Þjóðólfur - 05.11.1850, Blaðsíða 7

303
Iiyrzlu skálabúans fyrir brauðbita, kafTebolhi og púns-
kollu; því f>að get jegekki ætlað, eins og sumir halda,
að margir yðar mundu leggjast þar á meltuna, svo
seinni villan yrði, ef til vill, argari binni fyrri. Jeg
bef þá von, að vjer sjeum flestir farnir að linna
svo til sóina vors, að vjer eigi viljum fara eins að
ráði voru bjer eptir, eins og vjerböfum gjört að unil-
anförnu, þar sem hefur verið um að gjöra nautn á-
fengra drykkja, og eyðslu á fje voru fyrir þá. Og
hefur hið sæla bindindisfjelag með leðurlieltið ogvatns-
kettina verið „sú hrópandans rödd á eyðimörku“, sem
hefur vakið oss til vits og hygginda í {>essu efni, með
{>ví að það, að „hrópand»ns“ dæmi, hefur kallað til vor
inn í Iifið og sagt: drekkið ekki svona mikið, drengir,
en gleðja megið þjer yður í hófi! Enda er það skylda
vor, þegar nú strauraur timans er að afböfða þennan
„brópanda vorn“ að þakka honuin fyrir heilsusamlega
kenningu, og biðja þess af hjarta, að vjer aldrei fram-
ar fiiiifuni að eiga {jetta vatnandi fjelag í landi voru,
og síst að horfa lengi á }>ann „brópanda vorn“ svipt-
an böfðinu, sein „Lanztíðindiu leikandi“ hera nú frain
fyrir oss á pappírsdiski, sjálfum sjer og öðrum til
gamans.
inglýsingar.
Á næstkomandi ári, 1851, mun út konia
saga Heykjavíkurskóla um veturna 1849 til
1851. Innihald hennar verður hjer uin hil
{>etta: rannsokn á breytni Sveinbjarnar
Egilssonar rektors, og á breytni iærisvein-
anna við hann; um það, Iivort {>að muni allt
vera satt, sem um þá hefur verið sagt, og
um þá utanskólamenrt, er hafa hvatt þá til
góðs; um dýrðlega ráðdeild og aílmikla dáð
yfirumsjónarmanna skólans; um úlfa í sauðar-
gærunt, og um hræðslu og fals, og um sætt-
malandi röddu, og um froðuskap; hvort allt
þetta eigi sjer stað hjá nokkrum mönnum
hjerílandi; um ættarsambönd og hlutdrægni;
um það, hvort betra sje að liafa fyrir lífs-
reglur hatur, slægð, hlutdrægni og hræðslu,
eða elsku, einfeldni sannleikans, óhlutdrægni
og kjark; um kjaptæði og lygar; um það
hvað drykkjuskapur sje gagnlegur vísindaleg-
um störfum, o. s. frv.
Ilöfundurinn hefur með allri nákvæmni
þeirri, sem inenn með sanngirni geta heimt-
að, grafið upp öll mánaðardaganöfn og þess
konar, og mun liann einnig gjöra sjer far um
það á vetrinum, sem nú fer í hönd. — Oss
vantar enn sögu um enar vísindalegu fram-
farir hjer í landi, og höfundurinn gleðst með
sjálfum sjer yfir því, að geta gefið sýnishorn
að minnsta kosti yfir eitt timabil vísindasögu
vorrar; og hann hefur með alúð safriað sam-
an öllum viðburðum og atriðum, er við hafa
borið í þessu efni frá byrjun vetrarins 1849.
Bók þessi verður samin hlutdrægnislaust,
og hver og einn mun í lienni njóta rjettar
síns; en þó að hjer sje einungis eitt nafn
nefnt, þá munu þar samt verða nefnd öll þau
manna nöfn, er þurfa þykir, og fræg eru orð-
in i þessu timabili sögu vorrar, án nokkurs
greinarmunar eða ótta frá höfundarins hálfu.
jþví hann þykist þess fullviss, að þessir hin-
ir miklu menn hafi þá samvizku, er ekki
þurfi að fela sig eða skelfast, þegar gjörðir
þeirra verða sýndar heiminum, og að þeir
verði fegnir, er þeir sjá afreksverk sín á
prenti, kunngjörð hluttakaiuli vandamönnum
og löndum. Hann þykist þess fullviss, að
allir rjettlátir menn muni gleðjast ylir því,
að sá hinn rangláti falli, en hinn rjettláti
standi stöðugur; því sól rjettlætisins skín
jafnt yfir rjettláta sem rangláta; en hún skín
yfir hinum rjettlátu, til að sýna dýrö þeirra
og mikilleik, en yfir hinum ranglátu, til að
draga frain úr myrkrum dylgjanna eymd
þeirra og vanmátt; því sjerhver uppsker ept-
ir því sem hann sáir.
Að lyktum kunngjörist það, að óvíst er,
á hverri tungu bókin muni út koma; en ann-
aðhvort veröur hún á íslenzku eða á dönsku,
og þar að auki, ef höfundinum svo sýnist, á
þjóðversku eða ensku.
Rcykjavík, I. Okt. 1850. Suuin cuique.
Athugagr. Auglýsing þessi ber' það me8 sjcr,
að sá, sem hana hefur ritað, og birtir með henni út-
komu „sögu Reykjavíkurskóla“ ætlar að gjöra sjer
far af því, að segja sannleikann, hversu beiskur sem
hann kann að verða, og liver sem á í hlut. En (il
þess álít jeg, að ælinlega þurfi einarðan mann og
steinharðan, eins og t. a. m. Pjetur postula Jónasson.
Nú stanila umlir auglýsingunni látinsk orð „Sumn
cuique“, sem þýðir: „sjerbverjum sitt“; en hvaða
inannsnafn er það? Jeg hafði því ekki öiinur ráð- til
að útþýða fyrir hinum ólærðu þessi orð, en að skapa
mjer inannsnafnið eptir þeirri huginynd, semjeg gjörði
mjer um inanninn af auglýsingu lians. Og hjer var
þá ekki nema uui tvenntað vclja, annaðhvort að kalla
manninn Pjetur Pjetursson, sem jeg ekki hefði horlt
i, ef postulinn hefði ekki verið Jónasson, eða þá llörð
Ilarðarson, sem mjer í rauninni þókti eins þjóðlegt,
en miklu veraldlegra ; en „skilríkan“ kallaði jeg mann-