Morgunblaðið - 17.01.1999, Qupperneq 6

6 B SUNNUDAGUR 17. JANÚAR 1999
MORGUNBLAÐIÐ
Morgunblaðið/Sigurður Jónsson
TEKIST á við lax í „hreinni“ Blöndu á síðasta sumri.
Samspil virkjunar og
lífríkis við Blöndu
Tölvur og tækni á Netinu
/Sj) mbl.is
SU.LTAt= eiTTHV'AO HYTT
ÞAÐ voru margar
ár sem komu
skemmtilega á
óvart á síðustu
vertíð. Kannski
engin þó eins og
Blanda, sem er
komin í fremstu
röð og er óþekkjanleg frá því sem
áður var. Þá taka nú flestir laxar í
Blöndu agn veiðimanna i stað þess
að vera teknir nauðugir eins og áður
var lenska þar á bæ.
Fiskifræðingarnir Sigurður Guð-
jónsson og Ingi Rúnar Jónsson hafa
Úllen, dúllen, dojf...
Er það þannig sem þú velur þér vörsluaðila
jyrir þinn líjeyrissparnað?
• Hér er vænlegri leið.
• Kynntu þér ávöxtun hinna ýmsu sjóða undanfarin ár.
• Avöxtun í fortíð gefur ekki vísbendingu um ávöxtun í framtíð, en ...
• gefur til kynna að árangursríkri fj árfestingarstefnu hafi verið fylgt.
• Það er einfaldlega ekki um aðra betri leið að ræða til þess að velja vörsluaðila.
• Þvf skaltu ekki nota „úllen dúllen doff“.
Kynntu þér því Lífeyr'issjóðinn Hlífl
Raunávöxtun Hlífar:
Meðaltöl raunávöxtunar Hlífar:
1993 8,95% 5 ár 11,5%
1994 9,93% 4 ár 12,2%
1995 7,93% 3 ár 12,9%
1996 17,3% 2 ár 15,4%
1997 13,5% Reksturskostnaður:
Lífeyrissjóðurinn Hlíf var stofnaður árið 1963 og stendur því á gömlum merg.
Séreignardeildin var stofnuð 30. júní 1998 og hefur nú þegar fengið nokkrar
milljónir til vörslu. Þú ert boðin(n) velkomin(n) í sjóðinn til okkar.
Athugið: Allir sem eru með persónubundinn kjarasamning geta einnig greitt
samtryggingargjaldið (10%) í Lífevrissjóðinn Hlíf.
Lífeyrissjóðurinn Hlíf, Borgartúni 18, 105 Reykjavík.
Kennit. 620169-3159.
Sími 562 9952, fax 562 9096, netfang: valdimar@hlif.rl.is
fylgst með Blöndu
og þeir unnu ný-
verið skýrslu þar
um fyrir Lands-
virkjun sem
fylgist grannt með
gangi mála vegna
Blönduvirkjunar.
I skýrslunni kemur fram, að alls
hafi 2.603 laxar veiðst í Blöndu og
Svartá. 619 þeirra laxa hafi veiðst í
Svai'tá, en hún rennur sem kunnugt
er í Blöndu efst í Langadal. Svartá
hefur verið í sókn síðustu árin ekki
síður en Blanda, en almennt er álitið
að hún njóti einkum góðs af þvi
hversu tær Blanda er orðin miðað
við það sem áður var og þar með
gangi laxinn greiðar og hraðar fram
Blöndu.
Samkvæmt skýrslunni veiddust
alls 1.984 laxar í Blöndu, 1.173 neðan
Ennisflúða, 693 í Langadal og 118 í
Blöndudal og Blöndugili. Auk þess
var mikil silungsveiði, 789 bleikjm'
og umðai'.
Mesta gangan frá
upphafi mælinga
í Ennisflúðum er teljari sem met-
ur ekki aðeins tölu heldur stærð ein-
staklinga sem fara um hann. Sam-
kvæmt teljara gengu 3.302 laxar og
1.646 bleikjur upp fyrir Ennisflúðir.
Auk þess er talið að jafnan fari ein-
hver óþekkt tala fiska upp flúðirnar
sjálfar, en við viss skilyrði eru þær
fiskgengar. Af umræddum laxafjölda
voru 2.462 smálaxar og 850 stórlax-
ar. Þetta er mesta laxa- og bleikju-
gengd í Blöndu síðan mælingar
hófust sumarið 1982.
I niðurstöðum og umræðu í
skýrslu þeirra félaga kemur fram, að
séu tölur úr hreistuiTannsóknum
uppreiknaðar, hafi tæp 60% laxins
dvalið þrjá vetur í ánni fyiir sjó-
göngu og um 37% fjóra vetur, en
mjög lítill hluti 2 eða 5 ár. Þetta eru
því að uppistöðu klakárgangar frá
1993 og 1994. Fimm örmerktir laxar
veiddust, en þeir voru allir frá öðrum
sleppistöðum, Núpsá, Vatnsdalsá,
Laxá í Aðaldal, Hofsá og Selá.
Þeir Sigurður og Ingi klykkja út
með umræðu um áhrif virkjunarinn-
ar á lífríki árinnar. Þar stendur:
Ahrif virkjunarinnar á fiskgengd
og veiði eru margvísleg. Svæði ofan
virkjunar lokuðust af og þar með
töpuðust svæði fyrir uppeldi á sjó-
gengnum fiski, bæði bleikju og laxi
og hefur það verið metið sérstak-
lega.
I annan stað hafa skilyrði til fisk-
uppeldis breyst í Blöndu neðan
virkjunai-. Jökulleirinn sest til í
Blöndulóni og er þar með minni í
Blöndu. Þetta þýðir að meiri lífræn
framleiðsla verður í Blöndu þar sem
sólarijósið nær lengra niður í vatnið
og þörungar vaxa á stærri hluta
botnflatar en áður. Meira magn nær-
ingarefna berst niður Blöndu í ár-
vatninu fyrstu árin eftir að jarðveg-
ur og gróður fer á kaf í Blöndulóni
og brotnar þar niður og skolast út í
vatnið. Þetta olli miklum vexti í
bleikjustofni Blöndulóns um tíma.
Vegna stækkunar lónsins eru líkur
til að áfram verði aukið magn nær-
ingarefna í Blöndu, en dvíni svo eftir
nokkur ár.
í þriðja lagi hafa skilyrði fyrir fisk
til að ganga upp Blöndu batnað
vegna minni svifaurs. Þannig gengur
fiskur, bæði lax og sjóbleikja, gi'eið-
ar upp vatnakerfið og dreifing veið-
innar í vatnakerfinu hefur því breyst
þannig að meira veiðist nú hlutfalls-
lega ofar í vatnakerfinu en áður var.“