Morgunblaðið - 11.02.1996, Blaðsíða 3

2 C SUNNUDAGUR 11. FEBRÚAR 1996
MORGUNBLAÐIÐ
MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 11. FEBRÚAR 1996 C 3
FERÐALÖG
FERÐALOG
GERA má góð kaup í fötum á Brick Lane, ekki síst samfestingum sem
margir voru kyrfilega merktir í bak og fyrir: Eign fyrirtækisins.
ÞARNA mátti fá niðurrignt sjónvarp fyrir lítið og myndbandstækið var
líka á útsöluprís.
Brick Lane er
ekki fallegur
stoður, en þó
hluti af Lundún-
um sem er ekki
síður gaman að
skoða en Tower
eða Bucking-
ham-höll, sér-
staklega fyrir
mannlífið.
mmSkM
‘S’SÍBUWgSÍ
ii
iUKOEftWOOO
Ú WOOD-il
4s.er~~»si
>BANBURY
Ljósmynd/Björg Sveinsdóttir
HERRA kjöt í ham. Á kassanum má sjá annan söludag en á pakkanum þegar grannt var skoðað.
Athvarf bísa
og betlara
Útimarkaðurinn Brick Lane í Lundúnum er athvarf bísa
oq betlara. Árni IWatthíasson brá sér ó markað þar
og fann allt á milli himins og jarðar, þar á meðal staka
skó og notaöa tannbursta.
FLESTIR sem komið hafa til
Lundúna þekkja útimark-
aðina; laugardagsmarkaðinn
í Camden, Portobello Road
og markaðinn í Covent Garden, sem
er vinsæll viðkomustaður, sérstak-
lega að sumri þegar þar verður
ekki þverfótað fyrir ferðamönnum,
skemmtikröftum, götusölum og
skrautlegu mannlífi. Einn markaður
í Lundúnum gleymist þó oft, og þó
er hann kannski einna frumlegastur
þeirra allra, og um leið upprunaleg-
astur, og ævinlega er þar rigning.
Brick Lane markaðurinn er í
austurhluta Lundúna, hverfí sem
hefur verið í niðurníðslu og niður-
lægingu. Nú virðist það þó að kom-
ast í tísku meðal ungra kaupahéðna
á uppleið, því víða í hrörlegum húsa-
röðum má sjá að verið er að gera
upp hús, setja í glannalega ál-
rammaglugga og skærmálaðar
skrauthurðir og fyrir vikið líkjast
sumar húsaraðir helst tanngarði þar
sem glittir í gulltennur innan um
brunna stúfa.
Brick Lane er í Bethnal Green,
við endann á Bethnal Green Road
reyndar, en á þeim enda er markað-
urinn. Frá Liverpool Street brautar-
stöðinni er snörp ganga, sem er
nauðsynleg, því markaðurinn hefst
snemma morguns og hressileg
ganga i hráslaganum er nauðsynleg
til að geta notið hans, því þar er
alltaf rigning, eins og getið er. Þeg-
ar komið er inn á markaðssvæðið
er sjálfsagt að fara í brauðsnúða-
verslun, eða beyglu-verslun, eins
og Mjólkusamsalan myndi kalla
það, en þær eru tvær og selja ekki
„bagles“, eins og menn þekkja úr
ferðum vestur um haf, heldur „ba-
ygles“, en það er líka eini munur-
inn, því ekki færð þú betri brauð-
snúða í kosher-bakaríi í Village en
hér, að ekki sé talað um þegar
búið er að smyrja á rjómaosti og
skreyta með reyktum laxi. Sjálfsagt
er að vera búinn að gera upp hug
sinn áður en farið er inn, því starfs-
fólkð hefur ekki tíma fyrir kurteisi
eða snakk; ef kúnninn er ekki tilbú-
inn skal hann hypja sig svo aðrir
komist að og það með hraði.
Enginn venjulegur
markaður
Eftir nærandi baygel-máltíð
hefst gangur um markaðinn og
þegar má sjá að hann er enginn
venjulegur markaður. Að vísu eru
inni á milli hefðbundnar markaðs-
vörur, ódýrir geisladiskar, háls-
glingur og fingurgull, slæður og
„leður“jakkar og „pelsar“. Á milli
má svo sjá það sem skilur Brick
Lane markaðinn frá fíniríinu í Co-
vent Garden, því þar má finna not-
aða tannbursta, staka skó, sprungin
glös, rakar bækur, ósöluhæfa mat-
vöru, niðurrignd rafmagnstæki,
meira að segja tölvur, sem staðið
hafa úti í rigningunni mánuðum eða
árum saman, og rifin tímarit; minnir
um margt á ástandið á götunum í
Alfabet City í New York, þar sem
fólk er að selja dót sem það hefur
sankað að sér af ruslahaugum og
úr öskutunnum.
í ógleymanlegri bók Charles Dic-
kens, Our Mutual Friend, um Boff-
in, the Golden Dustman, sem snara
má sem gyllta öskukarlinn, er á
grátbroslegan hátt lýst hvernig
ruslahaugar gengu kaupum og söl-
um í Lundúnum Viktoríutímans, og
hér á Brick Lane er stigið aftur í
fortíðina. Þá var auður í beinaleifum
til sápusuðu, leirtausbrotum í vega-
gerð, matarleifum til áburðar, ösku
í múrsteina og tuskum í pappírs-
gerð. Hér er það úrgangur velferð-
arþjóðfélagsins sem er verðlaús á
samri stundu og gengið er með
hann út úr búðinni og stundum
finnst mér ég rekast á kunnuglegan
hlut; var þetta ekki hér fyrir ári eða
tveimuni árum, bara aðeins verr
farið nú af raka og pústrum við að
troða því í kassa og taka upp.
Sem vonlegt er blómstrar sala á
þýfi í Brick Lane, en er þó á undan-
haldi fyrir skott-
sölu, en þá safn-
ast bílar saman
og menn selja
uppúr skottinu á
bílnum, albúnir
að skella því aft-
ur og aka á brott
ef einhver grun-
samlegur lætur
sjá sig. Enn er
þó mikið um
ólöglegar útgáf-
ur á tónlist, fyrir
tveimur árum
kej^pti ég fals-
aða Sykurmola-
plötu á Brick
Lane fyrir eitt
pund, hundrað-
kall. Inn á milli er líka mikið af
ólöglegum tónleikaupptökum.
Einna skemmtilegasti básinn er þó
myndbandasalinn, sem er eiginlega
ekki með bás, bara mjólkurkassa
úti á miðri götu og þar má finna
myndbönd af kvikmyndum sem rétt
er byrjað að sýna vestan hafs, þar
var til að mynda hægt að fá Toy
Story að þessú sinni og fleiri
glænýjar myndir, en varast skyldi
að kaupa þær spólur. Félagi minn
í sunnudagsgöngu um Brick Lane
fyrir skemmstu sagðist hafa keypt
sér eina slíka spólu fyrir nokkrum
árum, Lion King, en þegar heim
var komið komst hann að því að
einhver framtakssamur hafi staðið
með myndbandstökuvél í bíói og
síðan fjölfaldað upptökuna með til-
heyrandi myndgæðum og skvaldri
og sælgætisbréfaskijáfi í kaupbæti.
Herra kjöt
Af allri þeirri skemmtan sem
hafa má af því að ganga um Brick
Lane er fátt eins skemmtilegt og
að fylgjast með sölumanni sem fé-
lagi minn kallar „Mr. Meat“ með
virðingu í röddinni. Mr. Meat, sem
kalla má Herra kjöt, selur reyndar
ekki bara kjöt, því hann selur einn-
ig grænmeti og fisk, en allt freðið
úr sama bílnum sem er alltaf á
sama stað. Herra kjöt er riðvaxinn
og rjóður í kinnum, líkur Mr. Oakro-
yd úr Good Companions Priestleys,
alltaf stutt í brosið, þó ekki sé það
alltaf einlægt eða hlýtt. Hann er
sölumaður fram í fingurgóma og
þegar hann tekst á flug kemst eng-
inn undan því að kaupa af honum.
Þó félagi minn sé þarna í einskonar
rannsóknaleiðangri, eins og svo oft
áður, kaupir hann nánast alltaf eitt-
hvað; skemmdan fisk, of gamlar
pizzur eða frostskemmt grænmeti.
Vel má skilja hann, því ekki er stað-
ið lengi í þvögunni fyrir framan
Herra kjöt að það er orðin óþolandi
móðgun að kaupa ekkert og þegar
hann hvessir augun á syndaselina
sem eru bara að skemmta sér
guggnar margur, rennir hendinni í
vasann eftir pening, eða laumast
hnípinn á brott.
Áðal Herra kjöts er að selja kjöt
sem er orðið aðeins of gamalt, eða
hefur lent í einhveijum hremming-
um. Hann selur það ódýrt og við-
skiptavinir hans þykjast hafa himin
höndum tekið er þeir kaupa af hon-
um svínakótelettur á hundraðkall
kílóið þótt þær séu eitthvað við ald-
ur. Hann byijar hveija sölulotu
sallarólegur, talar almennt um
heimilishaldið og hve allir hafí nú
gott af því að fá kjöt að borða öðru
hveiju, bætir kannski við athug-
semd um hve allt sé á hverfanda
hveli og góðir siðir, eins og að hafa
rifjasteik á föstudögum, eða reykta
síld í hádeginu, séu á undanhaldi
fyrir ruslfæði. Smám saman færist
hiti í leikinn, hann hækkar röddina
eilítið og málfæri verður æ skraut-
legra. í miðri ræðunni hefur hann
fengið í hendurnar kassa, sem ein-
hver vesalings stúlka sem stendur
inni í frystinum allan morguninn
réttir honum, og síðan tekur hann
að hampa vörunni, eins og hann sé
með ungbörn í höndunum, ávextir
lenda hans sem hann geti ómögu-
lega séð af. Hápunktinum er náð
þegar hann þagnar íbygginn í
nokkrar sekúndur, en tekst allur á
loft með tilþrifum þegar hann segir
hvað varan eigi að kosta og þá er
líka handagangur í öskjunni, og
kassinn dularfulli tæmist á svip-
stundu.
Brick Lane er ekki fallegur stað-
ur, en þó hluti af Lundúnum sem
er ekki síður gaman að skoða en
Tower eða Buckingham-höll, sér-
staklega fyrir mannlífið, allt frá
sárri eymd í skartklædda uppa.
Brick Lane á eftir að hverfa að
mestu eða breytast í grundvallar-
atriðum eftir því sem hverfið verður
fínna, en fólkið finnur sér annan
stað, varla kræsilegri, en með sama
sérkennilega aðdráttaraflið. ■
Upplýsingar á veraldarvefnum
Umhverfis heim
inn með tölvu
ÞETTA var leiguflug á vegum ítölsku
ferðaskrifstofunnar Alpitour. Leigu-
flug þessi eru allan ársins hring og
er flogið vikulega frá sex áfangastöð-
um á Norður-Ítalíu. Einnig er haldið
uppi leiguflugi til Tenerife, La Go-
mera, Lanzarote og Fuerteventura;
eyja sem tilheyra Kanaríeyjaklasan-
um.
Ég átti stefnumót við foreldra mína
á Playa del Inglés, á Gran Canana.
Mæting var á Bolognaflugvelli kl.
13.45 og farið í loftið kl. 15.15, sam-
kvæmt áætlun. Millilenda átti á
Lanzarote og var fjögurra klukku-
stunda flug þangað.
Flugvélin var af gerðinni MD 83
frá Spanairflugfélaginu. Það er að
51% í eigu ferðaskrifstofunnar Viajes
Marsans, en að 49% í eigu Scandina-
vian Airlines System, SAS. Spanair
hóf starfsemi sína sem leiguflugfélag
í marslok 1988. í mars 1994 bætti
það síðan við sig innanlandsflugi á
Spáni. Félagið flytur að meðaltali
þijár milljónir farþega á ári og eru
viðkomustaðir í Evrópu, Mið-Ameríku
og New York yfír 100.
HVERNIG
| VARFIUGIÐ?
{ flugvélinni var sama rými fyrir
alla farþega. Það var mjög gott, líkt
og í vélum Flugleiða hf. Fyrstu tvær
raðirnar voru teknar frá fyrir barna-
fjölskyldur og var hægt að fá hengd
vöggurúm í fyrstu röðinni, sem voru
áföst á vegg.
Bjór, vín og sterka drykki þurfti
að greiða fyrir í þessu flugi, ólíkt
því, sem gerist í áætlunarflugi á ítal-
íu. Maturinn var fram reiddur eftir
1 ’/í tíma, enda flugið ekki á matmáls-
tíma. Hægt var að velja um tvo rétti,
kjúklinga eða gúllas. Eg valdi gúllasið
og var það mjög gott. Fékk ég mér
rauðvín með og reyndist það hið ágæt-
asta Riojavín. Vínsalan um borð var
dræm, enda eru ítalir yfir höfuð mikl-
ir hófsmenn á vín.
Flugferðin gekk vel. í áhöfninni
voru tveir flugmenn, tveir flugþjónar
og Lvær flugfreyjur. Flugþjónarnir fí-
fluðust nokkuð mikið í starfí sínu og
fannst sumum það vera ábyrgðar-
leysi. Öðrum þótti það slá á flug-
hræðsluna hjá Itölunum, en stressaðri
þjóð en ítölum hefí ég ekki kynnst í
flugi.
Um kl. 18.30 að staðartíma var
lent á Lanzarote og þar fór meira en
helmingur farþeganna frá borði. Aðrir
farþegar biðu í 30 mínútur í flugvél-
inni á meðan tekið var eldsneyti auk
þess sem nýir farþegar bættust við.
Fram að þessu höfðu reykingar
verið leyfðar aftast í vélinni, en nú
voru þær ekki leyfðar lengur, þar sem
þetta var orðið að innanlandsflugi á
Spáni. Flugtími frá Lanzarote til
Gonbo-flugvallar á Gran Canaria var
25 mínútur. Rétt fyrir lendingu var
heitum andlitsþurrkum dreift, en lend-
ingin var mjúk líkt og sú fyrri. í heild
má segja að það eina sem hafí verið
ábótavant í fluginu var að einungis
eitt af þrem salemum var í lagi. ■
Bergljót Leifsdðttir
FRÓÐIR menn segja að ný heima-
síða verði til á alnetinu fjórðu hveija
sekúndu, enda að að fínna á netinu
gríðarlegt magn upplýsinga, nánast
um allt milli himins og jarðar. Eitt
höfuðvandamálið er að nálgast upp-
lýsingar um hvar á að ná í viðkom-
andi upplýsingar. Odd de Presno,
alnetsfrömuðurinn, sem nýlega var
staddur hér á landi, sér um þátt á
netinu; Vefvaktina. Þar birtir hann
upplýsingar um ýmis athyglisverð
netföng sem hann hefur rekist á í
flakki sínu um veraldarvefinn. Þar
á meðal annars eru upplýsingar sem
geta nýst ferðalöngum.
Ein leiðin er að fara á heimasíð-
una Hotel Anywhere!, The Internet
Travel Grid Home Page. Þetta „hót-
el hvarsemer“ hefur að geyma upp-
lýsingar um þúsundir ferðasíðna frá
yfir 200 löndum eða 3.500 áfanga-
stöðum víðs vegar um heim. Upp-
lýsingarnar varða gististaði, flugfé-
lög, leiðsögn um ákveðna staði,
skíðaferðir, golf, siglingu skemmti-
ferðaskipa, ferðaskrifstofur og yfir-
leitt allt sem nöfnum tjáir að nefna.
Netfangið er: (http://www.eart-
hlink.net/~hotelanywhere/).
Þeir sem eru að íhuga ferðir til
Asíu og Kyrrahafsins ættu að kíkja
á sameiginlega heimasíðu viðkom-
Ferðamenn geta nálgast upplýs-
ingar um Víetnem á alnetinu.
andi ferðamálaráða. Þar er að finna
upplýsingar varðandi ferðamál í 41
Asíulandi og leiðbeiningar um
hvernig hægt sé að nálgast frekari
upplýsingar frá hveiju og einu
þeirra. Netfangið er:
(http://www.pata.org).
Ef Grikkland er draumalandið
er ágætt að Iíta á heimasíðuna:
(http://www.vacation.forth
net.gr).
Afríkunetið:
(http://www.africanet.com) veit-
ir upplýsingar um öll 56 lönd álf-
unnar, þar á meðal hvort vega-
bréfsáritun er nauðsynleg, hvernig
loftslag er á hveijum tíma, flugfé-
lög, samgöngur og gjaldmiðla.
Kínverjar líka
Land fjölmennustu þjóðar heims
heillar marga og Kínveijar hafa
haslað sér völl á netinu eins og
aðrir. Ein heimasíða þeirra er:
(http://www.lynx.bc.ca/ ~ sat-
otech/cwebdir/). Þar er bókstaf-
lega allt að finna um kínverskar
listir og bókmenntir, viðskipti, þar
á meðal í Hong Kong og Tævan,
flugfélög, banka, tölvur og alnetið,
menntun, skemmtanir, hátíðir, at-
Þægindi í flugi
Sími, náttföt
og inniskór á
fyrsta klassa
ÞAÐ NÆGIR ekki lengur að bjóða
upp á kavíar, kampavín og breið
sæti á fyrsta klassa. Þeir sem leyfa
sér að fljúga á lúxusfarrými flug-
félaga búast við meiru. Sæti með
baki sem leggjast aftur svo að úr
verður legubekkur þykir sjálfsagt
mál á lengri leiðum og flest flugfélög
eru í óða önn að koma sér upp sím-
um til að hafa um borð.
Símarnir geta reynst farþegunum
dýrir. Einn hringdi í kærustuna úr
háloftunum á leið til Bandaríkjanna
og spjallaði við hana í 123 mínútur.
Hann fékk létt áfall þegar kredit-
kortareikningurinn kom. Símtalið
kostaði yfir 67 þúsund krónur!
Flugfélögin græða ekkert á sím-
tölunum en fyrirtækin sem bjóða upp
á tækin og samband við jörðina um
gervihnött taka flest um 10 dollara
fyrir mínútuna. Um 1.000 þotur af
15.000 í heiminum eru nú útbúnar
símabúnaði fyrir farþega. í framtíð-
inni verða væntanlega símar við
hvert sæti á lúxus- og viðskipta-
mannaklassa en farþegar í almenn-
ingi verða líklega að láta sér nægja
að hringja úr veggsíma eða biðja
flugþjón um þráðlausan.
Singapore Airlines og United
Airlines eru komin með „innanvélar-
síma“. Farþegar þurfa ekki lengur
að standa í ganginum fyrir þjónustu-
fólkinu til að tala við aðra farþega
heldur geta hringt ókeypis í þá úr
sætunum.
Þjónn í brottfararsal
Breska tímaritið Executive Travel
Magazine kaus Swissair flugfélag
ársins árið 1995. Flugfélagið leggur
árherslu á góða þjónustu en lúxus-
klassinn þykir til fyrirmyndar.
Farþegar sem fljúga með Swissair
á fyrsta farrými frá Genf eða Zúrich
geta látið sækja farangurinn heim
og honum er skilað þangað við kom-
una. Einkaþjónn bíður farþeganna í
brottfararsalnum og gengur frá öllu
fyrir þá við sérstakt afgreiðsluborð.
Farþegamir geta valið úr sérstöku
vöruúrvali í fríhöfninni, látið fara vel
um sig í sérstakri lúxusstofu á flug-
vellinum eða gengið beint um borð
ef vélin er á staðnum. Það er sími
(en ekkert fax) við sætin í flestum
vélum og einkavídeó og tónlist. Mat-
urinn er borinn fram á hjólaborði og
hægt að velja um fjóra til fimm seðj-
andi rétti eða eitthvað létt. Drykkj-
aúrvalið er fjölbreytt og það má
reykja. Það er hægt að draga skilrúm
Kröfurnar aukast sífellt. Kavíar,
kampavín og breið sæti á fyrsta
ldassa er ekki lengur nóg.
á milli sætanna, leggja sætið niður
og fá dúnsæng og kodda. Flugfélag-
ið býður þar að auki upp á róandi
„svefnvídeó“ og jurtate svo farþeg-
inn geti hvílst á leiðinni.
Úttökumlðf
fyrir fríhöfnina
Farþegar sem fljúga á fyrsta far-
rými með Air France fá Jean-Louis
Scherrer náttföt, inniskó og snyrtit-
ösku gefins. Sumir kunna að meta
það. Aðrir vilja láta strauja fötin sín
um borð og velja flugfélag í sam-
ræmi við það. Royal Air Brunei borg-
ar hótelnótt fyrir sína farþega ef
þeir þurfa á því að halda og gefur
þeim úttökumiða fyrir fríhöfnina svo
að þeir geti tekið með sér áfengi í
flugið. Flugfélagið býður ekki upp á
áfenga drykki um borð af trúará-
stæðum.
Farþegum á fyrsta farrými fækk-
aði í lok síðasta áratugar. Fyrirtæki
fóru að spara við sig og viðskipta-
menn urðu að fljúga einum klassa
neðar. Flugfélög sem létu það ekki á
sig fá og héldu lúxusklassanum við
njóta nú góðs af því. Farþegum þar
fer aftur fjölgandi, en þeir ætlast til
að fá sitt fyrir aurana. Þeir borga
allt að tvisvar sinnum meira á fyrsta
farrými en í viðskiptamannaklassa
og það minnsta sem hægt er að fara
fram á fyrir það verð er góð og skjót
þjónusta, þægindi, vinnuaðstaða og
lokkandi leið til að safna mílum upp
í næsta flug. ■
Anna Bjamadóttir
vinnu og fleira.
Saga Kínaveldis nær langt aftur
og löng hefð er þar fyrir lækningum
sem vestrænar þjóðir kalla enn
óhefðbundnar. Til að kynnast lækn-
ingahefð Kínveija er upplagt að
kíkja á heimasíðuna: (http://ge-
og.hkbu.edu.hk/health/). Þetta
er heimasíða dr. Tsang Wing Che-
ung, kínversks grasalæknis í Hong
Kong.
Þúsund og ein nótt
Arabalöndin er sveipuð dulúð í
augum vestrænna ferðalanga. Þau
eru að sjálfsögðu á netinu:
(http://www.liii.com/~haj-
eri/arab.html). Þar er meðal ann-
ars að finna upplýsingar um hins
ýmsu ríki Araba, ijölmiðla þeirra
og trúarbrögð.
Þeir sem spreyta sig á arabísk-
unni geta skoðað heimasíðuna:
(http://www.teleport.com/ ~
alquds).
■
Misjafnt höf-
umst við að
KÖNNUN meðal hótelgesta í við-
skiptaerindum í New York, sýndi
að í frítíma vilja konur fara í búð-
ir, út að borða, stunda líkamsrækt,
skoða sig um eða hvílast. Karlar
viljað borða úti. Þar á eftir kemur
líkamsræktin, þá skoðunarferðir
og hvíld. Búðarölt rekur lestina.
► 26% karla sakna fjölskyldunnar
á ferðalögum en 18% kvenna.
► 11% karla panta herbergisþjón-
ustu, 31% kvenna.
►74% karla taka kvöldverð á veit-
ingastað fram yfir að borða á hótel-
herbergi, en 58% kvenna.
►30% karla hafa læst sig út úr
hótelherbergi sínu, 70% kvenna.
►35% karla sem hafa læst sig úti
voru ekki fullklæddir, 65% kvenna.
■