Skírnir - 01.04.1906, Page 73

Skirnir.
Y erzlunarjöfnuður.
169
stað á hvern hugsanlegan hátt, að alt af eru gefnar út
skipanir um útborgun og innborgun, yíxlar, ávísanir, láns-
traustsskirteini osfrv., er streyma hringinn í kring, land
úr landi, og að allar þessar skuldakröfur og greiðsluskip-
anir ganga kaupum og sölum og eru háðar framboði og
eftirspurn. Þar sem Danmörk t. d. selur mestan hluta
afurða sinna til Englands, en kaupir flestar vöi’ur frá
frá Þýzkalandi, þá er það eðlilegt, að hún annaðhvort á
Englandi eða annarstaðar kaupi skuldakröfur til Þýzka-
lands og lúki skuld sinni með þeim eða selji Þýzkalandi
skuldakröfur sínar til hinna. Þess vegna gengur á sífeld-
um skiftmn, og fer það eftir hagkvæmni, hver aðferðin er
höfð i hvert skiftið. Með bankaskipulagi nútímans er því
fengin hin hagkvæmasta notkun málmpeninga.
En á endanum kemur sú stund, er skuldheimtumaður
krefst, að skuldinni sé lokið og honum greitt það sem
hann á inni; verður þá að senda gull til skuldalúkningar.
Margt getur tafið fyrir gullsendingunni, svo sem verð á
víxlum, afföll, innlánsvextir osfrv. Ef til vill er gullið
ekki heldur sent beint til skuldheimtumanns. Ef t. d.
Amerika skuldar Þýzkalandi, sendir hún ef til vill gullið
á skipum til Frakklands, af því að Þýzkaland skuldar
aftur Frakklandi, og er þannig lokið tveim skuldum með
gullfarmi þangað. Eða þá að Ameríka skuldar Englandi, en
sendir gullið til Frakklands, af því að England telur sér
hag að því að lána þar út fé sitt.
Gullið er annaðhvort flutt í stöngum eða mótað í pen-
inga. Aður voru venjulega gullpeningar sendir, og voru
þeir fluttir í pokum. En sé um mikið fé að tefla, léttast
peningarnir ekki alllítið á þvi að hruflast og núast á flutn-
ingnum og falla því í verði. Af því að peningar eins
landsins eru að jat'naði ekki löglegur gjaldeyrir í öðrum
löndum, er verðmæti þeirra fólgið í gullinu sem i þeim
finst við rannsókn, með öðrum orðum: í þunga þeirra, og
peningar, sem lengi hafa verið á gangi, gefa því ekki
sama arð erlendis.
Fyrir því kjósa menn heldur nú á tímum að senda