Morgunblaðið - 20.01.1996, Page 1

• Dýrustu málverkin 1995/2
• Menningin er toppurinn á öllu/2
• Hraðfari inn í nýja öld?/4
MENNING
LISTIR
c
PRENTSMIÐJA MORG UNBLAÐSINS
LAUGARDAGUR 20. JANUAR 1996
BLAÐ'
HVÍT nótt eftir Munch var á sýningunni.
Ljós í norðri vel sótt
Kaupmannahöfn. Morgunblaðið.
UM 300 þúsund manns sáu sýning-
una, Ljós í norðrí, sem farið hefur
um Spán og Norðurlönd, að Reykja-
vík ógleymdri, en hún var nú síðast
í Stokkhólmi. Sýningin var tekin
saman í tilefni af norrænni menn-
ingarkynningu á Spáni. Hún vakti
athygli á Spáni, þar sem norræn
list er sjaldséð.
Eins og íslenskir listunnendur
muna voru á sýningunni verk nor-
rænna listamanna frá byrjun aldar-
innar. Höfuðáherslan var lögð á
vetrarmyndir. Sýningin var sett upp
í Madrid, en fór síðan til Barcelona,
Reykjavíkur og að endingu til
Stokkhólms. Norræni menningar-
sjóðurinn kostaði uppsetningu og
flutning og nam fjárhæðin tæplega
þijátíu milljónum íslenskra króna.
100 ára
afmæli
teiknimynda-
sögunnar
BELGÍA er óefað höfuðstaður
teiknimyndabókanna. í Bruss-
el er safn sem er tileinkað
teiknimyndaheljum á borð við
Tinna, Lukku Láka og
Strumpana og Belgar líta á
þá sem fyrirtaks sendiherra
belgískrar menningar.
I ár verður ýmislegt gert
þar í landi til að fagna því að
100 ár eru liðin frá útkomu
fyrstu teiknimyndasögunnar.
Yfir hundrað sýningar, hátíð-
ir, ráðstefnur og samkeppnir
verða haldnar og teikni-
myndaheijur verða málaðar á
húsveggi í flestum borgum.
Formaður 100 ára afmælis-
nefndar teiknimyndarinnar er
enginn annar en Morris, höf-
undur Lukku Láka, en hann
er 72 ára gamall og teiknar
enn, að því er segir í The
European.
Fyrsta teiknimyndin er talin
hafa birst 18. október 1896 í
New York Journal en það var
„Yellow Kid“ eftir Richard
Outcault. Fyrsta sýningin í til-
efni aldarafmælisins hófst í
liðinni viku í teiknimyndasafn-
inu í Brussel en þar verða
í
Tinni og Lukku Láki eru á meðan vinsæl-
ustu teiknimyndahetja heims og sívinsælir
i heimalandinu Belgíu.
bandarískar teikni-
myndir í sviðsyós-
inu. í kjölfarið
verða sýningar þar
sem fjallað verður
um vín í teikni-
myndum, hetjur,
vísindaskáldskap,
konur og gagnvirk-
ar teiknimyndasög-
ur á alnetinu. Þá
má ekki gleyma ráð-
stefnu sem ber heit-
ið „Bretar í belgísk-
um teiknimyndum“,
að ekki sé nú talað um ráð-
stefnuna um „ítalska innflytj
endur í teiknimyndum".
Teiknimyndaunnendur á
leið til Brussel ættu að koma
við í teiknimyndasafninu, sem
er í húsi nr. 20 við rue des
Sables.
Bernardel-kvartettinn með tónleika á vegum Kammermúsíkklúbbsins í Bústaðakirkju
Loksíns hægt að
réttlæta alla vínnuna
Morgunblaðið/Sverrir
BERNARDEL-KVARTETTINN gerir góðan róm að starfi
Kammermúsíkklúbbsins og segir hann hafa glætt
áhuga íslendinga á kammertónlist.
BERNARDEL-kvartettinn
kemur fram á tónleikum
á vegum Kammermúsík-
klúbbsins í Bústaðakirkju
annað kvöld kl. 20.30. Kvartettinn
skipa Zbigniew Dubik, 1. flðla,
Greta Guðnadóttir, 2. fiðla, Guð-
mundur Kristmundsson, lágfiðla,
og Guðrún Th. Sigurðardóttir, kné-
fiðla, en á efnisskrá verða verk eft-
ir Beethoven, Shostakovítsj og
Brahms.
Bernardel-kvartettinn hefur
starfað í hálfan þriðja vetur og efnt
til fjölda tónleika á þeim tíma. I
ágúst síðastliðnum hlaut hann styrk
úr borgarsjóði til eins árs. „Styrkur-
inn hefur mikla þýðingu fyrir okkur
enda veitir hann okkur, eðli málsins
samkvæmt, aukið svigrúm til að
einbeita okkur að spilamennsk-
unni,“ segir Greta og Guðmundur
bætir við: „Núna getur maður loks-
ins réttlætt alla þá vinnu sem fer
í þetta fyrir sínum nánustu."
Fyrstu tónleikar Bernardel-
kvartettsins voru á vegum Kamm-
ermúsíkklúbbsins og félagarnir
ijórir bera hlýjan hug til aðstand-
enda hans. „Kammermúsíkklúbbur-
inn er einstakt fyrirbrigði og það
er alltaf sérstök tilfínning að spila
á hans vegum. Aðstandendur
klúbbsins eru miklir áhugamenn um
kammertónlist og hafa, með löngu
og farsælu starfi sínu, tvímælalaust
glætt áhuga íslendinga á henni. Því
ber aðsóknin á tónleikana glöggt
vitni,“ segir Guðrún.
Félagarnir í Bernardel-kvartett-
inum hyggjast halda samstarfínu
ótrauðir áfram enda liggi ógrynni
verka fyrir kvartetta eftir tónskáld
sögunnar - stór og smá. Af nógu
sé því að taka. „Síðan er alltaf
gaman að ráða sér sjálfur," segir
Guðrún, „en við spilum einungis það
sem við viljum spila en ekki það sem
okkur er sagt að spila.“
Næstu verkefni kvartettsins eru
tónleikar með Einari Kr. Einarssyni
gítarleikara í Reykjavík í vor og
tónleikar ásamt breska píanóleikar-
anum Normu Fischer á Kirkjubæj-
arklaustri í ágúst.
Tímamótaverk
Þegar Ludwig van Beethoven
skrifaði kvartettana þijá op. 59
átti Austurríki í styijöld við Frakk-
land og herir Napóleons keisara
fóru sigurför um mikinn hluta Evr-
ópu. Rússar voru bandamenn Aust-
urríkismanna í því stríði og sendi-
herra þeirra í Vínarborg var Andrei
Razumovskíj greifi, fagurkeri og
knéfiðluleikari. Fékk hann Beethov-
en til að semja kvartettana þijá og
eru þeir oft kenndir við hann. Nokk-
ur stef eru með rússneskum blæ
og hlutverk knéfiðlunnar er veiga-
meira en títt var. Kvartettarnir voru
tímamótaverk á sínu sviði og er sá
fyrsti, sem nú er á efnisskrá, að
líkindum kunnastur af öllum 16
strengjakvartettum Beethovens.
Dmítríj Shostakovítsj samdi
fimmtán strengjakvartetta en sin-
fóníur og kvartettar skipa svipaðan
sess í tónlist hans og Beethovens.
Mynda kvartettamir nr. 7, 8 og 9
sérstakan hóp vegna skyldleika í
tónmáli, en þann sjöunda samdi
Shostakovítsj skömmu eftir andlát
eiginkonu sinnar.
Vandlegar endurskoðanir
Johannes Brahms var eitt af
fyrstu tónskáldum fyrri alda sem
varð sæmilega efnað af tónskáld-
skap sínum. Hafði hann meðal ann-
ars ráð á að láta ekki verk af hendi
til útgefanda síns, þótt eftir væri
gengið, fyrr en eftir vandlegar end-
urskoðanir og breytingar. Eftir
Brahms liggja 24 kammertónverk
en talið er að það sé ekki nema
fjórðungur þess sem hann samdi á
því sviði. Hinu fargaði hann - eink-
uin kvartettum. Tónskáldið mun
sjálft hafa talið strengjakvartett nr..
3, sem fluttur verður annað kvöld,
sinn besta en hann var jafnframt
sá síðasti sem það lét birta.