Skírnir - 01.04.1906, Qupperneq 89

Skírnir.
Erlend tíðindi.
185
skrásetning kirkjuskrúða og messuáhalda hélt áfram og hlauzt af
manns bani í smábæ nyrzt á Frakklandi: lögreglumenn brugðu
fyrir sig marghleypum. Það varð að umtalsefni á þingi. Stjórnin
vildi ekki kannast við, að sér hefði neitt á orðið, og krafðist trún-
aðartrausts-atkvæðis af þinginu. Það afsógðu klerkavinir og íhalds-
menn, og harðsnúnustu framfaramenn voru ekki á því lieldur; kváðu
stjórnina hafa átt að taka fyrir róstur þessar miklu áður með
vægðarlausurn skörungskap. Það fór svo, að ekki urðu nema 234
til að samsinna stjórninni, en 267 í móti. Þeir ftouvier og sessunaut-
ar báðust þegar lausnar. Sá lieitir Sarrien, er Falliéres forseti
bað fyrir að koma saman nýju ráðaneyti. Honum tókst það vel.
Þar eru Clemenceau og Bourgeois mestir skörungar aðrir. Clemenceau
er meðal frjálslyndustu stjórnmálamanna á Frakklandi, befir verið
á þingi lengst af frá því 1870 og miklu ráðið að jafnaði. Bourgeois
hefir verið ráðgjafi áður oftar en einu sinni, stórnýtur maður og
friðarfrömuður mikill. Þeir Sarrien eru kallaðir ákveðnari frelsis-
vinir en Rouvier var og lians félagar. Sarrien er roskinn mað-
ur, á sjötugsaldri; hefir verið lengi á þingi, gætinn maður, en
mjög frjálslyndur.
Rouvier var ráðuueytisforseti rúmt ár. Tók við af Combes £
fyrra vetur. Hann kom á skilnaði ríkis og kirkju, fekk á miklu
réttarbót lögtekna nokkura fyrir árslokin síðustu.
Hinni nýju stjórn farnast vel. Hún tók skörulega í streng í
uppþoti því, er varð út úr námuslysinu mikla í Courriéres (10.
marz) og þó góðvildarlega í þeirra garð, er þar létu óspaklega og
kendu slysið aðsjálni og skeytingarleysi auðvaldshöfðingja þeirra,
er tiámurnar áttu. Hún hélt og velli á Marokkomálsfundinum, er
Yilhjálmur var frumkvöðull að beint í því skyni að skáka á Frakka
og vini þeirra Breta. Loks var hún allvel sigursæl í þingkosning-
um í vor í maímán.
Frökkum þótti páfi ganga í fyrra á sáttmála þann, er staðið
hafði meira en heila öld og gert hafði Napoleon mikli (1801) um
hlutdeild ríkisvaldsins í kirkjustjórn páfa á Frakklandi. Sú hlut-
deild var meiri en gerist í öðrum kaþólskum löndum. Napóleon
var ráðríkur. Þar í móti kom það, að kennilýðnum var launað
úr ríkissjóði. Til þess fóru 40 milj. franka á ári. Grunt var nú á
góðu orðið áður milli páfa og stjórnarinnar í París, einkum fyrir
það, að stjórnin tók fræðslu barna og ungmenna af klaustralýð
öllum, körlum og konum. Nú varð ráðríki páfa til að herða á
því, að farið var feti lengra og fullur skilnaður gerður með kirkjn