Þjóðólfur - 30.09.1854, Síða 2

284
meft því móti miklubetur hugsuð ogundirbúin
heldur en nú er kostur á.
Hið 5, atriði viljum vér einnig að standi
óhaggað, og f»ví fremur, sem stiptsyfirvöldun-
um veitir hægra að kalla saman aukapresta-
þíng f)aö árið, sem alf)íng er, því f)ar munu
jafnan nokkrir hinir helztu prestar eiga setu,
úr ymsum héruðum landsins.
Hin til færðu uppástúnguatriði í umburð-
arbréfi biskupsins nefna ekkert aðferðina til
að kjósa f)á presta, sem á fnngið eiga að
koma, eða hve lengi sú kosníng eigi að gilda;
ekkert um ferðakostnað og fæðispenínga
þeirra presta, sem eiga að sækja fúngið; og
litið sem ekkert um aðalætlunarverk f)ess,
nema þetta, sem bent er til í 4. uppástúngu-
atriðinu; aptur er seinna í bréfinu bent til
ýmsra mjög mikilvægra mála, sem nauðsyn
væri á að laga og ætti að koma sem fyrst
til umræðu á fn'nginu. Um f>etta þrennt von-
um vér ekki finnist óþarft að fara nokkrum
orðum, áður þessum athugasemdum sé lokið.
Vér viljum nú ráðgera, að einn kenni-
maður verði kosinn úr hverju ftessara næstu
prófastsdæma: Rángárvalla, Árnes, Gull-
bríngu- Kjósar, BorgarQarðar, Mýra, Snæ-
fellsness og Dala, en aptur einn fyrir f>essi
2 fjarlægari prófastsdæmi: bæði Skaptafells,
og bæði Múlaprófastsdæmi, 5íngeyrar og Eyja-
fjarðar, Skagafjarðar og llúnavatns, Stranda-
og Barðastrandar, og fyrir bæði prófastsdæmi
Ísaíjarðar, f)að væri alls 13 kosnir kennimenn
auk hinna 4, sem f>ar ætti stöðugt að vera.
5essa 13 prestaþíngsmenn ætti að kjósa
eptir atkvæðafjölda á fandi, og hvcr kosn-
íng að gilda fyrir 2 f>ing eða 4 ár, og standa
eins um þann tíma, þó hinn kosni prestur
flyttist til annars brauðs á f>vi tímabili, f>ví
ekki raskast fyrir f>að bæfilegleiki sá til f)ing-
setu eða fækking til kjördæmisins, sem hefir
aflað honum flestra atkvæða. Á þessum kosn-
íngarfundum ætti allir prestar að inæta, og
ræða og gjöra uppástúngur um ýms þau prest-
legu mál er hvað helzt þækti nauðsyn á að
bera upp á prestaþínginu, hvort heldur væri
nýmæli eður breytíng á eldri lögum og fyrir-
komulagi, og mætti það verða til mikilsvarð-
andi undirbúnings og leiðbeiníngar fyrir þá,
sem kosnir verða. Væri því betra, ef fleiri
hin smærri prófastsdæmin og sem liggja næst
hvert öðru, hefði slíka kosningarfundi sam-
ei(iinle(/a á einum stað, t. a. m. Rángárvalla,
Árnes, Gullbringu og Borgarfjarðar prófastsd.
ájíngvöllum; Mýra, Snæfellsnes og Dala pró-
fastsd. að Jórnesi, Stranda, Barðastranda og
Isafjarða-prófastsd. að Kollabúðum, og má
ske Húnavatns, Skagafjarðar og Eyjafjarðar
prófastsd. í Hegranesinu, og gæti eins fyrir
það kjördæmin kosið hvert fyrir sig sinn þing-
mann á þessum fundum, þó prestar bæri þar
upp uppástúngur og ræddi sameiginlega þau
mál, sem mest þækti ‘nauðsyn á að leggja
fyrir prestaþíngið.
5ess er getið, og með rökum, í umburðar-
bréfi biskupsins, að varla megi ætlast til að
prestar ferðist ókeypis til prestaþíngsins, sízt
þeir sem lángt eiga, og yrði að ræða það hvað
fyrst af öllu, hvaðan sá fararkostnaður yrði
tekinn. Jetta er vandasamt inál úr að ráða,
og þó oss varla komi til hugar að geta borið
upp um það neina þá uppástúngn, sem geti
staðizt að öllu óhögguð, ætlumvér ekkifjærri,
að þar sern prestaþíngið er einkanlega presta-
stéttinni til góðs, en fasteignir þær er þeir
hafa af tekjur sinar, þær einu í landinu, sem
ekki bera alþingiskostnað, en eru þar hjá und-
an þegnar tíundaútsvari að miklu eður öllu
leyti, þá eigi ferðakostnaður prestaþíngsmanna
að jafna niður á fasteignarafgjöld prestanna
og prestsmötur þeirra. (Niímrl. í næsta t>i.).
(Aðsent).
(Svar upp á „Söguna af Vestfjörðum“, sjá
6. ár (þjóðólfs 138.—-140. bl.).
Sköinnui eptir hreppskilin áttu gjörðarinenn fund
ineð ser, og var fundarstaður þeirra á sama bæ sein
eg liafði þá heimili mitt. Gjörðarinenn þessir gjörðu
einmn bónda, sein J.........beitir, 4 vætta útsvar.
þó ekki væri eg við sainkoinu gjörðarmanna, þá bárnst
mér samt fljótt orð og alvik af henni, því liver gat
komið þar að sem vildi; og frélti cgþegar, að nokkur
ágreiningur liefði orðið uin útsvar bónda þessa. I
fyrstu vildu nokkrir gjöra honum 5 vætla útsvar; laggði
sóknar|irestur sjálfur fátt til, en hreppstjóra og prest-
língi þótti rétt að gjöra lionuin drjúguin út að svara;
kaupmanni virtist annari veg, og koin því með bægð
til leiðar, að útsvarið varð ei meira en 4 væltir, og
mun liann ekki liafa treyst sér að koina því fram að
það yrði minna. þegar bóndi fékk vitneskjn um, liversu
mikið honum var gjört að grciða, kvartaði hann í bréfi