunni og er einn af fjórum
leikendum. Kjallarasalurinn í Jón
Laxdals Theater hefur verið þétt
setinn á öllum sýningum og Jón er
mjög ánægður með undirtektir

Jón Laxdal í hlutverki Smirnov og Inge
Mutzke, Popowa, í Birninum
áhorfenda og gagnrýnenda. Síðustu
sýningar verða síðustu helgina í sept-
ember. ■
Anna Bjarnadóttir