Þjóðólfur - 27.05.1854, Side 3

221
vegabætur í sveitunum fyrir austan Breifia-
merkursand.
Hér sunnanlands eru fiaft einkum Borgar-
f/arðar-, GuUbrínt/n - og Kjósar - sýslur,
fiessar næstu sýslur vift stiptaintmanninn og
undir náðarvæng lians, — „jiar sem sú meiri
upplýsíng uppljómar fólk“, — f>að eru nú
A einkum í þessum sýslum, að vegirnir liggja
óruddir og ólagfærðir ár frá ári, og mestar og
vestar eru vegleysurnar; fiessir óvegir vekja
nauinast neina veglega fiánka um dugnað og
stjórnsemi hðfðíngjanna bér syðra hjá láng-
ferðamanninum, sem keniur að úr fjærlægari
sveitunum um rudda og lagfærða vegi, en sér
hér allt um kríng — fiángað til komið er á
Reykjavíkurlóð, — „engan veg“, ekkert ann-
að en annaðhvort forna vegi fulla með margra
ára grjót og bleytu, sem ekki hafa verið lag-
færðir árum saman að neinu ráði, eða fiá að
eins krókótta götutroðnínga um holt og móa
og fen, hvern utan við annan, og sem sinn
liggur hvað, og enginn utansveitar getur rat-
að eptir, nema keyptur sé til fylgdar roskinn
og ráðinn maður.
(Aðsent).
Um jarðabætur vestanlands.
(Niðnrlsg). En svo eg þokist aptur að Mýramannin-
um, þá skal eg nú skýra frá hver hann er, og hvernig
störfum hans er varið, og ætla cg að taka hér um bil
orðrétta skýrslu séra Jóns Bencdiktssonar í llýtarncsi
og Helga hreppstjóra llelgasonar í Vogi, sem skoðuðu
storf lians í jaiiúar-inanuði þ. á. Sigurður Saló-
monsson heitir maður og býr á Miklaholti i Hraun-
hrepp og Akrasókn í Hýtarncs-prcstakalli, hann cr fá-
tækur einyrki og ómcgð hlaðinn, og tók Miklaholtið
algjörlega i eyði vorið 1852. þar hcfir hann, að
kalla má, aleinn byggt frá grundvelli nýjan bæ og allt
annað, eins og hér scgir:
1. Baðstofu, búr, clðhús, bæjardyr, skcniniu og smiðju,
allt snoturt og þokkalegt utan og innan.
2. Fjós yfir 4 kýr og hcygarð með 2 hcystæðum.
3. Fjárhús, 4 að tölu yfir 138 sauðkindur, heytópt þar
hjá.
4. Lambhús, 3 að tölu yfir 53 lömb með heytópt.
'5. Hesthús yfir 6 hesta.
6. Kálgarða 2, til samans 240 ferli. faðma.
7. Tröð frá bænum á tvo vegu 26 faðina lánga.
8. Flatir 5 hefir liann sléttað í móunum umhverfis bæ-
inn, 271 ferh. faðm.
9. Túngarð hlaðið 16o faðma á lengd úr tómu grjóti,
og stétt fyrir framan allao bæinn úr stóru og lag-
legu grjóti.
10. Stckk norður frá bænum, kviarnar fyrir 60 ær, króna
fyrir 60 löinb; cinnig torfkvíar heima við túngarð.
þegar nú að er gætt, að verk þessi eru að inestu leyti
unnin á ekki fullum 2 árum af cins manns höndum, þá
virðist ckki vera of djúpt tekið í nrinni, þó það sé káll-
að þrekvirki, og óvíst hvort nokkur einn maður hér á
landi liefir á jafnlaungu timabili nú um stundir afkastað
öðru eins, eða iiieiru. Fleiri menn, og fleiri dæmi uin
talsverðar jarðabætur, mætti til greina i sýslum þeiin,
er eg nefndi fyr, einkuin i ðlýrasýslu, ef timi og rúm
leyfði, en að þessu sinni þótti mér nóg að tína að eins
til þetta eina dæmi og þenna eina mann, af því mér
virðist aðfarir hans vcra svo stórkostlcgar, að þeirra
sé getið á undan öðrum.
Ritað í marzmánuði 1854.
P. M.
Br'ef,
(frá fjöruin bændum í Búrfells-sókn í Grímsncsi, sem
þjóðólfur er bcðinn að veita möttöku).
„I öndverðum þcssum mánuði hcfir oss, hverjuiu
fyrir sig, borizt bréf nokkurt mcð fullri utanáskript,
læst með oblátum. Bréf þessi eru óskrifuð að innan-
verðu sem umslag, um inn í lagðan útskrifaðan kvart-
ista, incð sömu orðum allir, eu ólíku handarlagi; inni-
haldið virðist oss eiga að vera áminníngar-ræðu-
brot^ eða jafnvel nokkurskonar einstakleg skripta-
mál, með bænagjörðarniðurlagi; ætlum vér að þetta eigi
að taka svo, sem andlcga ræðu, þar eð „síterað11 er
í Nýja-Testamontið á þrcmur stöðum, auk fleiri ritníng-
arorða, scm til eru tínd, sum þó rángfærð; þcgar sú
áminnsta bænagjörð endast mcð „amen“, þá kemur þar
næst með brcyttum stöfum: „JEG“.
þar eð oss, sem þessum bréfuin var stefnt að, þyk-
ir ei sem sæmilegast, — hver svo scni er valdur af því,
— að bcina ncfndu ræðubroti að oss ineð þessum liætti,
að hann ci vill cða þorir að segja til nafns síns, en tek-
ur scr þó slíkan myndugleika, þá skoruin vér hér mcð
alvarlcga á hvcrn þann, scm er höfundur ræðu þessarar
og bciníngar að oss, að hann opinberlega sanni nieð
gilduin rökuin hcimild sína fyrir þcssu tiltæki; og
finnst oss vel við eiga, að krefjast þess á sagðan hátt,
cf ske mætti, að fræðara þessum gæfist þar með tilefni
til að hneigsla oss eigi til lengdar, með því að hyljast
einhvcrri skýlu, þó vér hennar vegna verðuin fyrst um
sinn að álíta „ljósið“ manni þessum ei sem kærast með
sjálfum sér.
llitað í inaímánuði 1854.
Guöm. Ólafsson. Guúm. Guðmundsson. Guð-
mundur 3?orkellsson. Jón Haldórsson
Fréttir.
— „Norðra“ höfuin vér séð, — en þó ekki fengið hana
— fram í f. m.; þar gctur um skipstrandið á Vopnafirði
29. marz, en skipið nefndist „Hermóður“, en ckki Tetis.
Ekki er þar getið húsfoksins, og lítur því út fyrir, að
það hafi of hermzt í hinni fyrri frétt; má ske þetta liali