Þjóðólfur - 28.03.1857, Blaðsíða 3

- 75 -
málefni, og önnur þau vanskil er biskup hafði kært
viS stjórnina a& hann hef&i orbií) fyrir, þegar hon-
um var afhentur stóllinn, og gózií) er til heyrbi;
og er þa& afe rába af þessu sríiara kanselíbréfi, a<b
stjórnin baffei fallizt á og lagt fyrir þessa nefnd,
afe álíta biskup ábyrgfearlausan af þeim
kúgildum á stólsjörfeunum, er fallife höffeu úr
kláfeanum frá 1764 — 1777, svo gjörsamlega, afe
ekkert heffei getafe upp úr þeim hafzt sjálfum né
nein leiga eptir þau fengizt þafean í frá.
Af þessu áliti hinna vitrustn manna hér á landi,
því er vér nú höfum frá skýrt, og undirtektum og
úrskurfeum stjórnarinnar áhrærandi kúgildin sem
féllu í hinum fyrri fjárkláfea, er þafe auferáfeife, afe
hvorki -hin æfestu yfirvöld hér á landi né stjórnin
sjálf hefir, — þegartil kom, — viljafe láta kúgild-
in, er fjellu úr liinum almenna fjárkláfea, falla ein-
gaungu leigulifeunum efea afe þau væri afe öllu á
þeirra ábyrgfe, og heldur ekki hitt, afe þau væri
eingaungu í ábyrgfe umráfeamanna hinna opinberu
stiptana, eins og sjá má bæfei af hinum fyr áminnstu
undirtektum stjórnarinnar vife Finn biskup, sem og
því, afe konúngssjófeurinn var látinn bæta upp kú-
gildin á klaustra- og umbofesjörfeum til helminga,
enda þótt þeir sem þá höffeu þess konar jarfeir á
leigu gegn fast á kvefenu árlegu eptirgjaldi, lieffei
bæfei eptir almennri lagalegri skofeun og efeli hlut-
arins samkynja ábyrgfe á umbofesgózi sínu yfir höf-
ufe afe tala, eins og biskuparnir forfeum á stólsgóz-
ununi og prestarnir nú og fyrri á hinu opinbera
kirknagózi, og virfeist þó en líkar iiai'a verife á kom-
ife mefe prestunum og biskupunuin, ámefean stólarn-
ir voru og gózife lá undir þá; því biskuparnir höffeu
þá allar embættistekjur sínar af stólsgózinu einsog
prestar hafa nú af hinu opinbera kirknagózi; og hafi
því, eins og stjórnin áleit, verife ástæfea til, afe láta
ekki nein stólsjarfea kúgildi — afe því leyti þau
urfeu ekki áfeur verfei seld, — falla biskupinum sem
haffei þó afnot þeirra og allan afrakstur, heldur stóln-
um sjálfum, sem var eigandinn, þá virfeist reyndar
afe hife sama ætti líka afe gilda um prestana, afe því
leyti þeir gæti ekki mefe lagi og forsjá komife kú-
gildunum út fyrir verfe í tínia, áfeur en þau féllu,
svo afe þafe tjón yrfei prestakallsins skafei, víst afe
nokkru ef ckki öllu leyti, af því presfakallife er Iiinn
rétti eigandi kúgildanna, en ekki presturinn, sem
nýtur afe eins afrakstursins efea leigunnar af þeim
þannig er þafe og auferáfeife af því sem gjörfe-
ist í hinuni fyrra fjárkláfea áhrærandi kúgildin, afe
bæfei flestir hinir vitrari menn hér og stjórnin sjálf
komust afe lokum til þeirrar nifeurstöfeu, afe kúgild-
in er féllu, hafi fallife jarfeeigendunum sjálf-
sagt afe nokkru, ef ekki mest öllu, hverjir sem
þeir voru; þetta kynniífljótu máli afe virfeast hvafe
harfeast fyrir eigcndur bændakirkju kúgildanna, þar
sem prestur tekur hálfar leigur, einkum ef eigand-
inn sjálfur tekur þó ekki hinn helmíng leignanna,
eins ogásér stafe sumstafear; en einmitt þessi skofe-
un, afe bændakirkjueigendur séu skyldir afe ábyrgjast
kirkjukúgildin, virfeist afe vera stafefest, mcfe dómi
yfirdómsins í Ogurskúgildamálinu, 5. marz 1855 (sjá
7. ár þjófeólfs bls. 67, 71.)
. REIKNÍNGUÍl
yfir fjárhag sjófesins handa ekkjum og börnum fiski-
manna sem drukkna frá Reykjavík og Gullbríngu-
Kjósarsýslum; fyrir árin 1855 og 1856.
1855 Tekjur. Bdl. Sk.
I. Eptirstiifevar vife byrjun ársins lS55.
Kgl. skbr. lir. 48 ds. ]% 1831 afeupph. 200rd „s.
— — - 98 - ”/„1841 - — 100- r> “
Tertiaqvittun . . - ”/„ 1836 - — 51 - 24 -
... - ‘V, 1838 - — 20- 10 -
... - ”/„ 1839 - — 22- 22 -
.... «/e 1841 - — 25- 83 -
... - >*/, 1843 — 33- 28 -
. . . - ,,/„ 1845 - — 35- 60 -
. . . . - *’/„ 1847 - — 38- 12 -
_ ... - 1849 - ' — 38- 23 -
... - »'/„ 1851 - — 43- 46 -
... - ”/„ 1854 - — 69 - 70 - 677 90
II. Vextir af höfufestól sjófesins til ll. júní 1855 25 66
III. Gjaflr, greiddar sjófenum eptir bofesbrefl til sam-
skota handa sjófenum er stjórnarnefndin heflr
sent út, 22. marz 1855, samtals . . . 661 42
# Tekjur 1365 6
1855 Utgjöld. Rdl. Sk.
I. Fyrir bók til afe rita í gjórfeir og reiknínga
stjórnarnefndarinnar. fylgiskjal ur. 1 . . . 1 „
II. Fyrir prentun á bofesbréfl J)rí, sem nefnt er í
tekjunum III, fylgiskjal nr. 2................ fi 80
III. Eptirstófevar:
1. í arfeberandi skuldabréfum samkvæmt tekjun-
um I............................ 677 rd. »Osk.
Tertiqvittun dags. 18 jóní 1855 100- „ -
------- — 23. nóvbr. s. á. 200- „ -
------- — G.marz 1856 365- „ -
1342 - 90 -
2. bjá gjaldkera ...... 14- 28 - ..„J, „„
11
Útgjóld 1365 6
Ueykjav/k, 6. marz 1856.
V. Finsen
p. t. gjaldker sjófesius.