Þjóðólfur - 14.02.1859, Blaðsíða 6

Þjóðólfur - 14.02.1859, Blaðsíða 6
- 50 - lcenna og alveg undirbúa stúdentaef'nin und- ir prestaskólann. Ilife annafe ráb er vér höfum talib, til þess ab fjölga þeim sem legbi fyrir sig bókmentir er þab, að lœrði skólinn se gjörðr aðgeingilegri fyrir allan almenníng, heldr en hann er nú, eba meb öbrurn orbnm, ab minni undirbiíníngsmentunar yrði krafizt af þeim sem vilja fá aðgáng í skól- anum, heldren ntí er. Vér höftim fyr minst á þab sem ílestum nt't lifandi mentnmönnum er kuiin- ugt, ab kröfurnar til þeirra, er næbi inntöku í Bessa- stabaskóla, voru ntesta vægar, og margfalt vægari en þær eru nn vib lærba skólann í Reykjavík; sár fá dænti munu hafa verib til þess, ef nokkurt dænti þess er til, ab sveihar væri gjörbir rækir þaban, þeir er leitubu á ab ná þar vibtökum ; allt um þab urbu þar fullnttma stúdentar og vel ab sér, allir þeir er þar lærbtt, ef þeitn baggabi hvorki alúbarleysi né gáfnaleysi; stúdentunum úr Reykja- víkr skóla reibir engu betr af, enn sent kontib er, vib háskólann til hinna fyrri prófartna, lteldr en þeim gerbi sem voru frá Bessastöbum. En slepp- um þvt', hitt hlýtr ab mega eiga sér stab, ab piltar geti lært hér í skólanum allan skólalærdóm þó þeir komiíhann eigi betr undirbúnir en þeir komu í Bessastabaskóla, þar sem þó, frá því 1809 — 11, voru aldrei nenta 2 bekkirnir, og aldrei nema 4 kennarar, en hér í skólanunt eru þvertímóti 4 bekkir eba þó í raun réttri 5, og 7 kennendr. Og geti þetta eigi áunnizt nteb þeirri bekkjaskipun og fyrir- komulagi kenslunnar sem nú er í skólanum, — en þab þorum vér ekki ab fullyrba, þótt þab sé ab ætlun vorri margra skilníngi ofvaxib, — þá virbist engi frágángssök heldr þvert í móti vel til vinn- anda, til þess ab auka vinsældir og álit skólans og gjöra hann abgengilegan sem flestum, ab bæta þar vib einum bekknum til, þ. e. undirbúníngs- bekk, þarsemmcb fram væri kendar abrar (veru- legar = ,,real“) tnentir er mega koma öllum til ntenníngar og gagns, eins þeirn er ekki lærbi skóla- lærdóm, heldr t. d. handibnir eba verzlttn o. þessl., en steypa heldr saman einhverjum af þeim bekkj- ttnunt sem nú eru, t. d. 1. og 2. bekk, og Iáta sveinana vera í þeim bekk ímist einn vetr eba tvo, eptir því sein þeir væri lengra eba skemr komnir eins og t. d. ab piltar á Bessastöbum voru 1, 2 eta 3 vetr í nebribekk; ef svo væri ab farib, ntundi alls eigi þurfa ab fjölga kennurttrtum fram yfir þab setn nú er, þar sem einmitt þessi bekkjafjöldi meb einurn 4 — 6 sveinuin í hverjum, fær hverjunt kenn- aranum eins mikinn starfa, í allri munnlegri kennslu eins og þó ab 20 væri í bekk. Til þess ab fá ab- gáng í undirbúníngsbekkinn ætti ekki ab þurfa frek- ari kunnáttu en þá, ab piltrinn væri búinn ab Iæra barnalærdóminn, væri skrifandi, gæti fleytt sér í aub- veldri dönsku og kynni 4 höfubgreinir talnafræbinnar; en t' þessttm bekk ætti þá ab byrja ab nerna latínsku málfræbina, ltver sá piltr er ætlabi ab nema skóla- lærdónt; en þar ab anki ætti ab kenna í þessum bekk dötiskn, landafræbi, siigu og reikníng. Nú má telja víst, ab þegar ekki væri frekara krafizt, en nú var sagt, af þeim er vildi ná ab komast í skólann, þá yrbi fáir rækir eba alls engir; abgángr- inn ab skólaniim yrbi fyrir þab tniklu attbveldari og abgengilegri heldren nú þykir vera,- ttndirbún- íngrinn til þess miklu kostnabarininni, og þarf því ekki ab efa, ab talsvert fleiri ntundu sækja ab skólatitttn heldren nú hefir verib næst undanfarin ár. þar ab auki mætti oprta öbrum heldren þeint, er ætla ab mentast til embætta, abgáng ab þessunt bekk, gegn sanngjörnu kenslukaupi, er virbist rétt- ast ab gengi til bræbrasjóbsins; allir þeir sem dá- lítib vilja mannast, á ltvern veg sem er, jafnvel heldri bændaefni attkheldr ymsir abrir er ætla sér ab nenia ibnab eba læra til verzlunar o. fl., mundi feginsamlega þyggja ab fá í þessum bekk um einn eba tvo vetr, grundaba tilsögn í dönsku, sögu, landafræbi og reikníngi, enda þótt gjalda ætti nokk- urt kennslukaup; er Reykvíkíngiim einum hinbrýn- asta nattbsyn á þessu, einkum á meban engi barna- skóli kemst hér á, er nteb fram gæti bætt úr þörf- um hinna uppvaxandi stabarbúa í þessum efnum. (Nibrl. í næsta bl.) — Mannalát og slysfarir. — 31. inarz f. á. andabist, ab Gilsstóbum í Húnavatnss(slu, eptir þúnga legu af blnb- uppgángi, merkisbúndinn Olafr Júnssou, tæpra 80 ára ab aldri; hann var tvíkvæntr; meb fyrri konu sinni Sigríbi Gub- mundsdúttur (Rögnvaldssonar búnda ab Fornhaga í Eyjafirbi), eignabist hann 3 bórn, og lifa 2 þeirra; meb seinni konn sinni Steinuni Pálsdúttur (prests Bjarnasonar á Undirfelli) eignabist hanri einnig 3 börn, og lifa 2 þeirra. „Ólafr sál. var mesti fjörmabr og atorkumabr, gúbr btíhöldr, árvakr og ibinn, húfsmabr og reglumabr í öllu, gestrisinn og síglabr, gúbr felagsmabr, skyldurækinn og vandabr í allri hegban; var hann og af mörgum talinn bezti saungmabr í Húnavatnssýslu, síban sira Fribrik Thúrarensen dú!“ — 8. okt. f. á. dú Sig- urbr búndi Júnsson á Álptanesi á Mýrum, sour Júns dannebrogsmanns Sigurbssonar er þar bjú fyrirhann; Sigurbr var 47 ára ab aldri er hann dú, var hann kvorigabr Gubríbi jiúrbardúttur, dannebrogsmanns Júnssonar í Skildínganesi, og voru þau syzkinabörn, varb þeim 14 barna aubib, eu 4 þeirra lifa ; „Sigurbr var hvers manns hngljúfl, vibfeldinn, síglabr og skemtinn“. — 17. núvbr. f. á., merkis- og súmabúndinn Júu Júnsson í Bræbratúngu í Arnessýslu, 6fi ára ab aldri, fæddr 1792, kvongabr 1816, þúru Júnsdúttur, varb þeim 11 barna

x

Þjóðólfur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðólfur
https://timarit.is/publication/72

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.