Þjóðólfur - 19.05.1855, Page 1

Þjóðólfur - 19.05.1855, Page 1
þJÓÐÓLFUR. 1855. Sendur kaupendum kostnaðarlaust; verð: árg., 18 ark. 1 rd.; hvert einstakt nr. 8 sk.; sölulaun 8. hver. 7. ár. 19. maí. *I. — Lausakaupmaður Gram kom hínguð á höfnina 15. þ. mán. og hafði að færa allskonar nauðsynjar. Daginn eptir kom félagi hans, Boyesen, en ekkert skip var enn koinið frá Kliöfn í morgun. Lœknaskipunin á íslandi og fjár- munir spítalanna. (Framh.). Þaf) hefir komife fram í fleiri málum en þessu, af þeim sem hafa komib til umræfiu og úrslita á alþíngi, þessi makalausa varúf) og „bú- hyggindi", sem öllum hinum forsjálli Islendíngum er svo innrætt og eiginleg; þeir vilja fæstir leggja í svo mikiij sem ab kaupa kotif) er þeir búa á, nema þeir geti tekib npp úr handrafeanum og talife fram út í hönd jafnmargar beinharfear spesíur og þafe á afe kosta, og þeir forfeast sem heitan eldinn, þessir hyggnari menn sem þykjast vera, afe styfeja fram undir efea ráfeast í neitt fyrirtæki, nema þeir bæfei sjái ráfe til afe leysa út hvafe eina, sem til þess þarf afe kosta, og svo sfe segja þreifafe á því fyrifram, afe þafe verfei afe þeim gagnsntunum og notum sem til er ætlafe. Af því menn nú ekki þóktust hafa nærri nóg fé í handrafeanum til afe standast allan þann kostnafe, sem mundi leifea af stofnun almenns spítala og læknaskóla í Reykjavík, og af því menn höffeu ekki fyrir sér mefe húfe og hári hvorki sjúklínga sem þar sækti afe, né þau læknaefni sem þar lærfeust, þá var talife víst, afe enginn sjúklíngur sækti þar afe, og afe enginn stúdent gæti lært þar, og því þókti uppástúnga þíng- nefndarinnar 1845 og 1847, stefna „út íbláinn og helbera óvissu". Og þó sátu í þíngnefndum þess- um mefefram þeir menn, sem hafa verife taldir ein- hverjir hinir gætnustu og hyggnustu menn á þessari öld, þar sem voru: Árni Helgason stiptprófastur, Helgi biskup Thordersen, kansellíráfe Blöndahl, og yfirdómari Jón Johnsen. Voru og margir hinir helztu höffeíngjar vorir, á embættismanna fundinum 1839 (- tífeindi fránefndarf. 1839 bls. 115 — 125—) á því máli, afe þarft og rétt væri afe stofna sjúkra- og sóttvarnarhús hér í Reykjavík af fjármunum spítalanna, og kom þó þá ekki til umræfeu hitt afe- alatrifeife, sem þíngnefndirnar stúngu upp á og sem vér álítum hife verulegasta og mest um verfea í þessu máli, þafe: afe sameina lœknakennslu mefe því sjúkra- húsi efeur spítala, svo afe þafean gæti fengizt smám- saman læknaefni eptir þörfum. — En raunin verfeur þó ólýgnust uin þafe, afe memi geta ekkert þafe fyrirtæki byrjafe, afe alls ekki megi vera nein tvísyni á hvernig því reifei af og hvern á- vöxt þafe færi; og ef jafnan ætti og í hverju sem er, afe bífea eptir áreifeanlegri efea órækri vissu um af- leifeíngarnar og ávextina, þá hvorki ættu menn né gætu byrjafe á neinu fyrirtæki; en þá væri reyndar útséfe um hverskyns framför mannanna. Og hvafe hitt áhrærir, afe aldrei sé neitt stofnanda né gjör- anda, nema nóg sé fé fyrir til þess, þá er þafe afe vísu bezt í flestum hinum mikilvægari málefnum, afe svo væri; en þess er þá aptur á hinn bóginn vel afe gæta, hvort einhver stofnun efea fyrirtæki sé ekki svo alþjófelegt og árífeandi fyrir land og lýfe, afe hvorki megi því mefe neinu móti fresta, né heldur land- stjórnin undir höfufe leggjast, afe styrkja til þess úr opinberum sjófeum, afe því leyti, sem ekki reynd- ust fullnóg efni fyrir hendi á annan hátt. Yér á- lítum nú svo mikils vert um líf og heilsu manna, afe þar afe eigi hver þjófe og hver stjórn afe styfeja af öllum mætti, afe sjá hvorutveggju sem borgnast afe unnt er; þetta gjörir lika hver gófe stjórn sem er, í öllum sifeufeum löndum, og Danastjórn engu sífeur en aferar; hún stofnafei hér á næstlifeinni öld spítala handa holdsveikum og gaf til jarfeir og ann- afe fé af opinberum sjófei; einnig stofnafei hún land- læknisembættife og lifsölubúfe, lét til þess byggja rambyggt steinhús og laggfei þar til væna jörfe; þá voru einnig stofnufe 4 fjórfeúngslæknaembætti, og þeim ætlufe bæfei föst laun og þjófejarfeir til ábúfear afgjaldslaust; stjórnin áleit allt þetta sjálfsagfea al- menna þjófenaufesyn, og hvorki hún né aferir spurfeu þá afe því, hvort nokkurt fé væri fyrir hendi til þessa, né setti fyrir sig né frestafei málinu, enda vom þá engir spurfeir ráfea um, hvort nokkurt vit væri í því, afe leitast vife afe bjarga lífi og heilsu manna, allt svo lengi afe ekki yrfei vísafe á og þukkl- afe um nóg fyrirliggjandi fé, sem alls ekki yrfei varife né mætti verja til neinna annara hluta. En nú, 1847, eptir þafe útlendir ferfeamenn og bæfei — 81 —

x

Þjóðólfur

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Þjóðólfur
https://timarit.is/publication/72

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.