Morgunblaðið - 08.08.1997, Blaðsíða 2

2 B FÖSTUDAGUR 8. ÁGÚST 1997
MOKGUNBLAÐID
4
DAGLEGT LIF
6 hvitlauksrif
1 egg
1 msk. létt ólivuolia
Salt og pipar eftir smekk
Hvítlaukur
kryddaður með mat
Hvítlaukur var dýrkaður af Egyptum til
forna, eftirsóttur af grískum íþróttahetjum
sem vildu auka styrk og kjark og þótti
nauðsynlegur til þess að halda vampírum í
skeljum. Hanna Katrín Friðriksen vill
ekki hitta vampírur og er dugleg að borða
hvítlauk. Hún prófaði að búa til hvítlauksís.
LITLA Ítalía í San Francisco er lit-
rík og hávaðasöm og þekkt fyrir
aragrúa lítilla, skemmtilegra veit-
ingastaða og kaffíhúsa sem þar
kúra á hverju götuhorni. Lystugum
reynist valið vandasamt og ekki
verra að hafa leiðbeiningar heima-
fólks í farteskinu. í mínum leiðbein-
ingum var stórt rautt upphrópunar-
merki við veitingastaðinn The
Stinking Rose sem er annálaður
fyrir sérstæða matreiðslu undir
slagorðinu: „Við kryddum hvítlauk-
inn okkar með mat.“
Ég trúi því mátulega að hvítlauk-
ur sé bjargvættur líkama og sálar
eins og menn hafa í árþúsundir vilj-
að vera láta. Hins vegar kann ég
gott að meta og þefaði því uppi hvít-
lauksveitingastaðinn góða, daunillu
rósina eins og hann er nefndur upp
á íslensku, á 325 Columbus Ave.
Staðurinn var fyrst opnaður í Los
Angeles en í kjölfar mikilla vin-
sælda voru kvíamar færðar út til
nágrannaborgarinnar í norðri. Auk
hvítlauksmengaðra rétta er á
boðstólum mikið úrval alls kyns
hluta sem beint eða óbeint tengjast
hvítiauk. Matseðilinn er hægt að fá
gefíns og skemmtilegan uppskrifta-
bækling má kaupa fyrir lítinn pen-
ing.
Eftir marineruð hvítlauksrif í for-
rétt, innbakað hvítlauksbrie í milli-
rétt og hvítlaukspasta í aðalrétt, að
ógleymdum hvítlauksís í eftirrétt,
rölti ég um staðinn og dáðist að
skemmtilegum og hugmyndaríkum
innréttingum sem minntu á hvítlauk
á einn eða annan hátt. Svo spjallaði
ég við eigandann og fékk góðfúslegt
leyfi hans til þess að dreifa boð-
skapnum, með öðrum orðum birta
lesendum Daglegs lífs nokkrar
áhugaverðar uppskriftir staðarins.
Hvítlaukur er líklega ekki það
fyrsta sem fólki dettur í hug að
setja út í kokteilinn sinn, en félag-
arnir hugmyndaríku hjá The Stink-
ing Rose eru með slíkar uppskriftir
í fórum sínum. Hér er ein þeirra:
Vampíru-Mary
2 skvettur af Tabascosósu
2 skvettur af bitterbrennivíni
Morgunblaðið/Kristínn
DRUKKIÐ í návist vampíru.
15 skvettur af Worchester
'A tsk. piparrót
'A tsk. fínt saxaður hvitlaukur
15 skvettur af salti
15 skvettur af pipar
'A tsk. kreistur limesafi
'A tsk. kreistur sítrónusafi
45 ml vodki (1 únsa)
180 ml tómatsafi (6 únsur)
Setjið í hristara ásamt ísmolum.
Hristið vel. Drekkið í návist vamp-
íru.
Hvítlauksmajones er kannski
ekki það allra hollasta, en hverjum
er ekki sama? Uppskriftin flýtur
Setjið mjólkina, hvitlaukinn
og vanilluna í nokkuð stóran
„Er virkilega hvítlaukur
í ísnum?“ Þetta mun vera
algengasta spurningin af
mörgum sem starfsmenn
The Stinking Rose fá frá
vantrúa gestum. Og vissu-
lega er hvítlaukur í ísnum, um
það get ég vitnað. En reyndar
ekki fyrr en ég prófaði að búa
ísinn til heima, á veitinga-
staðnum voru bragðlauk-
arnir orðnir of dofnir til
þess að ég áttaði mig al-
mennilega á því. Þetta
er mjög athyglisverður
réttur og flestir sem
hægt var að fá til að
smakka á framleiðsl-
unni á annað borð
gáfu honum góða
einkum. En dæmi
hver fyrir sig - ef
hann þorir:
3 bollar mjólk
'A tsk. saxaður
eða pressaður
hvítlaukur.
1 klofin vanillubaun.
(vanillusykur er
örugglega i lagi
að nota)
Pressið hvítlaukinn og bætið
eggjarauðunni út í. Hrærið þar til
orðið er jafnt og laust við kekki.
Bætið ólívuolíunni mjög hægt út í,
nokkrum di'opum í einu, og hrærið
hægt í blöndunni á meðan. Ki-ydd-
ið að lokum með pipar og salti.
1 bolli rjómi
'k 1 bolli sykur
9 eggjarauður
Trylltur
uppi á Jjöllum
Til að losa um áratuga gamla reiði fór
Pálmi Benediktsson einsamall í öræfaferð
og öskraði hástöfum. Hann segir Hrönn
Marinósdóttur frá þeirri lífsreynslu og
starfí sínu í Danmörku sem meðferðarráð-
gjafí fyrir vímuefnaneytendur.
UM tíma bjó Pálmi Benediktsson á
almenningsbekk í miðri Kaup-
mannahöfn, þá forfallinn eiturlyfja-
neytandi, en frá íslandi hrökklaðist
hann fyrir sautján árum. „Ég var
kominn í strætið, íslendingar höfðu
fengið nóg af mér og ég af þeim svo
ég flutti til Danmerkur og hélt
áfram viðteknum hætti.
Eftir um árs dvöl komst ég með
hjálp góðra vina og fjölskyldu
minnar í meðferð til Bandaríkjanna
á Freeport-meðferðarstofnunina í
New York-fylki og þá urðu þátta-
skil í lífi mínu.“
Pálmi sneri aftur til Danmerkur
að fjórum mánuðum liðnum, nýr og
betri maður. Fljótlega hóf hann ráð-
gjafarstörf fyrir alkóhólista og eitur-
lyfjaneytendur, starfaði m.a. sem
upplýsingafulltrúi á Von Veritas,
meðferðarstofnun sem var um tíma í
eigu íslendinga.
800 skjólstæðingar Pálma
Sé miðað við Bandaríkin, Ítalíu,
Sviss og fleiri Evrópulönd eru Danir
aftarlega á merinni hvað meðferð við
vímuefnum varðar, að sögn Pálma.
„Eiturlyfjaneysla er mikið vandamál
í Danmörku, skráðir fíklar eru um
12.000 en áreiðanlega eru þeir mikið
fleiri."
Pálmi hefur átt mikinn þátt í að
þróa nýja vinnuhætti við afvötnun
eiturlyfjaneytenda. Aðferðin á rót
sína að rekja til Bandaríkjanna, kall-
ast Minnesota-meðferðin og er notuð
á fjölda meðferðarheimila í Dan-
mörku. Samanlagt hafa um 800 eit-
urlyfjaneytendur notið handleiðslu
Pálma, en lengst af hefur hann unnið
MorgunblaðitVJim Smart
PALMI Benediktsson rekur litla upplýsingamiðstöð í Danmörku fyrir fólk sem hefur lokið
vímuefnameðferð en á í vandræðum með tilfinningar sínar.
fyrir sveitarfélögin, meðal annars á
Jótlandi og komið upp athvörfum
fyrir eiturlyfjafíkla sem eru enn í
neyslu. „Þetta eru nokkurs konar
kaífístofur þar sem fíklar koma sam-
an, hitta ráðgjafa og vandamálin eru
rædd í ró og næði. Litið er á þessa
óformlegu fundi sem undirbúning
fyrir meðferðina sjálfa, en markvisst
er unnið með afneitunina og fólki
komið í skilning um að erfiðleikar
þeirra hófust í mörgum tilfellum
strax í bamæsku. Fíklar hafa í flest-
um tilfellum alist upp við mjög erfið-
ar fjölskylduaðstæður þar sem fyrir
eru alls konar kvillar, til dæmis
vinnufíkn, alkóhólismi, meðvirkni og
þar fram eftir götunum. Búið er að
berja inn í höfuðið á þeim margra
ára sektarkennd og skömm en rót>
gróið er í uppeldi svo margra að
mega ekki sýna neinar tilfinningar.
Ailtaf er verið að skamma bömin til
hlýðni. Mitt hlutverk felst þá í að
reyna að losa um þessar tilfinningar
og koma fíklinum í skilning um að
ekki er við hann einan að sakast."
Alkóhólismi er arfgengur
Alkóhólismi er arfgengur sjúk-
dómur og mjög flókinn, en því lengur
sem hann fær að „grassera“ því erf-
iðari er hann viðureignar," segir
Pálmi. „Ég hef rissað hann upp í lag-
inu eins og tré; ræturnar eru sektar-
kennd og skömm, jarðvegurinn er
afneitun en sjúkdómseinkennin eru
æði mörg. Sem dæmi má nefna
þunglyndi, sjálfsvorkunn, einmana-
kennd, öfundsýki og kvíða. Vímuefn-
in eru því ekki aðalvandamálið held-
ur bældar tilfinningar sem aldrei
hafa fengið útrás. Leitað er í eitur-
lyfin því þau deyfa vanlíðanina og
virka sem eins konar meðal sem
verður að fíkn. Margir verða af sömu
orsökum sjúkir í eitthvað allt annað,
en mörg dæmi eru um fólk sem