Morgunblaðið - 29.01.1999, Page 2

Morgunblaðið - 29.01.1999, Page 2
2 B FÖSTUDAGUR 29. JANÚAR 1999 SKOPPARA KRINGLA. enn 1 Setja lömbin tennurnar sínar undir koddana eða er eitthvað líkt með grýlutönn og kindarlegg? Ásdís Asgeirsdóttir ljósmyndari og Hrönn Marinósdóttir blaðamaður fóru með fímm ára börnum á leikfanga- sýningu í Árbæjarsafni. Jk LEIKF AN GASYNINGU / % í Kornhúsinu á Árbæjar- safni fá börnin fræðslu um JL JLieikföng og leiki frá þvi í gamla daga. Þau fræðast um gulla- stokk, handfjatla leggi og skeljar og læra að spá með völu. „Jæja krakkar mínir, nú vil ég að þið myndið stóran hring á gólfinu." Gerður Róbertsdóttir deildarstjóri fræðsludeildar Árbæjarsafns hefur orðið og nokkur flmm ára gömul börn frá leikskólanum Ægisborg láta ekki segja sér það tvisvar og mynda umsvifalaust hring á gólfinu. „Vitið þið hvað svona kassi kall- ast,“ segir Gerður þegar allir eru sestir, stilltir og pi-úðir. „Er þetta saumadót?" spyr Agnes Lára áhugasöm og er ef til vill upprenn- andi saumakona. „Nei,“ segir Gerð- ur, „þessi kassi kallast gullastokkur eða völuski-ín og er eins konar dóta- kassi. Áður, þegar fólk bjó sveitum, voru leikfóng barnanna kölluð gull og í gullastokknum voru leikfóngin geymd.“ Gerður segir þeim ennfremur að búleikur hafi verið vinsæll meðal barna í sveitum, þau áttu bú úti í móa og hlutir sem til féllu og ekki nýttust öðrum urðu leikföng barn- anna. Leikfongin voru miklir dýr- gripir, en þeirra á meðal voru legg- ir, skeljar, horn, völur og kuðungar, sem komu þá í stað raunverulegra dýra í búleiknum. „Ég er tölvusjúkur“ „Mynduð þið vilja leika með barnagull eins og börnin í gamla daga?“ spyr Gerður Victor Jóhann er fljótur til svars. „Eg er tölvusjúk- ur,“ upplýsir hann og bætir við: „Mér finnst eiginlega skemmtileg- ast að leika í tölvu þótt oft sé gaman að öðrum leikjum.“ Þá tekur Gerður úr gullastokkn- um legg af sauðkind og spyr viðstadda hvort þeir kann- ^áSk ist við gripinn. „Er þetta ltl^w8a grýlutönn?" spyr Herta Sól hugsandi í JjRBBm svip. „Nei,“ segir Gerður „og ekki heldur bein úr . JMR| risaeðlu eins loÆM og einhver jl||l sagði scm kom á leik- | fí fangasýning- una um dag- SH inn." Leggirnir t ‘V-' ■ * »j - , voru algengt leikfang, að sögn Gerðar og voru oft not- S| aðir í staðinn laBB fyrii- alvöru hesta, krakkarnir lg§ settu stundum n beisli á þá og svo aH börnin þykjustunni um alla W sveitina. Það fannst H þeim gaman. „En hvað haldið þið að þetta sé,“ spyr Gerð- Wt ur og heldur horni af V sauðkind á lofti. „Er þetta fjSj| það sem naut notuðu til að jjH| stanga með,“ spyr litli gutt- inn, Þórir Örn. „Þú ert ijfjlj nærri því, þetta er kindar- lii horn.“ Augun í börnunum stækkuðu við þessar fréttir en urðu næstum að undirskálum þegar Gerður dreg- ur úr skríninu kjálka sem á eru NIU krakkar frá Ægis- borg og Gerður Róberts- dóttir á Árbæjarsafni skoða gömlu leikföngin. GAMALL dúkku- vagn sem afi Óla smiðaði. , J I HERBERGI Gunnu á Árbæj arsafni er barbídót, litlar styttur, leikir og spil. annars að óska sér þegar maður missir tönn eða fær maður pening?“ „Kindur þurfa ekki á peningum að halda. Óg þær eiga ekki einu sinni kodda,“ svarar Áslaug leik- skólakennari og brosir. Áfram heldur safnafræðslan og börnin fylgjast spennt með. „Krakk- ar sem bjuggu nálægt sjónum, voru mjög heppnir," segir Gerður. „Þeir gátu farið í fjöruna og náð sér í ým- islegt, til dæmis hrúðurkarla og kuðunga sem þau notuðu í stað al- vöru dýra. Kuðungur táknaði til að mynda stundum hund. Ki-akkar í gamla daga notuðuðu nefnilega ímyndunaraflið í leikjum, eins og þið gerið í dag.“ „Ég á líka hörpudisk,“ segir Hera glöð í bragði. „Þekkið þið þetta bein?“ spyr Gerður. „Þetta er vala,“ segir Bragi Þór, greinilega með allt á hreinu. „Alveg rétt,“ segir Gerður. „Vala var hér áður fyrr eitt aðalleikfang íslenskra barna og unglinga. Vala eða völubein er smábein við hækillið sauðkindar á milli fótleggjar og langleggjar. Hún var notuð í bú- leikjum en bjó einnig yfir þeirri náttúru að geta sagt fyrir um óorðna hluti. Valan var sem sagt spákona, gat gefið svör við erfiðum spurningum." „Má ég spyrja að einu? spyr Victor Jóhann. „Fæ ég playmohöll í afmælisgjöf?" Áður en börnin fengu að spyrja völuna, sýnir Gerður þeim hvernig á E vel ver- p ' ’Jr ið> t)V1 /f þetta er kjálki úr kind eða lambi og kallast sviða- kjammi,“ útskýrir Gerður. „Settu lömbin þá tennurnar undir kodda,“ spyr Bragi Þór, alveg for- viða. „Það geri ég. Á maður ekki nokkrar tennur. „Ég * hef borðað svona,“ seg- ir Bragi Þór. „Það getur

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.