Þjóðólfur - 08.12.1855, Page 5

— 21 —
að hufða mál í réttvísinnar nafni gegn kaupmanni ogbæjar-
fnlltrúa D. Thomsen í Reykjavík, fyrir meiðyrði, er hann
hefði brúkað og eptir bonum verið bókuð, við kansellfráð
land- og bæjarfógeta V. Finsen fyrir fjárnámsrétti 1. des.
1852, þegar fógetinn tók lögtaki hjá honum sekt, erhann
hafði dæmt Thomsen f, í máli milli hans og kaupmanns
Carl Siemsens. Hín ákærðu orð, sem Thoinsen er gefið
að sök að hann hafi haft í frammi fyrir fógetaréttinum voru,
eptir hinni fram iögðu útskript af fjárnámsgjörðinni, á dönsku
máli, og á þessa leið:
„að hann (Thomsen) því siður gæti fengið
af sér að greiða sektina sem hún, með þessa
fógeta vitund sem dómara, styddist við ráng-
an („f al sk“), vilhalian („i n ter es s ere t“) vi tnis-
burð S. Sivertsens, hvers vegna hann yrði
að geyma sér rétt gegn öllum hlutaðeig-
e n'd u in fyrir þetta sig meiðanda fjárná m“.
Hinn setti undírdómari, sýslumaður Baumann, lagði
þann dóm á mál þetta f fj ó r ð a sinn, með tilkvöddum með-
dómsmönnum (— því fyrir héraðsdóminum hafði yfirvaldið
skipað og sett sækjanda i mátið, — tilsk. 24. jan. 1838,
15. gr., — og hann krafðist ærumissishegníngar yfir hinum
ákærba fyrir orðin —), og dæmdi Thomsen sýknan af á-
kærum sækjanda, en allan málskostnað úr opinberum sjóði.
Yfirdómurinn fann nú að vísu töluverða formgalla við
þessa hina síðustu (fjórðu) ineðferð málsins i héraði, en
að það mundi olla hinum ákærða óþolandi biðar, ef þvi
væri enn heim vísað, enda inundu gallar þessir ekki held-
ur nema því, og áleit því, að nú bæri hér að leggja dóm
á sjálfa sökina. Yfirdómurinn gjörði þá fyrst og fremst
að álitum, hvað hinn ákærði hefði einkum borið fyrir sig
sér til málbóta, (— hann hafði sjálfur og einsamall hald-
ið vörn uppi fyrir sig við undirréttinn, og að nokkru leyti
einnig fyrir yfirdóminum —), cn það var einkum þetta: að en
þótthann hefði brúkaft hin ákærðu orð fyrir fjárnámsrétt-
inum, sem hann þó enganveginn áleit sannað, þar eð hinum
framlögðu útskriptum Finsens lógeta ekki bæri saman og
þessvegna mætti ekki reiða sig á þær, þá hcfði hann alls
ekki haft þann hug að meiða fógetann sjálfan eða sóma
hans ineð hinum ákærðu orðum, heldur hefði hann ineð
þcim að eins viljað benda til, hvcrsvegua hann áliti dóm-
inn rángan, þann er gerði honum að greiða sektina, og
hversvegna hann áskildi sér rétt gegn hlutaðeigendum, út
af fjárnáminu er á dómi þessum byggðist.
Yfirdóinurinn áleit, að ósamkvæmni sú, er hinn ákærði
hafði borið fyrir að væri i hinum fram lögðu útskriptum
væru að mestu leyti einúngis litilfjörlegar ritvillur er iæst-
ar snerti útskriptina af fógetagjörðinni, og mundi þvi
mega fara eptir henni.
Mál það, sem var milli þeirra Carl Siemsens og hins
ákærða Thomsens og sem hann var sektaður í með dómi,
rcis út af ágreiníugí um lóðarsplldu mitt i milli húseigna-
lóðar þeirra hér í bænum. Hafði kaupmaður S. Sivertsen
selt Thomsen búðarhús hans með tilheyrandí lóð; en son-
ur Sivertsens seldi Siemsen þá húseign og Ióð, er hann
hafðikeyptaf föður sínum (Sivertsen), og liggja húseignir
þessar og lóðirnar saman. í þessu máli var Sfvertsen
kaupmaður leiddur sem vitni, og áleit nú yfirdómurinn bæði
að þessa vegna hefði hinn ákærði mátt hafa ástæðu til að
álita Sivertseæ ekki óvilhallt vitni, þar eð hann hefði þar
vitnað um selda eign sina eða sonar sfns, og að þar að
auki væri fram komnar nokkrar missagnir i vitnishurði
hans, hvcrs vegna hinn ákærði hefði haft t^efni til að
kalla vitnisburð þenna „rángan“; svo hefði og fógetinn
(Finsen) játað, að hann hefði vitað af cða tekið eptir
missögli þessu f vitnisburðinum, áður en hann lagði dóm
á þetta ágreiníngsmál þeirra Sieinsens og Thomsens og
dæmdi Thomsen í sektina; einnig hefði dómarinn (bæjar-
fógetinn), eptir að málið var tekið undir dóm, tekið það
fyrir á ný, - til að leiða vitni um, hver þeirra Siemsens
eða Thomsens hefði að undanförnu notaft lóðina, sem á-
greiningurinn var um, og einmitt þá tekið til bókar hinn
áminnsta vitnisburð Sivertsens hér uin.
Að áliti yfirdómsins virtist nú að vfsti ekki dómurinn
i téðu máli miili Sicmscns og hins ákærða Thomsens að
vera byggður á téðum vitnisburði Sivertsens, en eigi að
síður áleit yfirdómurinn að hinn ákærði hefði getað verið
þeirrar ineiningar, og að bæði þess vegna, sein og af
Iramanskrifuðum ástæðum, og þeim skilnfngi sem liann
liefir þar að auki sjáifur lagt í orð sín og meiníngu, þá
þyrfti ekki í hinum ákærðu orðum að liggja meiðsli til
fógetans, heldur mætti til sanns vegar færa það, sem hinn
ákærði hefði sagt, að i orðunum lægi einúngis ástæður
hans fyrir því, hvers vegna hann ekki vildi greiða góð-
mótlega scktina sem hann var í dæmdur og þá var verið
að taka lðgtaki, nefnilega, af þvf sá dómur væri rángur,
þar eð liann styddist við vitnisburð Sivertsens er þó ekki
hel'ði mátt byggja á sakir missöglis þess, er þar i væri
fram komin.
Yfirdómurinn lagði því, 5. f. mán. þann dóm á sök
þessa:
að hinn ákærði D. Thomsen skyldi vera sýkn af á-
kærum sækjandans f þessari sök, en þó greiða allan
af sökinni löglega leiddan kostnað, — að því leyti
ekki hefði verið öðrnvísi ákveðið mcð fyrri yfirrétt-
ardómi, — nema málsfærslulaun sækjandans fyrir und-
irréttinum, því þau skyldi grciða úr opinberum sjóði1.
Um bókasafn Alpíngis.
L
Aptan vi?> tíbindi frá alþíngi 1S53 er skrá yfir
bækur þær, er alþíngi átti vi& árslokin 1853, síð-
an hafa því bætzt þessar bækur:
A. keyptar.
Lovsamling for lsland. III., IV. og V. D.
Lovsamling af Ussing, for 1853 og 1854.
Reskripter for 1846, 1847 og 1848.
Hovedregister til Reskripteme 1831 — 48.
*) í 6. ári „þjóðólfs“, bls. 19—90, er þess getið, að
1 hinu svo nefnda „M y kj u h a ug sm á li“, sem höfðað var
að tilhlutan yfirvaldsins gegn kaupmanni D. Thomsen, var
hann með landsyfirréttardómi, 23. okt. 1854, algjörlega
frí fundinn og kostnaðurinn dæmdur úr opinberum sjóði.
Stiptamtið skaut þeim dómi til hæstaréttar, en hæstiréttur
„frá vísaði málinu“, með dómi, að öllum Ifkindum af
þeim ástæðum, að i þvi máli gat aldrei verið umtalsefni
um aunað, en lítilfjörlegar fjáracktir sem aldrei gátu num-
ið þeirri fjárupphæð er skjóta má að lögum nndir hæsta-
réttardóm.