Skírnir - 01.04.1906, Side 17

'Slrírnir.
Japan.
113
unum yar skift í neðri og efri deild. öll börn vóru
skylduð með lögum til þess að læra alt sem kent var í
neðri deild, en auk þess var ætlast til, að sem flest bættu
síðan efrideildarnáminu við. Skólatíminn í neðri deild
eru 4 ár, en skólanámið byrja börnin þegar þau hafa náð
6 ára aldri. Námsgreinar eru: Japanska, saga Japans,
siðfræði, reikningur, landafræði, náttúrufræði, dráttlist,
söngur, leikfimi og hannyrðir (stúlkur). 90 af hverju
hundraði allra barna ganga nú orðið á skóla þessa, en
60% bæta efrideildarnáminu við, sem varir 2—4 ár. Skóla-
gangstíminn varir þannig 8 ár alls fyrir þau börn sem
læra alt sem ætlast er til, en enginn sleppur með minna
en 4 ára nám. 1902 var tala lýðskólanna 28,381, kenn-
aranna 101,700, nemendanna um 5 miljónir, en árlegur
kostnaður liðlega 60 miljónir króna. Laun kennaranna
eru frá 260—2160 kr. Allir hafa þeir eftirlaun. Þetta
er að vísu ekkert smáræðisfé, en þó er auðséð, að kenslan
verður afaródýr; hér um bil 12 krónur fyrir hvert barn
á ári. Eins og gefur að skilja í jafnþéttbýlu landi eru
allir skólarnir heimangönguskólar. Börnin eru að eins á
skólanum meðan á kenslunni stendur, en borða og sofa á
heimilum sínum. Að jafnaði koma tæp 200 börn á hvern
skóla.
Nú munu menn spyrja: Hvernig er skólum þessum
haldið uppi og hvaðan er fé tekið til þeirra?
Flestum íslendingum dettur sjálfsagt í hug, að féð sé
að mestu eða ölla leyti tekið úr ríkissjóði, en því er ekki
þanníg farið. Hver hreppur eða bær er skyldur að reisa
skóla fyrir öll sín börn án alls styrks og kosta hann að
öllu leyti af eigin rammleik. Skylda þessi nær þó aðeins
til neðri deildanna og 4 ára náms í þeim, en með sérstöku
leyfi má krefjast skólagjalds fyrir livert barn, sem ekki
má þó fara fram úr 15—35 aurum á mánuði, en annars
er kenslan endurgjaldslaus. Hærri deild er ætlast til að
hrepparnir stofni og kosti af frjálsum vilja, en skyldir eru
þeir ekki til þess. Ætla mætti að flestir þættust hafa nóg
á sinni könnu með kostnaðinn við neðri deildina, en raun-
3